1. Ki miinelo mañi yetaata yebakopana ni yona batanga ba Jehova babañwi?

KANA mukopana ni muinelo omuñwi otaata? Mwendi mutu yomuñwi mwa puteho umifoselize. (Jak. 3:2) Kamba mwendi batu bomusebeza ni bona kamba bomukena ni bona sikolo bamisheununanga kabakala kuli musebeleza Jehova. (1 Pit. 4:3, 4) Kamba mwendi ba mwa lubasi lwamina babata kuli mutuhele kuyanga kwa mikopano ya puteho kamba kukutaza ku babañwi. (Mat. 10:35, 36) Haiba muinelo omuli ku ona utaata hahulu, mukona kuikutwa kuli neikaba hande kutuhela kusebeleza Jehova. Kono mwakona kuba ni buikolwiso bwa kuli kusina taba ni muinelo otaata omukopana ni ona, Jehova uka mifa butali ni maata a kuitiisa.

2. Ka kuya ka Maroma 15:4, kubala Linzwi la Mulimu kukona kulutusa cwañi?

² Mwa Linzwi lahae, Jehova naalukisize kuli kuñolwe litaba za batu babasika petahala bane batiyezi miinelo yetaata. Kabakalañi? Kuli lukone kuituta sesiñwi kwa litaba zeo. Ki lona libaka Jehova hanaasusumelize muapositola Paulusi kuñola litaba zecwalo. (Mubale Maroma 15:4.) Kubala litaba zecwalo, kukona kuluomba-omba ni kulufa sepo. Kono kunani lika zeñwi zeluswanela kueza kuli lutusiwe hahulu ki litaba zelubala mwa Bibele. Luswanela kutuhelela litaba zelubala mwa Mañolo kucinca molunahanela ni kulufita kwa pilu. Ka mutala, ki sika mañi seluswanela kueza haiba lubata kuziba mwakutatululela butata bobuñwi bolukopana ni bona? Luswanela kueza lika zeene ze: (1) Kulapela, (2) Kueza inge kuli lwabona litaba zelubala, (3) Kunahanisisa, ni (4) Kusebelisa litaba zeluituta. Lukanyakisisa yeñwi ni yeñwi ya lika zeo. * Hasamulaho, lukaitusisa muezezo  wa kuituta ka ona Bibele wo halunze lunyakisisa zanaakopani ni zona Mulena Davida ni muapositola Paulusi mwa bupilo.

3. Ki nto mañi yemuswanela kueza musika kalisa kale kubala Bibele, mi ki kabakalañi?

³ (1) Kulapela. Musika kalisa kale kubala Bibele, mukupe Jehova kuli amituse kuziba momukona kutusezwa ki litaba zemubala. Ka mutala, haiba mubata litaba zekona kumitusa kutatulula butata bomuli ku bona, mukupe Jehova kuli amituse kufumana likuka mwa Linzwi lahae zekona kumitusa kuziba zemuswanela kueza.—Mafil. 4:6, 7; Jak. 1:5.

4. Ki lika mañi zemuswanela kueza kuli mutusiwe hahulu ki litaba zemubala mwa Bibele?

⁴ (2) Kueza inge kuli lwabona litaba zelubala. Jehova ulubupile inze lunani buikoneli bwa kubona lika mwa munahano waluna. Kacwalo, hamubala taba yeñwi mwa Bibele, mulike kueza inge mwabona taba yeo yemubala mi muipeye mwa muinelo wa mutu yemubala ka za hae. Mulike kueza inge mwabona lika zabona ni kuikutwa sina mwaikutwela. Haiba mueza cwalo, mukatusiwa hahulu ki litaba zemubala.

5. Kunahanisisa kutalusañi, mi mukona kueza cwañi cwalo?

⁵ (3) Kunahanisisa. Kunahanisisa kutalusa kunyakisisa ka tokomelo taba yeñwi yemubalile ni kubona momukona kuisebeliseza. Kueza cwalo kuka mitusa kuziba moiswalisanela taba yeo ni litaba zeñwi mi haiba mueza cwalo, mukautwisisa hande litaba zemubala. Kubala Bibele kusina kunahanisisa, kuswana sina muyahi yabata kuyaha ndu kono utalimela feela masitina asayahi muyaho wo. Kunahanisisa kuswana sina mutu yabaakanya masitina kuli ayahe muyaho. Hamubata kunahanisisa taba yeñwi yemubalile, muipuze kuli: ‘Ki nto mañi yanaaezize mutu yabulezwi hahulu mwa taba ye kuli atatulule butata bwanaakopana ni bona? Jehova naamutusize cwañi? Nikona kusebelisa cwañi lituto zeniitutile kuli nitiyele miinelo yetaata yenikopana ni yona?’

6. Ki kabakalañi haluswanela kusebelisa zeluituta?

⁶ (4) Kusebelisa litaba zeluituta. Jesu naabulezi kuli haiba lusasebelisi litaba zeluituta, lukaswana sina mutu yayahile ndu yahae fa mushabati. Usebeza ka taata, kono kueza cwalo haku mutusi sesiñwi. Kabakalañi? Kakuli haiba liñungwa ni muunda linata ndu yahae, ikawa. (Mat. 7:24-27) Ka mukwa oswana, haiba lulapela, kueza inge bababona litaba zelubala, ni kulinahanisisa, kono lusasebelisi litaba zelubalile zeo, haluna kutuseha. Haiba lukopana ni miliko kamba nyandiso, tumelo yaluna haina kutiya. Kono haiba luituta Linzwi la Mulimu ni kusebelisa litaba zeluituta, lukaeza likatulo zende, lukaba ni kozo, mi tumelo yaluna ikatiya. (Isa. 48:17, 18) Ka kuitusisa liakalezo zeene zelunyakisisize mwa taba ye, halunyakisiseñi zelukona kuituta kwa taba yeñwi yeneezahezi mwa bupilo bwa Mulena Davida.

7. Ki taba mañi ya mwa Bibele yeluka nyakisisa cwale?

⁷ Kana mulikanaa mina kamba wa mwa lubasi lwamina akile aeza nto yeñwi yene miutwisize butuku? Haiba ki cwalo, mukatusiwa hahulu ka kunyakisisa likande la mwanaa Mulena Davida, yena Abisalomi, yanaakwenuhezi ndatahe ni kulika kumutulula fa bulena.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Ki sika mañi semuswanela kueza kuli mutusiwe ki Jehova?

⁸ (1) Kulapela. Musika bala kale taba ya Davida, mutaluseze Jehova momuikutwela kabakala kuli nemusika ezwa hande. (Samu 6:6-9) Mulapele ka kunonga. Hasamulaho, mukupe Jehova kuli amituse kufumana likuka zeka mitusa kuziba mwakutiyela muinelo otaata wo.

9. Mutaluse ka bukuswani zeneezahezi mwahalaa Davida ni Abisalomi.

⁹ (2) Kueza inge kuli lwabona litaba zelubala. Mueze inge bababona zeezahala mwa likande le ni mwanaaikutwezi Mulena Davida. Ka lilimo-limo, mwanaa Davida Abisalomi uezize  mwakonela kaufela kuli ahape lipilu za batu. (2 Sam. 15:7) Ka nako yeswanela, Abisalomi uluma matwela mwa Isilaele kaufela kuyo kolwisa batu kuli bamuamuhele sina mulena. Mane ukolwisa nihaiba yomuñwi wa balikani ni baelezi ba Davida babatuna yabizwa Akitofele, kuli aswalisane ni yena kukwenuhela mulena. Abisalomi utaluseza batu kuli ki mulena, mi hasamulaho, ulika kuswala Davida ilikuli amubulaye, mi mwendi Davida ka nako yeo ukula hahulu. (Samu 41:1-9) Davida uziba za mulelo wa Abisalomi mi wabaleha mwa Jerusalema. Hamulaho wa nako, kuzuha ndwa mwahalaa mpi ya Abisalomi ni mpi ya Davida. Mpi ya bakwenuheli yeo yatulwa, mi Abisalomi mwanaa Davida wabulaiwa.

10. Ki lika mañi zanaakona kueza Mulena Davida ka za muinelo wahae?

¹⁰ Hape munahane feela mwanaaikutwezi Davida hanaakopana ni miinelo yeo. Naalata Abisalomi mi naasepile Akitofele. Nihakulicwalo, sibeli sabona neba mubetekile. Neba muutwisize butuku bobutuna mi mane nebabatile kumubulaya. Davida naakona kutuhela kusepa balikani bahae babañwi, ka kunahana kuli mwendi ni bona nebaswalisani ni Abisalomi. Hape naakona kunahana za bupilo bwahae feela ni kubata kubaleha mwa naha anosi. Kamba naakona kuzwafa hahulu. Niteñi, Davida hakuna sanaaezize kwa lika zeo. Kono naatiyezi muinelo otaata wo. Ki nto mañi yenee mutusize kuitiisa?

11. Ki lika mañi zanaaezize Davida hanaakopani ni muinelo otaata?

¹¹ (3) Kunahanisisa. Muitutañi kwa likande la Davida? Muipuzeñi kuli: “Ki lika mañi zanaaezize Davida kuli atatulule butata bwanaakopana ni bona?” Davida naasika ikalelwa kamba kueza likatulo kusina kunahanisisa. Mi hape naasika kenelwa ki sabo kuli mane apalelwe kuziba za kueza. Kono naalapezi ku Jehova kuli amutuse. Hape naakupile balikani bahae kuli bamutuse. Mi kapili-pili aeza sina mwanaatulezi. Nihaike kuli Davida naaikutwile hahulu bumaswe, naasika filikana hahulu kamba kuba ni sitoyo. Naazwezipili kusepa Jehova ni balikani bahae.

12. Jehova naatusize cwañi Davida?

¹² Jehova naatusize cwañi Davida? Hamuka eza lipatisiso, mukafumana kuli Jehova naafile Davida maata a kutiyela muinelo otaata wo. (Samu 3:1-8; manzwi a fahalimu) Jehova naafuyauzi Davida ka kutahisa kuli milelo yahae ikonde. Mi naatusize balikani ba Davida babasepahala hane banze balwana kuli basileleze mulenaa bona.

13. Mukona kulikanyisa cwañi Davida haiba mutu yomuñwi umifoselize hahulu? (Mateu 18:15-17)

¹³ (4) Kusebelisa litaba zeluituta. Muipuze kuli: ‘Nikona kulikanyisa cwañi Davida?’ Mutokwa kuunga muhato kapili kuli mutatulule butata bomukopana ni bona. Ka kuya ka muinelo, mwakona kusebelisa kelezo yanaafile Jesu ye kwa liñolo la Mateu kauhanyo 18 kamba kusebelisa sikuka sesifumaneha mwa kauhanyo yeo. (Mubale Mateu 18:15-17.) Kono musike mwamatukela kueza likatulo hamunyemile. Muswanela kulapela ku Jehova kuli amituse kusahalifa ni kuli amife butali kuli muzibe momukona kutatululela butata bo. Musike mwatuhela kusepa mizwale bamina. Kono muamuhele tuso yeba mifa. (Liprov. 17:17) Mi sa butokwa nikufita kikuli, muswanela kusebelisa kelezo yamifa Jehova yefumaneha mwa Linzwi lahae.—Liprov. 3:5, 6.

14. Liñolo la 2 Timotea 1:12-16 ni la 2 Timotea 4:6-11, 17-22 likona kumitiisa hamuli mwa muinelo mañi?

¹⁴ Kana musweli mwalwaniswa ki ba lubasi lwamina? Kamba kana mupila mwa naha ili mo batanga ba Jehova habalumelezwi kueza misebezi yemiñwi ya bulapeli bwabona kamba ili mo musebezi wabona ukwalezwi? Haiba ki cwalo, mukatiiswa hamuka bala liñolo la  2 Timotea 1:12-16 ni 2 Timotea 4:6-11, 17-22. * Paulusi naañozi mañolo ao ka nako yanaali mwa tolongo.

15. Ki lika mañi zemukona kukupa Jehova?

¹⁵ (1) Kulapela. Musika bala kale mañolo ao, muzibise Jehova butata bomukopana ni bona ni momuikutwela. Mulapele ka kunonga. Hasamulaho, mumukupe kuli amituse kulemuha zemukona kuituta kwa litaba zebulela za miinelo yetaata yanaakopani ni yona Paulusi, ili zekona kumitusa kutiyela miinelo yetaata yemukopana ni yona.

16. Mutaluse ka bukuswani zanaakopani ni zona Paulusi.

¹⁶ (2) Kueza inge kuli lwabona litaba zelubala. Mueze inge kuli mukopana ni muinelo wali ku ona Paulusi. Uinzi mwa tolongo kwa Roma mi utamilwe ka mawenge. Lo haki lona lwapili hatamiwa, kono ka nako ye, waziba kuli atuha abulaiwa. Balikani bahae babañwi bamuyubekile, mi ukatezi hahulu.—2 Tim. 1:15.

17. Ki lika mañi zanaakona kueza Paulusi?

¹⁷ Paulusi naakona kunahana kuli kambe naasika anga muhato wa kuba Mukreste yatukufalezwi, naasike atamiwa. Naakona kunyemela mizwale bane bamuyubekile mwa sikiliti sa Asia, mi naakona kutuhela kusepa balikani bahae babañwi. Kono Paulusi naasika eza cwalo. Ki kabakalañi hanaasa sepile balikani bahae ni kuba ni buikolwiso bwa kuli Jehova naaka mufuyaula?

18. Ki lika mañi zanaaezize Paulusi hanaatalimani ni miinelo yetaata?

¹⁸ (3) Kunahanisisa. Muipuze kuli: “Ki lika mañi zanaaezize Paulusi kuli atatulule butata bwanaakopana ni bona?” Paulusi niha naaziba kuli naatuha abulaiwa, naasika libala kuli nto ya butokwa hahulu yanaaswanela kueza ki kukanyisa Jehova. Mi naazwezipili kunahana mwanaakona kususueleza babañwi. Naaitingile ku Jehova ka kulapelanga ku yena kamita. (2 Tim. 1:3) Paulusi naasika zwelapili kunahana ka za mizwale bane bamuyubekile. Kono naabulezi kuli naaitumela hahulu tuso yanaafilwe ki balikani bahae bane bamulata. Hape Paulusi naazwezipili kuituta Linzwi la Mulimu. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Mi sa butokwa nikufita kikuli, naanani buikolwiso bobutuna bwa kuli Jehova ni Jesu neba mulata. Nebasika muyubeka, mi nebaka mufa mupuzo kabakala busepahali bwahae.

19. Jehova naatusize cwañi Paulusi?

¹⁹ Jehova naalemusize Paulusi kuli naakanyandiswa kabakala kuba Mukreste. (Lik. 21:11-13) Jehova naatusize cwañi Paulusi? Naaalabile litapelo zahae, mi hamulaho wa nako, naamufile maata. (2 Tim. 4:17) Naamusepisize kuli naakafiwa mupuzo kabakala kuli naasebelize ka taata. Hape, Jehova naasusumelize balikani ba Paulusi babasepahala kuli bamutuse.

20. Ka kuya ka Maroma 8:38, 39, ki lika mañi zenetusize Paulusi kutiyela miliko, mi lukona kumulikanyisa cwañi?

²⁰ (4) Kusebelisa litaba zeluituta. Muipuze kuli: ‘Nikona kulikanyisa cwañi Paulusi?’ Sina Paulusi, luswanela kulibelela kuli lukanyandiswa kabakala tumelo yaluna. (Mare. 10:29, 30) Kuli luzwelepili kusepahala halukopana ni miliko, luswanela kuitinga ku Jehova ka kulapelanga ku yena ka nako kaufela ni kuituta Bibele kamita. Mi kamita luhupulange kuli nto ya butokwa hahulu yeluswanela kueza ki kukanyisa Jehova. Haiba lueza cwalo, lwakona kuba ni buikolwiso bwanaanani bona Paulusi bwa kuli Jehova haana kuluyubeka nikamuta, mi hakuna nto ifi kamba ifi yekatahisa kuli atuhele kululata.—Mubale Maroma 8:38, 39; Maheb. 13:5, 6.

21. Ki lika mañi zenetusize Kaizeli Aya ni Muzwale Hector kutiyela miinelo yetaata yene bakopana ni yona?

²¹ Kunyakisisa mitala ya batu bababulezwi mwa Bibele kwakona kulutusa kutiyela miinelo  yetaata ifi kamba ifi yelukopana ni yona. Ka mutala, kaizeli yabizwa Aya, yali paina yapila kwa Japan, utalusa kuli likande la Jonasi neli mutusize kufelisa sabo yanaanani yona ya kueza bupaki bwa fa nyangela. Muzwale yasali yomunca yabizwa Hector yapila kwa Indonesia, ili yo bashemi bahae haki Lipaki za Jehova, utalusa kuli mutala wa Ruti neu mutusize kuituta ka za Jehova ni kumusebeleza.

22. Ki lika mañi zemuswanela kueza kuli mutusiwe hahulu ki mavidio ni litaba za kuteeleza zebalilwe sina papali hamohocwalo ni mitala ya batu bababulezwi mwa buka ya “Mulikanyise Tumelo Yabona”?

²² Mukona kufumana kai litaba zeñwi ka za batu bababulezwi mwa Bibele, ili zekona kumitiisa? Mukona kulifumana mwa mavidio ni litaba za kuteeleza zebalilwe sina papali hamohocwalo ni mwa buka ya “Mulikanyise Tumelo Yabona.” Musika buha kale mavidio ao, kuteeleza kwa litaba zebalilwe, kamba kubala litaba zebatisisizwe hande zeo, mukupe Jehova kuli amituse kufumana litaba za butokwa zemukona kusebelisa. Muipeye mwa muinelo wali ku ona mutu yabulezwi hahulu mwa taba yemubala. Munahanisise zene baezize batanga ba Jehova babasepahala bao, ni mo Jehova naabatuselize kutiyela butata bone bakopana ni bona. Hasamulaho, munyakisise momukona kusebeliseza lituto zemuitutile kwa mutala wabona. Muitumele ku Jehova kabakala kuli uzwezipili kumitusa. Mi mubonise kuli mwaitebuha tuso yeo ka kueza momukonela kaufela kuli mususueze ni kutusa babañwi.

23. Ka kuya ka Isaya 41:10, 13, Jehova usepisa kuluezezañi?

²³ Bupilo butata mwa lifasi lelizamaiswa ki Satani le, mi fokuñwi haluzibangi feela mwakutatululela butata bolukopana ni bona. (2 Tim. 3:1) Kono haluswaneli kubilaela kamba kuikalelwa. Jehova waziba miinelo yetaata yelukopana ni yona. Usepisa kuli halutokwa tuso, uka luswala ka lizoho lahae la bulyo lelimaata. (Mubale Isaya 41:10, 13.) Lunani buikolwiso bwa kuli Jehova uka lutusa mi litaba zeñozwi mwa Mañolo lika lutusa kutiyela muinelo ufi kamba ufi otaata olukona kukopana ni ona.