1-2. (a) Manzwi añozwi kwa liñolo la Isaya 41:10 naatusize cwañi kaizeli wa libizo la Yoshiko? (b) Jehova hanaataluselize Isaya kuñola manzwi a kwa Isaya 41:10, naabata kuli manzwi ao atuse bo mañi?

KAIZELI yasepahala wa libizo la Yoshiko naataluselizwe taba yeñwi yezwafisa. Musali yanaa mualafa naamutaluselize kuli naasiyalezwi feela ki likweli lisikai za kupila. Ki lika mañi zene baezize bo Yoshiko hane bautwile taba yeo? Nebahupuzi liñolo la mwa Bibele lene balata hahulu la Isaya 41:10. (Mubale.) Hasamulaho, bataluseza mualafi yo inze bawile pilu kuli nebasa sabi kabakala kuli Jehova naasweli lizoho labona. * Manzwi aomba-omba a kwa liñolo leo, naatusize kaizeli yalatwa yo kusepa Jehova ka kutala. Timana yeswana yeo ni luna yakona kulutusa kusabilaela hahulu halukopana ni miliko yemituna. Kuli luutwisise moikona kulutuseza timana yeo, halunyakisiseñi libaka Mulimu hanaataluselize Isaya kuñola manzwi aomba-omba ao.

² Sapili, Jehova hanaataluselize Isaya kuñola manzwi ao, naabata kuli aomba-ombe Majuda bane bakaiswa mwa buhapiwa kwa Babilona. Niteñi, Jehova naasabati kuli manzwi ao atuse feela Majuda bao, kono naalukisize kuli lushango lo lubukelezwe ilikuli lutuse batanga bahae kaufela kuto fita ni kacenu le. (Isa. 40:8; Maro. 15:4) Kacenu, lupila mwa “linako zetaata, zeziyeza”; kacwalo, ye ki yona nako yelutokwa hahulu kutiiswa ki manzwi afumaneha mwa buka ya Isaya.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Ki lisepiso mañi zefumaneha kwa Isaya 41:10, lona liñolo la silimo sa 2019? (b) Ki kabakalañi halutokwa lisepiso zeo?

³ Mwa taba ye, lukanyakisisa lisepiso zalufa Jehova zetaalu  zekona kutiisa tumelo yaluna, ili zefumaneha kwa liñolo la Isaya 41:10: (1) Jehova ukaba ni luna, (2) ki Mulimu waluna, ni (3) uka lutusa. Ka kuswana ni bo Yoshiko, ni luna lutokwa lisepiso * zeo kabakala kuli mañi ni mañi waluna utalimananga ni miliko mwa bupilo. Mi hape lutokwa kuitiisa bakeñisa lika zemaswe zeezahala mwa lifasi. Mane babañwi ku luna lunani kutiyela nyandiso yetahiswa ki mibuso yemaata yeelulwanisa. Halunyakisiseñi yeñwi ni yeñwi ya lisepiso zeo.

4. (a) Ki sepiso mañi yapili yeluka nyakisisa? (Mubone ni litaluso ze kwatasi.) (b) Jehova ubonisanga cwañi kuli walulata? (c) Muikutwa cwañi kuziba kuli Mulimu wamilata?

⁴ Sepiso yapili yalufa Jehova ki ya kuli: “Usike wasaba, kakuli niinzi ni wena.” * Jehova ubonisanga kuli uinzi ni luna ka kuluisa pilu ni kubonisa kuli walulata. Mulemuhe mwaboniseza kuli waluisa pilu mi ululata hahulu. Jehova uize: “Ubile wa butokwa mwa meeto aka. Neukutekiwa, mi nikulatile.” (Isa. 43:4) Hakuna nto ifi kamba ifi yekona kutahisa kuli Jehova atuhele kulata batanga bahae; ukazwelapili kusepahala ku luna. (Isa. 54:10) Lilato lahae ku luna ni silikani selunani sona ni yena, lilutusa kuba ni bundume. Uka lusileleza ni luna kacenu sina feela mwanaasilelelize mulikanaa hae Abrame (Abrahama). Jehova naamutaluselize kuli: “Sisabi, Abrame. Ki na tebe yahao.”—Gen. 15:1.

5-6. (a) Luziba cwañi kuli Jehova utabela kutusa mañi ni mañi waluna yatalimana ni miliko? (b) Mutala wa bo Yoshiko ululutañi?

⁵ Lwaziba kuli Jehova utabela kutusa mañi ni mañi waluna yatalimana ni miliko kakuli usepisize batu bahae kuli: “Hauka fita mwa mezi, nikaba ni wena, mi hauka fita mwa linuka, halina kukukwahela. Hauka zamaya mwa mulilo, hauna kucisiwa, hauna kubabulwa ki malimi a mulilo.” (Isa. 43:2) Manzwi a atalusañi?

⁶ Jehova hasepisi kuli ukatibela miinelo yetaata yelukopana ni yona mwa bupilo, kono haana kutuhelela kuli miinelo yetaata yeswana  sina “linuka” iluimeze kamba miliko yeswana sina “malimi a mulilo” isinye silikani saluna ni yena. Ulusepisa kuli ukaba ni luna mi uka lutusa kutiyela miinelo yetaata yeo. Jehova uka lutusa cwañi kueza cwalo? Uka lutusa kusabilaezwa hahulu ki miinelo yetaata yelukopana ni yona, ilikuli luzwelepili kusepahala ku yena kuisa lifu. (Isa. 41:13) Bo Yoshiko bababulezwi kwa makalelo baiponezi buniti bwa taba yeo. Mwanaa bona wamusizana utalusa kuli: “Nelukomokile hahulu kuli bo ma nebabonahala kuli nebasa bilaezwi ki muinelo one bali ku ona. Neluiponezi hande kuli Jehova naabafile kozo ya mwa munahano. Bo ma nebazwezipili kutaluseza manasi ni bakuli babañwi ka za Jehova ni lisepiso zahae kufitela lizazi lebatimela.” Mutala wa bo Yoshiko ululutañi? Ululuta kuli haiba lusepa sepiso ya Mulimu ya kuli “nikaba ni wena,” ni luna lukaba ni bundume mi lukatiyela miliko.

7-8. (a) Ki sepiso mañi yabubeli yeluka nyakisisa, mi sepiso yeo italusañi? (b) Ki kabakalañi Jehova hanaataluselize Majuda bane bali bahapiwa kuli: “Usike wabilaela”? (c) Ki manzwi afi afumaneha kwa Isaya 46:3,4 anaatiisize batanga ba Mulimu?

⁷ Sepiso yabubeli yanaañozi Isaya ki ya kuli: “Usike wabilaela, kakuli ki na Mulimu wahao.” Pulelo yeo yebulela za kubilaela italusañi? Linzwi la puo ya kwa makalelo lelitolokilwe mwa timana ye kuli ‘kubilaela’ lifa muhupulo wa “mutu yaitemauna kabakala kusaba mutu yomuñwi kamba nto yeñwi” kamba “mutu yatalima-talima ka sabo kabakala kuikalelwa kuli ukatahelwa ki kozi.”

⁸ Ki kabakalañi Jehova hanaataluselize Majuda bane bakaiswa mwa buhapiwa kwa Babilona kuli ‘basike babilaela’? Kabakala kuli naaziba kuli batu ba mwa naha yeo nebaka kenelwa ki sabo. Ki sika mañi sene sika batahiseza sabo yeo? Majuda hase babile mwa buhapiwa ka lilimo zebato ba 70, naha ya Babilona neika tasezwa ki mpi yemaata ya Mamede ni Maperesia. Jehova naakaitusisa mpi yeo kulukulula batu bahae mwa buhapiwa kwa Babilona. (Isa. 41:2-4) Mababilona ni batu ba macaba amañwi anaali teñi ka nako yeo hane bazibile kuli sila sabona nesiatumela, balika kutiisana ka kubulelelana kuli: “Utiye.” Hape baikezeza milimu ya maswaniso yemiñata ka kunahana kuli neika basileleza. (Isa. 41:5-7) Kono ka nako yeo, Jehova atiisa Majuda bane bali bahapiwa ka kubabulelela kuli: “Wena Isilaele [ka kushutana ni macaba amañwi] u mutangaaka . . . Usike wabilaela, kakuli ki na Mulimu wahao.” (Isa. 41:8-10) Mulemuhe kuli Jehova naabulezi kuli: “Ki na Mulimu wahao.” Ka kubulela manzwi ao, Jehova naakolwisize batanga bahae babasepahala kuli naasika balibala—naasali Mulimu wabona, mi bona nebasali batanga bahae. Naababulelezi kuli: “Nika mishimba . . . ni kumilamulela.” Kusina kukakanya, manzwi asusueza ao naatiisize Majuda bane bali bahapiwa.—Mubale Isaya 46:3, 4.

9-10. Ki kabakalañi halusa tokwi kuikalelwa? Mufe mutala.

⁹ Batu kacenu baikalezwi hahulu kufita lili kaufela bakeñisa kuli miinelo mwa lifasi izwelapili kuba yemaswe. Ki niti kuli ni luna lutalimana ni miinelo yeo. Kono halutokwi kuikalelwa sesiñwi. Jehova ulutaluseza kuli: “Ki na Mulimu wahao.” Ki kabakalañi manzwi ao haakona kulutusa kusaikalelwa?

¹⁰ Halunyakisiseñi mutala wo: Bo Jim ni bo Ben ba mwa fulai yepalelwa kufufa hande kabakala kuli isweli kunatiwa ki moya omaata mwa mbyumbyulu. Fulai hainze izukuzwa cwalo ki moya, kuutwahala linzwi mwa sipika, lelili: “Muitame makanda! Lukafufa ka taata ka nakonyana.” Bo Jim bakenelwa ki sabo. Kono mufufisi wa fulai ubulela kuli: “Ki na mufufisi wa fulai. Musike mwaikalelwa, lika kaufela likaba  hande.” Ka nako yeo, bo Jim banyunga toho yabona ni kubulela kuli, “Hanikolwi taba yeo!” Kono balemuha kuli bo Ben bona hababonahali kuikalelwa sesiñwi. Bo Jim bababuza kuli: “Ki kabakalañi hamusa bonahali kuikalelwa?” Bo Ben bamenya feela ni kubulela kuli: “Bakeñisa kuli bafufisi ba fulai ye nabaziba hande. Ki bo ndate!” Mi bo Ben babulela kuli: “Kashe nimitaluseze mobainezi bo ndate. Nisepa kuli hase mubazibile hande ni kuziba buikoneli bwabona, ni mina hamuna kuikalelwa.”

11. Mutala wa batu bababeli bane bali mwa fulai ululutañi?

¹¹ Mutala olunyakisisize wo ululutañi? Ka kuswana ni bo Ben, ni luna haluikalelwi bakeñisa kuli lwaziba hande Ndataa luna wa kwa lihalimu, yena Jehova. Lwaziba kuli uka lutusa kutiyela miinelo yetaata yelukopana ni yona mwa mazazi a mafelelezo a lifasi le, yona miinelo yeswana sina mañungwa. (Isa. 35:4) Ka kushutana ni batu ba lifasi babakenezwi ki sabo yetuna bakeñisa miinelo yetaata, luna lusepile Jehova mi halusabi. (Isa. 30:15) Hape sina mone baezelize bo Ben, ni luna luswanela kukutaza kwa batu babañwi ni kubataluseza libaka habaswanela kusepa Mulimu. Haluka eza cwalo, ni bona bakakolwa kuli Jehova uka batusa kutiyela miinelo yetaata yebakopana ni yona.

12. (a) Ki sepiso mañi yabulaalu yeluka nyakisisa? (b) Pulelo ya kuli Jehova “ukabusa ka lizoho lahae” italusañi?

¹² Sepiso yabulaalu yanaañozi Isaya ki ya kuli: “Nika kutiisa, ee, nika kutusa.” Isaya naatalusize kale mo Jehova naakatiiseza batu bahae, ka kubulela kuli: ‘Jehova ukataha ka maata, mi ukabusa ka lizoho lahae.’ (Isa. 40:10) Hañata, Bibele iitusisanga linzwi la “lizoho” kutalusa maata. Kacwalo, pulelo ya kuli Jehova “ukabusa ka lizoho lahae” italusa kuli Jehova ki Mulena yamaata. Naaitusisize  maata ahae amatuna kutusa ni kulamulela batanga bahae ba kwamulaho, mi ni kacenu le usazwelapili kutiisa ni kusileleza baba musepile.—Deut. 1:30, 31; Isa. 43:10, litaluso ze kwatasi.

13. (a) Ki lili sihulu fatalelezanga Jehova sepiso yahae ya kuli uka lutiisa? (b) Ki sepiso mañi yelutusa kuitiisa ni kuba ni bundume?

¹³ Jehova sihulu utalelezanga sepiso yahae ya kuli, “nika kutiisa,” lila zaluna hali lunyandisa. Mwa libaka zeñwi za lifasi kacenu, lila zaluna lisweli zalika molikonela kaufela kutuhelisa musebezi waluna wa kukutaza kamba kukwalela bulapeli bwaluna. Nihakulicwalo, halubilaezwi hahulu ki twaniso yecwalo. Jehova ulufile sepiso yelutusa kuitiisa ni kuba ni bundume. Ulusepisa kuli: “Hakuna silwaniso sesiezezwa wena sesika konda.” (Isa. 54:17) Manzwi ao aluhupulisa litaba za butokwa zetaalu.

14. Ki kabakalañi halusa swaneli kukomoka halulwaniswa ki lila za Mulimu?

¹⁴ Taba yapili kikuli, batu baka lutoya bakeñisa kuli lulatelela Kreste. (Mat. 10:22) Jesu naapolofitile kuli mwa mazazi a mafelelezo, balutiwa bahae nebaka nyandiswa hahulu. (Mat. 24:9; Joa. 15:20) Taba yabubeli kikuli, bupolofita bwa Isaya bululemusa kuli lila zaluna lika lulwanisa ka kuitusisa lilwaniso zeshutana-shutana, kwandaa kulutoya feela. Lika lulwanisa ka kulutameleza litaba za buhata, kuhasanya litaba za buhata ka za luna ni kulunyandisa maswe. (Mat. 5:11) Jehova haana kutibela lila zaluna kululwanisa ka kuitusisa lilwaniso zeo. (Maef. 6:12; Sin. 12:17) Kono halutokwi kuikalelwa. Libaka ki lifi?

15-16. (a) Ki taba mañi yabulaalu yelutokwa kuhupula, mi liñolo la Isaya 25:4, 5 lilumelelana cwañi ni taba yeo? (b) Ka kuya ka liñolo la Isaya 41:11, 12, ki lika mañi zekaezahala kwa batu baba lulwanisa?

¹⁵ Halunyakisiseñi taba yabulaalu yelutokwa kuhupula. Jehova naabulezi kuli “hakuna silwaniso” sesiezezwa luna “sesika konda.” Sina feela limota halikona kulusileleza  kwa pula ya liñungwa, Jehova uka lusileleza kwa “lilata la bahateleli.” (Mubale Isaya 25:4, 5.) Lila zaluna halina kukona kulupaleliswa kufumana bupilo bobusa feli.—Isa. 65:17.

¹⁶ Jehova hape ulutusa kumusepa hahulu ka kulutaluseza lika zekaezahala kwa batu ‘baba luhalifela.’ (Mubale Isaya 41:11, 12.) Lila zaluna lilunyandise limane, lwaziba zekaezahala: Lila kaufela za batu ba Mulimu ‘halina kuba sesiñwi mi likayundiswa.’

17-18. (a) Kubala Bibele kukona kumitusa cwañi kusepa hahulu Mulimu? Mufe mutala. (b) Kunahanisisa liñolo la silimo sa 2019 kukona kulutusa cwañi?

¹⁷ Kuziba hande Jehova kuka lutusa kumusepa hahulu. Mi nzila inosi feela yekona kulutusa kuziba hande Mulimu ki kubalanga Bibele ka tokomelo ni kunahanisisa zelubala. Mwa Bibele kunani litaba zebonisa mwanaasilelelize Jehova batanga bahae ba kwamulaho. Litaba zeo lilufa buikolwiso bwa kuli Jehova uka lutusa ni luna kacenu.

¹⁸ Ka mutala, manzwi a swanisezo anaaitusisize Isaya alutusa kuutwisisa mwalusileleleza Jehova. Utalusa kuli Jehova ki mulisana mi batanga ba Mulimu ki lingunyana. Isaya ubulela cwana ka za Jehova: “Ukakubukanya lingunyana ka lizoho lahae, mi uka lilwala fa sifuba sahae.” (Isa. 40:11) Kulemuha kuli Jehova ulukumbatile ka mazoho ahae amaata, kulutusa kuikutwa kusilelezwa ni kusaikalelwa sesiñwi. Mutanga yasepahala yanani kutwisiso uketile liñolo la Isaya 41:10 kuli libe lona liñolo la silimo sa 2019, ilikuli lilutuse kusaikalelwa halutalimana ni miliko. Liñolo leo libulela kuli: “Usike wabilaela, kakuli ki na Mulimu wahao.” Muzwelepili kunahanisisa manzwi atiisa ao. Kueza cwalo kuka mitusa kutiyela miinelo yetaata yemuka talimana ni yona kwapili.