1. Luziba cwañi kuli Jehova ubata kusutelela ku luna?

 JEHOVA ulumema kuli lusutelele ku yena. (Jak. 4:8) Ubata kuba Mulimu waluna, Ndataa luna, ni Mulikanaa luna. Waalabanga litapelo zaluna ni kulutusa halukopana ni miinelo yetaata. Mi uitusisanga kopano yahae kululuta ni kulusileleza. Kono ki lika mañi zeluswanela kueza kuli lusutelele ku Jehova?

2. Lukona kusutelela cwañi ku Jehova?

² Lukona kusutelela ku Jehova ka kulapela ku yena, kubala Linzwi lahae, ni kunahanisisa zelubala. Kueza cwalo kulutusa kumulata hahulu ni kuitebuha zaluezeza. Kulususueza kumuutwa ni kumulumbeka kakuli kueza cwalo kwaswanela luli. (Sin. 4:11) Haiba luzwelapili kuziba Jehova, luka musepa hahulu ni kusepa kopano yalufile kuli ilutuse.

3. Diabulosi ulikanga cwañi kulukauhanya ku Jehova, kono ki lika mañi zeka lutusa kusafulalela Mulimu waluna ni kopano yahae? (Samu 31:13, 14)

³ Nihakulicwalo, Diabulosi ulikanga kulukauhanya ku Jehova, sihulu halukopana ni miinelo yetaata. Uezanga cwañi cwalo? Ulikanga kulupaleliswa kusepa Jehova ni kopano yahae hanyinyani-hanyinyani. Kono lwakona kuhanyeza twaniso yahae. Haiba luba ni tumelo yetiile ni kusepa hahulu Jehova, haluna kufulalela Mulimu waluna ni kopano yahae.—Mubale Samu 31:13, 14.

4. Lukanyakisisañi mwa taba ye?

⁴ Mwa taba ye, lukanyakisisa miinelo yetaata yemilaalu yelukona kukopana ni yona kabakala kulwaniswa ki batu babasi Lipaki; omuñwi ni omuñwi wa miinelo yeo ukona kulupaleliswa  kusepa Jehova ni kopano yahae. Miinelo yetaata yeo ikona kulukauhanya cwañi ku Jehova? Mi ki lika mañi zelukona kueza kuli Satani asike alukauhanya ku Jehova?

5. Miinelo yetaata ikona kulupaleliswa cwañi kusepa Jehova ni kopano yahae?

⁵ Fokuñwi, lukopananga ni miinelo yetaata yecwale ka kulwaniswa ki ba lubasi kamba kuzwisiwa musebezi. Miinelo yetaata yeo ikona kulupaleliswa cwañi kusepa kopano ya Jehova ni kulukauhanya ku yena? Halukopana ni muinelo otaata ka nako yetelele, lukona kufelelwa ki sepo ni kulembwala. Satani uitusisanga miinelo yecwalo kutahisa kuli lunahane kuli Jehova halulati. Diabulosi ubata kuli lunahane kuli Jehova ni kopano yahae ki bona baba lutahiseza manyando. Taba yeswana neiezahezi kwa Maisilaele babañwi mwa Egepita. Kwa makalelo, nebalumela kuli Jehova naaketile Mushe ni Aruni kuli abalukulule mwa butanga. (Exo. 4:29-31) Kono Faro hasaatatafalize bupilo bwabona, banyaza Mushe ni Aruni kabakala miinelo yetaata yene bakopana ni yona, bali: “Mutahisize kuli Faro ni batanga bahae balutoye, mi mubeile mukwale mwa lizoho labona kuli balubulaye.” (Exo. 5:19-21) Nebanyazize batanga ba Mulimu bane basepahala. Taba yeo neisika luka! Haiba semukopani ni miinelo yetaata ka nako yetelele, ki lika mañi zeka mitusa kuzwelapili kusepa hahulu Jehova ni kopano yahae?

6. Luitutañi ku mupolofita Habakuki ka za kutiyela miinelo yetaata? (Habakuki 3:17-19)

⁶ Mulapele ku Jehova kuzwelela kwatasaa pilu yamina, mi muitinge ku yena kuli amituse. Mupolofita Habakuki naakopani ni miinelo yetaata mwa bupilo bwahae. Kubonahala kuli nako yeñwi naakakanyize ka za haiba Jehova naamuisa pilu. Kacwalo, alapela ku Jehova kumutaluseza mwanaaikutwela luli. Naaize: “Wena Jehova, nikaanga nako yekuma kai inze ni lila kukupa tuso ku wena, kono inge usa niutwi? . . . Kiñi hautuhelela kuli batu banyandiswe?” (Hab. 1:2, 3) Jehova naaalabile tapelo yenezwelela kwatasaa pilu yeo ya mutangaa hae yanaasepahala. (Hab. 2:2, 3) Habakuki hasaanahanisisize mo Jehova naapiliselize batu bahae kwamulaho, aba ni tabo hape. Naabile ni buikolwiso bwa kuli Jehova naamuisa pilu ni kuli naaka mutusa kutiyela muliko ufi kamba ufi mwa bupilo bwahae. (Mubale Habakuki 3:17-19.) Luitutañi kwa taba yeo? Hamukopana ni miinelo yetaata, mulapele ku Jehova mi mumutaluseze momuikutwela. Mi muitinge ku yena kuli amituse. Haiba mueza cwalo, mukaba ni buikolwiso bwa kuli Jehova uka mifa maata emutokwa kuli muitiise. Haiba mulemuha mo Jehova amituselize, tumelo yamina ku yena ikatiya.

7. Wahabo bo Shirley naalikile cwañi kubazwafisa, mi ki lika mañi zene batusize kuzwelapili kuba ni tumelo ku Jehova?

⁷ Muzwelepili kueza lika za kwa moya. Halunyakisiseñi mo kueza cwalo nekutuselize kaizeli yabizwa Shirley, wa kwa Papua New Guinea, hanaakopani ni miinelo yetaata. b Lubasi lwa bo Shirley nelushebile, fokuñwi neku babelanga taata kufumana lico zelikani. Wahabo bona yomuñwi naalikile kubazwafisa kuli batuhele kusepa Jehova. Naaize: “Mubulela kuli moya wa Mulimu okenile usweli wamitusa, kono cwale umitusa ka nzila ifi? Kakuli lubasi lwaluna lusashebile. Musinya feela nako yamina kukutaza.” Bo Shirley batalusa kuli: “Neniipuzize kuli: ‘Kana Mulimu waluisa pilu kamba kutokwa?’ Kacwalo, nalapela ku Jehova honafo feela mi namutaluseza lika kaufela zene nibilaeza.  Nenizwezipili kubalanga Bibele ni lihatiso zaluna, kuyanga mwa bukombwa, ni kufumanehanga kwa mikopano ya puteho.” Nakonyana kuzwa fo, balemuha kuli Jehova naababalela lubasi lwabona. Lubasi lwabona nelusa lapi, mi nebanani tabo. Bo Shirley batalusa kuli: “Neniikutwile kuli Jehova naaalabile litapelo zaka.” (1 Tim. 6:6-8) Haiba muzwelapili kueza lika za kwa moya, ni mina hamuna kutuhelela miinelo yetaata kamba kukakanya kumikauhanya ku Jehova.

8. Ki lika mañi zekona kuezahala kwa mizwale babaetelela mwa kopano ya Jehova?

⁸ Lila zaluna liitusisanga mitai ya makande ni mawebusaiti a kulumelana ka ona litaba, kuhasanya litaba za buhata ka za mizwale babaetelela mwa kopano ya Jehova. (Samu 31:13) Mizwale babañwi batamilwe ni kuatulwa kuli ki likebenga. Bakreste ba mwa linako za baapositola ni bona nebakopani ni muinelo oswana muapositola Paulusi hanaatamelelizwe taba ya buhata ni kutamiwa. Ki lika mañi zene baezize hane baipumani mwa muinelo wo?

9. Ki lika mañi zene baezize Bakreste babañwi muapositola Paulusi hanaali mwa tolongo?

⁹ Bakreste babañwi mwa linako za baapositola nebatuhezi kutusa muapositola Paulusi hanaali mwa tolongo kwa Roma. (2 Tim. 1:8, 15) Kabakalañi? Kana nebaswabela Paulusi bakeñisa kuli batu neba muunga kuli ki sikebenga? (2 Tim. 2:8, 9) Kamba kana nebasaba kuli hane baka mutusa nebaka nyandiswa ni bona? Kusina taba ni zenetahisize kuli baeze cwalo, Paulusi ulukela kuba yanaaikutwile hahulu bumaswe. Naakopani ni miinelo yetaata yemiñata mi mane naabeile bupilo bwahae mwa lubeta kabakala bona. (Lik. 20:18-21; 2 Makor. 1:8) Nikamuta lusike lwalikanyisa batu bao bane bayubekile Paulusi hanaatokwa tuso yabona! Ki lika mañi zeluswanela kuhupula mizwale babaetelela habanyandiswa?

10. Ki lika mañi zeluswanela kuhupula mizwale babaetelela habanyandiswa, mi ki kabakalañi?

¹⁰ Muhupule libaka halunyandiswa ni yatahisa kuli lunyandiswe. Liñolo la 2 Timotea 3:12  lili: “Batu kaufela babalakaza kupila ka kusepahala ku Mulimu ka kuswalisana ni Kreste Jesu ni bona bakanyandiswa.” Kacwalo, haluswaneli kukomoka kuli Satani sihulu ulwanisanga mizwale babaetelela. Ubata kuli batuhele kusepahala ku Jehova ni kulusabisa.—1 Pit. 5:8.

11. Luitutañi kwa mutala wa Onesiforo? (2 Timotea 1:16-18)

¹¹ Muzwelepili kutusa mizwale bamina ni kusepahala ku bona. (Mubale 2 Timotea 1:16-18.) Mukreste yomuñwi wa mwa linako za baapositola yabizwa Onesiforo yena naatusize Paulusi hanaali mwa tolongo. “Naasika swabela mawenge a [Paulusi].” Kono Onesiforo naabatile kwanaainzi Paulusi, mi hanaa mufumani, naaezize mwanaakonela kaufela kumutusa. Ka kueza cwalo, Onesiforo naabeile bupilo bwahae mwa lubeta. Luitutañi kwa taba yeo? Haluswaneli kutuhelela sabo ya kusaba batu kulupaleliswa kutusa mizwale baluna babasweli kunyandiswa. Kono luswanela kubayemela ni kubatusa. (Liprov. 17:17) Lutokwa kubabonisa lilato ni kubatusa.

12. Luitutañi kwa mizwale ni likaizeli baluna ba kwa Russia?

¹² Halunyakisiseñi mo mizwale ni likaizeli baluna ba kwa Russia batuselize mizwale babona babali mwa tolongo. Babañwi habazekiswanga, mizwale ni likaizeli babañata bayanga kwa kuta kuyo batusa. Luitutañi kwa taba yeo? Musike mwasaba haiba mizwale babaetelela basinyiwa mabizo, kutamiwa, kamba kunyandiswa. Mubalapelele, kutusa mabasi abona ni kubata linzila zeñwi za kubatusa ka zona. —Lik. 12:5; 2 Makor. 1:10, 11.

13. Kusheununwa kukona kutahisa cwañi kuli lupalelwe kusepa Jehova ni kopano yahae?

¹³ Lukana lwasheununwa ki bahabo luna babasi Lipaki za Jehova, bolubeleka ni bona, kamba bolukena ni bona sikolo kabakala musebezi waluna wa kukutaza kamba kabakala kupila ka likuka za Jehova zepahami za muzamao. (1 Pit. 4:4) Bakana babulela kuli: “Mu batu babande, kono bulapeli bwamina habu mifi tukuluho ya kueza lika zemulata mi busiyalezi.” Babañwi bakana balunyaza kabakala moluezeza babazwisizwe mwa puteho, ka kubulela kuli: “Mukona kubulela cwañi kuli munani lilato?” Lipulelo zecwalo likona kutahisa kuli lukale kukakanya. Lukana lwaipuza kuli: ‘Kana Jehova ubata kuli nieze lika zenisa koni kueza? Kana kopano yahae hai nifi tukuluho ya kueza lika zenilata?’ Haiba mukopana ni muinelo ocwalo, ki lika mañi zeka mitusa kuzwelapili kusepahala ku Jehova ni kwa kopano yahae?

14. Luswanela kuezañi batu babañwi haba lusheununa kabakala kupila ka likuka za Jehova? (Samu 119:50-52)

¹⁴ Muikatulele kuzwelapili kupila ka likuka za Jehova. Jobo naazwezipili kupila ka likuka za Jehova kusina taba kuli naasheunuzwi kabakala kueza cwalo. Yomuñwi wa batu bane baipapata kuba balikani ba Jobo mane naalikile kumukolwisa kuli Mulimu naasina taba ni kuli Jobo naapila ka likuka zahae kamba kutokwa. (Jobo 4:17, 18; 22:3) Kono Jobo naasika lumela litaba za buhata zecwalo. Naaziba kuli likuka za Jehova ka za lika zelukile ni zesika luka linepahezi, mi naaikatulezi kuzwelapili kupila ka zona. Naasika tuhelela batu babañwi kumupaleliswa kuzwelapili kusepahala. (Jobo 27:5, 6) Luitutañi kwa taba yeo? Musike mwatuhela kuzwelapili kupila ka likuka za Jehova kabakala kusheununwa ki batu. Munahanisise zemuipumani ku zona mwa bupilo. Mwendi muiponezi hañata-ñata kuli likuka za Jehova ki zende mi kupila ka likuka zeo kumitusize. Muikatulele kuzwelapili kuswalisana ni kopano yekuteka likuka zeo. Haiba  mueza cwalo, hamuna kukauhanywa ku Jehova niha mukasheununwa hahulu ki batu.—Mubale Samu 119:50-52.

15. Ki kabakalañi bo Brizit hane basheunuzwi?

¹⁵ Halunyakisiseñi mutala wa kaizeli yabizwa Brizit, wa kwa India. Naasheunuzwi ki ba lubasi lwahae kabakala tumelo yahae. Nakonyana kuzwa fakolobelezwa ka silimo sa 1997, muunaa hae yanaasi Paki azwisiwa musebezi. Kacwalo, muuna yo aatula kuli yena, bo Brizit, ni bana babona babasizana bayo ina ni bashemi bahae, bane bapila mwa muleneñi usili. Kono bo Brizit nebakopani ni miinelo yetaata hahulu. Bakeñisa kuli bakubona nebasa sebezi, nebanani kusebeza nako kaufela kuli bafumanele lubasi lwabona zene lutokwa. Kuzwa fo, kuli baye kwa puteho yeneli bukaufi, nebanani kuzamaya musipili oeza likilomita zebato ba 350. Ka bumai, ba lubasi lwa bo muunaa bona neba balwanisa kabakala tumelo yabona. Nebalwanisizwe hahulu kuli mane lubasi lwa bo Brizit lwaikatulela kututela kwa sibaka sisili hape. Hamulaho wa fo, bo muunaa bona batimela ka sipundumukela. Hasamulaho, yomuñwi wa bana babona babasizana abulaiwa ki butuku bwa kansa inzaa nani feela lilimo ze 12. Kusina taba ni zeo kaufela, bahabo bona bo Brizit neba banyazize kuli ki bona bane batahisize kuli lika zeo liezahale. Nebabulezi kuli lika zeo kaufela nelisike zaezahala kambe bo Brizit nebasika ikatulela kuba yomuñwi wa Lipaki za Jehova. Niteñi, bo Brizit nebazwezipili kusepa Jehova ni kuswalisana ni kopano yahae.

16. Bo Brizit nebafuyauzwi cwañi kabakala kuzwelapili kusepahala ku Jehova ni kwa kopano yahae?

¹⁶ Bakeñisa kuli bo Brizit nebapila kwahule hahulu ni puteho, muokameli wa mupotoloho yomuñwi naabasusuelize kukutalezanga mwa sibaka sene bapila ku sona ni kuezanga mikopano ya puteho mwa ndu yabona. Kwa makalelo, nebaikutwile kuli nebasike bakona kueza cwalo. Kono bautwa kelezo yene bafilwe. Nebakutazanga taba yende ku babañwi, kueza mikopano ya puteho mwa ndu yabona, ni kulapelanga sina lubasi kamita ni bana babona babasizana. Ki lika mañi zenezwile mwakueza  cwalo? Bo Brizit nebakalile kuzamaisanga lituto za Bibele zeñata, mi baituti babona babañata nebakolobelizwe. Ka 2005, bakala kusebeza sina paina wa kamita. Nebafuyauzwi kabakala kusepa Jehova ni kusepahala kwa kopano yahae. Bana babona babasizana basebeleza Jehova ka busepahali, mi sekunani liputeho zepeli mwa sibaka seo! Bo Brizit bakozwi kuli Jehova naabafile maata a kutiyela miinelo yetaata yene bakopana ni yona ni kuitiisa hane basheununwa ki ba lubasi lwabona.

17. Luswanela kuikatulela kuezañi?

¹⁷ Satani ubata kuli lulumele kuli Jehova waluyubekanga halukopana ni miinelo yetaata ni kuli kuswalisana ni kopano ya Jehova kukatatafaza feela bupilo bwaluna. Satani ubata kuli lukenelwe ki sabo mizwale babaetelela habasinyiwa mabizo, kunyandiswa, kamba kulengiwa mwa tolongo. Ubata kuli halusheununwa, luikutwe kuli kupila ka likuka za Jehova hakukoni kulutusa ni kuli lutuhele kusepa kopano yahae. Kono lwaziba tushambwe twahae totumaswe mi haluna kupumiwa ki yena. (2 Makor. 2:11) Muikatulele kuhana buhata bwa Satani mi muzwelepili kusepahala ku Jehova ni kwa kopano yahae. Muhupule kuli Jehova haana kumiyubeka nikamuta. (Samu 28:7) Kacwalo, musike mwatuhelela nto ifi kamba ifi kumikauhanya ku Jehova!—Maro. 8:35-39.

18. Lukanyakisisañi mwa taba yetatama?

¹⁸ Mwa taba ye, lunyakisisize miinelo yetaata yelukona kukopana ni yona kabakala kulwaniswa ki batu babasi Lipaki. Kono hape kukona kulubela taata kuzwelapili kusepa Jehova ni kopano yahae haiba lukopana ni miinelo yetaata mwa puteho. Ki lika mañi zekona kulutusa kutiyela miinelo yetaata yeo? Taba yeo ikanyakisiswa mwa taba yetatama.