KANA kunani musebezi omuñwi omutabela kueza mwa puteho kono hamukoni kuueza bakeñisa miinelo yemiñwi? Musebezi wo mwendi uezwa ki muzwale yomuñwi. Mwendi nemuezanga musebezi wo kwamulaho. Kono mwendi miinelo yecwale ka busupali, mapongo, bubotana, kamba buikalabelo bwa mwa lubasi, imipaleliswa kueza zeñata. Kamba mwendi nemutokwa kutuhela kueza musebezi one muezize ka lilimo zeñata bakeñisa licinceho zeezizwe mwa kopano. Miinelo yecwalo ikona kutahisa kuli muikutwe kuli hamuezi zeñata mwa sebelezo yamina ku Mulimu sina mone mukatabelela. Mane fokuñwi mukona kuikutwa hahulu bumaswe kuli miinelo yecwalo imipalelisizwe kueza musebezi one mutabela kueza mwa puteho. Nihakulicwalo, ki lika mañi zekona kumitusa kuli musike mwazwafa, kuikutwa hahulu bumaswe, kamba kunyema bakeñisa miinelo yeo? Ki lika mañi zekona kumitusa kuzwelapili kuba ni tabo?

Kunyakisisa mutala wa Joani Mukolobezi kwakona kulutusa kuzwelapili kuba ni tabo. Joani naaikozi matohonolo amañata mwa sebelezo yahae ku Jehova, kono kubonahala kuli naasika libelela lika zeneezahezi mwa bupilo bwahae. Naasika libelela kuli naakatanda nako yeñata mwa tolongo kufita nako yanaatandile mwa bukombwa bwahae. Nihakulicwalo, Joani naazwezipili kuba ni tabo mwa bupilo bwahae kaufela. Ki lika mañi zenee mutusize? Mi ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kuba ni tabo niha lukopana ni miinelo yezwafisa?

Ka silimo sa 29 C.E., Joani akala kueza musebezi wanaa mufile Jehova wa kutusa batu kuamuhela Mesia, ali: “Mubake, kakuli Mubuso wa mahalimu usutelezi.” (Mat. 3:2; Luka 1:12-17) Batu babañata nebateelelize kwa lushango lwahae. Mane babañata nebazwile kwa libaka za kwahule kuto utwa lushango lwahae, mi babañata nebabakile ni kukolobezwa. Hape Joani ka bundume naalemusize baeteleli ba bulapeli bane baikutwisisa ka kubataluseza kuli nebaka fiwa koto hane basike babaka. (Mat. 3:5-12) Musebezi wa butokwa hahulu wanaaezize Joani neli kukolobeza Jesu ka silimo sa 29 C.E. Kuzwa ona nako yeo, Joani akala kutaluseza babañwi kuli balatelele Jesu, yena Mesia yanaasepisizwe.—Joa. 1:32-37.

Jesu naabulezi cwana ka za musebezi oipitezi wanaapetile Joani: “Ku babapepilwe ki basali, hakusika bonwa yafita Joani Mukolobezi.” (Mat. 11:11) Kusina kukakanya, Joani  naanani tabo bakeñisa limbuyoti zanaafilwe. Sina Joani, mizwale ni likaizeli babañata baikozi limbuyoti zeñata. Halunyakisiseñi mutala wa muzwale yabizwa Terry. Bo Terry ni bakubona bo Sandra, sebabile mwa sebelezo ya nako kaufela ka lilimo zefitelela 50. Bo Terry batalusa kuli: “Niikozi limbuyoti zeñata. Nenibanga paina wa kamita, nenisebelezanga fa Betele, nenibanga paina yaipitezi, muokameli wa mupotoloho, muokameli wa sikiliti, mi cwale senisebeza sina paina yaipitezi hape.” Lubanga ni tabo halufiwa buikalabelo mwa kopano ya Mulimu, kono sina moluka itutela kwa mutala wa Joani, lutokwa kuikataza kuli luzwelepili kuba ni tabo miinelo yaluna haicinca.

Joani Mukolobezi naazwezipili kuba ni tabo bakeñisa kuli naaitebuha matohonolo anaafilwe. Halunyakisiseñi mutala wo. Jesu hasaakolobelizwe, bukombwa bwa Joani nebukalile kufukuzeha, kono bukombwa bwa Jesu bona nebuzwezipili kuekezeha. Balutiwa ba Joani hababoni cwalo baatumela Joani mi bali ku yena: “[Jesu] usweli wakolobeza, mi batu kaufela basweli kuya ku yena.” (Joa. 3:26) Joani abaalaba, ali: “Mutu kaufela yanani munyaliwa ki munyali. Kono mulikanaa munyali, hayema ni kuutwa munyali habulela, uba ni tabo yetuna hahulu kabakala kuutwa linzwi la munyali. Ka mukwa ocwalo, tabo yaka ni yona itezi.” (Joa. 3:29) Joani naasika kangisana ni Jesu, kamba kuikutwa kuli musebezi wanaaeza neusina tuso bakeñisa kuli zanaaeza Jesu neli za butokwa hahulu. Kono Joani naazwezipili kuba ni tabo bakeñisa kuli naaitebuha tohonolo yanaanani yona ya kuba “mulikanaa munyali.”

Mubonelo wanaanani ona Joani neu mutusize kuzwelapili kuba ni tabo kusina taba kuli musebezi wanaafilwe nesi obunolo. Ka mutala, Joani neli Munazareni ka sipepo, mi kabakaleo, naasalumelezwi kunwa waine. (Luka 1:15) Jesu naatalusize kuli Joani naanolofalize bupilo bwahae, mi naabulezi cwana ka za hae: “Joani naatile asaci kamba kunwa.” Kono Jesu ni balutiwa bahae bona nebasika tamiwa ki mulao wa Bunazareni, mi nebapila feela sina mone bapilela batu kaufela. (Mat. 11:18, 19) Hape, Joani niha naasika fiwa maata a kueza limakazo, naaziba kuli Jesu hamoho ni balutiwa bahae, kukopanyeleza cwalo ni batu bane babanga balutiwa ba Joani sapili, nebafilwe maata a kueza limakazo. (Mat. 10:1; Joa. 10:41) Joani naasika bilaezwa ki lika zeo, kono naazwezipili kueza musebezi wanaafilwe ki Jehova ka tukufalelo.

Haiba ni luna luitebuha musebezi olufilwe ki Jehova ka nako ya cwale, lukazwelapili kuba ni tabo. Bo Terry bababulezwi kwa makalelo, batalusa kuli: “Neniitebuhanga musebezi kaufela one nifiwa.” Bo Terry babulela cwana habahupula nako yebatandile mwa sebelezo yabona ya nako kaufela: “Niikozi limbuyoti zeñata mwa sebelezo yaka ku Jehova; hakuna nto niyekana yeniinyaza.”

Kunahanisisa libaka musebezi ufi kamba ufi olufilwe mwa kopano ya Mulimu hauli wa butokwa kwakona kulutusa kuba ni tabo yetuna. Kueza musebezi wo kulutusa kuba ni tohonolo ya ‘kusebeza hamoho ni Mulimu.’ (1 Makor. 3:9) Haiba luzwelapili kubabalela nto yeñwi ya butokwa, nto yeo ikabonahala hande. Ka mukwa oswana, haiba lunahanisisa tohonolo yelunani yona ya kusebeza hamoho ni Mulimu, lukazwelapili kuba ni tabo. Haluna kubapanya buitomboli boluezize kuli lusebeleze Jehova kwa buitomboli bobaeza babañwi. Hape haluna kunahana kuli musebezi walufile Jehova haki wa butokwa hahulu haubapanywa kwa misebezi yafile mizwale babañwi.—Magal. 6:4.

Joani mwendi naaziba kuli musebezi wanaafilwe neusike wazwelapili, kono naasazibi kuli neuka fela ka sipundumukela. (Joa. 3:30) Ka silimo sa 30 C.E., hamulaho wa likweli ze 6 kuzwa fakolobeleza Jesu, Joani alengiwa mwa tolongo ki Mulena Heroda. Nihakulicwalo, Joani naaezize mwanaakonela kaufela kufa bupaki. (Mare. 6:17-20) Ki lika mañi zenee mutusize kuzwelapili kuba ni tabo niha naakopani ni miinelo yecwalo? Naazwezipili kuisa pilu kwa lika za kwa moya.

Joani hanaali mwa tolongo, autwa za misebezi yanaazwelapili kupeta Jesu. (Mat. 11:2; Luka 7:18) Joani naanani buikolwiso bwa kuli Jesu neli yena Mesia, kono mwendi naabata kuziba mo Jesu naakataleleza bupolofita kaufela bobuñozwi mwa Mañolo bobubonisa zanaaka peta Mesia. Mwendi naabata kuziba haiba Jesu naatuha  akalisa kubusa sina mulena hakubona nekupolofitilwe kuli Mesia naakaba mulena. Mi mwendi Joani naabata kuziba haiba Jesu naaka mulukulula mwa tolongo. Ka kubata kuziba zanaaka eza Jesu, Joani aluma bababeli kwa balutiwa bahae kuyo buza Jesu kuli: “Kana ki wena yanaabulezwi kuli wataha, kamba lulibelele yomuñwi?” (Luka 7:19) Balutiwa bao hane bakutile, kubonahala kuli Joani naatelelize ka tokomelo hane bamutaluselize kuli Jesu naaeza limakazo za kufolisa, mi naabalumile kuli bayo taluseza Joani kuli: “Libofu selibona, lihole zazamaya, ba mbingwa bakeniswa, bo susu bautwa, babashwile bazuswa, ni babotana babulelelwa taba yende.”—Luka 7:20-22.

Kusina kukakanya, Joani naatiisizwe hanaautwile piho yeo. Litaba zanaautwile zeo nelibonisa kuli Jesu naataleleza bupolofita bone bubulela za Mesia. Nihaike kuli Jesu naasika lukulula Joani mwa tolongo, Joani naaziba kuli musebezi wanaaezize nesi wa mbango. Joani naazwezipili kuba ni tabo kusina taba ni miinelo yanaakopani ni yona.

Ka kuswana ni Joani, haiba luisa pilu kwa lika za kwa moya, lukazwelapili kuitiisa ka pilu-telele ni tabo. (Makolo. 1:9-11) Mi haiba lubala Bibele ni kunahanisisa litaba zelubala, lukaba ni maata a kuitiisa, mi lukaba ni buikolwiso bwa kuli sebelezo yaluna ku Mulimu haki ya mbango. (1 Makor. 15:58) Bo Sandra bababulezwi kwa makalelo batalusa kuli: “Kubala kauhanyo ya Bibele iliñwi zazi ni zazi kunitusize kusutelela ku Jehova. Kueza cwalo kunitusanga kueza lika zetabisa Jehova isiñi zetabisa feela na muñi.” Ni luna lwakona kutuseha haiba luisa pilu kwa lika zebasweli kupeta mizwale ni likaizeli baluna mwa bukombwa, kakuli haiba lueza cwalo, haluna kuisa feela pilu kwa muinelo oluli ku ona, kono lukaisa pilu ni kwa lika zasweli kupeta Jehova ka kuitusisa kopano yahae. Bo Sandra batalusa kuli: “Halubuhanga progilamu ya ka kweli ya JW Broadcasting^® luikutwanga kuba bukaufi ni mizwale ni likaizeli baluna, mi progilamu yeo ilutusanga kueza musebezi olufilwe inze lutabile.”

Joani Mukolobezi naaezize musebezi wahae ka nako yekuswani, kono naauezize “ka moya ni ka maata a Elia,” mi sina Elia, “neli mutu yanani maikuto aswana ni aluna.” (Luka 1:17; Jak. 5:17) Haiba lulikanyisa mutala wahae wa buitebuho ni kuisa pilu kwa lika za kwa moya, lukazwelapili kuba ni tabo halunze lupeta sebelezo yaluna, kusina taba ni miinelo yelukopana ni yona mwa bupilo.