Munahane silikani sesituna sebakona kuba ni sona batu—inge cwalo sesi mwahalaa mambile babaswana hahulu. Batu ba, baswalisana hahulu. Mueteleli wa katengo ka kabizwa Twin Studies Center ili yapepilwe ni yomuñwi sina mambile ubulela kuli, mambile babañwi “bakona kuikambota ni kuutwisisana hande.” Musali yapepilwe ni yomuñwi sina mambile babaswana hahulu naatalusize swalisano yemwahalaa bona kuli: “Mañi ni mañi waluna uziba hande mwainezi yomuñwi.”

Ki nto mañi yetahisa kuli bazibane hahulu cwalo? Lipatisiso libonisa kuli, nihaike kuli sibaka se bahuliselizwe ku sona ni moba huliselizwe zakona kutahisa cwalo, libaka luli ki la kuli banani likalulo za liselusi zebato swana.

MUNAHANE TABA YE: Mubupi wa liselusi zeipitezi zeo, waziba hande mañi ni mañi waluna. Muñoli wa lisamu Davida naabulezi kuli: “Neu nipatile mwa mba ya bo ma. Masapo aka naasika patahala ku wena hane nibupiwa kwa mukunda. . . . Meeto ahao aniboni inze nili mbututu mwa mba; lilama zayona kaufela neliñozwi mwa buka yahao.” (Samu 139:13, 15, 16) Ki Mulimu feela yakona kuutwisisa likalulo za liselusi zaluna ni lika zeezahezi mwa bupilo bwaluna zetahisize kuli lube ni mikwa yelunani yona. Zibo yeipitezi yanani yona Mulimu ya kuziba moluinezi ni kuziba likalulo za liselusi zaluna ilukolwisa kuli waluutwisisa hande hahulu.

Davida naalapezi kuli: “Wena Jehova, unisefile, mi waniziba. Waziba haniina ni haniyema. Uziba mihupulo yaka unze uli kwahule. Lulimi lwaka lusika bulela kale linzwi, wena Jehova use ulizibile kale hande.” (Samu 139:1, 2, 4) Kutuha fo, Jehova waziba hande maikuto a mwa pilu yaluna mi mane “ulemuha koitengamezi mihupulo ya mutu.” (1 Makolonika 28:9; 1 Samuele 16:6, 7) Litimana ze lilulutañi ka za Mulimu?

Nihaike kuli halulapela halukoni kubulela mihupulo ni maikuto aluna kaufela, Mubupi waluna wa lemuhanga zelueza mi wautwisisa libaka halulieza. Nihaike kuli kusa petahala kwa luna kwa lupaleliswa kueza lika ze lulakaza, Mulimu hape wautwisisanga lika zende zelubata kueza. Kaniti, bakeñisa kuli Mulimu ki yena yabeile lilato mwa lipilu zaluna, watabela mi wabona ni kuutwisisa mihupulo ni milelo yaluna yeminde.—1 Joani 4:7-10.

Mañolo alukolwisa kuli

• “Meeto a Jehova atalimezi babalukile, mi mazebe ahae ateeleza kwa likupo zabona.”​—1 PITROSI 3:12.

• Mulimu usepisa kuli: “Nika kufa kutwisiso ni kukuluta nzila yeuswanela kuzamaya ku yona. Nika kueleza inze nikutalimezi ka meeto aka.”​—SAMU 32:8.

Kana kuziba kuli Mulimu wautwisisa miinelo yelukopana ni yona ni maikuto aluna kwakona kulutusa kutiyela miinelo yetaata? Munahane zene ezezahezi ku bo Anna, ba kwa Nigeria. Batalusa kuli, “Bakeñisa miinelo yetaata yene nikopana ni yona, neniikutwa kuli hakuna tuso luli ya kupila. Nenili mbelwa mi neni babalela mwanaaka wamusizana yanaali mwa sipatela bakeñisa butuku bwa kuba ni mezi amañata kwa booko (hydrocephalus), mi ka nako yeswana yeo nafumanwa ni kansa ya kwa mazwele mi nenitokwa kupazulwa ni kufiwa likalafo zeñwi za butuku bwa kansa. Nekuli taata hahulu kuba mwa sipatela ka nako yeswana inze nikulisa mwanaaka.”

Ki nto mañi yene tusize bo Anna kutiyela muinelo wo? Bali: “Neni nahanisisize mañolo a cwale ka Mafilipi 4:6, 7, yebulela kuli ‘kozo ya Mulimu yefita kutwisiso kaufela ikasileleza lipilu zamina ni maata amina a kunahana.’ Nako kaufela hane nihupulanga liñolo leo, neniikutwanga kuba bukaufi hahulu ni Jehova, neniziba kuli wautwisisa hande muinelo waka kufita moni uutwisiseza. Hape nenisusuelizwe ki mizwale ni likaizeli baka ba mwa puteho ya Sikreste.

“Nihaike kuli nisa kula, na ni mwanaaka seluikutwa hande kwateñi. Bakeñisa kuli Jehova wa lutusa, lulemuhile kuli haluswaneli kubilaela hahulu halukopana ni miinelo yetaata. Liñolo la Jakobo 5:11 lilukolwisa kuli: ‘Luunga babaitiisize kuli banani tabo. Muutwile za buitiiso bwa Jobo mi muboni mwanaa muezelize Jehova kwa mafelelezo, muboni kuli Jehova unani lilato lelituna [kamba, “mukekecima omutuna,” litaluso ze kwatasi] ni makeke.’” Jehova naautwisisize hande muinelo wanaali ku ona Jobo, mi lwakona kukolwa kuli wautwisisa miinelo yelukopana ni yona.