1-2. (a) Ki kabakalañi halusa komoki halukopana ni miinelo yetaata? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

 KA KUBA batanga ba Jehova, halukomoki halukopana ni miinelo yetaata. Lwalumela zeibulela Bibele kuli: “Lulukela kukena mwa Mubuso wa Mulimu ka manyando amañata.” (Lik. 14:22) Hape lwaziba kuli miinelo yetaata yemiñwi yelukopana ni yona ikafeliswa ka kutala haluka pila mwa lifasi lelinca la Mulimu, ili mo haluna kutahelwa ki “maswabi kamba kulila kamba kuutwa butuku.”—Sin. 21:4.

² Jehova haatibelangi miinelo yetaata kuli isike yaezahala ku luna. Nihakulicwalo, ulutusanga kuitiyela. Mulemuhe zanaabulezi muapositola Paulusi kwa Bakreste bane bapila mwa Roma. Pili naabulezi za miinelo yetaata yeshutana-shutana yeo yena ni mizwale babañwi nebakopana ni yona. Kihona añola kuli: “Lusweli lwatula ka kutala ka yena yalulatile.” (Maro. 8:35-37) Taba yeo italusa kuli Jehova wakona kumitusa kukondisa niha mukopana ni muinelo otaata. Halunyakisiseñi mo Jehova naatuselize Josefa kukondisa ni mwakona kumituseza.

3. Bupilo bwa Josefa nebucincize cwañi ka sipundumukela?

³ Jakobo naabonisize hande kuli naalata hahulu Josefa mwanaa hae. (Gen. 37:3, 4) Kabakaleo, bana ba Jakobo, bona bahulwani ba Josefa, bamushwela muna. Hane babile ni kolo, balekisa Josefa kwa balekisi ba Mamidiani. Balekisi bao baisa Josefa kwa sibaka sa kwahule hahulu, kwa Egepita mi bayo mulekisa ku Potifaro, yomuhulu wa balibeleli ba Faro. Bupilo bwa Josefa bwacinca kapili-pili kuli mane niha naali mwana  yalatwa hahulu ki ndatahe, cwale naasali mutangaa muuna wa Muegepita!—Gen. 39:1.

4. Ki miliko mañi yelukona kukopana ni yona?

⁴ Bibele ibulela kuli “lika zemaswe zaezahalanga kwa batu kaufela.” (Muek. 9:11, Bibele ya Holy Bible—Easy-to-Read Version) Fokuñwi lukopananga ni miliko ‘yetahela batu kaufela.’ (1 Makor. 10:13) Kamba lukana lwanyanda kabakala kuba balutiwa ba Jesu. Ka mutala, lukona kusheununwa, kulwaniswa, kamba mane nihaiba kunyandiswa kabakala tumelo yaluna. (2 Tim. 3:12) Jehova wakona kumitusa kukondisa kusina taba ni muinelo otaata omukopana ni ona. Naatusize cwañi Josefa kukondisa?

5. Potifaro naalemuhile kuli ki mañi yanaatusa Josefa kukondisa? (Genese 39:2-6)

⁵ Mubale Genese 39:2-6. Potifaro naalemuhile kuli Josefa naali mutangana yanaaziba hande musebezi ni yanaasebeza ka taata. Hape naaziba libaka hane kuli cwalo. Potifaro naalemuhile kuli “Jehova [naakondiseza Josefa] lika kaufela zanaaeza.” b Hamulaho wa nako, muuna wa Muegepita yo aeza Josefa kuba sikombwa sahae. Hape amuketa kuokamela ndu yahae kaufela. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Potifaro naafuyauzwi hahulu.

6. Josefa mwendi naaikutwile cwañi ka za muinelo wanaali ku ona?

⁶ Munahane feela mwanaaikutwezi Josefa. Ki lika mañi zanaanyolelwa hahulu kufita nto ifi kamba ifi? Kana naabata kulemuhiwa ni kufiwa mupuzo ki Potifaro? Kubonahala kuli Josefa naabata kulukululwa mwa butanga kuli akutele ku ndatahe. Kusina taba ni misebezi yanaaeza Josefa mwa ndu ya Potifaro, naasali mutangaa mutu yanaasa lapeli Jehova. Jehova naasika tahisa kuli Potifaro alukulule Josefa. Mi muinelo wanaali ku ona Josefa neutuha uba otaata hahulu nikufita.

7. Muinelo wanaali ku ona Josefa neuzwezipili cwañi kutotobela? (Genese 39:14, 15)

⁷ Sina mokuboniselizwe kwa Genese kauhanyo 39, musalaa Potifaro naatabezi Josefa mi naalikile hañata-ñata kumukupa kuli alobale ni yena. Nako kaufela hanaaezanga  cwalo, Josefa naamuhanelanga. Kwa mafelelezo, musali yo anyemela hahulu Josefa kuli mane amutameleza kuli naabata kumuswala likalala. (Mubale Genese 39:14, 15.) Potifaro hanaautwile ka za teñi, akenya Josefa mwa tolongo, ili mwanaapikile lilimo zeñata. (Gen. 39:19, 20) Tolongo yeo neili cwañi? Linzwi la Siheberu lanaaitusisize Josefa kutalusa “tolongo” likona kutalusa “lisima,” kamba “musima,” ili kubonisa kuli mwa tolongo mo nekunani lififi mi naafelezwi ki sepo. (Gen. 40:15; litaluso ze kwatasi) Hape, Bibele ibonisa kuli ka nakonyana, mahutu a Josefa naatamilwe ka mawenge mi mulala wahae neubeilwe mwa lisipi. (Samu 105:17, 18) Muinelo wanaali ku ona Josefa neuzwelapili kutotobela. Naabanga mutanga yanaasepilwe kono cwale naali mwa tolongo.

8. Muinelo oluli ku ona niha ukona kutotobela, ki buikolwiso mañi bolukona kuba ni bona?

⁸ Kana mukile mwaipumana mwa muinelo one uzwezipili kutotobela kusina taba kuli nemulapezi ka taata? Taba yeo yakona kuezahala. Jehova halusilelezangi kwa miinelo yetaata yelukopana ni yona mwa lifasi lelibusiwa ki Satani le. (1 Joa. 5:19) Nihakulicwalo, mwakona kukolwa taba ye: Jehova waziba hande zemukopana ni zona, mi wamiisa pilu. (Mat. 10:29-31; 1 Pit. 5:6, 7) Kutuha fo, usepisize kuli: “Hanina kumisiya nikamuta, mi hanina kumiyubeka nikamuta.” (Maheb. 13:5) Jehova wakona kumitusa kuitiisa nihaike kuli muinelo omukopana ni ona utaata hahulu. Halunyakisiseñi mwanaatuselizwe Josefa.

9. Ki lika mañi zebonisa kuli Jehova naali ni Josefa hanaali mwa tolongo? (Genese 39:21-23)

⁹ Mubale Genese 39:21-23. Miinelo niha neitatafezi mwa tolongo, Jehova naatusize Josefa kukondisa. Ka mukwa ufi? Hamulaho wa nako, Josefa asepiwa hahulu ni kukutekiwa ki mupolisa wa tolongo, sina feela mwanaasepezwi ki Potifaro. Nakonyana kuzwa fo, mupolisa wa tolongo abeya Josefa fa buzamaisi bwa mapantiti babañwi bane bali mwa tolongo. Mane Bibele ibulela kuli “mupolisa wa tolongo naasaikalelwi nto niyekana yeneli mwa pabalelo ya Josefa.” Josefa cwale naanani musebezi wa kueza one ukona kumupatehisa. Yeo neli cinceho yanaasika libelela luli! Taba yeo yakomokisa luli bakeñisa kuli lipantiti yanaatamelelizwe kuli naabata kuswala likalala musalaa nduna wa kwa lapa la mulena naafilwe situlo sesituna sesibonisa kuli naasepilwe! Kunani feela libaka lililiñwi hane kuezahezi cwalo. Liñolo la Genese 39:23 libulela kuli: “Jehova naali ni Josefa mi Jehova naamukondiseza lika kaufela zanaaeza.”

10. Mutaluse libaka Josefa hanaakona kuikutwa kuli naasakondisi mwa lika kaufela zanaaeza.

¹⁰ Hape mulike kunahana mwanaaikutwezi Josefa. Hamulaho wa kutamelezwa taba ni kukenywa mwa tolongo, kana munahana kuli naaikutwile kuli naakondisa mwa lika kaufela zanaaeza? Ki lika mañi zanaanyolelwa hahulu Josefa kufita nto ifi kamba ifi? Kana naabata kuli atabelwe ki mupolisa wa tolongo? Kubonahala kuli Josefa naabata kuli kuzibahale kuli naasina mulatu mi alukululwe mwa tolongo. Mane naakupile lipantiti yomuñwi yanaatuha alukululwa mwa tolongo kuyo muzibahaza ku Faro kuli amuzwise mwa tolongo. (Gen. 40:14) Nihakulicwalo, muuna yo naasika ambola ni Faro asalukululwa feela mwa tolongo. Kabakaleo, Josefa azwelapili kuba mwa tolongo yeo ka lilimo zepeli hape kuzwa fo. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Niteñi, Jehova azwelapili kumutusa kukondisa. Ka mukwa ufi?

11. Jehova naafile Josefa buikoneli mañi bobuipitezi, mi buikoneli bo nebutusize cwañi kuli mulelo wa Jehova upetiwe?

 ¹¹ Josefa hanaali mwa tolongo, Jehova atahisa kuli mulena wa Egepita alole litolo zepeli zene muziyelize. Faro naabata luli kuziba taluso ya litolo zeo. Mulena hanaazibile kuli Josefa naakona kutalusa litolo, aluma batu kuli bayo muunga. Ka tuso ya Jehova, Josefa abulelela Faro zene litalusa litolo zeo mi Faro atabela kelezo yende yanaa mufile. Faro hasaalemuhile kuli Jehova naali ni Josefa, aketa mutangana yo kuba muzamaisi wa musebezi wa kuabela lico mwa Egepita kaufela. (Gen. 41:38, 41-44) Hamulaho wa nako, kwaba ni lukupwe lolutuna mwa Egepita hamohocwalo ni mwa Kanana, yona naha mone kupila lubasi lwa Josefa. Josefa cwale naakona kupilisa lubasi lwahae mi ka kueza cwalo, naakabukeleza lusika mone kukapepelwa Mesia.

12. Jehova naatusize cwañi Josefa kukondisa mwa lika zanaaeza?

¹² Munahanisise lika zekomokisa zeneezahezi mwa bupilo bwa Josefa. Ki mañi yanaatahisize kuli Potifaro aise hahulu pilu Josefa, yanaali feela mutanga? Ki mañi yanaatahisize kuli mupolisa wa tolongo ashemube Josefa, yena yanaali lipantiti? Ki mañi yanaatahisize kuli Faro alole litolo zenee muziyelize ni kufa Josefa buikoneli bwa kufa taluso yazona? Ki mañi yanaatahisize kuli Josefa aketiwe kuba muzamaisi wa musebezi wa kuabela lico mwa Egepita? (Gen. 45:5) Kusina kukakanya, ki Jehova yanaatahisize kuli Josefa akondise mwa lika kaufela zanaaeza. Ka mukwa ocwalo, Jehova atahisa kuli mulelo omaswe wa bahulwani ba Josefa ukonahalise kuli tato yahae ipetiwe.

13. Kana Jehova waezanga sesiñwi ka za miinelo yetaata kaufela yelukopana ni yona? Mutaluse.

¹³ Luitutañi kwa likande la Josefa? Kana Jehova waezanga sesiñwi ka za muinelo otaata kaufela olukopana ni ona mwa bupilo? Kana ki yena yatahisanga kuli lukopane ni miinelo yetaata ka mabaka amañwi amande? Batili, Bibele hailumelelani ni mubonelo wo. (Muek. 8:9; 9:11) Nihakulicwalo, lwaziba taba ye: Halukopana ni muinelo omuñwi otaata, Jehova waziba ka za teñi mi wateelezanga mihuwo yaluna ya kukupa tuso. (Samu 34:15; 55:22;  Isa. 59:1) Sa butokwa nikufita kikuli, Jehova wakona kulutusa kutiyela miinelo yetaata yelukona kukopana ni yona. Ka mukwa ufi?

14. Jehova ulutusanga cwañi halukopana ni miinelo yetaata?

¹⁴ Nzila yeñwi yalutusanga ka yona Jehova ki ka kuluomba-omba ni kulutiisa, mi hañata uezanga cwalo ka nako yeswanela. (2 Makor. 1:3, 4) Zeo ki zona zeneezahezi ku muzwale yabizwa Eziz, yapila kwa Turkmenistan, ili yanaaatulezwi kupika tolongo ka lilimo zepeli kabakala tumelo yahae. Bo Eziz batalusa kuli: “Kakusasana, fa lizazi lene nizekiswa, muzwale yomuñwi anibonisa liñolo la Isaya 30:15, lelibulela kuli: ‘Mukaba ni maata ka kuikuzeza ni ka kuba ni sepo.’ Liñolo le kamita neli nitusanga kusaikalelwa ni kuitinga ku Jehova mwa lika kaufela. Kunahanisisa timana ye neku nitusize ka nako kaufela yene nili mwa tolongo.” Kana mwahupula nako yeñwi mwa bupilo bwamina fanaa mituselize Jehova ka kumiomba-omba ni kumitiisa, mi naaezize cwalo ka nako yeswanela?

15-16. Ki lika mañi zemuituta kwa mutala wa bo Tori?

¹⁵ Hañata halulemuhangi mwanaa lutuselize Jehova kutiyela muinelo omuñwi otaata konji muinelo wo hase ufelile. Kaizeli yomuñwi yabizwa Tori naaiponezi buniti bwa taba yeo. Mwanaa hae wamushimani yabizwa Mason naakulile kansa ka lilimo ze 6 kufitela atimela. Kusina kukakanya, bo Tori nebatomohile hahulu pilu. Batalusa kuli: “Ka kuba me, hakuna muinelo omuñwi otaata hahulu one uniutwisize butuku inge wo.” Bazwelapili kutalusa kuli: “Ninahana kuli bashemi babañwi balumelelana ni na kuli kuutwisa hahulu butuku kubona mwanaa hao haanyanda kufita wena muñi haukopana ni manyando ao.”

¹⁶ Nihaike kuli muinelo one bakopani ni ona bo Tori neli otaata hahulu, hasamulaho nebanahanisisize  mo Jehova naabatuselize kuutiyela. Batalusa kuli: “Haniiheta kwamulaho, nilemuha kuli Jehova ka lilato naanitusize kuitiisa mwanaaka hanaakula. Ka mutala, nihaike kuli Mason naakulile hahulu kuli mane hakuna mutu yanaalumelezwa kuto mulekula, mizwale ni likaizeli nebazamayanga musipili wa lihora zepeli ka limota zabona kuya kwa sipatela. Kamita nekubanga ni mutu mwa muzuzu wa batu babayo lekula bakuli ili yanaaitukiselize kulutusa. Hape mizwale ni likaizeli neba lutusanga kufumana lika zene lutokwa kwa mubili. Miinelo niha neitatafezi hahulu, nelunani lika kaufela zene lutokwa.” Jehova naafile bo Tori ni mwanaa bona Mason zene batokwa kuli baitiise.—Mubone mbokisi yeli, “ Jehova Naalufile Zene Lutokwa Luli.”

17-18. Ki lika mañi zeka lutusa kulemuha ni kuitebuha mo Jehova alutuseza halukopana ni muinelo omuñwi otaata? (Samu 40:5)

¹⁷ Mubale Samu 40:5. Mupahami wa malundu ubatanga kuyo fita fa ngo ya lilundu. Nihakulicwalo, hanzaa pahama cwalo, kunani libaka zeñata fakona kuyema ni kuikola kubuha lika zende zasweli kubona. Ka mukwa oswana, kamita mubange ni nako ya kunahanisisa mo Jehova amituseza kukondisa niha mukopana ni muinelo omuñwi otaata. Kwa mafelelezo a lizazi ni lizazi, muipuzange kuli: ‘Jehova unitusize cwañi kacenu? Nihaike kuli muinelo otaata onikopana ni ona hausika fela, Jehova usweli kunitusa cwañi kuitiisa?’ Mubone haiba mwakona kulemuha nihaiba nzila iliñwi yebonisa mo Jehova amituselize kukondisa.

¹⁸ Ki niti kuli mwendi mukona kulapela kuli muinelo otaata omukopana ni ona ufele. Kueza cwalo hakusika fosahala mi kwaswanela. (Mafil. 4:6) Kono hape luswanela kulemuha mo Jehova asweli kulutuseza ka nako ya cwale. Mane Jehova usepisa kulufa maata ni kulutusa kuitiisa. Kacwalo, musike mwalibala kuli Jehova usweli wamitusa. Haiba mueza cwalo, mukalemuha mo Jehova asweli kumituseza kukondisa sina feela mwanaatuselize Josefa niha mutalimana ni muinelo otaata.—Gen. 41:51, 52.