1. Ki mubonelo mañi obanani ona batu babañata ka za kusebeza?

KI MUBONELO mañi obanani ona batu babañata babapila bukaufi ni mina ka za kusebeza? Mwa linaha zeñata, batu kacenu basebezanga hahulu ka taata mi basebezanga ka lihora zeñata kufita lili kaufela. Hañata, batu babatandanga nako yeñata inze basebeza bapatehanga hahulu kuli mane hababangi ni nako ya kupumula, kuba ni lubasi lwabona, kamba kuituta za Mulimu. (Muek. 2:23) Kono kunani batu babañwi babasa tabeli feela kusebeza mi babatanga mabaka a kuikemela kuli basike basebeza.—Liprov. 26:13, 14.

2-3. Jehova ni Jesu balutomezi mutala mañi ka za kusebeza?

² Batu babañata mwa lifasi batabela kusebeza ka kutula tikanyo kamba kusebeza feela hanyinyani, kono Jehova ni Jesu banani mubonelo oswanela ka za musebezi. Kusina kukakanya, Jehova walata kusebeza. Jesu naabonisize buniti bwa taba yeo, hanaaize: “Ndate uzwezipili kusebeza kufitela cwale, mi ni na nizwelapili kusebeza.” (Joa. 5:17) Munahane feela musebezi wanaaezize Mulimu hanaabupa libupiwa za moya zeñata-ñata, hamohocwalo ni linaleli ni lipulaneti. Mi hape lwaiponela lika zende zeñata zabupile Mulimu fa lifasi. Kwaswanela muñoli yomuñwi wa samu hanaabulezi kuli: “Wena Jehova, misebezi yahao ki yemiñata hahulu! Kaufelaa yona uiezize ka butali. Lifasi litezi zeuezize.”—Samu 104:24.

³ Jesu naalikanyisize Ndatahe. Naatusize Mulimu “hanaalukisa mahalimu.” Naainzi kwatuko ni Jehova “sina mubeleki wa sikwala.” (Liprov. 8:27-31) Hamulaho wa lilimo zeñata kuzwa fo, Jesu hanaatile fa lifasi, naaezize musebezi omunde hahulu. Naanga musebezi wo sina sico, mi lika kaufela zanaaezize fa  lifasi nelibonisa kuli naalumilwe ki Mulimu.—Joa. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Luitutañi kwa mutala walutomezi Jehova ni Jesu ka za kupumula?

⁴ Kana taba ya kuli Jehova ni Jesu basebezanga ka taata italusa kuli haluswaneli kupumulanga? Batili. Jehova hakatalangi; kacwalo, hatokwi kupumula hamulaho wa kueza nto yeñwi. Kono Bibele ibonisa kuli Jehova hasaabupile mahalimu ni lifasi, “apumula ni kukatuluha.” (Exo. 31:17) Kubonahala kuli taba yeo italusa kuli Jehova naatuhezi kubupa lika mi aikola kubuha lika zanaabupile. Mi nihaike kuli Jesu naasebelize ka taata hanaali fa lifasi, naabanga ni nako ya kupumula ni kuikola lico ni balikani bahae.—Mat. 14:13; Luka 7:34.

5. Batanga ba Mulimu babañata bafumananga taata kuezañi?

⁵ Bibele isusueza batu ba Mulimu kuli batabele kusebeza. Batanga bahae baswanela kusebeza ka taata isiñi kuba ni buzwa. (Liprov. 15:19) Mwendi kunani musebezi omuñwi omueza omikonisa kuli mufumanele lubasi lwamina lika zebatokwa. Mi balutiwa ba Kreste kaufela banani buikalabelo bwa kueza musebezi wa kukutaza taba yende. Nihakulicwalo, mutokwa kubanga ni nako ya kupumula. Kana fokuñwi kumibelanga taata kuba ni nako ya kusebeza, ya kuya mwa bukombwa, ni ya kupumula? Lukona kuziba cwañi kuli nako yelutanda halueza musebezi kamba kupumula ilikani kamba kutokwa?

6. Liñolo la Mareka 6:30-34 libonisa cwañi kuli Jesu naanani mubonelo oswanela ka za kusebeza ni kupumula?

⁶ Lutokwa kuba ni mubonelo oswanela ka za kusebeza. Mulena Salumoni naasusumelizwe ki moya wa Mulimu kuñola kuli: “Lika kaufela linani nako yazona.” Naabulezi za nako ya kucala, kuyaha, kulila, kuseha, kubina, ni kueza lika zeñwi. (Muek. 3:1-8) Kwaiponahalela hande kuli kusebeza ni kupumula ki kwa butokwa. Jesu naanani mubonelo oswanela ka za kusebeza ni kupumula. Nako yeñwi baapositola bahae nebakutile kuzwa kwa libaka kone baizo kutaleza. Fa lizazi leo, nebapatehile hahulu kuli mane “nebasina nako ya kuishumusa kuli bace sico.” Jesu abataluseza kuli: “Hamutahe, luye kwa mukunda kokusina batu, lupumule kwateñi hanyinyani.” (Mubale Mareka 6:30-34.) Nihaike kuli Jesu ni balutiwa bahae hañata nebasa pumulangi sina mone batokwela, naaziba kuli kaufelaa bona nebatokwa kupumula.

7. Kunyakisisa mulao wa Sabata kuka lutusa cwañi?

⁷ Fokuñwi, kaufelaa luna lutokwanga kupumula kamba kucinca lika zeñwi zeluezanga zazi ni zazi. Taba yeo yaiponahalela hande halunyakisisa mulao wanaafile Mulimu kwa batu bahae ba kwamulaho, ili oama kubuluka lizazi la Sabata sunda ni sunda. Nihaike kuli halutokwi kumamela Mulao wa Mushe, lwakona kutusiwa ka kunyakisisa zene ubulela mulao wo ka za Sabata. Litaba zeluka ituta lika lutusa kuziba haiba lunani mubonelo oswanela ka za kusebeza ni kupumula.

8. Ka kuya ka liñolo la Exoda 31:12-15, ki kabakalañi mulao wa Sabata hane ufilwe?

⁸ Linzwi la Mulimu libonisa kuli Mulimu hasaabupile lika mwa mazazi a 6, atuhela kubupa lika fa lifasi. (Gen. 2:2) Niteñi, Jehova walata kusebeza, mi “uzwezipili kusebeza” ka kueza lika zeñwi. (Joa. 5:17) Mulao wanaafile Mulimu kwa batu bahae wa kuli babulukange Sabata sunda ni sunda uswalisana ni lizazi la Jehova la kupumula lelibulezwi mwa buka ya Genese. Mulimu naabulezi kuli Sabata neli sisupo mwahalaa yena ni Maisilaele. Leo neli “lizazi la kupumula kwa misebezi kaufela  . . . , lizazi lelikenile ku Jehova.” (Mubale Exoda 31:12-15.) Jehova naabata kuli fa lizazi leo kusike kwaba ni yasebeza, ibe banana, batanga, kamba mane nihaiba limunanu. (Exo. 20:10) Tukiso yeo neitusize kuli batu baise hahulu mamelelo kwa silikani sabona ni Mulimu.

9. Ki mubonelo mañi ofosahezi one banani ona batu babañwi ka za Sabata ka nako ya bukombwa bwa Jesu bwa fa lifasi?

⁹ Lizazi la Sabata nelitusa batu ba Mulimu; nihakulicwalo, baeteleli ba bulapeli bane baliteñi ka nako ya bukombwa bwa Jesu bwa fa lifasi nebatomile milao yetaata hahulu ka za mwakubulukela mulao wo. Nebaize nekusa swaneli kuli mutu abulule makunka a buloto kamba kufolisa mutu yakula fa lizazi la Sabata. (Mare. 2:23-27; 3:2-5) Kono wo nesi ona mubonelo wa Mulimu, mi Jesu naatusize bateelezi bahae kuziba taba yeo.

10. Ka kuya ka liñolo la Mateu 12:9-12, ki mubonelo mañi wanaanani ona Jesu ka za Sabata?

¹⁰ Jesu ni balateleli bahae bane bali Majuda nebamamezi mulao wa Sabata kabakala kuli nebali mwatasaa Mulao wa Mushe. * Kono Jesu naabonisize ka manzwi ni ka likezo kuli hakusika fosahala kueza lika zende ni kutusa batu fa lizazi la Sabata. Naabulezi ka kunonga kuli: “Kwalumelelwa kueza sesinde la Sabata.” (Mubale Mateu 12:9-12.) Naasika nga kuli mutu yaeza lika zende kamba kutusa babañwi fa lizazi la Sabata ulobile mulao. Zanaaezize  Jesu libonisa kuli naautwisisa libaka luli Mulimu hanaalaezi sicaba sahae kupumula fa lizazi la Sabata. Bakeñisa kuli batu ba Mulimu nebapumulanga kwa misebezi yabona ya ka zazi ni zazi fa lizazi leo, nebakona kuisa mamelelo kwa lika za kwa moya. Jesu naahulezi mwa lubasi lone luezanga lika zetiisa silikani salona ni Mulimu fa lizazi la Sabata. Luziba cwalo bakeñisa taba yebonisa zanaaezize Jesu mwa tolopo yahabo yena ya Nazareta, yeli: “Ka mukwa [wa Jesu] ka lizazi la Sabata, akena mwa sinagoge mi ayema kuli abale.”—Luka 4:15-19.

11. Ki mañi yanaatomezi Jesu mutala omunde ka za kusebeza?

¹¹ Kusina kukakanya, Josefa naalutile mwanaa hae wa kuañula, Jesu, kuba mubeti ni kuba ni mubonelo wa Mulimu ka za kusebeza. (Mat. 13:55, 56) Mi Jesu naabonanga Josefa hanaanzaa sebeza ka taata zazi ni zazi kubabalela lubasi lwahae lolutuna. Mane hasamulaho, Jesu naabulelezi balutiwa bahae kuli: “Mubeleki walukela kufiwa mupuzo wahae.” (Luka 10:7) Kaniti luli, naaziba sekutalusa kusebeza ka taata.

12. Ki mañolo afi abonisa zeibulela Bibele ka za kusebeza ka taata?

¹² Muapositola Paulusi ni yena naasebezanga ka taata. Musebezi wahae wanaaezanga hahulu neli wa kukutaza ka za Jesu ni lituto zanaalutile. Kono Paulusi naaezanga musebezi omuñwi kuli aipilise. Matesalonika nebaziba kuli Paulusi ‘naasebezanga ka taata ni kumbindana,’ naasebezanga ‘busihu ni musihali kuli asike alwalisa mushimbo obuima’ ku ufi kamba ufi wa mizwale bahae. (2 Mates. 3:8; Lik. 20:34, 35) Paulusi hanaañola za musebezi wanaaezanga, mwendi naatalusa musebezi wa kueza litende. Hanaali mwa Korinte, naafitezi ku bo Akila ni Prisila mi “asebeza ni bona, kakuli neli baezi ba litende.” Paulusi hanaaize naasebezanga “busihu ni musihali,” naasatalusi kuli naasapumulangi. Fa lizazi la Sabata, naasaezangi musebezi wahae wa litende. Naaitusisanga kolo yeo kuli akutaze kwa Majuda kakuli ni bona nebasa sebezangi fa lizazi la Sabata.—Lik. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Luitutañi kwa mutala wa Paulusi?

¹³ Muapositola Paulusi ulutomezi mutala omunde. Paulusi niha naanani musebezi wanaaezanga kuli aipilise, kamita naaezanga mwanaakonela kaufela mwa “musebezi okenile wa taba yende ya Mulimu.” (Maro. 15:16; 2 Makor. 11:23) Naasusuelize babañwi kuli ni bona bakutazange kamita. Kacwalo, bo Akila ni Prisila ‘nebasebelisana ni yena ku Kreste Jesu.’ (Maro. 12:11; 16:3) Paulusi naasusuelize Makorinte “kueza zeñata mwa musebezi wa Mulena.” (1 Makor. 15:58; 2 Makor. 9:8) Mane Jehova naasusumelize muapositola Paulusi kuñola kuli: “Haiba mutu haalati kusebeza, ni kuca asike aca.”—2 Mates. 3:10.

14. Jesu naatalusañi hanaabulezi manzwi a kwa Joani 14:12?

¹⁴ Musebezi wa butokwa hahulu nikufita oluswanela kueza mwa mazazi a mafelelezo a, ki kukutaza ni kuluta batu kuba balutiwa. Mane Jesu naapolofitile kuli balutiwa bahae nebaka eza misebezi yemituna hahulu kufita yanaaezize yena! (Mubale Joani 14:12.) Kono naasatalusi kuli neluka ezanga limakazo zanaaezanga. Sanaatalusa kikuli balateleli bahae nebaka kutaza ni kuluta mwa libaka zeñata, kwa batu babañata, ni ka nako yetelele kufita yanaakutalize yena.

15. Ki lipuzo mañi zeluswanela kuipuza, mi ki kabakalañi?

¹⁵ Haiba kunani musebezi omuñwi omueza kuli muipilise ka ona, muipuze kuli: ‘Kana batu bonisebeza ni bona baniziba kuba mutu yasebeza ka taata? Kana nafezanga kueza musebezi ka nako ni kuueza ka maata aka kaufela?’ Haiba ki cwalo, uzibe mubelekisi wamina uka  misepa. Mi mukatahisa kuli batu bomusebeza ni bona batabele taba yende. Hape muipuze lipuzo zelatelela ka za momuezeza musebezi wa kukutaza ni kuluta: ‘Kana nizibahala kuba mutu yasebeza ka taata mwa bukombwa? Kana naitukisezanga hande misipili yapili? Kana nakutelanga kapili kwa batu babatabela taba yende? Mi kana kamita nakutazanga ka kuitusisa mikutalezo yeshutana-shutana?’ Haiba ki cwalo, mukaba ni tabo hamunze mupeta bukombwa bwamina.

16. Mubonelo wa Jesu ni baapositola bahae ka za kupumula ushutana cwañi ni mubonelo wa batu babañata kacenu?

¹⁶ Jesu naaziba kuli fokuñwi yena ni baapositola bahae nebatokwanga kupumula. Kono batu babañata ba mwa linako za baapositola ni ba mwa linako zaluna baswana sina muuna yafumile wa mwa swanisezo ya Jesu. Muuna yo naaipulelezi kuli: “Hakuikatuluse, uce, unwe, uikole.” (Luka 12:19; 2 Tim. 3:4) Naanahana kuli nto ya butokwa hahulu mwa bupilo bwahae neli kupumula ni kuitabisa. Kono Jesu ni baapositola bahae bona nebasika nga lika za kuitabisa ka zona kuba za butokwa hahulu mwa bupilo bwabona.

17. Luswanela kuitusisa cwañi nako yaluna yelupumula kwa musebezi?

¹⁷ Kacenu, lulikanyisa Jesu ka kuitusisa nako yaluna yelusa sebezi kwa kueza lika zende zecwale ka kukutaza ku babañwi ni kuya kwa mikopano ya puteho, niha lutokwa kupumula. Kuluta batu kuba balutiwa ni kufumaneha kwa mikopano ki kwa butokwa hahulu kuli mane kamita luezanga molukonela kaufela kueza lika zetabisa Jehova zeo. (Maheb. 10:24, 25) Niha luile kwa sibaka sisili, luzwelangapili kueza lika za kwa moya zecwale ka kufumaneha kwa mikopano ya puteho ni kukutaza ku babañwi folubela ni kolo kaufela.—2 Tim. 4:2.

18. Mulenaa luna Kreste Jesu ubata kuli luezangeñi?

¹⁸ Luitumela hahulu kuli Mulenaa luna, Kreste Jesu hatokwi kuli lueze lika zelusa koni kueza, mi ulutusa kuba ni mubonelo oswanela wa kusebeza ni kupumula! (Maheb. 4:15) Ubata kuli lubange ni nako ya kupumula. Mi hape ubata kuli lusebeze ka taata kuli lukone kufumana lika zelutokwa ni kuli lueze musebezi omunde okatulusa wa kuluta batu kuba balutiwa. Mwa taba yetatama, lukanyakisisa zaezize Jesu kuli alulukulule kwa butanga bobuñwi bobumaswe hahulu.