1, 2. (a) Ki lika mañi zanaabulezi Jehova kuli likaezahala mwa mazazi aluna? (b) Ki lipuzo mañi zekaalabiwa mwa taba ye? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

JEHOVA naabulezi kuli mwa linako zaluna, “banna ba ba lishumi, ba malimi kaufela a macaba, ba ka swalelela mungundo wa kubo ya muuna wa Mujuda, ba li: ‘Lu ka ya ni mina; kakuli lu utwile kuli Muñaa Bupilo u inzi ni mina.’” (Zak. 8:23) “Mujuda” uyemela batu baatozize Mulimu ka moya okenile. Hape batu bao babizwa kuli “Isilaele wa Mulimu.” (Magal. 6:16) “Baana ba ba lishumi” bayemela batu babanani sepo ya kupila fa lifasi kuya kuile. Batu bao baziba kuli Jehova ufuyauzi sikwata sa batu babatozizwe mi baikutwa kuli ki tohonolo kulapela Mulimu ka kuswalisana ni babatozizwe.

² Ka kuswana ni zanaabulezi mupolofita Zakaria, Jesu naabulezi kuli batu ba Mulimu bakaswalisana. Naatalusize za batu babanani sepo ya kupila kwa lihalimu kuli ki “mutapinyana,” mi babanyolelwa kupila fa lifasi kuli ki “lingu ze ñwi.” Kono Jesu naabulezi kuli kaufelaa bona bakaba “mutapi u li muñwi” ni kuli bakalatelela Jesu yena “mulisana a li muñwi”  wabona. (Luka 12:32; Joa. 10:16) Bakeñisa kuli ki likwata zepeli, babañwi bakona kubuza kuli: (1) Kana ba lingu zeñwi batokwa kuziba mabizo kaufela a Bakreste babatozizwe kacenu? (2) Bakreste babatozizwe baswanela kuikutwa cwañi? (3) Haiba mutu yomuñwi mwa puteho yaka akalisa kuca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo, niswanela kumuunga cwañi? (4) Kana naswanela kubilaela hanibona kuli palo ya batu babaca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo yaekezeha? Lipuzo zeo likaalabiwa mwa taba ye.

3. Ki kabakalañi halusa koni kuziba luli batu babakaba kalulo ya ba 144,000?

³ Kana ba lingu zeñwi batokwa kuziba mabizo a Bakreste kaufela babatozizwe babasa pila fa lifasi kacenu? Batili. Libaka? Kakuli kutaata luli kuziba kuli babatozizwe bao bakaamuhela mupuzo wabona. (Mubone litaluso za kwa mafelelezo.) Nihaike kuli Mulimu ubamemile kuli baye kwa lihalimu, bakaamuhela mupuzo wabona haiba feela bazwelapili kusepahala. Satani waziba taba yeo, mi uitusisa “bapolofita ba buhata” kuli alike ‘kukelusa’ Bakreste bao. (Mat. 24:24) Bakreste babatozizwe habakoni kuba ni buikolwiso bwa kuli bakaamuhela mupuzo wabona kufitela Jehova abatusa kuutwisisa kuli ubaatuzi kuli basepahala. Jehova ubaswaya lwa mafelelezo mwendi pili basika shwa kale, kamba nakonyana pili “ñalelwa ye tuna” isika kalisa kale.—Sin. 2:10; 7:3, 14.

4. Haiba hakukonahali kuziba mabizo kaufela a Bakreste babatozizwe babasa pila fa lifasi kacenu, lukona “kuya” cwañi ni bona?

⁴ Haiba hakukonahali kuziba mabizo kaufela a Bakreste babatozizwe babasa pila fa lifasi kacenu, ba lingu zeñwi bakona “kuya” cwañi ni bona? Bibele ibulela kuli “baana ba ba lishumi” nebaka “swalelela mungundo wa kubo ya muuna wa Mujuda, ba li: ‘Lu ka ya ni mina; kakuli lu utwile kuli Muñ’a Bupilo u inzi ni mina.’” Timana yeo ya mwa Bibele italusa Mujuda alimuñwi. Kono timana yeo haibulela kuli “mina” iama kwa batu babañata. Taba yeo italusa kuli Mujuda haki mutu alimuñwi kono uyemela sikwata kaufela sa Bakreste babatozizwe. Ba lingu zeñwi baziba taba yeo, mi basebeleza Jehova ka kuswalisana ni sikwata seo. Habatokwi kuziba libizo la mañi ni mañi ya mwa sikwata sa Bakreste babatozizwe kuli balatelele yomuñwi ni yomuñwi wa batu bao. Jesu ki yena Mueteleli waluna, mi Bibele ibulela kuli lutokwa feela kulatelela yena anosi.—Mat. 23:10.

5. Ki temuso mañi yebaswanela kunahanisisa hahulu Bakreste babatozizwe, mi ki kabakalañi?

⁵ Bakreste babatozizwe baswanela kunahanisisa hahulu ka za temuso ye kwa 1 Makorinte 11:27-29. (Mubale.) Mukreste yatozizwe ukona kuca sinkwa ni kunwa waine kwa Kupuzo ka nzila ye “sa swaneli” ka mukwa ufi? Haiba asazwelipili kuba ni silikani  sesinde ni Jehova mi hasepahali kuyena, mutu yo haaca sinkwa ni kunwa waine ubonisa kashwau. (Maheb. 6:4-6; 10:26-29) Temuso yabutokwa yeo ihupulisa Bakreste babatozizwe kuli baswanela kuzwelapili kusepahala haiba babata kuamuhela “mupuzo wa pizo ya kwa lihalimu ye zwa ku Mulimu ka Kreste Jesu.”—Mafil. 3:13-16.

6. Bakreste babatozizwe baswanela kuikutwa cwañi?

⁶ Paulusi naabulelezi Bakreste babatozizwe kuli: “Na mi kupa, na ya li lipantiti kabakala Mulena, kuli mu zamaye ka mukwa o swanela pizo ye ne mu bizizwe ka yona.” Bakreste babatozizwe baswanela kueza cwañi cwalo? Paulusi naatalusize kuli: “Ka buikokobezo ni bunolo, ka pilu-telele, inze mu swalelana ka lilato, mu nze mu lika ka taata ku buluka buñwi bwa moya ka kozo ye tamahanya.” (Maef. 4:1-3) Moya wa Jehova okenile utusa batanga bahae kuba ni buikokobezo, kufita kuikuhumusa. (Makolo. 3:12) Kacwalo Bakreste babatozizwe habanahani kuli ki ba butokwa kufita babañwi. Baziba kuli Jehova hafangi Bakreste babatozizwe moya okenile omuñata kufita mwafelanga batanga bahae babañwi. Mi habaikutwi kuli bakona kuutwisisa hande niti ya mwa Bibele kufita mutu ufi kamba ufi. Mi hape habana kubulelela mutu yomuñwi kuli utozizwe ni kuli uswanela kukalisa kuca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo. Kono baikokobeza mi baziba kuli ki Jehova feela yakona kumema batu kuli baye kwa lihalimu.

7, 8. Ki lika mañi zebasa swaneli kulibelela Bakreste babatozizwe, mi ki kabakalañi?

⁷ Nihaike kuli Bakreste babatozizwe baikutwa kuli ki tohonolo kumemiwa kuya kwa lihalimu, habatokwi kuli batu babañwi babaange kuba batu babutokwa hahulu. (Maef. 1:18, 19; mubale Mafilipi 2:2, 3.) Hape baziba kuli Jehova hanaabatozize, naasika zibisa batu kaufela ka za teñi. Kacwalo, Mukreste yatozizwe hakomokangi haiba batu babañwi bapalelwa kulumela kapili kuli utozizwe. Waziba kuli Bibele ilubulelela kuli haluswaneli kulumela kapili haiba mutu yomuñwi abulela kuli Mulimu umufile buikalabelo bobuipitezi. (Sin. 2:2) Bakeñisa kuli mutu yatozizwe haalibeleli kuli batu babañwi bamuise hahulu mamelelo, haana kubulelela batu bazibana ni bona lwapili kuli utozizwe. Mane haana kubulelela mutu ufi kamba ufi ka za teñi. Hape haana kuitumbaeta ka za lika zende zakaeza kwa lihalimu.—1 Makor. 1:28, 29; mubale 1 Makorinte 4:6-8.

⁸ Bakreste babatozizwe habaswaneli kuikutwa kuli baswanela kutandanga feela nako ni Bakreste babañwi babatozizwe, mane inge kuli ba mwa sikwata sa batu babaeza nto yeñwi. Habaswaneli kulika kubata Bakreste babañwi babatozizwe ilikuli baikambote ka za kuba mutoziwa kamba kuli bakopane ni kuituta Bibele hamoho. (Magal. 1:15-17) Puteho haina kuswalisana haiba Bakreste babatozizwe baeza cwalo. Hane bakaeza cwalo nebaka lwanisa moya okenile otusa batu ba Mulimu kuba ni kozo ni swalisano.—Mubale Maroma 16:17, 18.

9. Ki kabakalañi haluswanela kutokomela molungela batu babaca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo? (Mubone mbokisi yeli, “ Lilato ‘ha li Ezi ze Swabisa.’”)

⁹ Muswanela kuunga cwañi mizwale ni likaizeli babatozizwe? Jesu naabulelezi balutiwa  bahae kuli: “Mina kaufela mu mizwale.” Naaekelize kuli: “Mutu kaufela ya ipahamisa u ka kokobezwa, mi mutu kaufela ya ikokobeza u ka pahamiswa.” (Mat. 23:8-12) Kacwalo kufosahalile kuikumbuta hahulu mutu yomuñwi, nihaikaba kuli ki yomuñwi wa banyani ba Kreste babatozizwe. Bibele haibulela ka za baana-bahulu, ilususueza kuli lulikanyise tumelo ya bona, kono haibuleli kuli luswanela kuunga mutu ufi kamba ufi kuba mueteleli waluna. (Maheb. 13:7) Ki niti kuli Bibele ibulela kuli babañwi “ba lukela ku fiwa likute le lituna.” Kueza cwalo kwaswanela isiñi kabakala kuli batozizwe, kono kabakala kuli ba “zamaisa ka mukwa o munde” mi ba “sebeza ka taata mwa ku bulela ni ku luta.” (1 Tim. 5:17) Haiba lufa hahulu tumbo ni mamelelo kwa Bakreste babatozizwe, lwakona kubautwisa maswabi. Mane nto yemaswe ni kufita ki kuli lukatahisa kuli baikuhumuse. (Maro. 12:3) Hakuna mutu ni yomukana kuluna yabata kueza nto yekona kutahisa kuli yomuñwi wa banyani ba Kreste babatozizwe aeze mafosisa amatuna ao.—Luka 17:2.

10. Mukona kubonisa cwañi kuli mwakuteka Bakreste babatozizwe?

¹⁰ Lukona kubonisa cwañi kuli lwakuteka Bakreste babatozizwe ki Jehova? Haluna kubabuza monekutezi kuli batoziwe. Taba yeo ki ya kabutu, mi haluna tukelo yakuiziba. (1 Mates. 4:11; 2 Mates. 3:11) Mi haluswaneli kunahana kuli bakubona, bashemi babona, kamba batu babañwi ba mwa lubasi lwabona ni bona batozizwe. Mutu hakoni kuyola sepo yeo kuzwelela mwa lubasi lwahae. (1 Mates. 2:12) Hape haluswaneli kubuzanga lipuzo zekona kuutwisa babañwi butuku. Ka mutala, haluna kubuza musalaa muzwale yatozizwe mwaikutwela ka za kupila kuya kuile fa lifasi kusina muunaa hae. Kakuli lunani sepo yetille ya kuli mwa lifasi lelinca Jehova uka ‘kulisa takazo ya zepila kaufela.’—Samu 145:16.

11. Luisileleza cwañi haiba luambuka kuikumbutanga mikwa ya babañwi?

¹¹ Haiba lusabonisi kuli Bakreste babatozizwe ki babutokwa hahulu kufita babañwi, ni luna lwaisileleza. Ka mukwa ufi? Bibele ilubulelela kuli mwa puteho kwakona kuba ni “mizwale ba buhata” babakona kubulela kuli batozizwe. (Magal. 2:4, 5; 1 Joa. 2:19) Hape Bakreste babañwi babatozizwe mwendi bakona kupalelwa kuzwelapili kusepahala. (Mat. 25:10-12; 2 Pit. 2:20, 21) Kono haiba luambuka kuikumbuta mikwa ya babañwi, haluna kulatelela zebaeza, nihaikaba kuli batozizwe kamba kuli bazibahala hahulu kamba kuli basebelelize Jehova ka nako yetelele. Mi haiba bapalelwa kuzwelapili kusepahala, kamba haiba basiya puteho, haluna kulatehelwa ki tumelo yaluna ku Jehova kamba kutuhela kumusebeleza.—Juda 16.

12, 13. Ki kabakalañi halusa swaneli kubilaezwa ki palo ya batu babaca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo?

¹² Ka lilimo zeñata, palo ya batu bane baca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo neizwelapili kukutela mwatasi. Kono mazazi a, palo yeo isweli yaekezeha silimo ni silimo. Kana lwaswanela kubilaezwa ki taba yeo? Batili. Haluboneñi libaka.

¹³ “Jehova wa ziba ba ba li ba hae.”  (2 Tim. 2:19) Ka kushutana ni Jehova, mizwale bababalanga palo ya batu babaca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo habazibi luli babatozizwe. Kacwalo mwa palo yeo kunani batu babanahana kuli batozizwe kono inze basika toziwa. Ka mutala, batu babañwi bane bacanga sinkwa ni kunwa waine batuhezi. Babañwi bakana baba ni butata bwa mwa munahano mi balumela kuli bakabusa ni Kreste mwa lihalimu. Ka niti, haluzibi luli kuli ki babakai batu babatozizwe babasali fa lifasi.

14. Bibele ibulelañi ka za palo ya Bakreste babatozizwe babakaba fa lifasi ñalelwa yetuna haika kakalisa?

¹⁴ Ku kaba ni batu babatozizwe mwa libaka zeñata za lifasi Jesu hakataha kutobangela kwa lihalimu. Bibele ibulela kuli Jesu “u ka luma mangeloi a hae ka mulumo o mutuna wa tolombita, mi a ka kubukanya baketiwa ba hae ku zwa mwa maneku a mane, ku kala kwa mafelelezo a mañwi a lihalimu ku isa kwa mafelelezo a mañwi a lihalimu.” (Mat. 24:31) Bibele hape ibonisa kuli mwa mazazi a mafelelezo, kukaba ni palonyana ya batu babatozizwe babasali fa lifasi. (Sin. 12:17) Kono haibuleli kuli ki babakai babaka siyala ñalelwa yetuna haika kalisa.

15, 16. Luswanela kuutwisisañi ka za batu ba 144,000 babaketilwe ki Jehova?

¹⁵ Jehova ki yena yaziba nako ya ka keta batoziwa. (Maro. 8:28-30) Jehova naakalile kuketa Bakreste babatozizwe hamulaho wa zuho ya Jesu. Kubonahala kuli mwa linako za baapositola, Bakreste baniti kaufela nebatozizwe. Hamulaho wa lilimo  zeñata kuzwa fo, buñata bwa batu bane babulela kuli neli Bakreste nebasika latelela Kreste. Nihakulicwalo, mwahalaa lilimo zeo, Jehova naatozize batu basikai bao bane bali Bakreste baniti. Bakreste bao nebaswana sina buloto bwanaatalusize Jesu kuli nebuka hulelela hamoho ni mufuka. (Mat. 13:24-30) Mwa mazazi a mafelelezo a, Jehova uzwezipili kuketa batu babakaba kalulo ya ba 144,000. (Mubone litaluso za kwa mafelelezo.) Kacwalo haiba Mulimu aketa batu bao pili mafelelezo asika taha kale, kaniti haluna kukakanya ka za haiba ueza nto yelukile. (Isa. 45:9; Dan. 4:35; mubale Maroma 9:11, 16.) (Mubone litaluso za kwamafelelezo.) Luswanela kutokomela kuli haluezi sina mone baezelize babeleki bane babilaezi ka mo mubelekisi wabona naaezilize babeleki bane bakalile kubeleka mwa hola ya mafelelezo.—Mubale Mateu 20:8-15.

¹⁶ Haki batu kaufela babanani sepo ya kuyo pila kwa lihalimu babali kalulo ya “mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso.” (Mat. 24:45-47) Sina feela monekubezi mwa linako za baapositola, Jehova ni Jesu kacenu baitusisa batu basikai kwa kufepa kamba kuluta batu babañata. Mwa linako za baapositola, ki Bakreste basikai feela bane baitusisizwe kwa kuñola Mañolo A Sigerike A Sikreste. Kacenu, ki Bakreste babatozizwe basikai feela babanani buikalabelo bwa kufa batu ba Mulimu “lico . . . ka nako ye swanela.”

17. Ki lika mañi zemuitutile mwa taba ye?

¹⁷ Ki li ka mañi zeluitutile mwa taba ye? Jehova uatuzi kuli ukafa bupilo bobusa feli kwa batu babañata babaka pila fa lifasi, ni kufa bupilo bwa kwa lihalimu kwa batu babaka busa ni Jesu. Jehova ufa mupuzo kwa batanga bahae kaufela, ili “Mujuda” ni “banna ba ba lishumi,” mi utokwa kuli balatelela milao yeswana ni kuli bazwelepili kusepahala. Kaufelaa bona baswanela kuba ni buikokobezo. Kaufelaa bona baswanela kusebeleza Mulimu hamoho ni kuswalisana. Mi kaufelaa bona baswanela kubukeleza kozo mwa puteho. Halunze luatumela mafelelezo, haike kaufelaa luna luzwelepili kusebeleza Jehova ni kulatelela Kreste sina mutapi ulimuñwi.