1, 2. (a) Ki kabakalañi batu ba mwa linako za Paulusi hane baziba hahulu litaba zeama butanga ni tukuluho? (b) Paulusi naabonisize batu kuli bakona kufumana kai tukuluho ya niti?

BATU bane bapila ka nako yene ubusa mubuso wa Roma, yona nako mone bapila Bakreste ba kwa makalelo, nebaikutwisisa kuli nebaziba hahulu mulao ni katulo yelukile, mi nebaikola tukuluho yetuna. Niteñi, Mubuso wa Roma neunani maata mi neufumile hahulu kakuli neubelekisanga hahulu batanga. Ka nako yeñwi, ibato ba mutu alimuñwi kwa batu babalaalu bane bafumaneha mwa mubuso wo neli mutanga. Ki lona libaka batu-tu feela hamohocwalo ni Bakreste hane baziba hahulu litaba zeama butanga ni tukuluho.

² Muapositola Paulusi naabulezi hahulu za tukuluho mwa mañolo anaañozi. Kono mulelo wahae nesi wa kutusa batu kulukuluha kwa miinelo yetaata kamba kwa mibuso, ili tukuluho yene babata batu babañata ba mwa linako zanaapila ku zona. Mwa sibaka sa kubata tukuluho ka kuitinga kwa babusi ni likopano za batu, Paulusi ni Bakreste babañwi nebaikatalize kutusa batu kuziba taba yende ya Mubuso wa Mulimu ni kubatusa kulemuha butokwa bwa sitabelo sa tiululo sa Kreste Jesu. Paulusi naabonisize Bakreste  kone bakafumana tukuluho ya niti. Ka mutala, mwa liñolo lahae labubeli lanaañolezi Bakreste ba kwa Korinte, naatalusize hande kuli: “Jehova ki Moya, mi fokuinzi moya wa Jehova, kunani tukuluho.”—2 Makor. 3:17.

3, 4. (a) Paulusi naabuleziñi pili asika bulela kale manzwi afumaneha kwa 2 Makorinte 3:17? (b) Ki sika mañi seluswanela kueza kuli lube ni tukuluho yelufiwa ki Jehova?

³ Mwa liñolo lanaañolezi Bakreste ba kwa Korinte, Paulusi naakalile ka kubulela za kanya yenebonahezi mwa pata ya Mushe hanaashetumuka kuzwa fa Lilundu la Sinai fanaaizo bela fapilaa lingeloi la Jehova. Batu hababona Mushe, basaba, mi Mushe aikwahela lisila kwa pata. (Exo. 34:29, 30, 33; 2 Makor. 3:7, 13) Nihakulicwalo, Paulusi naatalusize kuli: “Kono mutu hasikuluhela ku Jehova, lisila leo lazwisiwa.” (2 Makor. 3:16) Manzwi ao anaabulezi Paulusi atalusañi?

⁴ Sina molubonezi mwa taba yefelile, Jehova, yena Mubupi wa lika kaufela, ki yena feela yanani tukuluho yesina maciñekelo. Kacwalo, kwaswanela luli kubulela kuli fapilaa Jehova kunani tukuluho, ni kuli “fokuinzi moya wa Jehova, kunani tukuluho.” Kono kuli lube ni tukuluho yeo ni kutusiwa ki yona, luswanela ‘kusikuluhela ku Jehova,’ ili kutalusa kuli, luswanela kuba ni silikani sesinde ni yena. Maisilaele hane bali mwa lihalaupa, nebasika itebuha lika zanaa baezelize Jehova. Nekuswana feela inge kuli lipilu zabona ni minahano yabona nelikwahezwi lisila ni kumbumbutela, mi nebabata feela kuitusisa tukuluho yabona ya kuzwa mwa butanga bwa mwa Egepita ka kueza misebezi ya nama.—Maheb. 3:8-10.

5. (a) Ki tukuluho yecwañi yetiswa ki moya wa Jehova? (b) Luziba cwañi kuli mutu usakona kuba ni tukuluho yezwa ku Jehova niha li mwa tolongo? (c) Ki lipuzo mañi zeluka nyakisisa?

⁵ Tukuluho yetiswa ki moya wa Jehova ifita tukuluho ya kulukululwa kwa butanga bwa batu. Moya wa Jehova ululukulula kwa lika zebasa koni kululukulula ku zona batu, kakuli ululukulula kwa butanga bwa sibi ni lifu, mane hamohocwalo ni kwa butanga bwa kuba mwa bulapeli bwa buhata ni likezo zeswalisana ni bulapeli bo. (Maro. 6:23; 8:2) Yeo ki tukuluho yetuna luli! Mane mutu wakona kuba ni tukuluho yecwalo niha li mutanga kamba haali mwa tolongo. (Gen. 39:20-23) Ka mutala, Muzwale Horst Henschel ni Muzwale Harold King nebaikutwile kuli banani tukuluho ya niti niha nebabile mwa tolongo ka lilimo zeñata. Mwakona kuipuhela bona habanze batalusa zeezahezi mwa bupilo bwabona fa JW Library. (Mubone mwatasaa INTERVIEWS AND EXPERIENCES > ENDURING TRIALS.) Kono halunyakisiseñi lipuzo ze: Lukona kubonisa cwañi kuli lwaitebuha tukuluho yelufilwe? Mi lukona kuitusisa cwañi hande tukuluho yeo?

6. Maisilaele nebabonisize cwañi kuli nebasa itebuhi tukuluho yanaa bafile Jehova?

⁶ Haiba lulemuha butokwa bwa mpo yetula yelufilwe, lukasusuezwa kubonisa buitumelo ku mutu yalufile yona. Maisilaele nebasika itebuha tukuluho yanaa bafile Jehova hanaa balukuluzi mwa butanga bwa mwa Egepita. Likweli lisikai kuzwa fobalukululelwa mwa butanga bo, bakala kuikumbuta lico zene bacanga ni lino zene banwanga mwa Egepita, mi bakala kutongoka lika zanaa bafa Jehova, mane baitakaleza kukutela kwa Egepita. Kwakomokisa kuli mwa sibaka sa kuitebuha tukuluho yene bafilwe ki Mulimu wa niti, yena Jehova, ya kumulapela, bona bakala kuikumbuta “bo kyukamba, mahapu, liki, nyanisi, ni galiki.” Ki lona libaka Jehova hanaahalifisizwe hahulu ki lika zene baeza batu bahae! (Num. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Taba yeneezahezi kwa Maisilaele iluluta tuto ya butokwa luli!

7. Paulusi naalatelezi cwañi kelezo yanaañozi kwa liñolo la 2 Makorinte 6:1, mi lukona kueza cwañi cwalo ni luna?

 ⁷ Muapositola Paulusi naaelelize Bakreste kaufela kuli basike bapalelwa kuitebuha tukuluho yanaa bafile Jehova ka Mwanaa hae, yena Jesu Kreste. (Mubale 2 Makorinte 6:1.) Muhupule bumai ni butuku bwanaaikutwile Paulusi kabakala kuba mwa butanga bwa sibi ni lifu. Nihakulicwalo, naabulezi ka buitumelo kuli: “Niitumela ku Mulimu ka Jesu Kreste Mulenaa luna!” Ki kabakalañi hanaabulezi cwalo? Naataluselize Bakreste babañwi kuli: “Kakuli mulao wa moya ofa bupilo ka Kreste Jesu umilukuluzi kwa mulao wa sibi ni wa lifu.” (Maro. 7:24, 25; 8:2) Ka kulikanyisa Paulusi, ni luna lusike lwalibala kuli Jehova ululukuluzi kwa butanga bwa sibi ni lifu. Ka kutusiwa ki sitabelo sa tiululo, lwakona kusebeleza Mulimu waluna ka lizwalo lelikenile inze lutabile.—Samu 40:8.

8, 9. (a) Ki temuso mañi yanaafile muapositola Pitrosi ka za kuitusisa tukuluho yelunani yona? (b) Ki butata mañi bolukopana ni bona kacenu?

⁸ Haluswaneli feela kubonisa kuli lwaitebuha tukuluho yelufilwe, kono hape luswanela kutokomela kuli haluitusisi yona maswe. Muapositola Pitrosi naaluelelize kuli lusike lwaitusisa maswe tukuluho yelufilwe kuli lueze misebezi ya nama. (Mubale 1 Pitrosi 2:16.) Temuso yeo iluhupulisa zeneezahezi kwa Maisilaele mwa lihalaupa. Mane zeneezahezi ku bona zakona kuezahala ni ku luna. Satani ni lifasi lahae balika kuluhapa ka lika zeñata zelakazeha, zecwale ka liapalo ni za kuikabisa ka zona, lico ni lino, lipapali ni lika za kuitabisa ka zona, ni zeñwi cwalo. Hañata bafundoti baitusisanga batu bababonahala hande ka mulelo wa kulucoweza kuli luikutwe kuli lutokwa feela kuba ni lika zefundotiwa zeo, niha lusa litokwi luli. Lwakona kuhapiwa ka bunolo ki lika zeo ni kuitusisa maswe tukuluho yaluna!

⁹ Kelezo yanaafile Pitrosi hape iama lika za butokwa zeluezanga mwa bupilo zecwale ka litaba za sikolo, mubeleko, kamba lika zabata kueza mutu mwa bupilo. Ka mutala, babanca babañata babakena sikolo kacenu baezanga ka taata kuli bafumane linepo zeka bakonisa kuamuhelwa kwa likolo zepahami. Baluti babatalusezanga kuli haiba baya kwa likolo zepahami, bakafumana misebezi yeminde yefumanisa masheleñi amañata, mi babatalusezanga za batu babakeni likolo zecwalo babahola masheleñi amañata kufita babafelize feela sikolo sa sekondari. Ka nako yebatokwanga kueza likatulo zekona kuama bupilo bwabona kaufela, babanca baikutwanga kuli batokwa kuya kwa likolo zepahami. Ki sika mañi sebaswanela kuhupula bana ni bashemi babona?

10. Ki lika mañi zeluswanela kuhupulanga haluitusisa tukuluho yaluna ya kueza likatulo?

¹⁰ Batu babañwi baikutwa kuli haubona litaba zeo ki za ka butu, mutu ni mutu ulukuluhile kuikezeza katulo yabata, ibile feela lizwalo lahae limulumeleza. Mwendi bahupulanga manzwi anaabulezi Paulusi kwa Bakreste ba kwa Korinte ka za lico, aali: “Tukuluho yaka kiñi seika atulelwa ki lizwalo la mutu yomuñwi?” (1 Makor. 10:29) Nihaike kuli lulukuluhile kueza likatulo ka za litaba za sikolo ni lika zelubata kueza mwa bupilo, luswanela kuhupula kuli tukuluho yelufilwe inani maciñekelo, mi likatulo zelueza likona kutahisa kuli lukondise kamba kutokwa. Ki lona libaka Paulusi hanaakalile ka kubulela kuli: “Lika kaufela lilumelelizwe, kono haki lika kaufela zetusa. Lika kaufela lilumelelizwe, kono haki lika kaufela zeyahisa.” (1 Makor. 10:23) Taba yeo ilutusa kulemuha kuli niha lunani tukuluho ya kueza likatulo, lika zelutabela haki zona za butokwa hahulu, kono kunani litaba zeñwi zelutokwa kunyakisisa mwa bupilo halueza likatulo.

11. Ki kabakalañi Mulimu haalufile tukuluho?

¹¹ Pitrosi hanaalemusa za kuitusisa maswe tukuluho yelufilwe, naabonisize hape libaka halusa swaneli kueza cwalo. Naalususuelize kuli luitusise tukuluho yelufilwe “sina batanga ba Mulimu.” Kacwalo, libaka luli lalulukululezi Jehova ka Jesu kwa mulao wa sibi ni lifu, kikuli luineele bupilo bwaluna ku yena “sina batanga ba Mulimu.”

12. Nuwe ni lubasi lwahae neba lutomezi mutala mañi?

¹² Nzila yende hahulu yekona kulutusa kuli lusike lwaitusisa maswe tukuluho yelufilwe ni kusahapiwa ki likonkwani zebaitomela batu mwa lifasi ni litakazo za nama, ki kupateha kueza lika za kwa moya. (Magal. 5:16) Ka mutala, halunyakisiseñi mutala wa Nuwe ni lubasi lwahae. Nuwe ni lubasi lwahae nebapila mwa lifasi mone kutezi mifilifili ni buhule. Kono nebasika swalisana ni batu bane bapila ni bona mwa likezo zabona ni litakazo zabona zemaswe. Ki sika mañi sene sibatusize kueza cwalo? Nebapatehile kueza lika kaufela zanaa bataluselize Jehova kuli baeze, ili kuyaha aleka, kukubukanya lico zabona ni za lifolofolo, ni kulemusa babañwi ka za muunda one utaha. Bibele ibulela kuli: “Nuwe aeza kaufela mwanaa mulaelezi Mulimu. Aeza honacwalo feela.” (Gen. 6:22) Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Nuwe ni lubasi lwahae nebapunyuhile ka nako yene liyundisizwe lifasi lani.—Maheb. 11:7.

13. Ki musebezi mañi wanaafilwe Jesu, ili ona wanaafile balateleli bahae?

¹³ Jehova ululaezi kuezañi kacenu? Ka kuba balutiwa ba Jesu, lwaziba hande musebezi walufile Mulimu. (Mubale Luka 4:18, 19.) Kacenu, batu babañata bafoufalizwe ki mulimu wa lifasi le, ba mwa butanga bobutiswa ki bulapeli bwa buhata, mi bapatehiswa hahulu ki lipisinisi ni litaba zeñwi za bupilo. (2 Makor. 4:4) Lunani tohonolo ya kulikanyisa Jesu ka kutusa batu kuli bazibe ni kulapela Jehova, yena Mulimu yafa tukuluho. (Mat. 28:19, 20) Wo haki musebezi obunolo, mi lukopananga ni miinelo yetaata yemiñata halunze luueza. Mwa libaka zeñwi, batu habateelezangi  halukutaza ku bona, mi babañwi mane balulwanisanga. Yomuñwi ni yomuñwi waluna uswanela kuipuza kuli: ‘Kana nakona kuitusisa tukuluho yaka kuli nituse hahulu mwa musebezi wa kushaela Mubuso?’

14, 15. Batu ba Jehova baanga cwañi musebezi wa kukutaza? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 8.)

¹⁴ Kwasusueza luli kubona kuli batanga ba Mulimu babañata, ka kulemuha kuli lupila mwa mazazi a mafelelezo, banolofalize bupilo bwabona kuli bakalise sebelezo ya nako kaufela. (1 Makor. 9:19, 23) Babañwi baezezanga musebezi wo mwa libaka zebapila ku zona; babañwi bona batutelanga kwa libaka kokutokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Zeñolwa libonisa kuli mwa lilimo zeketalizoho zefelile, bahasanyi babafitelela 250,000 babile mapaina ba kamita, ili kutahisa kuli palo ya mapaina ba kamita mwa lifasi kaufela ifitelele 1,100,000. Kwatabisa luli kubona batu babañata cwalo babaitusisa hande tukuluho yabona kusebeleza Jehova!—Samu 110:3.

¹⁵ Ki sika mañi sesitusize mizwale ni likaizeli bao kuitusisa hande tukuluho yabona? Halunyakisiseñi mutala wa bo John ni bo Judith, babasebelelize mwa linaha zeñata mwa lilimo ze 30 zefelile. Bahupula kuli Sikolo sa Sebelezo ya Bupaina hasitomiwa ka 1977, mapaina nebasusuelizwe kulemuha butokwa bwa kuitatela kututa ni kuyo sebeleza kwa libaka kokutokwahala hahulu bakutazi. Kuli baeze cwalo, bo John batalusa kuli nebanani kutuhela misebezi yeshutana-shutana yene bafumananga kuli bakone kunolofaza bupilo bwabona. Mi hase bali mwa naha isili, nebalemuhile kuli kulapela ku Jehova ni kuitinga ku yena neku batusize kutiyela miinelo yetaata yecwale ka kuituta puo yenca, kuituta sizo sesinca, ni kutwaela sibaka kone batutezi. Baikutwa cwañi habahupula lilimo zene batandile inze basebeleza mwa libaka zeo? Bo John batalusa kuli: “Nenipatehile kueza musebezi omunde hahulu. Neniikutwa kuli Jehova naabile wa luli ku na, sina ndate yalilato. Neniutwisisize hande manzwi a kwa Jakobo 4:8, aali: ‘Musutelele ku Mulimu, mi ukasutelela ku mina.’ Kueza cwalo neku nitusize kuba ni tabo mwa bupilo, sina feela mone nibatela.”

16. Mizwale babañata baitusisize cwañi hande tukuluho yabona niha nebali mwa miinelo yenesa bakonisi kuba mwa sebelezo ya nako kaufela ka nako yetelele?

¹⁶ Miinelo yebali ku yona babañwi hai bakonisi kuba mwa sebelezo ya nako kaufela ka nako yetelele, sina mone baezelize bo John ni bo Judith. Nihakulicwalo, babañata baitatelanga kutusa mwa misebezi ya kuyaha miyaho ya Mubuso mwa lifasi kaufela. Ka mutala, ofisi yezamaisa musebezi wa Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela hane inze iyahiwa kwa Warwick mwa New York, mizwale ni likaizeli babafitelela 27,000 nebaitatezi kutusa. Babañwi ku bona nebasebelize ka lisunda feela zepeli, mi babañwi nebasebelize nako yekwana silimo kamba kufitelela. Buñata bwabona nebaitombozi ka kusiya misebezi yabona kuli bayo sebeleza kwa sibaka seo. Mizwale ni likaizeli bao balutomezi mutala omunde hahulu ka kuitusisa hande tukuluho yebafilwe ki Mulimu kwa kulumbeka ni kukuteka Jehova, yena Mulimu yafa tukuluho.

17. Ki limbuyoti mañi zebaka ikola batu babaitusisa hande tukuluho yebafilwe ki Mulimu?

¹⁷ Lwaitebuha kuli lufitile fa kuziba Jehova mi luikola tukuluho ya kuba mwa bulapeli bwa niti. Haike lubonise kuli lwaitebuha tukuluho yeo ka kueza likatulo zende mwa bupilo. Lusike lwaitusisa maswe tukuluho yelufilwe, kono luitusise yona hande ka kusebeleza Jehova molukonela kaufela. Haiba lueza cwalo, Jehova uka lufuyaula, sina mwasepiselize mwa bupolofita bo, bobuli: “Zebupilwe likalukululwa hape kwa butanga bwa kubola ni kufumana tukuluho yemakaza ya bana ba Mulimu.”—Maro. 8:21.