1. Ka kuya ka liñolo la Maefese 6:10-13, ki ifi nzila yeñwi yende hahulu yabonisa ka yona Jehova kuli waiyakatwa luna? Mutaluse.

NZILA yeñwi yende hahulu yabonisa ka yona Jehova kuli waiyakatwa luna, ka kuba batanga bahae, ki ka kulutusa kuhanyeza lila zaluna. Lila zaluna zetuna ki Satani ni madimona ahae. Jehova ululemusize za lila zeo, mi ulufa tuso yelutokwa kuli lulihanyeze. (Mubale Maefese 6:10-13.) Haiba luamuhela tuso yalufa Jehova ni kuitinga ku yena ka kutala, lukakona kuhanyeza Diabulosi. Lwakona kuba ni buikolwiso bwanaanani bona muapositola Paulusi. Naañozi kuli: “Haiba Mulimu u kwa lineku laluna, ki mañi yaka lulwanisa?”—Maro. 8:31.

2. Lukanyakisisañi mwa taba ye?

² Ka kuba Bakreste ba niti, haluisangi hahulu pilu kwa lika zaeza Satani ni madimona ahae. Kono lutabela hahulu kuituta za Jehova ni kumusebeleza. (Samu 25:5) Niteñi, lutokwa kuziba mikwa yaitusisanga Satani kwa kupuma batu. Libaka ki lifi? Kueza cwalo, kuka lutusa kuli lusike lwakomiwa ki yena. (2 Makor. 2:11) Mwa taba ye, lukanyakisisa mukwa omuñwi waitusisize hahulu Satani ni madimona ahae kuli bakeluse batu. Hape lukanyakisisa molukona kubahanyeza.

3-4. (a) Tumelo ya mioya italusañi? (b) Ki batu babakai babalumela mwa tumelo ya mioya?

³ Satani ni madimona ahae baitusisanga hahulu tumelo ya mioya kuli bakeluse batu. Batu babaikenyize mwa tumelo ya mioya baipapatanga kuli baziba lika zebasa zibi batu babañwi kamba kuli banani maata ebasina batu babañwi. Ka mutala,  batu babañwi babulelanga kuli bakona kuziba zekaezahala kwapili ka kulaula kamba kunuha ka linaleli. Babañwi babonisanga inge kuli baambolanga ni batu babashwile. Babañwi bona baloyanga batu kamba kueza mabibo, mi baposanga babañwi liposo. *

⁴ Ki batu babakai babalumela mwa tumelo ya mioya? Mwa patisiso yeneezizwe mwa linaha ze 18 zefumaneha kwa Latin America, ni mwa linaha zeñwi zefumaneha bukaufi ni Liwate la Caribbean, nekulemuhilwe kuli kwa batu babalaalu, alimuñwi ku bona naalumela kuli wakona kuezwa maswe kamba kutusiwa ki batu ba mabibo, babalaula, kamba babaloya, mi batu bababato eza palo yeswana nebalumela kuli kwakonahala kuambola ni mioya ya batu babashwile. Patisiso yeñwi neiezizwe mwa linaha ze 18 za mwa Africa. Patisiso yeo neibonisize kuli ka avareji, batu babafitelela licika nebasabiswa ki buloi. Kono kusina taba ni kolupila, luswanela kutokomela kuli haluikenyi mwa litumelo za mioya. Kakuli mane Satani, ubata kukelusa “lifasi kaufela.”—Sin. 12:9.

5. Jehova uunga cwañi tumelo ya mioya?

⁵ Jehova ki “Mulimu yanani niti.” (Samu 31:5) Kacwalo, uunga cwañi tumelo ya mioya? Utoile tumelo ya mioya. Jehova naabulelezi Maisilaele kuli: “Mwa sicaba sahenu kusike kwafumanwa mutu yacisa mwanaa hae wamushimani kamba wamusizana mwa mulilo, yalaula, wa mabibo, yalaula za kwapili, muloi, yaposa babañwi liposo, yabuza mulauli kamba sinuhi, kamba yabuza babashwile. Kakuli mutu kaufela yaeza lika zeo ki yanyenyisa ku Jehova.” (Deut. 18:10-12) Bakreste habasika laelwa kuli bamamele Mulao wanaafile Jehova Maisilaele. Nihakulicwalo, lwaziba kuli Mulimu usatoile tumelo ya mioya.—Mala. 3:6.

6. (a) Satani uitusisanga cwañi tumelo ya mioya kuli aeze maswe batu? (b) Ka kuya ka liñolo la Muekelesia 9:5, babashwile ba mwa muinelo mañi?

⁶ Jehova ululemusa kuli lusike lwaikenya mwa tumelo ya mioya kakuli waziba kuli Satani uitusisanga yona kuli akone kueza maswe batu. Satani uitusisa tumelo ya mioya kuli akone kupuma batu, inge cwalo ka kubapuma kuli mutu haashwa uyo pilanga kwa sibaka sesiñwi. (Mubale Muekelesia 9:5.) Satani hape uitusisanga tumelo ya mioya kuli akone kusabisa batu ni kubakauhanya ku Jehova. Ubata kuli batu babaikenya mwa tumelo ya mioya basepe mioya yemaswe kufita kusepa Jehova.

7. Jehova ulutaluselizeñi?

⁷ Sina molunyakisiselize, Jehova ulutaluselize mikwa yaitusisanga Satani ni madimona ahae, ilikuli lusike lwakeluswa ki bona. Halunyakisiseñi lika zeñwi zeluswanela kueza kuli luhanyeze Satani ni madimona ahae.

8. (a) Ki ifi nzila yende hahulu yekona kulutusa kuhanyeza mioya yemaswe? (b) Liñolo la Samu 146:4 libonisa cwañi kuli litaba zahasanya Satani ka za babashwile ki za buhata?

⁸ Mubalange Linzwi la Mulimu ni kunahanisisa zemubala. Ye ki yona nzila yende hahulu yekona kulutusa kuhanyeza lituto za buhata zezwa kwa mioya yemaswe. Linzwi la Mulimu liswana sina mukwale oshengile okona kupunya ni kupatulula litaba za buhata zahasanya Satani. (Maef. 6:17) Ka mutala, Linzwi  la Mulimu libonisa kuli tuto ya kuli babashwile bakona kuambola ni batu babapila ki ya buhata. (Mubale Samu 146:4.) Hape libonisa kuli Jehova ki yena feela yakona kuziba zekaezahala kwapili. (Isa. 45:21; 46:10) Haiba lubala Linzwi la Mulimu kamita ni kunahanisisa litaba zelubala, lukaziba zeluswanela kueza kuli luhanyeze ni kutoya lituto za buhata zezwa kwa mioya yemaswe.

9. Ki lika mañi zeswalisana ni tumelo ya mioya zeluswanela kuambuka?

⁹ Muhane kueza nto ifi kamba ifi yeswalisana ni tumelo ya mioya. Ka kuba Bakreste ba niti, haluezangi nto ifi kamba ifi yeswalisana ni tumelo ya mioya. Ka mutala, haluyangi kwa balauli kamba kulika kuambola ni batu babashwile ka mukwa ufi kamba ufi. Sina molunyakisiselize mwa taba yefelile, haluikenyangi mwa lizo zetomile fa tumelo ya kuli babashwile bapila kwa sibaka sesiñwi. Mi hape haluyangi kwa batu babanuha ka linaleli kamba babanuha ka nzila yeñwi kuli balutaluseze zekaezahala kwapili. (Isa. 8:19) Lwaziba kuli lika zeo kaufela zakona kulukenya mwa butata bobutuna ni kutahisa kuli lukale kuswalisana ni Satani ni madimona ahae.

10-11. (a) Ki lika mañi zene baezize Bakreste babañwi ba mwa linako za baapositola hamulaho wa kuituta niti? (b) Ka kuya ka liñolo la 1 Makorinte 10:21, ki kabakalañi haluswanela kulikanyisa mutala wa Bakreste ba mwa linako za baapositola, mi lukona kueza cwañi cwalo?

¹⁰ Musinye nto ifi kamba ifi yeswalisana ni madimona. Mwa linako za baapositola, batu babañwi bane bapila mwa Efese nebaezanga lika zeswalisana ni tumelo ya mioya. Hane baitutile niti, baanga muhato wa butokwa. Bibele italusa kuli: “Babañata bane baezanga mabibo batisa libuka zabona ni kuto likubukanya hamoho mi baliciseza fapilaa batu kaufela.” (Lik. 19:19) Batu bao nebaikatulezi kuhanyeza mioya yemaswe. Libuka zabona za mabibo nelileka masheleñi amañata. Niteñi, nebasika lifa batu basili kamba kulilekisa, kono neba lisinyize. Nebatabela hahulu kutabisa Jehova  kuli mane nebasika bilaezwa ki teko ya libuka zeo.

¹¹ Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa Bakreste ba mwa linako za baapositola bao? Lukona kueza cwalo ka kusinya nto ifi kamba ifi yelunani yona yeswalisana ni tumelo ya mioya. Lika zeo likopanyeleza liunduma, miulu, kamba lika zeñwi zebanani zona batu kamba zebaitamelelanga kuli baisileleze kwa mioya yemaswe.—Mubale 1 Makorinte 10:21.

12. Ki lipuzo mañi zeluswanela kuipuza ka za lika zeluitabisa ka zona?

¹² Mutatube lika zemuitabisanga ka zona. Muipuze kuli: ‘Kana nabalanga libuka, limagazini, kamba litaba za fa Intaneti zeswalisana ni tumelo ya mioya? Kucwañi ka za lipina zeniteelezanga, mafilimu ni liprogilamu za fa TV zenibuhanga, kamba lipapali za fa kompyuta? Kana zaswalisana ni tumelo ya mioya? Kana lika zeo linani litaba zeama lika zecwale ka bilumba, bingilinginja, kamba bikishikishi? Kana libonisanga inge kuli lika zecwale ka mabibo, kuposa mutu siposo kamba kuambelela mutu hakusika fosahala?’ Niti kikuli haki lika kaufela za kuitabisa ka zona zebonisa lika zekomokisa kamba matangu a lika zecwalo zekona kutaluswa kuli zaswalisana ni tumelo ya mioya. Hamuketa za kuitabisa ka zona, muswanela kuikatulela kusaeza nto ifi kamba ifi yatoile Jehova. Lubata kueza molukonela kaufela kuli ‘lube ni lizwalo lelikenile’ fapilaa Mulimu waluna.—Lik. 24:16. *

13. Luswanela kuambuka kuezañi?

¹³ Muambuke kukandekanga makande abulela za madimona. Halueza cwalo, lulikanyisa Jesu. (1 Pit. 2:21) Jesu asika taha kale  fa lifasi, naali kwa lihalimu mi naaziba zeñata ka za Satani ni madimona ahae. Kono naasakandekangi za lika zanaaezize madimona. Jesu naabata kuba paki ya Jehova, isiñi mutu yahasanya litaba za Satani. Luswanela kulikanyisa Jesu ka kusahasanya makande aambola za madimona. Litaba zelubulela liswanela kubonisa kuli “pilu [yaluna] inyangumunwa ki taba yetabisa,” yona niti yeluitutile mwa Bibele.—Samu 45:1.

14-15. (a) Ki kabakalañi halusa swaneli kusaba mioya yemaswe? (b) Ki bupaki bufi bobubonisa kuli Jehova usweli kusileleza batanga bahae kacenu?

¹⁴ Musike mwasaba mioya yemaswe. Mwa lifasi lelimaswe le, lukopananga ni miinelo yetaata. Lutahelwangwa ki likozi, makulanu, kamba kushwelwa ki mutu yelulata ka kusalibelela. Kono haluswaneli kunahana kuli lika zemaswe zeo kaufela litahiswa ki mioya yemaswe. Bibele italusa kuli “nako ni likezahalo zesika libelelwa” likona kutahela mutu ufi kamba ufi. (Muek. 9:11) Jehova ubonisize kuli unani maata amatuna kufita madimona. Ka mutala, Mulimu naasika lumeleza Satani kubulaya Jobo. (Jobo 2:6) Mwa linako za Mushe, Jehova naabonisize kuli naanani maata amatuna kufita baprisita ba mabibo ba Egepita. (Exo. 8:18; 9:11) Jehova naafile Jesu yapahamisizwe maata a kulundula Satani ni madimona ahae kwa lihalimu ni kubanepela fa lifasi. Mi hona cwale-cwale fa, Jesu ukanepela Satani ni madimona ahae mwa mukoti mi habana kukona kueza maswe mutu ufi kamba ufi.—Sin. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Kunani bupaki bobuñata bobubonisa kuli Jehova usweli kusileleza batanga bahae kacenu. Ka mutala, lueza musebezi wa kukutaza taba yende ni kuluta batu niti mwa lifasi kaufela. (Mat. 28:19, 20) Ka kueza cwalo, lusweli kupatulula misebezi yemaswe ya Diabulosi. Kambe Satani naakona kulutuhelisa kueza musebezi wo, kambe uezize kale cwalo. Kacwalo, haluswaneli kusaba mioya yemaswe. Lwaziba kuli “meeto a Jehova atalimisisa mwa lifasi kaufela, kuli abonise maata ahae kutusa babasepahala ku yena ka lipilu zabona kaufela.” (2 Makol. 16:9) Haiba lusepahala ku Jehova, madimona haana kukona kueza nto ifi kamba ifi yeka lupaleliswa kufumana bupilo bobusa feli.

16-17. Mufe mutala obonisa kuli lutokwa kuba ni bundume kuli luhanyeze mioya yemaswe.

¹⁶ Lutokwa kuba ni bundume kuli luhanyeze mioya yemaswe, sihulu haiba balikani baluna ni bahabo luna balulwanisa kabakala kuli baikutwa kuli lika zemaswe likaezahala ku luna haiba lusaswalisani ni bona mwa lizo zabona. Niteñi, Jehova ufuyaulanga batu bababonisa bundume bobucwalo. Halunyakisiseñi mutala wa kaizeli wa libizo la Erica yapila kwa Ghana. Bo Erica nebanani lilimo ze 21 habakalisa kuituta Bibele. Bakeñisa kuli bo ndataa bona neli baprisita bane baezanga mabibo, nekulibelelwa kuli bo Erica ni bona nebakaca nama yenefilwe sina sitabelo kwa mioya ya bo kukululu babona babashwile. Bo Erica hane bahanile kuca nama yeo, lubasi lwabona lwabaanga kuli bashwauzi milimu. Lubasi lwabona nelulumela kuli kezo ya bo Erica neika tahisa kuli milimu ife koto ba mwa lubasi kaufela ka kubapulumukisa kamba kubatahiseza matuku a mwa mubili.

¹⁷ Lubasi lwa bo Erica lwalika kubahapeleza kuikenya mwa sizo seo, kono bo Erica bahana kuswalisana ni bona, kuli mane balelekwa fa lapa. Lipaki za Jehova babañwi nebaitatezi kuina ni bo Erica mwa mandu abona. Ka mukwa ocwalo, Jehova afuyaula bo Erica ka kubafa lubasi lolunca, ili mizwale ni likaizeli babona bane babile sina bahulwani ni banyani babona. (Mare. 10:29, 30) Nihaike kuli bahabo bona neba balelekile fa lapa ni kucisa libyana zabona, bo Erica bazwelapili kusepahala ku Jehova, bakolobezwa, mi ka nako ya cwale seli mapaina ba kamita. Bo Erica habasabi madimona. Batalusa cwana ka za lubasi lwabona kuli: “Zazi ni zazi nalapelanga kuli lubasi lwaka luzibe Jehova, ilikuli lube ni tabo mi luikole tukuluho yetahiswa ki kusebeleza Mulimu waluna yalilato.”

18. Ki limbuyoti mañi zeluka fumana haiba lusepa Jehova?

¹⁸ Ki niti kuli haki kaufelaa luna babaka kopana ni muliko omutuna cwalo okalika tumelo yaluna. Kono kaufelaa luna luswanela kuhanyeza mioya yemaswe ni kusepa Jehova. Haluka eza cwalo, lukafumana limbuyoti zeñata mi haluna kukeluswa ki buhata bwahasanya Satani. Mi hape haluna kupalelwa kusebeleza Jehova bakeñisa kusaba madimona. Mi sa butokwa nikufita kikuli, silikani saluna ni Jehova sikatiya. Mulutiwa Jakobo naañozi kuli: “Muipeye kwatasaa Mulimu; kono muhanyeze Diabulosi, mi ukasaba ku mina. Musutelele ku Mulimu, mi ukasutelela ku mina.”—Jak. 4:7, 8.