1. Ki kabakalañi halukona kubulela kuli Jehova ulata mañi ni mañi waluna?

JEHOVA uhohezi mañi ni mañi waluna ku yena. (Joa. 6:44) Munahane feela taba yeo. Jehova hanaanzaa tatuba lipilu za batu babañata-ñata mwa lifasi, naaboni nto yeñwi yanaatabezi hahulu ku mina—naalemuhile kuli mwamulata ka pilu yamina kaufela. (1 Makol. 28:9) Jehova wamiziba, wamiutwisisa, mi wamilata. Taba yeo yaomba-omba luli!

2. Jesu naalutusize cwañi kuutwisisa kuli Jehova uunga mañi ni mañi wa lingu zahae kuba za butokwa?

² Jehova umiisa hahulu pilu, mi hape uisa pilu ni mizwale ni likaizeli bamina kaufela. Kuli alutuse kuutwisisa hande taba yeo, Jesu naabapisize Jehova ku mulisana. Ka mutala, haiba ngu iliñwi izwa mwa mutapi wa lingu ze 100, ki lika mañi zakaeza mulisana wa lingu zeo? “[Ukasiya] ze 99 fa malundu ni kuya kuyo bata iliñwi yezwile mwa mutapi.” Mi hasaafumani ngu yeo, haana kuihanyaukela kabakala kuzwa mwa mutapi. Ukaba ni tabo yetuna. Luitutañi kwa taba yeo? Jehova uunga mañi ni mañi wa lingu zahae kuba za butokwa ku yena. Jesu naabulezi kuli: “Haki nto yetabisa ku Ndate ya kwa lihalimu kuli nihaiba alimuñwi ku babanyinyani bao ashwe.”—Mat. 18:12-14.

3. Lukanyakisisañi mwa taba ye?

³ Nikamuta halutabeli kuzwafisa ufi kamba ufi wa mizwale kamba likaizeli baluna. Lutokwa kuezañi kuli lusike lwasitatalisa babañwi? Mi ki lika mañi zelukona kueza haiba mutu yomuñwi alufoseza? Lipuzo zeo likaalabiwa mwa taba ye. Kono pili halunyakisiseñi za “babanyinyani bao” bababulezwi kwa Mateu kauhanyo 18.

4. Ki bo mañi babataluswa kuli ki “babanyinyani ba”?

⁴ “Babanyinyani ba” ki balutiwa ba Jesu kaufela. Ibe kuli ki babahulu kamba ki banana, baswana sina “banana babanyinyani” bakeñisa kuli balata kulutiwa ki Jesu. (Mat 18:3) Kusina taba kuli banani simuluho, lizo, mibonelo, ni butu bobushutana, kaufelaa bona babonisa tumelo ku Kreste. Mi Kreste yena ubalata hahulu.—Mat 18:6; Joa 1:12.

5. Jehova uikutwanga cwañi haiba mutu yomuñwi asitatalisa kamba kunyandisa yomuñwi wa batanga bahae?

⁵ Jehova uunga “babanyinyani ba” kaufela kuba ba butokwa. Kuli luutwisise mwaikutwelanga ka za bona, halunyakisiseñi moluikutwelanga ka za banana. Lwaiyakatwa bona. Lubatanga kubasileleza kakuli lwaziba kuli habasika tiya sina luna babahulu, mi habana yeloseli kamba butali sina luna babahulu. Luikutwanga bumaswe kubona mutu haeza yomuñwi maswe, kono mane luikutwanga hahulu bumaswe, mi lwanyemanga, kubona mwanana hanyandiswa. Ka mukwa oswana, Jehova ubata kulusileleza. Wanyemanga haiba mutu yomuñwi asitatalisa kamba kunyandisa yomuñwi wa batanga bahae!—Isa 63:9; Mare. 9:42.

6. Sina mokuboniselizwe kwa 1 Makorinte 1:26-29, batu mwa lifasi baanga cwañi balutiwa ba Jesu?

⁶ Balutiwa ba Jesu baswana cwañi hape ni bana “babanyinyani”? Mwa lifasi, batu babafumile, babatumile, ni babanani maata baangiwa kuba ba butokwa. Kono balutiwa ba Jesu bona habayo cwalo; kacwalo, batu mwa lifasi babaanga sina bana “babanyinyani” babasina tuso, mi babanyaziseza. (Mubale 1 Makorinte 1:26-29.) Jehova yena habaangi cwalo.

7. Jehova ubata kuli luunge cwañi mizwale ni likaizeli baluna?

⁷ Jehova walata batanga bahae kaufela, ibe kuli seba musebelelize ka nako yetelele kamba kihona basazo taha mwa niti. Jehova uunga mizwale ni likaizeli baluna kaufela kuba ba butokwa, mi ni luna luswanela kubaanga cwalo. Luswanela ‘kulata kopano ya mizwale baluna kaufela,’ isiñi kulata feela babañwi ku bona. (1 Pit. 2:17) Lulukela kueza molukonela kaufela kubasileleza ni kubababalela. Haiba lulemuha kuli luutwisize mutu yomuñwi butuku kamba lumufoselize, haluswaneli kuitimeza mitala inge kuli hakuna zeezahalile ni kuunga kuli mutu yo usitatalanga ka bunolo mi uswanela feela kuluswalela ni kulibala kwateñi. Ki kabakalañi batu babañwi habaikutwanga kufosezwa? Mizwale ni likaizeli babañwi bakona kuikutwa cwalo bakeñisa simuluho yabona; babilaezwa hahulu ki mobaangelwa ki babañwi mi bakona kunyemiswa ka bunolo ki zebabulela kamba zebaeza. Babañwi kihona basazo taha mwa niti; habazibi kuli batokwa kuswalela babañwi habaeza mafosisa. Ibe kuli ki luna babafoselizwe kamba lufoselize batu babañwi, luswanela kueza molukonela kaufela kukutisana lipilu. Niteñi, haiba muzwale kamba kaizeli hañata usitatalanga kapili, utokwa kulemuha bufokoli bo ni kueza licinceho. Haiba aeza cwalo, ukaba ni tabo mi ukaswalisana hande ni mizwale ni likaizeli bahae.

8. Ki mubonelo mañi one banani ona batu babañata one ukukuelize balutiwa ba Jesu?

⁸ Ki kabakalañi Jesu hanaabulezi za “babanyinyani ba”? Balutiwa bahae neba mubuzize kuli: “Ki mañi luli yomutuna mwa Mubuso wa mahalimu?” (Mat. 18:1) Majuda babañata ka nako yeo nebatabela hahulu litulo ni kuba ni mayemo apahami. Caziba yomuñwi naañozi kuli: “Batu babañata nebatabela hahulu kufiwa likute, kuba ni libubo, ni kuungiwa kuli ki ba butokwa.”

9. Ki lika mañi zene batokwa kueza balutiwa ba Jesu?

⁹ Jesu naaziba kuli balutiwa bahae nebatokwa kuikataza kuli bacince moya wa kangisano  one banani ona, ili one uliteñi mwahalaa Majuda. Naababulelezi kuli: “Yomutuna mwahalaa mina abe sina yomunyinyani, mi yaetelela abe sina sikombwa.” (Luka 22:26) Lubonisa kuli lu “babanyinyani” haiba ‘luunga babañwi kuli balufita.’ (Mafil. 2:3) Haiba lueza molukonela kaufela kuba ni mubonelo wo, haluna kusitatalisa babañwi.

10. Ki kelezo mañi yanaafile Paulusi yeluswanela kusebelisa?

¹⁰ Mizwale ni likaizeli baluna balufita mwa lika zeñwi. Kubunolo kulemuha taba yeo haiba luisa pilu kwa tulemeno twabona totunde. Luswanela kunahanisisa kelezo yanaafile muapositola Paulusi kwa Bakreste ba kwa Korinte, yeli: “Ki mañi yakueza kuli ushutane ni yomuñwi? Ki sifi luli seunani sona sene usika fiwa? Cwale haiba luli neu sifilwe, ki kabakalañi hauikuhumusa inge kuli neusika sifiwa?” (1 Makor. 4:7) Kacwalo, luswanela kuambuka moya wa kubata kuli batu baise hahulu mamelelo ku luna kamba kuli baluunge kuli lu ba butokwa hahulu kufita babañwi. Ka mutala, haiba muzwale ufanga lingambolo zende hahulu kamba mwendi kaizeli unani buikoneli bwa kukalisa lituto za Bibele, muzwale kamba kaizeli yo uswanela kufa tumbo ku Jehova halumbiwa.

11. Ki tuto mañi yanaaluta Jesu ka kufa swanisezo ya mulena ni mutangaa hae?

¹¹ Jesu hasaafelize kulemusa balateleli bahae ka za kusitatalisa babañwi, naabafile swanisezo ya mulena ni mutangaa hae. Mulena yo naaswelezi mutangaa hae yanaapalezwi kulifa sikoloti sesituna sanaa mukolotezi. Hasamulaho, mutanga yaswana yo ahana kuswalela mutanga yomuñwi yanaa mukolotezi masheleñi amanyinyani kufita anaakolotile yena. Hamulaho wa nako, mulena akenya mutanga yo yanaasina makeke mwa tolongo. Luitutañi kwa taba yeo? Jesu naabulezi kuli: “Ndate ya kwa lihalimu ni yena uka mieza ka mukwa oswana haiba yomuñwi ni yomuñwi ku mina asaswaleli mwanahabo yena kuzwelela kwa pilu.”—Mat. 18:21-35.

12. Luutwisa cwañi babañwi butuku haiba luhana kuswalela baba lufoselize?

¹² Zanaaezize mutanga yo nelisika ama feela yena kono neliamile ni batu babañwi. Sapili, bakeñisa kutokwa makeke, naaezize maswe mutanga yomuñwi ka ‘kumukenyisa mwa tolongo kufitela fanaaka lifela sikoloti sahae.’ Sabubeli, naautwisize bumaswe batanga babañwi bane baboni zanaaezize. Bibele ibulela kuli: “Batanga babañwi hababoni zeezahezi, baswaba hahulu.” Ka mukwa oswana, zelueza likona kuama babañwi. Ka mutala, haiba mutu yomuñwi alufoseza mi luhana kumuswalela ki nto mañi yekona kuezahala? Sapili, lumuutwisa bumaswe bakeñisa kuhana kumuswalela, mwendi cwalo ka kuicanganisa yena ni kupalelwa kumubonisa lilato. Sabubeli, mizwale ni likaizeli mwa puteho habalemuha kuli halupilisani hande ni mutu yo, bakaikutwa bumaswe.

13. Muitutañi kwa mutala wa kaizeli yomuñwi yali paina?

¹³ Haiba luswalela mizwale ni likaizeli baluna, lukatuseha ni kutusa babañwi. Wo ki ona muinelo wanaakopani ni ona kaizeli yali paina yabizwa Crystal. * Naafoselizwe ki kaizeli yomuñwi mwa puteho. Bo Crystal habahupula taba yeo, bali: “Fokuñwi, kaizeli yo naabulelanga ni na ka bunyemi mi neniikutwanga inge yatabakiwa ka tipa. Nenisa tabeli nihaiba kusebeza ni bona mwa bukombwa. Natuhela kuba ni tukufalelo mwa bukombwa mi nafelelwa ki tabo.” Bo Crystal nebaikutwa kuli nebanani libaka leliutwahala la kunyemela kaizeli yo. Kono nebasika zwelapili kuba ni ndimbelela kamba kuikutwa bumaswe. Ka buikokobezo, basebelisa kelezo ya mwa Mañolo yene babalile mwa taba  yeli, “Mu Swalele ka Pilu ya Mina Kaufela” yefumaneha mwa Tora ya ku Libelela ya November 1, 1999. Bo Crystal nebaswalezi kaizeli yo. Batalusa kuli: “Naziba kuli kaufelaa luna lusweli lwalika molukonela kaufela kuapala butu bobunca, mi Jehova waluswalelanga ka pilu kaufela zazi ni zazi. Niikutwa kuimuluha luli. Seninani tabo hape.”

14. Ka kuya ka Mateu 18:21, 22, ki butata mañi mwendi bwanaanani bona muapositola Pitrosi, mi luitutañi kwa kalabo yanaa mufile Jesu?

¹⁴ Lwaziba kuli luswanela kuswalela babañwi; yeo ki yona nto yelukile. Kono mwendi kukona kulubela taata kueza cwalo. Muapositola Pitrosi mwendi neku mubezi taata kuswalela babañwi ka linako zeñwi. (Mubale Mateu 18:21, 22.) Ki lika mañi zekona kumitusa haiba muikutwa cwalo? Sapili, munahanisise mo Jehova amiswalezi hañata-ñata. (Mat. 18:32, 33) Waluswalelanga ka pilu kaufela kusina taba kuli lwamufosezanga. (Samu 103:8-10) Kutuha fo, “luswanela kulatana.” (1 Joa. 4:11) Kacwalo, halukoni kuiketela kuswalela babañwi kamba kusa baswalela. Jehova ubata kuli luswalelange mizwale ni likaizeli baluna. (1 Joa. 4:11) Sabubeli, munahanisise zeezahalanga haluiketela kuswalela babañwi. Haiba luswalela babañwi, lukatahisa kuli kube ni swalisano mwa puteho, silikani saluna ni Jehova sikazwelapili kutiya, mi lukaikutwa kuimuluha. (2 Makor. 2:7; Makolo. 3:14) Mi cwale mulapele ku Mulimu yabata kuli muswalele babañwi. Musike mwalumeleza Satani kufelisa kozo yemuikola ni mizwale ni likaizeli bamina. (Maef. 4:26, 27) Lutokwa tuso ya Jehova kuli lusike lwaswasiwa mwa tutwa twa Satani.

15. Sina mokuboniselizwe kwa Makolose 3:13, lukona kuezañi haiba muzwale kamba kaizeli yomuñwi aeza nto yeñwi yeluutwisa butuku?

¹⁵ Kono kucwañi haiba muzwale kamba kaizeli wamina umifoselize mi mupalelwa feela  kulibala taba yeo? Mukaezañi? Mueze momukonela kaufela kukutisana lipilu. Mulapele ku Jehova ka taata. Mumukupe kuli afuyaule mutu yamifoselize ni kumitusa kulemuha tulemeno totunde twanani tona, ili totutahisize kuli Jehova amulate. (Luka 6:28) Haiba hamukoni kulibala zaezize muzwale wamina, munahanisise momukona kuikambotela ni yena ka za taba yeo. Kamita muhupulange kuli muzwale wamina naasabati kumisitatalisa. (Mat. 5:23, 24; 1 Makor. 13:7) Hamuambola ni yena, musike mwamuatula. Kono kucwañi haiba haalati kuli mukutisane lipilu? Musike mwazwafa. Muzwelepili kubonisa pilu-telele muzwale wamina. (Mubale Makolose 3:13.) Mi libaka lelituna halusa swaneli kuba ni ndimbelela kikuli, silikani saluna ni Jehova sikasinyeha. Musike mwatuhelela nto ifi kamba ifi kumisitatalisa. Haiba mueza cwalo, mukabonisa kuli mulata hahulu Jehova kufita nto ifi kamba ifi.—Samu 119:165.

16. Ki buikalabelo mañi bwanani bona mañi ni mañi waluna?

¹⁶ Lwaitebuha tohonolo yelunani yona ya kusebeleza Jehova ni mizwale ni likaizeli baluna sina “mutapi ulimuñwi” mwatasaa “mulisana alimuñwi.” (Joa. 10:16) Buka ya Moluswalisanezi Kueza Tato ya Jehova, ibulela cwana fa likepe 165, ili: “Bakeñisa kuli mwaikola swalisano, munani buikalabelo bwa kutusa kuli swalisano yeo izwelepili.” Kacwalo, luswanela ‘kuikataza kuunga mizwale ni likaizeli baluna ka mwabaangela Jehova.’ Jehova uluunga kuba “babanyinyani,” mi kaufelaa luna uluunga kuba ba butokwa. Kana ki mona momuungela mizwale ni likaizeli bamina cwalo? Jehova walemuhanga zemueza kaufela kuli mubatuse mi waitebuha buikatazo bwamina.—Mat. 10:42.

17. Luikatulezi kuezañi?

¹⁷ Lwalata mizwale ni likaizeli baluna. Kacwalo, luikatulezi kusabeela “muzwale sisitataliso kamba sika sesika muwisa.” (Maro. 14:13) Luunga mizwale ni likaizeli baluna kuli balufita, mi luswanela kubaswalela ka pilu yaluna kaufela. Nikamuta lusike lwatuhelela nto ifi kamba ifi yebaeza babañwi kulusitatalisa. Kono “lutundamene zetahisa kozo ni zeyahisa yomuñwi ni yomuñwi.”—Maro. 14:19.