1. Isaya naapolofitileñi ka za Jesu, mi ki kabakalañi taba yanaapolofitile hai lususueza?

ISAYA naañozi bupolofita bobubulela za Mulena Jesu Kreste, ili bobu lususueza ni kuluomba-omba. Isaya naapolofitile kuli Jesu ‘naasike aatula ka kuya ka sesibonwa ki meeto ahae, mi naasike afa nyazo ka kuya ka litaba feela zautwa mwa mazebe ahae.’ Naakaatula “babotana ka kuya ka niti ya taba.” (Isa. 11:3, 4) Ki kabakalañi taba yeo hai lususueza? Kabakala kuli batu babañata mwa lifasi banani saluluti mi baketululanga babañwi. Kaufelaa luna lunyolelwa kuba ni Muatuli yapetahalile, yasike aluatula ka kuya ka ponahalo ya kwande.

2. Jesu naalulaezi kuezañi, mi lukanyakisisañi mwa taba ye?

² Zazi ni zazi luatulanga babañwi. Kono ka kuba batu babasika petahala, halukoni kuatula hande litaba sina mwaezeza Jesu. Hañata katulo yaluna haibangi yelukile kabakala zelubona ka meeto. Kono Jesu hanaali fa lifasi, naalaezi kuli: “Mutuhele kuatula ka kuya ka ponahalo ya kwande, kono muatule ka kuluka.” (Joa. 7:24) Taba yeo ibonisa kuli Jesu ubata kuli lumulikanyise ka kusaatula babañwi ka kuya ka ponahalo ya kwande. Mwa taba ye, lukanyakisisa lika zetaalu zetahisanga kuli batu basike baatula hande  kabakala zebabona ka meeto abona, ili mushobo kamba mukowa wa mutu, sifumu, ni fakuma mutu. Mwa muinelo ni muinelo, lukanyakisisa molukona kuitusiseza taelo ya Jesu yeo.

3, 4. (a) Ki likezahalo mañi zenetusize muapositola Pitrosi kucinca mubonelo wahae ka za batu ba Macaba? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 8.) (b) Jehova naatusize Pitrosi kuba ni kutwisiso mañi yenca?

³ Munahane feela mwanaaikutwezi muapositola Pitrosi hanaataluselizwe kuli aye kwa ndu ya Mulicaba yabizwa Kornele kwa Sesarea. (Lik. 10:17-29) Ka kuswana ni Majuda ba mwa linako zahae, Pitrosi ni yena naanga Balicaba kuli nebasika kena. Niteñi, Pitrosi naaipumani mwa miinelo yenetahisize kuli acince mubonelo wahae. Ka mutala, Pitrosi naabile ni pono yekomokisa. (Lik. 10:9-16) Pitrosi naaboniñi mwa pono yeo? Naaboni nto yeswana sina lisila mone kunani lifolofolo zemasila lene lishetumunelwa fapilaa hae, mi autwa linzwi lelizwa kwa lihalimu leli mulaela kuli: “Pitrosi, yema, ubulaye mi uce!” Halaalu, Pitrosi ahana kueza cwalo. Fanaahanela kaufela, linzwi lelizwa kwa lihalimu neli mubulelelanga kuli: “Tuhela kubiza lika zakenisize Mulimu kuli lisilafezi.” Hazuha fa buloko, Pitrosi akomoka kuli linzwi leo nelitalusañi. Ka yona nako yeo, kwataha batu bane balumilwe ki Kornele. Hasaafilwe taelo ki moya okenile, Pitrosi autwisisa taluso ya pono mi aya hamoho ni batu bao kwa ndu ya Kornele.

⁴ Kambe Pitrosi naaatula litaba ka kuya ka ponahalo ya kwande, naasike akena mwa ndu ya Kornele. Majuda nebasa kenangi mwa mandu a Balicaba. Ki kabakalañi Pitrosi hanaaile ni batu bao kusina taba ni kuli Majuda nebasa utwani hahulu ni Balicaba? Pitrosi naasusuelizwe hahulu ki pono yanaaboni mi naatiisizwe ki moya okenile. Pitrosi hasaautwile zanaa mutaluselize Kornele ni kususuezwa ki taba yeo, abulela ka kususumezwa ki moya wa Mulimu kuli: “Cwale nautwisisa luli kuli Mulimu haketululi, kono mwa sicaba ni sicaba mutu kaufela yamusaba ni kueza sesilukile ulumelelwa ki yena.” (Lik. 10:34, 35) Kutwisiso yenca yeo neitabisize hahulu Pitrosi, mi neika ama Bakreste kaufela! Taba yeo ya kutokwa ketululo neika tusa cwañi Bakreste kaufela?

5. (a) Jehova ubata kuli Bakreste kaufela bautwisise taba mañi? (b) Niha seluzibile niti, ki maikuto mañi elukona kuba ni ona mwa pilu?

⁵ Jehova naaitusisize Pitrosi kutusa Bakreste kaufela kuutwisisa kuli ki Mulimu yasina ketululo. Jehova haangi kuli kunani mushobo, mukowa, naha, kamba puo ya butokwa hahulu kufita yeñwi. Mutu kaufela, ibe muuna kamba musali, yamusaba ni yaeza sesilukile, waamuhelwa ki yena. (Magal. 3:26-28; Sin. 7:9, 10) Ni mina mwaziba kuli taba yeo ki ya niti. Kono mukona kueza cwañi haiba muhulezi mwa lapa mokunani saluluti? Nihaike kuli mukona kuunga kuli hamuna ketululo, mwa pilu yamina mwakona kuba ni maikuto a saluluti. Mane nihaiba Pitrosi yanaabile ni tohonolo ya kubonisa kuli Jehova haana ketululo, naabonisize ketululo hasamulaho. (Magal. 2:11-14) Lukona kubonisa cwañi kuli lwamamela taelo ya Jesu ni kutuhela kuatula babañwi ka kuya ka ponahalo ya kwande?

6. (a) Ki lika mañi zeka lutusa kufelisa moya wa saluluti mwa lipilu zaluna? (b) Piho yeñwi yanaañozi muzwale yomuñwi yanani buikalabelo neibonisizeñi?

⁶ Lutokwa kuitatuba ka kuitusisa Linzwi la Mulimu ilikuli lubone haiba lusanani maikuto a saluluti mwa lipilu zaluna. (Samu 119:105) Hape lutokwa kutusiwa ki babañwi babakona kubona kuli lunani ketululo, kakuli luna halukoni kulemuha cwalo. (Magal. 2:11, 14) Mwendi kikale lukomiwa hahulu ki moya wa  saluluti wo kuli mane halusa kona kulemuha kuli lunani ona. Halunyakisiseñi mutala wa muzwale yomuñwi yanani buikalabelo, yanaafile piho ka za muzwale ni kaizeli bane bali mwa sebelezo ya nako kaufela, ili bane baeza hande. Wamuuna neli wa mushobo one uungiwa kuba wa kwatasi hahulu. Kubonahala kuli muzwale yanaanani buikalabelo yo, naasika lemuha kuli ni yena naaketulula batu ba mushobo wo. Mwa piho yanaañozi naabulezi litaba zende zeñata ka za muzwale yo; kono naafelize ka kubulela kuli: “Nihaike kuli ki wa [naha ye], mikwa yahae ni mupilelo wahae litusa babañwi kuutwisisa kuli kuba wa [mushobo wo] hakutalusi kuli mutu uswanela kuba yanani masila, yanani mupilelo wa kwatasi, ili lika zebazibahala ka zona batu ba simuluho ye.” Kana mulemuhile sisupo? Kusina taba ni buikalabelo bolunani bona, luswanela kuitekula ni kutabela kuamuhela tuso ilikuli lulemuhe mikwa ya saluluti yelukona kuba ni yona mwa lipilu zaluna. Ki lika mañi zeñwi zeluswanela kueza?

7. Lukona kubonisa cwañi kuli lukwaluzi hahulu lipilu zaluna?

⁷ Haiba lukwalula hahulu lipilu zaluna, lukafelisa saluluti mi lukaba ni lilato. (2 Makor. 6:11-13) Kana munani mukwa wa kuswalisananga feela ni ba mushobo wamina, ba naha yamina, kamba ba puo yamina? Haiba ki cwalo, mubonise lilato kwa batu kaufela. Musebezange ni mizwale ba lisimuluho zeñwi mwa simu, kamba kubamema kwa ndu yamina kuli muyoca hamoho sico, kamba kubamemela kwa kakiti kemukaba ni kona. (Lik. 16:14, 15) Haiba mueza cwalo, mukabonisanga hahulu lilato lelituna mi hamuna kuba ni saluluti. Kono kunani linzila zeñwi zelukona kuatula babañwi ka zona ka kuya ka ponahalo yabona ya kwande. Halunyakisiseñi nzila yeñwi, ili kuba ni sifumu.

8. Ka kuya ka liñolo la Livitike 19:15, sifumu sebanani sona batu kamba bubotana bwabona bukona kutahisa kuli lubaange cwañi?

⁸ Sifumu sebanani sona batu sakona kuama molu baangela. Liñolo la Livitike 19:15 libulela kuli: “Usike wayemela mubotana kabakala bubotana bwahae kamba kuyemela mufumi kabakala bufumi bwahae. Uswanela kuatula mutu ka kuluka.” Kono sifumu sanani sona mutu kamba bubotana bwahae bukona kuama cwañi molu muungela?

9. Ki taba mañi ya niti yanaañozi Salumoni, mi taba yeo ilulutañi?

⁹ Salumoni naasusumelizwe ki moya okenile kuñola taba ya niti ka za batu babasika petahala. Kwa liñolo la Liproverbia 14:20 naañozi kuli: “Mubotana utoilwe mane ki babayahile ni yena, kono mufumi unani balikani babañata.” Lishitanguti le lilulutañi? Haiba lusatokomeli, lwakona kutabela kueza silikani ni mizwale babafumile kono inge lukenda mizwale ba babotana. Ki kabakalañi hakufosahalile hahulu kuatula batu ka kuya ka sifumu sebanani sona?

10. Ki butata mañi bwanaalemuhile Jakobo?

¹⁰ Haiba luatula batu ka kuya ka sifumu sebanani sona, lukatahisa kuli puteho ialuhane. Mulutiwa Jakobo naalemusize kuli butata bo, nebutahisize kuli mizwale basike baswalisana mwa liputeho zeñwi za mwa linako za baapositola. (Mubale Jakobo 2:1-4.) Luswanela kutokomela kuli moya ocwalo usike wakena mwa liputeho zaluna kacenu. Lukona kuezañi kuli lusike lwaatula batu cwalo ka kuya ka ponahalo yabona ya kwande?

11. Lika zanani zona mutu liama cwañi silikani sahae ni Jehova? Mutaluse.

¹¹ Luswanela kuunga mizwale baluna ka mwabaangela Jehova. Jehova haangi mutu kuba wa butokwa kabakala sifumu sahae kamba  kabakala kuli ki mubotana. Silikani saluna ni Jehova hasisika itinga fa lika zeluluwile kamba zelusina. Nihaike kuli Jesu naabulezi kuli “kukaba taata ku mutu yafumile kukena mwa Mubuso wa mahalimu,” naasatalusi kuli hakukonahali. (Mat. 19:23) Jesu hape naabulezi kuli: “Tabo ki yamina babotana, kakuli Mubuso wa Mulimu ki wamina.” (Luka 6:20) Niteñi, taba yeo neisa talusi kuli babotana kaufela nebafuyauzwi hahulu mi nebaamuhela lituto za Jesu. Babotana babañata nebasika teeleza kwa lushango lwa Jesu. Sisupo fa ki sa kuli halukoni kuatula silikani sa mutu ni Jehova ka kuya ka lika zanani zona mutu.

12. Mañolo afa kelezo mañi ku babafumile ni babotana?

¹² Lutabile hahulu kuba ni mizwale ni likaizeli babañata, ibe babafumile kamba babotana, babalata Jehova ni kumusebeleza ka pilu kaufela. Mañolo aeleza babafumile kuli “basike basepa bufumu bobusa swalehi, kono basepe Mulimu.” (Mubale 1 Timotea 6:17-19.) Hape Linzwi la Mulimu lieleza batu ba Mulimu kaufela, ibe babafumile kamba babotana, kuli basike balata masheleñi. (1 Tim. 6:9, 10) Kaniti, haiba luunga mizwale baluna ka mwabaangela Jehova, haluna kubaatula ka kuya ka lika za kwa mubili zebanani zona, ibe kuli bafumile kamba ki babotana. Kono kana lwaswanela kuatula mutu ka kuya ka lilimo zanani zona? Halunyakisiseñi taba yeo.

13. Mañolo alulutañi ka za kubonisa likute ku babahulile?

¹³ Mañolo akuta-kutela kuluhupulisa kuli luswanela kubonisa likute kwa batu babahulile. Liñolo la Livitike 19:32 libulela kuli: “Uyeme hauli fapilaa wa toho ya limbi, mi ukuteke muuna-muhulu, mi usabe Mulimu wahao.” Liñolo la Liproverbia 16:31 ni lona liluhupulisa kuli “limbi ki mushukwe wa bunde halifumanwa mwa nzila ya kuluka.” Mi Paulusi ni yena naaelelize Timotea kuli asike anyaza hahulu muuna-muhulu, kono kuli aange muzwale yahulile yo sina ndatahe. (1 Tim. 5:1, 2) Nihaike kuli Timotea naakona kufa mizwale babahulile bao ketelelo, naaswanela kubabonisa sishemo ni kubakuteka.

14. Ki mwa muinelo mañi molutokwa kuhakulula kamba kukalimela mutu yomuhulu ku luna?

¹⁴ Kono luswanela kuutwisisa cwañi sikuka seo? Ka mutala, kana luswanela kulatelela zalubulelela musupali haiba aeza sibi ka bomu kamba asusueza babañwi kueza lika zatoile Jehova? Jehova haana kuatula mutu ka kuya ka ponahalo ya kwande mi haana kumuswalela ka libaka feela la kuli ki musupali. Mulemuhe selibulela liñolo la Isaya 65:20: “Muezalibi ukakutiwa, ni hakaba ni lilimo ze 100.” Sikuka sesiswana seo sibonisizwe ni mwa pono yanaaboni Ezekiele. (Ezek. 9:5-7) Kacwalo, yeluswanela kubonisa hahulu likute ki Yomuhulu wa Mazazi, yena Jehova Mulimu. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Haiba lueza cwalo, haluna kusaba kuhakulula mutu yafosize, kusina taba ni fakuma.—Magal. 6:1.

15. Manzwi anaañozi muapositola Paulusi alulutañi ka za kukuteka mizwale baluna ba mikulwani?

¹⁵ Muunga cwañi mizwale ba mikulwani mwa puteho? Muapositola Paulusi naañolezi mutangana Timotea kuli: “Ubone teñi kuli hakuna mutu yakunyaziseza kabakala bucaha bwahao. Kono ube mutala ku babasepahala mwa kubulela, mwa muzamao, mwa lilato, mwa tumelo, ni mwa bukeni.” (1 Tim. 4:12) Paulusi hanaañola manzwi ao, Timotea mwendi naali kwa makalelo a lilimo za ma 30. Nihakulicwalo, Paulusi naamufile kueza misebezi ya butokwa. Kusina taba ni zenetahisize kuli Paulusi añole manzwi ao, luituta tuto ya butokwa mwa taba yanaañozi. Haluswaneli kuatula mizwale baluna ba mikulwani ka kuya ka lilimo zabona. Luswanela kuhupula kuli nihaiba Mulenaa  luna Jesu naapetile bukombwa bwahae bwa fa lifasi hanaali kwa makalelo a lilimo za ma 30.

16, 17. (a) Baana-bahulu bazibanga cwañi kuli muzwale ukwanisize zetokwahala za kuli ababazwe sina sikombwa sa puteho kamba muuna-muhulu? (b) Maikuto aluna a ka butu kamba sizo saluna sikona kulwanisana cwañi ni zabulela Mañolo?

¹⁶ Mwendi mwa sizo saluna, mitangana habafiwangi likute. Haiba ki cwalo, baana-bahulu mwa puteho bakona kuzina-zina kubabaza mizwale babakwanisize zetokwahala kuli basebeze sina likombwa za puteho kamba baana-bahulu. Baana-bahulu kaufela baswanela kuhupula kuli Mañolo haabuleli lilimo zaswanela kuba ni zona muuna kuli ababazwe kuba sikombwa sa puteho kamba muuna-muhulu. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tite 1:5-9) Haiba muuna-muhulu atoma milao ka kulatelela feela sizo, uzibe hamameli likuka za mwa Mañolo. Mitangana baswanela kunyakisiswa ka kuitusisa Linzwi la Mulimu, isiñi ka kuya ka maikuto a ka butu kamba sizo.—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Halunyakisiseñi ka mo mibonelo yetomile fa lizo zesi za ka Mañolo ikona kutahiseza kuli mizwale babakwanisize zetokwahala basike bafiwa buikalabelo. Mwa naha yeñwi, sikombwa sa puteho yanaakona hande musebezi naafilwe buikalabelo bobuñata. Nihaike kuli baana-bahulu mwa puteho yahae nebalumezi kuli mutangana yo naakwanisize ka sipimo sesiswanela zetokwahala za mwa Mañolo za kuli asebeze sina muuna-muhulu, nebasika mubabaza kuli aketiwe. Baana-bahulu basikai babasupali nebaikutwile kuli mutangana yo isali mwanana hahulu, mi kacwalo batu habana kumuunga sina muuna-muhulu. Ka bumai, muzwale yo naasika ketiwa kabakala mwanaabonahalela. Nihaike kuli wo ki mutala ulimuñwi feela, lipiho libonisa kuli mubonelo wo uatile hahulu mwa libaka zeñata za lifasi. Kacwalo, ki kwa butokwa hahulu kuli halubabaza babañwi luitinge fa Mañolo kufita kuitinga fa sizo saluna kamba maikuto aluna. Halueza cwalo, lukabonisa kuli luutwa Jesu mi lutuhezi kuatula babañwi ka kuya ka ponahalo yabona ya kwande.

18, 19. Luswanela kuezañi kuli luunge babañwi ka mwabaangela Jehova?

¹⁸ Kusina taba kuli halusika petahala, lwakona kuituta kuba ni mubonelo wa Jehova, yena yasina ketululo. (Lik. 10:34, 35) Kono kuli lueze cwalo, luswanela kuikataza ni kumamela likuka zeluhupuliswa mwa Linzwi la Mulimu. Haiba lumamela likuka zeo, lukabonisa kuli lumamela taelo ya Jesu ya kusaatula babañwi ka kuya ka ponahalo ya kwande.—Joa. 7:24.

¹⁹ Hona cwale-cwale fa, Mulenaa luna Jesu Kreste, ukaatula batu kaufela, isiñi ka kuya ka sesibonwa ki meeto ahae kamba ka kuya ka litaba feela zakautwa, kono ukaatula ka katulo yelukile. (Isa. 11:3, 4) Yeo ikaba nako yetabisa luli!