1. Ka kuya ka 1 Pitrosi 5:2, ki musebezi mañi wa butokwa obaswanela kueza baana-bahulu?

 BAANA-BAHULU bafilwe musebezi wa kubabalela lingu za Jehova za butokwa. Baana babasebeza ka taata ba, baitebuha tohonolo yebanani yona ya kusebeleza mizwale ni likaizeli babona mi baeza mobakonela kaufela kuba ‘balisana babalisa hande.’ (Jer. 23:4; mubale 1 Pitrosi 5:2.) Lwaitumela luli kuba ni baana babacwalo mwa liputeho zaluna!

2. Ki miinelo mañi yetaata yebakona kukopana ni yona baana-bahulu babañwi?

² Baana-bahulu bakopananga ni miinelo yetaata yemiñata habanze bapeta buikalabelo bwabona. Lwaziba kuli kubabalela mizwale ni likaizeli mwa puteho haki nto yebunolo. Muzwale yabizwa Tony yasebeza sina muuna-muhulu mwa puteho kwa America, naalemuhile kuli naatokwa kuba ni buishuwo kuli azibe misebezi yanaatokwa kuamuhela. Utalusa kuli: “Butuku bobuyambukela bwa COVID-19 habukalisa, neniamuhezi misebezi yemiñata yeneama kuonga-onga mikopano ya puteho ni musebezi wa kukutaza. Nenilemuhile kuli niha nenisebezanga ka taata, nekusa nani misebezi yemiñata yene nitokwa kueza. Hamulaho wa nako, nalemuha kuli nenisa bangi ni nako yeñata ya kubala Bibele, kueza tuto ya ka butu, ni kulapela.” Muzwale yabizwa Ilir yasebeza sina muuna-muhulu kwa Kosovo yena naakopani ni butata busili. Hanaapila mwa sibaka mone kunani ndwa, neku mubezi taata kumamela litaelo zenezwa kwa kopano. Utalusa kuli: “Bundume bwaka nebulikilwe muta ofisi ya mutai nei nikupile kuyo tusa mizwale ni likaizeli bane bapila mwa sibaka sene sisabisa. Neniikalezwi hahulu, mi neniikutwa kuli ketelelo yene nifilwe neisa koni kunitusa.” Muzwale yabizwa Tim yasebeza sina mulumiwa kwa Asia, utalusa kuli neku mubezi taata kuzwelapili kueza lika zanaaswanela kuezanga zazi ni zazi. Utalusa kuli: “Fokuñwi, neniikutwanga hahulu kukatala mwa munahano kuli mane nenipalelwanga kubabalela mizwale ni likaizeli baka.” Ki lika mañi zekona kutusa  baana-bahulu babatalimana ni butata bobuswana?

3. Kunyakisisa mutala wa Muatuli Gidioni kukona kulutusa cwañi kaufelaa luna?

³ Baana-bahulu bakona kuituta kwa mutala wa Muatuli Gidioni. (Maheb. 6:12; 11:32) Naali musilelezi ni mulisana wa batu ba Mulimu. (Baat. 2:16; 1 Makol. 17:6) Ka kuswana ni Gidioni, baana-bahulu baketilwe kuli bababalele batu ba Mulimu mwahalaa nako yetaata hahulu yelupila ku yona ye. (Lik. 20:28; 2 Tim. 3:1) Mutala wa Gidioni ululuta kuli luswanela kuba ni buishuwo, buikokobezo, ni kuipeya kuutwa. Kunani lika zeñwi zenekona kumupaleliswa kuzwelapili kuitiisa hanaanzaa eza misebezi yanaafilwe. Ibe kuli lusebeza sina baana-bahulu kamba kutokwa, lwakona kuitebuha hahulu baana-bahulu baluna. Lwakona kutusa baana babahulile kwa moya bao babasebeza ka taata.—Maheb. 13:17.

4. Gidioni naabonisize cwañi buishuwo ni buikokobezo?

⁴ Gidioni neli muuna yaishuwa ni yaikokobeza. b Lingeloi la Jehova hane limutaluselize kuli naaketilwe kuli alukulule sicaba sa Isilaele kwa Mamidiani babamaata, muuna yanaaikokobeza yo naaalabile kuli: “Lusika lwahesu ki lona lolunyinyani kufeleleza ku babasimuluha ku Manase, mi na, ni wa mafelelezo ku ba ndu ya ndate.” (Baat. 6:15) Naaikutwa kuli naasike akona kueza musebezi wo, kono Jehova yena naaziba kuli naakakona kuueza. Ka tuso ya Jehova, Gidioni naakonile kupeta musebezi wanaafilwe ka kutala.

5. Buishuwo ni buikokobezo bwa muuna-muhulu bukona kulikiwa cwañi?

⁵ Baana-bahulu baezanga mobakonela kaufela kubonisa buishuwo ni buikokobezo mwa lika kaufela. (Mika 6:8; Lik. 20:18, 19) Habaitumbangi kabakala buikoneli bwabona kamba kabakala lika zebapetile; mi habaikutwangi kuli haki ba butokwa kabakala mafosisa amañwi ebaezize. Kono fokuñwi, muuna-muhulu utokwa kuikataza kuli abonise buikokobezo ni buishuwo. Ka mutala, ukona kuamuhela misebezi yemiñata mi kukona kumubela taata kueza misebezi yeo kaufela. Kamba ukona kunyaziwa kabakala kuli hasika eza hande musebezi omuñwi kamba kulumbiwa kabakala kueza hande musebezi wanaafilwe. Ki lika mañi zebakona kuituta baana-bahulu ku Gidioni zeka batusa mwa miinelo yeo?

6. Baana-bahulu bakona kuitutañi ku Gidioni ka za buishuwo? (Mubone ni siswaniso.)

⁶ Mukupe tuso. Mutu yaishuwa waziba kuli  kunani lika zeñwi zasakoni kueza. Gidioni naabonisize kuli naaishuwa bakeñisa kuli naakupile tuso ku babañwi. (Baat. 6:27, 35; 7:24) Baana-bahulu babanani butali ni bona baezanga nto yeswana. Bo Tony bababulezwi kwamulaho, batalusa kuli: “Bakeñisa mone nihuliselizwe, hañata neniamuhelanga misebezi yemiñata niha nekuka nibela taata kuieza kaufelaa yona. Kacwalo, nalukisa kuli lunyakisise taba ya buishuwo ka nako ya kulapela sina lubasi mi nakupa bakuluna kuli banitaluseze mone niezeza kwa neku la kubonisa buishuwo. Hape nenibuhile vidio fa jw.org yeli, Mulute Babañwi, Mubasepe, mi Mubafe Maata, Sina Mwaezeza Jesu.” Hamulaho wa fo, bo Tony bakupa babañwi kuli babatuse kueza misebezi yemiñwi. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Bo Tony batalusa kuli: “Misebezi mwa puteho ieziwa hande, mi ninani nako yeñata ya kutiisa silikani saka ni Jehova.”

7. Baana-bahulu bakona kulikanyisa cwañi Gidioni habanyaziwa? (Jakobo 3:13)

⁷ Musike mwahalifa hamunyaziwa ki mutu yomuñwi. Kukona kubela taata baana-bahulu kubonisa buishuwo ni buikokobezo haiba banyaziwa ki mutu yomuñwi. Mutala wa Gidioni wakona kulutusa ni mwa muinelo wo. Kusina kukakanya, Gidioni naaziba kuli naasika petahala; kacwalo, naasika halifa hanaanyazizwe ki baana ba Efraimi. (Baat. 8:1-3) Gidioni naasika baalaba ka bunyemi. Naabonisize kuli naaikokobeza ka kuteeleza kwa lipilaelo zabona, mi naaambozi ni bona ka sishemo, ili nto yenetusize kuli baombale. Baana-bahulu babanani butali balikanyisanga Gidioni ka kuteeleza ka tokomelo ni kusahalifa habanyaziwa. (Mubale Jakobo 3:13.) Ka kueza cwalo, batusa kuli kube ni kozo mwa puteho.

8. Ki lika mañi zebaswanela kueza baana-bahulu habalumbiwa? Mufe mutala.

⁸ Mufe Jehova tumbo kaufela. Batu hane balumbile Gidioni kabakala kutula Mamidiani, naafile Jehova tumbo kaufela. (Baat. 8:22, 23) Baana babaketilwe bakona kulikanyisa cwañi Gidioni? Bakona kueza cwalo ka kufa Jehova tumbo kaufela kabakala lika zebapetile. (1 Makor. 4:6, 7) Ka mutala, haiba muuna-muhulu ababazwa kabakala kuli ki muluti yomunde, wakona kutalusa kuli litaba zelulutiwa lizwa mwa Linzwi la Mulimu mi kaufelaa luna lulutiwa ki kopano ya Jehova. Baana-bahulu baswanela kuitekulanga kuli babone haiba baluta ka nzila yelumbekehisa Jehova kamba baeza cwalo ka nzila yetahisa kuli batabelwe ki batu. Halunyakisiseñi zeneezahezi ku muuna-muhulu yomuñwi yabizwa Timothy. Muzwale yo hanaasazo ketiwa kusebeza sina muuna-muhulu, naatabela hahulu kufa lingambolo za nyangela. Utalusa kuli: “Nenibulelanga litaba zeñata hahulu kwa makalelo a ngambolo yaka mi liswanisezo zene niitusisanga nelisa utwisisehi. Batu hañata neba nibabazanga kabakala kueza cwalo. Ka bumai, batu nebalumbanga na kufita kulumba Jehova kamba kuitebuha Bibele.” Hamulaho wa nako, Muzwale Timothy naalemuhile kuli naatokwa kueza licinceho ka za mulutelo wahae ilikuli batu basike bafa yena tumbo kono balumbe Mulimu. (Liprov. 27:21) Ki lika mañi zenezwile mwakueza cwalo? Utalusa kuli: “Ka nako ya cwale, mizwale ni likaizeli banitalusezanga mo ngambolo yaka nei batuselize kutula muliko omuñwi, kutiyela butata bobuñwi, kamba kusutelela hahulu ku Jehova. Manzwi ao anitahisezanga tabo yetuna yefita yene nibanga ni yona lilimo zeñata kwamulaho hane nilumbiwanga.”

9. Ki lika mañi zenekona kupaleliswa Gidioni kuutwa Jehova ni kuba ni bundume? (Mubone siswaniso sesi fa kava.)

⁹ Gidioni hasaaketilwe kuba muatuli, nekukona kumubela taata kuutwa Mulimu ni kuba ni bundume. Naafilwe musebezi otaata wa kutubaka aletare ya ndatahe yanaaezelize Baale, ili one ukona kubeya bupilo bwahae mwa lubeta. (Baat. 6:25, 26) Gidioni hasaaonga-ongile mpi, Mulimu naamulaezi habeli kuli akusufaze kwa palo ya batu bane bali mwa mpi yeo. (Baat. 7:2-7) Kwa  mafelelezo, naataluselizwe kuli ataseze mafulo a lila zabona fahalaa busihu.—Baat. 7:9-11.

10. Ki lika mañi zekona kutahisa kuli kubele taata muuna-muhulu kuutwa Mulimu?

¹⁰ Baana-bahulu baswanela kuba batu ‘babaitukiselize kuutwa.’ (Jak. 3:17) Muuna-muhulu yautwa Mulimu, uitukiselize kueza zabulela Mañolo ni kulatelela ketelelo yezwa kwa kopano ya Mulimu. Ka kueza cwalo, utomela babañwi mutala omunde. Nihakulicwalo, kunani lika zeñwi zekona kutahisa kuli kumubele taata kuutwa Mulimu. Ka mutala, fokuñwi kukona kumubela taata kuzwelapili kulatelela ketelelo yafiwa ki kopano. Mwa miinelo yemiñwi, ukona kuikutwa kuli ketelelo yeñwi haikoni kutusa luli mi haiswaneli feela. Kamba ukona kukupiwa kueza musebezi okona kutahisa kuli atamiwe. Ki lika mañi zekona kutusa baana-bahulu kuutwa Mulimu sina mwanaaezelize Gidioni habaipumana mwa miinelo yecwalo?

11. Ki lika mañi zekona kutusa baana-bahulu kuutwa Mulimu?

¹¹ Muteeleze ka tokomelo kwa litaelo zemufiwa mi mulisebelise. Mulimu naataluselize Gidioni mwanaaswanela kutubakela aletare yanaaezize ndatahe, kwanaaswanela kuyahela Jehova aletare yenca, ni folofolo yanaaswanela kufa sina sitabelo. Gidioni naasika hanyeza kamba kunyaza ketelelo yanaafilwe ki Mulimu kono naailatelezi. Kacenu, kopano ya Jehova ifanga baana-bahulu litaelo ka kuitusisa mañolo, lizibiso, ni litaelo zelusileleza kwa mubili ni kulutusa kusutelela ku Jehova. Lwalata baana-bahulu baluna kakuli balatelelanga ketelelo yelufiwa ki kopano ka busepahali. Kueza cwalo kutusanga puteho kaufela.—Samu 119:112.

12. Baana-bahulu bakona kusebelisa cwañi Maheberu 13:17 kopano ya Jehova hai bakupa kucinca mobaezeza lika zeñwi?

¹² Muikatulele kueza licinceho. Muhupule kuli Jehova hanaataluselize Gidioni kukusufaza kwa palo ya mpi yahae, Gidioni naaikusufalize hahulu kuli mane asiyala feela ni baana ba 300. (Baat. 7:8) Mwendi naaipuzize kuli: ‘Kana cinceho ye yatokwahala luli? Kana kueza cwalo kuka lutusa?’ Ibe kuli naaipuzize cwalo kamba kutokwa, Gidioni naautwile Mulimu. Kacenu, baana-bahulu balikanyisa mutala wa Gidioni ka kumamela litaelo zefiwa ki kopano zetokwa kuli baeze lika ka nzila yeshutana ni mone liezezwa. (Mubale Maheberu 13:17.) Ka mutala, mwa 2014, ba Sitopa Sesietelela nebaezize cinceho yeama mwakulifela masheleñi aitusiswa kwa kuyaha Mandu A Mubuso ni Libaka za Mikopano. (2 Makor. 8:12-14) Kuzwa yona nako yeo, liputeho nelisa tokwi kulifa masheleñi a sikoloti. Kono liputeho mwa lifasi kaufela nelika zwisanga linubu ilikuli Mandu A Mubuso ni Libaka za Mikopano liyahiwe kolitokwahala kaufela nihaikaba kuli puteho yetokwa kuyahelwa ikona feela kuzwisa masheleñi amanyinyani. Muzwale yabizwa José hanaautwile za cinceho yeo, naakakanyize ka za haiba taba yeo neika konahala luli, naaize: ‘Hakuna nihaiba Ndu ya Mubuso iliñwi yekayahiwa. Cinceho yeo haikoni kulutusa kwanu.’ Ki lika mañi zenetusize bo José kuyemela cinceho yeo? Batalusa kuli: “Manzwi a kwa Liproverbia 3:5, 6 naanitusize kulemuha  butokwa bwa kusepa Jehova. Mi cinceho yeo neitahisize kuli kueziwe lika zende zeñata! Ka nako ya cwale, lusweli kuyaha Mandu A Mubuso amañata mi nzila yenca yeliitusiswa ka yona linubu yalutusa kaufelaa luna mi itahisa kuli kube ni kulikanelela.”

13. (a) Ki buikolwiso mañi bwanaanani bona Gidioni? (b) Baana-bahulu bakona kulikanyisa cwañi Gidioni? (Mubone ni siswaniso.)

¹³ Mueze tato ya Jehova ka bundume. Gidioni naautwile Jehova kusina taba ni sabo yanaanani yona ni kuli musebezi wanaafilwe neukona kubeya bupilo bwahae mwa lubeta. (Baat. 9:17) Jehova hasaasepisize Gidioni kuli naaka mutusa kusileleza batu bahae, Gidioni naakozwi kuli Mulimu naakataleleza sepiso yahae. Baana-bahulu babapila mwa libaka ili mo musebezi waluna ukwalilwe, balikanyisa mutala wa Gidioni. Babonisanga bundume ka kuetelela babañwi kwa mikopano ya puteho ni mwa bukombwa kusina taba kuli bakona kutamiwa, kutosangiswa, kuzusiwa musebezi kamba kueziwa maswe. c Ka nako ya ñalelwa yetuna, baana-bahulu bakatokwa kuba ni bundume kuli bamamele litaelo zebaka fiwa nihaikaba kuli kueza cwalo kukona kubeya bupilo bwabona mwa lubeta. Litaelo zeo likona kuama kushaela lushango lolukona kuswanisezwa kwa macwe a pula ni mwakupunyuhela twaniso ya Gogo wa kwa Magogo.—Ezek. 38:18; Sin. 16:21.

14. Buitiiso bwa Gidioni nebulikilwe cwañi?

¹⁴ Musebezi wa kuatula wanaafilwe Gidioni neutokwa kuli asebeze ka taata. Mamidiani hababaleha ka nako ya ndwa yenelwanwa busihu, Gidioni abandongwama kuzwa mwa Musindi wa Jizireele kuyo fita kwa Nuka ya Jordani, mi kubonahala kuli sibaka seo nesipotolohilwe ki macacani. (Baat. 7:22) Kana Gidioni naatuhezi kundongwama batu bao habafita kwa Jordani? Batili! Nihaike kuli yena ni baana ba 300 banaali ni bona nebakatezi, basila nuka ni kuzwelapili kundongwama lila zabona. Kwa mafelelezo, baswala Mamidiani bao, mi babatula.—Baat. 8:4-12.

15. Ki lili fokukona kubela taata muuna-muhulu kuitiisa?

¹⁵ Fokuñwi muuna-muhulu ukona kuikutwa hahulu  kukatala kwa mubili ni mwa munahano kabakala kubabalela puteho ni lubasi lwahae. Baana-bahulu bakona kulikanyisa cwañi Gidioni habali mwa muinelo wo?

16-17. (a) Ki lika mañi zenetusize Gidioni kuitiisa? (b) Ki buikolwiso mañi bobakona kuba ni bona baana-bahulu? (Isaya 40:28-31) (Mubone ni siswaniso.)

¹⁶ Mukolwe kuli Jehova uka mitiisa. Gidioni naaziba kuli Jehova naaka mufa maata mi nekubile honacwalo luli. (Baat. 6:14, 34) Nako yeñwi, Gidioni ni baana banaali ni bona nebandongwami malena ba Mamidiani bababeli ka mahutu, mi kubonahala kuli malena bao nebazulami likamele. (Baat. 8:12, 21) Kono ka tuso ya Mulimu, Maisilaele batula lila zabona kusina taba kuli nebakatezi. Baana-bahulu ni bona baswanela kuitinga ku Jehova, yena ‘yasakatali, mi hafelelwi ki maata.’ Haiba baeza cwalo, uka bafa maata ebatokwa.—Mubale Isaya 40:28-31.

¹⁷ Halunyakisiseñi mutala wa Muzwale yabizwa Matthew, ya mwa Katengo Kakaswalisanisa Lipaki ni ba Sipatela. Ki nto mañi yemutusanga kuitiisa? Muzwale Matthew utalusa kuli: “Niiponezi buniti bwa manzwi a kwa Mafilipi 4:13. Hañata haniikutwa kukatala hahulu, nilapelanga ka taata ku Mulimu, kumukupa kuli anife maata kuli nikone kutusa mizwale ni likaizeli baka. Ka nako yeo, niiponezi mo moya wa Jehova unituselize kuba ni maata ni kunitusa kuitiisa.” Ka kuswana ni Gidioni, baana-bahulu bakona kukopana ni miinelo yetaata habanze balisa mutapi. Ki niti kuli fokuñwi bakatokwa kulemuha kuli habana kukona kueza lika kaufela zebabata kueza. Nihakulicwalo, bakona kukolwa kuli Jehova ukautwa likupo zabona za kuli abatuse mi uka batusa kuitiisa.—Samu 116:1; Mafil. 2:13.

18. Ka kulundulula, baana-bahulu bakona kulikanyisa cwañi Gidioni?

¹⁸ Baana-bahulu bakona kuituta zeñata kwa mutala wa Gidioni, ili zekona kubatusa. Baana-bahulu baswanela kubonisa buishuwo ni buikokobezo habaamuhela misebezi ni habanyaziwa kamba kulumbiwa ki batu babañwi. Baswanela kuutwa Mulimu ni kuba ni bundume, sihulu mafelelezo a lifasi le hanzaa atumela. Mi baswanela kukolwa kuli Mulimu uka bafa maata a kuitiisa habakopana ni butata bufi kamba bufi. Kaniti luli, lwaitebuha balisana babasebeza ka taata bao mi ‘luzwelepili kulata batu ba mufuta wo.’—Mafil. 2:29.