1. Ki butata mañi bobakopani ni bona mizwale ni likaizeli babañata?

 KANA mukile mwaitomela sikonkwani sesiñwi sa kwa moya mi neku mibezi taata kusipeta? b Haiba ki cwalo, muzibe kuli haki mina munosi. Ka mutala, muzwale yomuñwi yabizwa Philip naabata kubolosola litapelo zahae ni kulapelanga kamita, kono neku mubela taata kufumana nako ya kulapela. Kaizeli yabizwa Erika naaitomezi sikonkwani sa kuitahanelanga kwa mikopano ya kuzwela mwa simu; kono hañata, naafitanga ka kuliyeha. Muzwale yabizwa Tomáš naalikile kubala Bibele mukatumbi. Utalusa kuli: “Nenisa ikolangi feela kubala Bibele. Nenilikile kueza cwalo halaalu kono neniyemezi mwa buka ya Livitike.”

2. Ki kabakalañi halusa swaneli kuzwafa haiba kunani sikonkwani sesiñwi sa kwa moya seluitomezi kono halusika sipeta kale?

² Haiba kunani sikonkwani sesiñwi semuitomezi kono hamusika sipeta kale, musike mwazwafa. Hañata kukona kuluungela nako mi lutokwa kueza ka taata kuli lupete nihaiba sikonkwani sesibunolo. Bakeñisa kuli musabata kupeta sikonkwani samina, mubonisa kuli muunga silikani samina ni Jehova kuba sa butokwa hahulu mi mubata kumusebeleza ka momukonela kaufela. Jehova waitebuha buikatazo kaufela bomueza. Nihakulicwalo, habati kuli mueze lika zemusa koni kueza. (Samu 103:14; Mika 6:8) Kacwalo, muitomele sikonkwani semukona kupeta ka kuya ka miinelo yamina. Haiba muezize cwalo, ki lika mañi zekona kumitusa kupeta sikonkwani seo? Halunyakisiseñi liakalezo zeñwi zekona kumitusa.

3. Ki kabakalañi hakuli kwa butokwa kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani saluna?

³ Kuba ni takazo yetuna ki kwa butokwa hahulu halubata kupeta likonkwani zaluna za kwa moya. Mutu yanani takazo yetuna ukaeza ka taata kuli apete sikonkwani sahae. Lukona kubapanya takazo yetuna kwa moya okasha sisepe kuli siyo fita kosiya. Haiba moya uzwelapili kufuka, mufuluhi ukona kuyo fita kwaya. Mi haiba moya ufuka hahulu, mane ukona kuyo fita kapili. Ka mukwa oswana, kuba ni takazo yetuna kukona kulutusa kupeta likonkwani zaluna. Muzwale yabizwa David yapila kwa El Salvador, utalusa kuli: “Mutu hanani takazo yetuna ukaeza ka taata. Haana kutuhelela nto ifi kamba ifi kumupaleliswa kupeta sikonkwani sahae.” Kacwalo, ki lika mañi zemuswanela kueza kuli mube ni takazo yetuna?

4. Ki lika mañi zelukona kulapelela? (Mafilipi 2:13) (Mubone ni siswaniso.)

⁴ Mulapele kuli mube ni takazo yetuna. Jehova uka mifa moya wahae kuli umituse kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani samina. (Mubale Mafilipi 2:13.) Fokuñwi luitomelanga sikonkwani sesiñwi kakuli lwaziba kuli luswanela kueza cwalo, mi ki nto yende. Kono mwendi halukoni kuba ni takazo ya kusipeta. Zeo ki zona zeneezahezi ku kaizeli yomuñwi wa kwa Uganda yabizwa Norina. Naaitomezi sikonkwani sa kuzamaisa tuto ya Bibele, nihaike kuli naasina takazo ya kueza cwalo bakeñisa kuli naaikutwa kuli nasi muluti yomunde. Ki lika mañi zene mutusize? Utalusa kuli: “Nenikalile kulapelanga ku Jehova zazi ni zazi kumukupa kuli anituse kuba ni takazo yetuna ya kuzamaisa tuto ya Bibele. Hase nilapezi ku Jehova, neniezize ka taata kuekeza kwa buikoneli bwaka bwa kuluta. Hamulaho wa likweli lisikai kuzwa fo, nenilemuhile kuli nenibile ni takazo yetuna ya kuzamaisa tuto ya Bibele. Silimo sesiswana seo, nenikalile kuzamaisa lituto za Bibele zepeli.”

5. Ki lika mañi zeluswanela kunahanisisa zekona kulutusa kuba ni takazo yetuna?

⁵ Munahanisise zamiezelize Jehova. (Samu 143:5) Muapositola Paulusi naanahanisisize za sishemo sanaa mubonisize Jehova, mi kueza cwalo neku mususuelize kueza mwanaakonela kaufela kusebeleza Jehova. (1 Makor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Ka mukwa oswana, haiba munahanisisa hahulu zamiezelize Jehova, mukaba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani samina. (Samu 116:12) Halunyakisiseñi zenetusize kaizeli yomuñwi yapila kwa Honduras kupeta sikonkwani sahae sa kuba paina wa kamita. Utalusa kuli: “Neninahanisisize mo Jehova anilatela hahulu. Unitusize kufumana batu bahae. Wanibabalelanga ni kunisileleza. Kunahanisisa lika zaniezelize Jehova neku nitusize kutiisa lilato laka ku yena ni kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani saka.”

6. Ki lika mañi zeñwi zekona kulutusa kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani saluna?

⁶ Munahane momuka tusezwa haiba mupeta sikonkwani samina. Mulemuhe zenetusize kaizeli Erika yabulezwi kwamulaho kupeta sikonkwani sahae sa kuitahanelanga kwa mukopano wa kuzwela mwa simu. Utalusa kuli: “Nenilemuhile kuli neniyawanga lika zeñata kabakala kuliyeha kwa mukopano wa kuzwela  mwa simu. Kono kufitanga ka nako, nekuka nitusa kulumelisanga mizwale ni likaizeli baka ni kutanda nako ni bona. Kueza cwalo hape nekuka nitusa kuutwa liakalezo zende zeneka nitusa kuikola bukombwa ni kuekeza kwa buikoneli bwaka bwa kukutaza.” Kaizeli Erika naanahanile mwanaaka tusehela hanaaka itahanelanga kwa mukopano wa kuzwela mwa simu, mi kueza cwalo neku mutusize kupeta sikonkwani sahae. Mukatusiwa cwañi haiba munahana momuka tusezwa ka kupeta sikonkwani samina? Haiba muitomezi sikonkwani sa kubalanga Bibele kamba kulapela, munahane mosika tiyela silikani samina ni Jehova haiba mupeta sikonkwani seo. (Samu 145:18, 19) Haiba muitomezi sikonkwani sa kuba ni kalemeno kakañwi, munahane mosika tiyela silikani samina ni babañwi haiba mupeta sikonkwani seo. (Makolo. 3:14) Mukaeza hande haiba mukolohanya mabaka kaufela hamubata kupeta sikonkwani samina. Mutatubange mukoloko wo kamita. Bo Tomáš bababulezwi kwamulaho, batalusa kuli: “Kuba ni mabaka amañata hanibata kupeta sikonkwani seniitomezi kunitusanga kueza monikonela kaufela kusipeta.”

7. Ki lika mañi zenetusize bo Julio ni bakubona kupeta sikonkwani sabona?

⁷ Mutandange nako ni batu babaka misusueza kupeta sikonkwani samina. (Liprov. 13:20) Mulemuhe zenetusize muzwale yabizwa Julio ni musalaa hae kupeta sikonkwani sabona sa kueza zeñata mwa bukombwa bwabona. Utalusa kuli: “Neluitamile bulikani ni batu bane balususuezanga kupeta sikonkwani saluna, mi neluambolanga ni bona za sikonkwani seo. Buñata bwabona nebapetile likonkwani zeswana ni sene luitomezi; kacwalo, nebakona kulufa liakalezo zetusa. Balikani baluna hape neba lubuzanga mone lizamaela lika kuamana ni sikokwani saluna mi neba lususuezanga hane lutokwanga tuso.”

8. Ki lika mañi zekona kuezahala haiba lulibelela pili kuli lube ni takazo kihona lukabata kupeta sikonkwani saluna? (Mubone ni siswaniso.)

⁸ Ki niti kuli kaufelaa luna fokuñwi halubangi ni takazo ya kueza lika zeñwi. Kana fo kutalusa kuli halukoni kupeta sikonkwani saluna? Batili. Halunyakisiseñi mutala wo: Moya ukona kutusa sisepe kuyo fita kosiya. Niteñi, fokuñwi moya ufukanga ka maata mi fokuñwi ufukanga feela hanyinyani kono fokuñwi mane hakubangi feela ni moya ofuka. Kana fo kutalusa kuli mufuluhi haana kuzwelapili mwa musipili wahae? Haki cwalo luli. Ka mutala, lisepe zeñwi linani injini; zeñwi zona linani lilabo. Mufuluhi wakona kuitusisa lika zeo kuli azwelepili mwa musipili wahae. Takazo yaluna ikona kubapiswa kwa moya; fokuñwi lukona kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani saluna kono fokuñwi ikona kuba yenyinyani. Kono ka linako zeñwi, lukona mane kusaba ni takazo ya kupeta sikonkwani saluna. Kacwalo, haiba lulibelela kuli pili lube ni takazo kihona lukapeta sikonkwani saluna, haluna kukona kusipeta. Kono sina feela mufuluhi habatanga linzila za kuyo fita ka zona kwaya, ni luna lwakona kubata linzila zeka lutusa kupeta sikonkwani saluna niha lusina takazo ya kueza cwalo. Nihaike kuli kukona kulubela taata kueza cwalo, haiba luikataza, lukatuseha luli. Pili  lusika nyakisisa kale zelukona kueza mwa muinelo wo, halunyakisiseñi puzo yeñwi yekona kuzuha.

9. Kana kufosahalile kulika kupeta sikonkwani saluna niha luikutwa kuli haluna takazo ya kueza cwalo? Mutaluse.

⁹ Jehova ubata kuli lumusebeleze inze lutabile ni ka kuitatela. (Samu 100:2; 2 Makor. 9:7) Kacwalo, kana luswanela kulika kupeta sikonkwani saluna niha luikutwa kuli haluna takazo ya kueza cwalo? Halunyakisiseñi mutala wa muapositola Paulusi. Naabulezi kuli: “Nititika mubili waka ni kuuzamaisa sina mutanga.” (1 Makor. 9:25-27) Paulusi naaezanga mwanaakonela kaufela kueza lika zelukile mwa meeto a Mulimu nihaike kuli fokuñwi naaikutwanga kuli naasina takazo ya kueza cwalo. Kana zanaaezize Paulusi nelitabisize Jehova? Eni! Mi Jehova naamufuyauzi kabakala buikatazo bwahae.—2 Tim. 4:7, 8.

10. Lukatuseha cwañi haiba lulika kupeta sikonkwani saluna niha lusina takazo ya kueza cwalo?

¹⁰ Ka mukwa oswana, Jehova watabanga haalubona inze lulika kupeta sikonkwani saluna niha lukona kuikutwa kuli haluna takazo ya kueza cwalo. Watabanga kakuli waziba kuli nihaike kuli fokuñwi haluezangi lika zeñwi kabakala kuli lwalitabela, kono luezanga cwalo kabakala lilato laluna ku yena. Jehova ukafuyaula buikatazo bwaluna sina feela mwanaafuyaulezi Paulusi. (Samu 126:5) Mi haiba lubona mwalufuyaulela Jehova, lukaba ni takazo ya kupeta sikonkwani saluna. Kaizeli yapila kwa Poland yabizwa Lucyna, utalusa kuli: “Fokuñwi, hanitabelangi kuya mwa bukombwa, sihulu haniikutwa kukatala. Nihakulicwalo, nibanga ni tabo yetuna hamulaho wa kukutaza.” Kacwalo, halunyakisiseñi zelukona kueza haluikutwa kuli haluna takazo ya kupeta sikonkwani saluna.

11. Jehova ukona kulutusa cwañi kuli lube ni buiswalo?

¹¹ Mulapele kuli mube ni buiswalo. Buiswalo ki buikoneli bwa kusaeza lika ka kuya ka mwaikutwela mutu kamba kutokolomoha nto yeñwi. Pulelo yeo hañata italusanga kusaeza nto yeñwi yemaswe. Nihakulicwalo, hape lutokwa kuba ni buiswalo kuli lueze lika zelukile, sihulu haiba nto yeñwi yelubata kueza itaata kamba luikutwa kuli haluna takazo ya kuieza. Muhupule kuli buiswalo ki kalulo ya muselo wa moya; kacwalo, mukupe Jehova kuli amife moya okenile kuli umituse kuba ni kalemeno ka butokwa ka. (Luka 11:13; Magal. 5:22, 23) Muzwale David yabulezwi kwamulaho, utalusa mo kulapela neku mutuselize. Naabata kuezanga tuto ya ka butu kamita. Utalusa kuli: “Nenikupanga Jehova kuli anituse kuba ni buiswalo. Ka tuso yahae, nenibile ni tomahanyo yende ya kuezanga tuto ya ka butu kamita.”

12. Liñolo la Muekelesia 11:4, likona kulutusa cwañi kupeta likonkwani zaluna za kwa moya?

¹² Musike mwalibelela kuli lika libe hande hahulu. Mwa lifasi lelupila ku lona le, haluswaneli kulibelela kuli lika likaba hande hahulu. Haiba lulibelela kuli lika libe hande, mwendi haluna feela kupeta sikonkwani saluna. (Mubale Muekelesia 11:4.) Muzwale yabizwa Dayniel, utalusa kuli: “Haluswaneli kulibelela kuli lika libe hande hahulu. Luswanela feela kuunga muhato.” Muzwale yabizwa Paul yapila kwa Uganda ni yena utalusa libaka leliñwi halusa swaneli kuzina-zina kuunga muhato, uli: “Haiba luunga muhato kusina taba ni miinelo yetaata yelukona kukopana ni yona, Jehova uka lutusa.”—Mala. 3:10.

13. Lukatuseha cwañi haiba lukala ka kupeta likonkwani zenyinyani?

¹³ Mukale ka kupeta likonkwani zenyinyani. Lukona kusaba ni takazo ya kupeta sikonkwani saluna haiba luikutwa kuli sikonkwani seluitomezi sitaata. Haiba mu mwa muinelo wo, neikaba hande hane mukakala ka kupeta likonkwani zenyinyani zeka mikonisa kupeta sikonkwani samina sesituna. Haiba muitomezi sikonkwani sa kuba ni kalemeno kakañwi, mukale ka kubonisa kalemeno kao mwa lika zenyinyani. Haiba muitomezi sikonkwani sa kubala Bibele mukatumbi, mukale  ka kubalanga ka nako yekuswani. Bo Tomáš bababulezwi kwa makalelo, neku babezi taata kupeta sikonkwani sabona sa kubala Bibele mukatumbi mwa silimo silisiñwi. Batalusa kuli: “Nenilemuhile kuli litaba zene nibalanga neli zeñata hahulu. Kacwalo, naikatulela kubala Bibele hape, kono ka nako yeo, nenibalanga litaba lisikai zazi ni zazi ni kulinahanisisa. Kabakaleo, nakala kuikola kubala Bibele.” Bakeñisa kuli bo Tomáš’ nebakalile kuikola kubala Bibele, baekeza kwa litaba zene babalanga. Hamulaho wa nako, babala Bibele mukatumbi. c

14. Ki lika mañi zekona kulupaleliswa kupeta sikonkwani saluna?

¹⁴ Ka bumai, niha lukona kuba ni takazo yetuna ya kupeta sikonkwani saluna kamba kuba ni buiswalo, lusakona kupaleliswa ki lika zeñwi kupeta sikonkwani saluna. Ka mutala, “likezahalo zesika libelelwa” likona kulupaleliswa kuba ni nako ya kupeta sikonkwani saluna. (Muek. 9:11) Lukona kukopana ni muinelo omuñwi otaata okona kuluzwafisa ni kutahisa kuli luikutwe kufelelwa ki maata. (Liprov. 24:10) Bakeñisa kuli halusika petahala, lukona kueza mafosisa amañwi akona kulupaleliswa kupeta sikonkwani saluna. (Maro. 7:23) Kamba fokuñwi lukona kuikutwa kukatala. (Mat. 26:43) Ki lika mañi zekona kulutusa kutiyela miinelo yeo?

15. Kana luswanela kuikutwa kuli halusika kondisa haiba lupalelwa kupeta sikonkwani saluna kabakala nto yeñwi? Mutaluse. (Samu 145:14)

¹⁵ Muhupule kuli kupalelwa kupeta sikonkwani samina hakutalusi kuli hamusika kondisa. Bibele ibonisa kuli lukona kuzwelapili kukopana ni muinelo omuñwi otaata. Kono hape ibonisa kuli lusakona kulika kupeta sikonkwani saluna, sihulu haiba lutusiwa ki Jehova. (Mubale Samu 145:14.) Muzwale yabizwa Philip, yabulezwi kwamulaho, utalusa kuli: “Hanipalelwanga kupeta sikonkwani sene niitomezi, haniikutwangi kuli nipalezwi kukondisa. Kono niezanga monikonela kaufela kulika  kusipeta hape.” Bo David bababulezwi kwamulaho, batalusa kuli: “Hanikopana ni muinelo omuñwi okona kunipaleliswa kupeta sikonkwani saka, hanizwafangi, kono niitusisanga kolo yeo kubonisa Jehova moni mulatela luli.” Kaniti luli, haiba mueza momukonela kaufela kupeta sikonkwani samina, mukabonisa Jehova kuli mubata kumutabisa. Kusina kukakanya, Jehova ubanga ni tabo yetuna hamibona inze mueza momukonela kaufela kupeta sikonkwani samina!

16. Lukona kuitutañi kwa muinelo olupaleliswa kupeta sikonkwani saluna?

¹⁶ Muitute sesiñwi kwa muinelo omipaleliswa kupeta sikonkwani samina. Mulemuhe zetahisize muinelo wo mi muipuze kuli: ‘Ki lika mañi zenikona kueza kuli nisike nakopana ni muinelo wo hape?’ (Liprov. 27:12) Kono ka linako zeñwi muinelo olupaleliswa kupeta sikonkwani saluna ukona kulutusa kulemuha kuli sikonkwani seluitomezi halukoni kusipeta. Haiba muikutwa kuli mu mwa muinelo wo, munyakisise sikonkwani semuitomezi mi mubone haiba musakona kusipeta. d Jehova haana kumiinga kuli mupalezwi kukondisa kabakala kuli hamusika peta sikonkwani sene muitomezi, ili sikonkwani sene musakoni kupeta.—2 Makor. 8:12.

17. Ki kabakalañi haluswanela kuhupula likonkwani zelupetile kale?

¹⁷ Muhupule likonkwani zemupetile kale. Bibele italusa kuli: “Mulimu haki yasika luka kuli alibale musebezi wamina.” (Maheb. 6:10) Ni mina hamuswaneli kulibala zese mupetile kale. Muhupule likonkwani zemupetile kale zecwale ka kuba ni silikani sesitiile ni Jehova, kutaluseza babañwi ka za hae, kamba kukolobezwa. Sina feela hane muezize zwelopili ni kupeta likonkwani za kwa moya zene muitomezi kwamulaho, mwakona kueza zwelopili ni kupeta sikonkwani semuitomezi cwale.—Mafil. 3:16.

18. Ki lika mañi zeluswanela kuhupula halunze lueza molukonela kaufela kuli lupete sikonkwani saluna? (Mubone ni siswaniso.)

¹⁸ Ka tuso ya Jehova, mwakona kupeta sikonkwani samina sina feela mufuluhi hakona kufita kwaya inzaa tabile. Kono muhupule kuli bafuluhi babañata hape baikolanga musipili wabona. Ka mukwa oswana, hamunze muzwelapili kueza momukonela kaufela kupeta sikonkwani samina sa kwa moya, musike mwalibala kubona mwamituseza Jehova ni mwamifuyaulela hamunze mueza cwalo. (2 Makor. 4:7) Haiba musazwafi, mukaikola limbuyoti zeñata hahulu nikufita.—Magal. 6:9.