Bakreste babanyalani baswanela kubatisisa litaba zeswanela, hamohocwalo ni likuka za Bibele zekona kubatusa mwa taba ye. Mi baswanela kueza katulo yeka batusa kuba ni lizwalo lelinde fapilaa Mulimu.

Ka nako yene kunani feela batu bababeli fa lifasi (ni hane kunani batu ba 8 hamulaho wa Muunda wa Nuwe), Jehova naafile taelo ye: “Mupepe mi muate.” (Gen. 1:⁠28; 9:⁠1) Bibele haibonisi kuli Bakreste batokwa kumamela taelo yeo. Kacwalo, Bakreste babanyalani bakona kuiketela kuitusisa mukwa wa kutibela ka ona lupepo ilikuli basike baba ni bana babañata kamba kuli kufite nako pili basikaba ni mwana yomuñwi. Ki litaba mañi zebaswanela kunyakisisa?

Bakreste babanyalani baswanela kunyakisisa mukwa obabata kutibela ka ona lupepo, kubona haiba walumelelana ni likuka za mwa Bibele. Ki lona libaka Bakreste habasa sululangi mba ka mulelo wa kuli basike baba ni bana. Sina moiboniseza Bibele, kusulula mba ka bomu kubonisa kuli mutu haakuteki bupilo. Bakreste habaswaneli kusulula mba, kakuli kueza cwalo ki kukauleza bupilo bwa mbututu ya mwa mba. (Exo. 20:⁠13; 21:⁠22, 23; Samu 139:⁠16; Jer. 1:⁠5) Kono kana Bakreste baswanela kutibela lupepo ka kuitusisa mukwa wa IUD?

Taba ye, neinyakisisizwe mwa Tawala ya Mulibeleli ya Sikuwa ya May 15, 1979 makepe 30-31. Ka nako yeo, mufuta wa ma-IUD one ufumaneha hahulu neli wa pulasitiki one ubeiwanga mwa zwalo, ilikuli musali asike aitwala. Magazini yeo neibonisize kuli nekusa zibahali hande kuli ma-IUD ao naabeleka cwañi. Licaziba babañata nebabulezi kuli mifuta ya ma-IUD ya kubeya mwa zwalo neitahisa kuli lupepo lwa siina lusike lwayo fita kwa lii la musali ni kulipaleliswa kuhula. Haiba lupepo lwa siina lusakopani ni lii la musali, mulwalo haukoni kubateñi.

 Nihakulicwalo, bupaki bobuñwi bubonisa kuli ka linako zeñwi, lii la musali nelikona kukopana ni lupepo lwa siina. Lii leo cwale nelikona kuhulela mwa tupila mokuzamaya mai a sisali kamba kuya mwa zwalo. Haiba lii liya mwa zwalo, ma-IUD akona kupaleliswa lii leo kulamatela kwa maneku a zwalo, ni kupaleliswa mulwalo kuzwelapili kuhula. Kukauleza bupilo bwa mbututu yesweli kuhula kuswana feela sina kusulula mba. Taba ya mwa magazini yeo neitalusize cwana kuli: “Mukreste yabata kuziba haiba kuitusisa ma-IUD kwaswanela, uswanela kunyakisisa ka tokomelo likuka za mwa Bibele zebonisa butokwa bwa kukuteka bupilo.”​—Samu 36:⁠9.

Kana kunani zwelopili yetuna yeezizwe ki ba sayansi ni baalafi kuzwa foiñolelwa taba yeo, ka silimo sa 1979?

Sekunani mifuta yemiñwi yemibeli ya ­ma-IUD. Ka 1988, mufuta omuñwi wa ma-IUD onani kopa neukalile kuitusiswa hahulu mwa United States. Hape, ma-IUD aanani hormoni naakalile kuitusiswa ka 2001. Mifuta yemibeli ya ma-IUD yeo isebeza cwañi?

Ma-IUD aanani kopa: Sina mose kutaluselizwe, ma-IUD akona kupaleliswa lupepo lwa siina kufita mwa zwalo kuli luyo kopana ni lii la musali. Hape ma-IUD aanani kopa, akona kubulaya maselusi afumaneha mwa lupepo lwa siina. * Kutuha fo, ma-IUD aanani kopa, akona kucinca maneku a zwalo.

Ma-IUD aanani hormoni: Kunani mifuta yemiñwi ya ma-IUD aanani hormoni yeswana ni yefumanehanga mwa mapilusi atibela lupepo. Ma-IUD ao abeyanga hormoni mwa zwalo. Kubonahala kuli kwa basali babañwi, ma-IUD acwalo apaleliswanga mai amañwi kukena mwa tupila mokuzamaya mai a sisali. Mi haiba lii lisakeni mwa tupila to, halikoni kukopana ni lupepo lwa siina ilikuli musali aitwale. Hape kubonahala kuli hormoni yefumaneha mwa ma-IUD ao itahisanga kuli zwalo ya musali isike yaba ni mukita mwahali. * Mi hape hormoni yeo ikambisanga sitipwitipwi sesifumaneha fa munyako wa zwalo, ili kutahisa kuli lupepo lwa siina lupalelwe kufumana nzila ya kuzwa mwa busali kuya mwa zwalo. Yeo ki yona shutano ye mwahalaa ma-IUD ao ni ma-IUD amañwi.

Sina mose kutaluselizwe, mifuta yemibeli yeo ya ma-IUD itahisanga licinceho zeñwi mwa zwalo. Kono kukona kuezahalañi haiba lii la musali liyo kopana ni lupepo lwa siina? Lii leo lakona kuyo fita kwa zwalo, kono lakona kupalelwa kulamatela kwa maneku a zwalo afelile mukita. Taba yeo ikona kutahisa kuli mulwalo usinyehe isali kwa makalelo. Kono taba ye haiezahalangi hañata, mane nihaiba kwa basali babanwanga mapilusi a kutibela lupepo.

Kacwalo, hakuna yakona kubulela ka buikolwiso kuli ma-IUD aanani kopa kamba aanani hormoni apaleliswanga lupepo lwa siina kukopana ni lii la musali ka nako kaufela. Kono sina mose kutaluselizwe, lipatisiso za ba sayansi libonisa kuli bakeñisa mwalukiselizwe ma-IUD ao, haiba basali baitusisa ona, haki hañata bakona kuitwala.

Bakreste babanyalani babalela kuitusisa ma-IUD baswanela kunyakisisa taba yeo ni baalafi babacuukile kuli babatuse kuziba mufuta wa ma-IUD afumaneha, bunde bwa kuitusisa ma-IUD ao, ni butata bobukona kubateñi haiba musali aitusisa ona. Habaswaneli kulibelela mutu yomuñwi kuli abatuse kueza katulo, mi habaswaneli kulumeleza nihaiba mualafi kubataluseza za kueza. (Maro. 14:⁠12; Magal. 6:​4, 5) Yeo ki katulo yebaswanela kueza ka butu. Baswanela kueza katulo yekatabisa Mulimu, ili yeka batusa kuli bazwelepili kuba ni lizwalo lelinde fapilaa hae.​—Mubapanye 1 Timotea 1:⁠18, 19; 2 Timotea 1:⁠3.