KANA muikunga kuba batu babanani buitumelo? Mañi ni mañi waluna uswanela kunyakisisa puzo yeo. Bibele neipolofitile kuli mwa mazazi aluna, batu babañata nebakaba “babasina buitumelo.” (2 Tim. 3:2) Mwendi mukile mwakopana ni batu babañwi babanahana kuli baswanela kuezezwa lika kamba kufiwa lika kaufela. Kubonahala kuli baikutwa kuli habaswaneli kubonisa buitumelo habaezezwa lika. Kaniti, mwendi muikutwa kuli hamutabeli kuswalisana ni batu babacwalo.

Kono Jehova ubulelela batanga bahae kuli: “Mubonise buitumelo.” Hape Bibele ili: “Muitumele kwa lika kaufela.” (Makolo. 3:15; 1 Mates. 5:18) Mane kuba ni moya wa buitumelo kwalutusa. Halunyakisiseñi mabaka asikai abonisa buniti bwa taba yeo.

Libaka lapili hakuli kwa butokwa kuba ni moya wa buitumelo kikuli kueza cwalo kulutusa kuba ni mubonelo oswanela ka za moluikungela. Hañata, mutu yabonisa buitumelo ukona kuikutwa hande mi mutu yaitebuhiwa yena mane ukona kuikutwa hande nikufita. Ki kabakalañi kubonisa buitumelo hakutahisa kuli luna hamohocwalo ni babañwi lube ni tabo? Kuli lualabe puzo yeo, halunyakisiseñi mutala wo: Haiba mulemuha kuli batu babañwi batabela kumitusa, mukaikutwa kuli batu bao bamiisa pilu. Mi hamuka lemuha kuli batu babañwi bamiisa pilu, mukaikutwa hande hahulu. Kusina kukakanya, Ruti ni yena ki mona mwanaaikutwezi cwalo. Boazi naafile Ruti lika zeñata. Kaniti, Ruti hanaalemuhile kuli mutu yomuñwi naamuisa pilu, naabile ni tabo yetuna.—Ruti 2:10-13.

Kono sihulu lutokwa kubonisa buitumelo ku Mulimu. Kaniti, mwaitebuhanga lika zeñata za kwa moya ni za kwa mubili zamiezelize ni zazwelapili kumiezeza. (Deut. 8:17, 18; Lik. 14:17) Niteñi, hamuswaneli kuhupula feela kuli Mulimu umiezelize lika zeñata, kono muswanela kubanga ni nako ya kunahanisisa limbuyoti zeñata zamifile Mulimu ni zafile balatiwa bamina. Haiba munahanisisa limbuyoti zamifile Mubupi wamina, mukaitebuha hahulu yena mi mukalemuha kuli umilata hahulu mi waiyakatwa mina.—1 Joa. 4:9.

Kono kwandaa kunahanisisa feela lika zende zamiezelize ni limbuyoti zamifile; muitumele ku Jehova kakuli ki yomunde. (Samu 100:4, 5) Batu hababonisa buitumelo ku babañwi babanga ni tabo.

Libaka leliñwi hakuli kwa butokwa kuba ni moya wa buitumelo kikuli kueza cwalo kukatahisa kuli silikani samina ni babañwi sitiye. Kaufelaa luna luikutwanga hande mutu yomuñwi habonisa buitumelo ku luna. Haiba muitumela ku mutu yomuñwi habuniti kabakala nto yeñwi yamiezelize, sibeli samina mukaba balikani babande. (Maro. 16:3, 4) Hape batu babanani buitumelo hañata batabelanga kutusa babañwi. Baitebuhanga tuso yebafiwa ki babañwi mi taba yeo itahisanga kuli ni bona batabele kutusa babañwi. Kaniti luli, kutusa babañwi kutahisa kuli lube ni tabo. Taba yeo ilumelelana ni zanaabulezi Jesu hanaaize: “Kunani tabo yetuna mwa kufana yefita ye mwa kufiwa.”—Lik. 20:35.

Muuna yabizwa Robert Emmons, yanaabakwela muzamaisi wa Yunivesiti ya California naabulezi cwana ka za kuba ni moya wa buitumelo: “Kuhupula kuli lutokwa tuso ya babañwi kuka lutusa kuba ni moya wa buitumelo; fokuñwi ki luna babatusanga babañwi kono fokuñwi babañwi ki bona baba lutusanga.” Niti kikuli, lutokwa tuso ya babañwi kuli luzwelepili kupila ni kuba ni tabo mwa bupilo. Ka mutala, batu babañwi bakona kulufa lico  halushwile tala kamba kulufa mulyani halukula. (1 Makor. 12:21) Kaniti, mutu yanani buitumelo waitebuhanga zeba muezeza babañwi. Kacwalo, kana ni mina munani moya wa kuitumelanga ku babañwi kabakala lika zeba miezelize?

Libaka leliñwi hape hakuli kwa butokwa kuba ni moya wa buitumelo kikuli kueza cwalo kulutusa kusazwafa halukopana ni miinelo yetaata mwa bupilo. Ka mubulelelo omuñwi, munahano waluna uswana sina sefa. Ulutusa kuisa mamelelo kwa lika zeñwi ni kusiya zeñwi. Haiba luba ni moya wa buitumelo, lukaisa hahulu pilu kwa lika zeyahisa kufita kunahana hahulu za miinelo yetaata yelukopana ni yona. Mi kueza cwalo hape kuka lutusa kulemuha lika zende zeluikola mwa bupilo. Haiba luba ni moya wa kuitebuha lika zende zeluikola mwa bupilo, lukakona kueza zanaabulezi muapositola Paulusi, hanaaize: “Mube babatabile kamita ku Mulena.”—Mafil. 4:4.

Kuba ni moya wa buitumelo kulutusa kusanahananga hahulu za lika zezwafisa. Kutaata hahulu kuba ni moya wa buitumelo ka nako yeswana inze lunani muna, lusina tabo, kamba inze lunyemile. Hape batu babanani buitumelo habana moya wa kulata sifumu. Baitebuha lika zebanani zona mi hababatangi kuba ni lika zeñata.—Mafil. 4:12.

Ka kuba Bakreste, mwaziba kuli Satani ubata kuli muzwafiswe ki miinelo yetaata yemukopana ni yona mwa mazazi a mafelelezo a. Ubata kuli mube ni moya wa kulata kubilaela. Moya ocwalo ukona kutahisa kuli batu basike bateeleza kwa taba yende yemukutaza ku bona. Kuba ni moya wa buitumelo kutahisa kuli mube ni tabo, mi tabo ki kakañwi ka muselo wa moya wa Mulimu. Ka mutala, haiba muitebuha lika zende zamiezelize Mulimu ni lika kaufela zasepisize kumiezeza kwapili, mukaba ni tabo.—Magal. 5:22, 23.

Ka kuba yomuñwi wa batanga ba Jehova, mwalumela kuli litaba zebulezwi mwa taba ye ka za buitumelo ki za niti. Kono hape mwaziba kuli mutokwa kuikataza kuli muzwelepili kuba ni moya wa buitumelo. Kono musike mwazwafa. Mwakona kuba ni moya wa buitumelo ni kuzwelapili kubonisa moya wo. Mukona kueza cwañi cwalo? Zazi ni zazi, mubange ni nako ya kunahanisisa lika zende zemuikola mwa bupilo bwamina. Haiba mueza cwalo, kuka mibela bunolo kuba ni moya wa buitumelo. Mi kuba ni moya wo kuka mitusa kuba ni tabo mwa bupilo ili kushutana ni batu babaisa pilu kwa miinelo yetaata yebakopana ni yona. Munahanisisange lika zende zamiezelize Mulimu ni zeba miezelize babañwi zemitahiseza tabo. Mwendi mwakona kuñola litaba zeo mwa kabuka. Zazi ni zazi, mwakona kuñola lika zepeli kamba zetaalu zemuezelizwe, ili zemuitebuha.

Babatisisi balemuhile kuli “kuba ni moya wa buitumelo kukona kucinca mobusebeleza booko bwaluna ili kutahisa kuli kulubele bunolo kuisa hahulu pilu kwa lika zende zeluikola mwa bupilo.” Mutu yanani buitumelo ubanga ni tabo. Kacwalo, muzwelepili kuitebuha lika zende kaufela zemuezelizwe ki babañwi, muikole lika zende zeezahala mwa bupilo bwamina, mi muzwelepili kubonisa moya wa buitumelo. Hamuezelizwe lika zende, “muitumele ku Jehova, kakuli ki yomunde.” Ki cwalo, “muitumele kwa lika kaufela.”—1 Makol. 16:34; 1 Mates. 5:18.