BAPUMBULI ba lika za kwaikale bapumbuzi masitina acisizwe amañata hahulu mwa Babilona wa kwaikale anaaitusisizwe kwa kuyaha muleneñi wo. Mupumbuli wa lika za kwaikale yabizwa Robert Koldewey, utalusa kuli masitina a cwalo naacisezwanga mwa mayekuyeku anaali “kwande a muleneñi kone kunani lizupa lelinde ni likota . . . zeñata zakuitusisa.”

Litaba za kwaikale libonisa kuli Makwambuyu ba Babilona hape nebaitusisanga mayekuyeku abona kwa kueza lika zemaswe hahulu. Caziba yomuñwi kwa Yunivesiti ya Toronto yabizwa Paul-Alain Beaulieu, utalusa kuli: “Litaba zeshutana-shutana za Mababilona . . . libonisa kuli mulena naalaelanga kuli bakwenuheli ni batu bane banyefula milimu ya Mababilona banepelwe mwa liyekuyeku ni kucisiwa.” Ka mutala, mwa taba yeñwi yeneñozwi mwa mazazi a Mulena Nebukadenezare, kunani manzwi ali: “Mubayundise, mubacise, mubabese, . . . mwa oveni ya muapehi . . . musi wabona utushane, mubabulaye ka kubanepela mwa mulilo.”

Taba yeo ihupulisa babali ba Bibele zeñozwi kwa Daniele kauhanyo 3. Kauhanyo yeo ibonisa kuli Mulena Nebukadenezare naaezize siswaniso sesituna sa gauda mwa libala la Dura, kwande a muleneñi wa Babilona. Baana babalaalu ba Maheberu bo Shadrake, Meshaki, ni Abedinego hane bahanile kukubamela siswaniso seo, Nebukadenezare ahalifa hahulu mi alaela kuli liyekuyeku la mulilo licise “hahulu ha 7 kufita molicisezanga,” ni kuli baana babalaalu bao ‘banepelwe mwa liyekuyeku la mulilo.’ Lingeloi lelimaata hahulu neli bapiliize.—Dan. 3:1-6, 19-28.

Masitina a Mababilona ni ona abonisa kuli Bibele inepahalile. Kwa masitina ao, amañata ku ona anani lipulelo za kulumba mulena. Yeñwi ya lipulelo zeo ili: “Nebukadenezare, Mulena wa Babilona . . . Ndu ya mulena, sona sibaka seniyahile na Mulena Yomutuna . . . Haike baikulu baka babuse mwateñi kuya kuile.” Manzwi ao aswana hahulu ni manzwi a kwa Daniele 4:30, ili ko Nebukadenezare naaitundumuzi ka kubulela kuli: “Kana yo haki yena Babilona Yomutuna yeniyahezi ndu ya bulena ka maata aka ni kuli bulena bwaka bububane?”