1. Ki kabakalañi halualabanga kwa mikopano ya puteho?

 KI KABAKALAÑI halufumanehanga kwa mikopano ya puteho? Libaka lelituna haluezanga cwalo kikuli, lubata kulumbeka Jehova. (Samu 26:12; 111:1) Hape lufumanehanga kwa mikopano kuli lususuezane mwa mazazi ataata a. (1 Mates. 5:11) Haiba luyemisa lizoho ni kualaba, lukalumbeka Jehova ni kususueza babañwi.

2. Ki lili folukona kubela ni kolo ya kualaba kwa mikopano yaluna?

² Sunda ni sunda lubanga ni kolo ya kualaba kwa mikopano yaluna. Ka mutala, kwa mafelelezo a sunda, lubanga ni kolo ya kualaba ka nako ya Tuto ya Tawala ya Mulibeleli. Kwa mikopano ya mwahalaa sunda, lunani kolo ya kualaba ka nako ya Kubatisisa Litaba za Butokwa za Kwa Moya, Tuto ya Bibele ya Puteho, ni hakunani lipuisano zeñwi.

3. Ki lika mañi zekona kulupaleliswa kualaba, mi liñolo la Maheberu 10:24, 25 likona kulutusa cwañi?

³ Kaufelaa luna lubata kulumbeka Jehova ni kususueza mizwale ni likaizeli baluna. Kono kunani miinelo yekona kulupaleliswa kualaba. Lukona kusaba kualaba kamba mwendi lutabela hahulu kualaba kono mwendi muzwale yazamaisa puisano haalusupi foluyemiseza lizoho kaufela. Lukona kutatulula cwañi butata bo? Liñolo lanaañolezi Bakreste ba Maheberu muapositola Paulusi lakona kulutusa. Hanaatalusa libaka hakuli kwa butokwa kukopananga hamoho, naabulezi kuli luswanela kuezanga cwalo kuli “lususuezane.” (Mubale Maheberu 10:24, 25.) Halulemuha kuli mizwale ni likaizeli baluna bakasusuezwa niha lukafa feela kalabo yebunolo, haluna  kusaba hahulu kuyemisa lizoho kuli lualabe. Mi haiba lusasupiwi foluyemiseza lizoho kaufela, lukaba ni tabo kakuli babañwi mwa puteho bakaba ni kolo ya kualaba.—1 Pit. 3:8.

4. Ki lisupo mañi zetaalu zeluka nyakisisa mwa taba ye?

⁴ Mwa taba ye, lukakala ka kunyakisisa zekona kulutusa kususuezana mwa puteho yenyinyani, ili mo babayemisanga mazoho kuli baalabe ki babanyinyani. Hasamulaho, lukanyakisisa zekona kulutusa kususuezana mwa puteho yetuna, ili mo batu babañata bayemisanga mazoho kuli baalabe. Kihona lukanyakisisa molukona kususueleza babañwi ka litaba zelubulela halualaba.

5. Lukona kususuezana cwañi haiba baputehi ki babanyinyani?

⁵ Mwa puteho yenyinyani kamba mwa sikwata, mwendi ki batu basikai feela babakona kuyemisa mazoho kuli baalabe. Fokuñwi, yazamaisa puisano utokwa kulibelela hanyinyani kuli kube ni yayemisa lizoho ni kualaba. Mukopano wo ukona kusatabisa ni kuunga nako yetelele, ili nto yesike yasusueza mizwale ni likaizeli. Mukona kutusa cwañi? Muyemisange lizoho ka kukuta-kutela. Haiba mueza cwalo, mukasusueza babañwi kualabanga kamita.

6-7. Ki lika mañi zekona kulutusa kusasaba hahulu kualaba?

⁶ Kono mukona kueza cwañi haiba mwasaba kualaba? Mizwale ni likaizeli babañata ni bona baikutwanga cwalo. Kono kuli mususueze hahulu mizwale ni likaizeli bamina, mwendi mwakona kufumana linzila zeñwi zeka mitusa kusasabanga hahulu kualaba. Mukona kueza cwañi cwalo?

⁷ Mwendi mukatuseha haiba mulundulula liakalezo zeñwi ze mwa limagazini za Tawala ya Mulibeleli za kwamulaho. b Ka mutala, muitukisezange hande. (Liprov. 21:5) Haiba muziba hande litaba zekayo nyakisiswa, hamuna kusaba hahulu kuyemisa lizoho kuli mualabe. Hape mufange likalabo zekuswani. (Liprov. 15:23; 17:27) Haiba kalabo yemubata kufa ki yekuswani, hamuna kuikalelwa hahulu. Kalabo yekuswani, mwendi yekona kueza feela mubamba ulimuñwi kamba yemibeli, ikona kutusa kuli mizwale ni likaizeli bamina bautwisise hande sisupo semufa kufita hane mukafa kalabo yetelele ni kutalusa litaba zeñata. Haiba mufa kalabo yekuswani kusina kuibala, mukabonisa kuli muitukiselize hande mi mwautwisisa hande taba yenyakisiswa.

8. Jehova uikutwanga cwañi haalubona inze lueza molukonela kaufela kuli lualabe?

⁸ Kucwañi haiba mulikile kusebelisa liakalezo ze kono musasaba hahulu kufa kalabo yeñwi hase mualabile kale? Mukolwe kuli Jehova ukaitebuha buikatazo kaufela bomuka eza kuli mualabe. (Luka 21:1-4) Jehova haabati kuli lueze lika zelusa koni kueza. (Mafil. 4:5) Mulemuhe zemukona kueza, muitomele sikonkwani sa kueza nto yeo, mi mulapele kuli Jehova amituse kuwa pilu. Mwendi mukona kukala ka kuitomela sikonkwani sa kufa kalabo iliñwi yekuswani.

9. Ki butata mañi bobakona kukopana ni bona mizwale ni likaizeli mwa liputeho zetuna?

⁹ Haiba mwa puteho yamina kunani bahasanyi babañata, mukona kukopana ni butata busili. Mwendi mizwale ni likaizeli babañata bayemisanga mazoho kuli baalabe mi mwendi mina hamusupiwangi hahulu. Ka mutala,  kaizeli yomuñwi yabizwa Danielle uikolanga hahulu kualaba kwa mikopano ya puteho. c Uunga taba yeo sina kalulo ya bulapeli bwahae, nzila yakona kususueza ka yona babañwi, ni nzila yakona kutiisa ka yona tumelo yahae mwa litaba zeiluta Bibele. Kono hanaakalile kuswalisana ni puteho yetuna, naasasupiwangi hahulu, mane fokuñwi mukopano kaufela neukona kufela hasasupiwi nihaiba feela hañwi. Utalusa kuli: “Taba yeo nei nizwafisanga hahulu. Neniikutwanga inge kuli niamuhilwe tohonolo yeñwi yene ninani yona. Mi taba yeo hane inze kuta-kutela kuezahala, nakala kuikutwa kuli mizwale nebaeza kabomu hane basa nisupi.”

10. Ki lika mañi zemukona kueza kuli mufiwe kolo ya kualaba?

¹⁰ Kana ni mina mukile mwaikutwa sina mone baikutwezi bo Danielle? Haiba ki cwalo, mwendi mwakona kuzwafa ni kuikutwa kuli mutokwa feela kuteeleza kwa mukopano kufita kuyemisa lizoho ni kualaba. Kono musituheli kualabanga. Ki lika mañi zekona kumitusa? Mwendi mukatuseha haiba muitukiseza kufa likalabo zeñata fa mukopano ni mukopano. Mi haiba musasupiwi kuli mualabe kwa makalelo a tuto, musakona kuba ni kolo ya kualaba tuto yeo hainze izwelapili. Hamuitukiseza Tuto ya Tawala ya Mulibeleli, mubone mo paragilafu ni paragilafu iswalisanela ni toho ya taba yekanyakisiswa. Haiba mueza cwalo, mwendi mukaba ni likalabo zende zemukona kufa mwahalaa tuto yeo kaufela. Kutuha fo, mwendi mwakona kuitukiseza kualaba mwa maparagilafu atalusa litaba zetungile za mwa mañolo zeli taata kutalusa. (1 Makor. 2:10) Kabakalañi? Kabakala kuli mwendi ki batu basikai feela babaka yemisa mazoho kuli baalabe mwa maparagilafu acwalo. Kono kucwañi haiba musebelisize liakalezo zeo kaufela, mi mulemuha kuli kikale kufita mikopano yemiñata musafiwi kolo ya kualaba. Mwendi mwakona kuatumela yakazamaisa puisano pili mukopano usika kalisa kale ni kumutaluseza puzo yemubata kualaba.

11. Liñolo la Mafilipi 2:4 lilususueza kuezañi?

¹¹ Mubale Mafilipi 2:4. Ka kususumezwa ki moya wa Mulimu, muapositola Paulusi naasusuelize Bakreste kuisa pilu ku za babañwi.  Lukona kusebelisa cwañi kelezo yeo haluli kwa mikopano ya puteho? Ka kuhupula kuli sina luna, babañwi ni bona babata kualaba.

12. Ki nzila ifi yeñwi yende hahulu yelukona kususueza ka yona babañwi kwa mikopano ya puteho? (Mubone ni siswaniso.)

¹² Halunyakisiseñi mutala wo. Hamuambolisana ni babañwi, kana mukabulela hahulu kuli mane babañwi hababi ni kolo ya kubulela sesiñwi kwateñi? Batili! Mukabata kuli ni bona babulele sesiñwi kwateñi. Ka mukwa oswana, lubata kuli mizwale ni likaizeli babañata baalabe kwa mikopano ya puteho. Mane nzila yeñwi yende hahulu yelukona kususueza ka yona mizwale ni likaizeli baluna ki ka kubafa kolo ya kualaba kuli babonise tumelo yabona. (1 Makor. 10:24) Halunyakisiseñi molukona kuezeza cwalo.

13. Ki lika mañi zeluswanela kueza kuli lufe batu babañata kolo ya kualaba?

¹³ Haiba likalabo zaluna liba zekuswani, lukafa babañwi kolo ya kualaba. Baana-bahulu ni bahasanyi babañwi babayezi seli baswanela kutomela babañwi mutala. Nihaike kuli kalabo yamina ki yekuswani, musike mwabulela lisupo zeñata. Haiba mukwahela lisupo kaufela ze mwa paragilafu, babañwi habana kuba ni za kubulela. Ka mutala, mwa paragilafu ye kufilwe liakalezo zepeli ze: likalabo zamina libe zekuswani mi musike mwakwahela lisupo kaufela zetuna. Haiba ki mina bapili babasupilwe kuli mualabe fa paragilafu ye, neikaba hande hane mukaama feela kwa sisupo silisiñwi.

14. Ki nto mañi yekona kulutusa kuziba foluswanela kuyemiseza lizoho kuli lualabe? (Mubone ni siswaniso.)

¹⁴ Mube ni temuho kuli muzibe fomuswanela kuyemiseza lizoho kuli mualabe. Haiba lukuta-kutela kuyemisa lizoho niha lualabile kale, lukabeya muzwale yazamaisa puisano mwa muliko wa kulusupa hape nihaikaba kuli babañwi habasika alaba kale. Kueza cwalo kukona kuzwafisa babañwi mi habana kuyemisa mazoho kuli baalabe.—Muek. 3:7.

15. (a) Luswanela kuezañi haiba lusasupiwi kuli lualabe? (b) Muzwale yazamaisa puisano ukona kubonisa cwañi kuli waisa pilu batu kaufela? (Mubone mbokisi yeli, “ Haiba ki Mina Babazamaisa Puisano.”)

¹⁵ Haiba bahasanyi babañata bayemisa mazoho ka nako ya puisano yeñwi, mwendi haluna kusupiwa nako kaufela foluyemiseza lizoho sina mone lukabatela. Ka linako zeñwi, mwendi muzwale yazamaisa puisano haana feela kulusupa kuli lualabe. Nihaike kuli lukona kuikutwa bumaswe haiba kuba cwalo, haluswaneli kunyemela muzwale yazamaisa puisano kabakala kuli haasika lusupa.—Muek. 7:9.

16. Lukona kususueza cwañi babañwi habafa likalabo?

¹⁶ Haiba hamusupiwi fomuyemiseza lizoho kaufela, muteeleze ka tokomelo kwa likalabo za babañwi kuli hamulaho wa mukopano, mukone kubababaza. Mizwale ni likaizeli bamina bakasusuezwa hahulu haiba mubababaza sina feela mone bakasusuelezwa hane bakautwa kalabo yamina. (Liprov. 10:21) Kubabaza babañwi ki nzila yeñwi yelukona kususuezana ka yona.

17. (a) Bashemi bakona kutusa cwañi bana babona kuitukiseza kufa likalabo zeswanela? (b) Ka kuya ka vidio, ki lifi lika zeene zeluswanela kueza haluitukiseza kualaba? (Mubone ni litaluso ze kwatasi.)

¹⁷ Ki ifi nzila yeñwi yelukona kususuezana ka yona haluli kwa mikopano yaluna? Haiba mu bashemi, mutuse bana bamina babanyinyani  kuitukiseza kufa likalabo kulikana ni lilimo zabona. (Mat. 21:16) Fokuñwi, kunyakisiswanga litaba zetuna zecwale ka butata bobakopana ni bona batu babanyalani kamba zeama muzamao, kono kukaba ni paragilafu iliñwi kamba amabeli obakona kualaba banana. Hape, mutuse bana bamina kuutwisisa libaka hakusa konahali kuli basupiwe nako kaufela fobayemiseza lizoho. Haiba mubataluseza taba yeo, habana kuikutwa bumaswe batu babañwi habaka supiwa kuli baalabe.—1 Tim. 6:18. d

18. Ki lika mañi zekona kutusa kuli likalabo zelufa lisike zahohela mamelelo ya batu kwa litaba zaluna za ka butu? (Liproverbia 27:2)

¹⁸ Kaufelaa luna lwakona kuitukiseza kufa likalabo zekutekehisa Jehova ni kususueza mizwale ni likaizeli baluna. (Liprov. 25:11) Nihaike kuli hakusika fosahala kutalusa ka bukuswani zeluipumani ku zona, luswanela kutokomela kuli halubuleli litaba zeñata ka za luna. (Mubale Liproverbia 27:2; 2 Makor. 10:18) Kono luswanela kueza molukonela kaufela kuli litaba zelubulela liama ku Jehova, kwa Linzwi lahae, ni kwa batu bahae kaufela. (Sin. 4:11) Niteñi, haiba puzo ya paragilafu ilutokwa kutalusa zeluipumani ku zona, hakusika fosahala kueza cwalo. Ka mutala, paragilafu yetatama ilutokwa kufa kalabo yecwalo.

19. (a) Ki lika mañi zekaezahala haiba luisa pilu kwa batu kaufela babafumanehile kwa mukopano? (Maroma 1:11, 12) (b) Ki lika mañi zemuitebuha ka butu ka za kufa likalabo kwa mikopano ya puteho?

¹⁹ Nihaike kuli hakuna milao yetomilwe ka za mwakufela likalabo, kaufelaa luna luswanela kueza molukonela kaufela kufa likalabo zesusueza babañwi. Mwendi lukatokwa kualabanga hahulu hakuba ni kolo ya kueza cwalo. Kamba haiba halusupiwi foluyemiseza lizoho kaufela lukaba ni tabo kakuli babañwi bakaba ni kolo ya kualaba sina mone lukabatela luna. Haiba luisa pilu ku za babañwi kwa mikopano ya puteho, kaufelaa luna ‘lukasusuezana.’—Mubale Maroma 1:11, 12.