1, 2. (a) Ki lifi lika zetaalu zalufile Jehova zeli bufumu bwaluna bwa kwa moya? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

JEHOVA ki yena yafumile hahulu mwa pupo kaufela. (1 Makol. 29:11, 12) Ka kuba Ndate yafana, uikabela bufumu bwahae bwa kwa moya ni batu kaufela babalemuha kuli bufumu bo, ki bwa butokwa hahulu. Luitumela hahulu kuli Jehova ulufile bufumu bwa kwa moya bobukopanyeleza (1) Mubuso wa Mulimu, (2) bukombwa bwaluna, ona musebezi opilisa batu, ni (3) lituto za butokwa za niti ze mwa Linzwi lahae! Kono haiba lusatokomeli, lwakona kutuhela kuitebuha bufumu bo, mane ni kubuyumba. Kuli lusike lwalatehelwa ki bufumu bo, luswanela kuitusisa bona hande ni kuuncafazanga lilato laluna la kulata bufumu bo. Jesu naabulezi kuli: “Kokuinzi bufumu bwamina, ki kolika ba ni lipilu zamina.”—Luka 12:34.

² Halunyakisiseñi molukona kubela ni lilato la kulata Mubuso, bukombwa, ni niti, ni molukona kuzwelapili kuboniseza kuli lwaitebuha lika zeo. Halunze lueza cwalo, munahanisise mo mina ka butu, mukona kutiiseza lilato lamina la kulata bufumu bwa kwa moya bo.

3. Mulekisi wa mwa swanisezo ya Jesu naaitatezi kuezañi kuli aleke pelela ya butokwa hahulu? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 9.)

³ Mubale Mateu 13:45, 46. Jesu naafile swanisezo ya mulekisi yanaazamaya abata lipelela. Kusina kukakanya, ka lilimo zeñata, mulekisi yo akile aleka ni kulekisa lipelela zeñata hahulu. Kono cwale naafumani pelela yeipitezi hahulu kuli mane hanaa iboni feela, pilu yahae yataba hahulu. Kono kuli aleke pelela yeo, naatokwa kulekisa lika kaufela zanaanani zona. Kana taba yeo haibonisi kuli pelela yeo neli ya butokwa hahulu ku yena?

4. Ki sika mañi seluka eza haiba lwalata hahulu Mubuso wa Mulimu sina mulekisi mwanaalatezi pelela?

⁴ Luitutañi kwa taba yeo? Niti ya Mubuso wa Mulimu iswana sina pelela ya butokwa hahulu yeo. Haiba lwalata hahulu niti yeo sina mulekisi mwanaalatezi pelela yani, lukaitatela kuitoboha lika kaufela, ilikuli lukone kuba babusiwa ba Mubuso wa Mulimu ni kuzwelapili kuba mwa Mubuso wo. (Mubale Mareka 10:28-30.) Halunyakisiseñi mitala yemibeli ya batu bane baezize cwalo.

5. Zakia naabonisize cwañi kuli naabata hahulu Mubuso wa Mulimu?

⁵ Zakia naali nduna wa batelisi yanaafumile hahulu kabakala kubukula batu masheleñi abona. (Luka 19:1-9) Kono muuna yo yanaasa sepahali, hanaautwile Jesu inze akutaza ka za Mubuso wa Mulimu, alemuha butokwa bwa litaba zanaautwa mi aanga muhato honafo feela. Naabulezi kuli: “Mulena hakubone! Niabela babotana hafu ya maluwo aka, mi sika kaufela senibukuzi mutu, nimukutiseza sona ka kusiminahanya hane.” Naaitatezi kufana bufumu bwahae bwanaaipumanezi ka kusasepahala mi atokolomoha mukwañuli wahae wa kulata hahulu maluwo.

6. Ki licinceho mañi zene baezize bo Rose ilikuli babe babusiwa ba Mubuso wa Mulimu, mi ki kabakalañi hane baezize cwalo?

⁶ Lilimo lisikai kwamulaho, musali yomuñwi yeluka biza kuli Rose, naamuhezi lushango lwa Mubuso, mi ka nako yeo naali mwa libato ni musali ka yena. Naali yena mueteleli wa kopano yenelwanela liswanelo za batu ba likezo za kalombe. Kono bo Rose hane banze baituta Bibele, balemuha butokwa bwa niti ya Mubuso wa Mulimu. Mi balemuha kuli nebatokwa kueza licinceho zetuna mwa bupilo bwabona. (1 Makor. 6:9, 10) Pilu yabona yabasusueza kusiya situlo sabona ni kutuhela likezo zabona za kalombe. Bo Rose bakolobezwa mwa silimo sa 2009, mi mwa silimo sene sitatami, bakalisa kusebeza sina paina wa kamita. Lilato labona ku Jehova ni Mubuso wahae nelitiile hahulu kufita litakazo kaufela za nama zene banani zona.—Mare. 12:29, 30.

7. Lutokwa kuezañi kuli luzwelepili kulata Mubuso wa Mulimu ka pilu yaluna kaufela?

⁷ Niti kikuli, buñata bwaluna luezize licinceho zetuna mwa bupilo ilikuli lube babusiwa ba Mubuso wa Mulimu. (Maro. 12:2) Kono lusatokwa kuzwelapili kueza licinceho. Ka nako kaufela, luswanela kulemuha lika zekona kufokolisa lilato laluna la kulata Mubuso wa Mulimu, zecwale ka lilato la kulata lika za kwa mubili kamba kuba ni takazo ifi kamba ifi ya buhule. (Liprov. 4:23; Mat. 5:27-29) Jehova ulufile bufumu bobuñwi bwa butokwa hahulu bobu lutusa kuzwelapili kulata Mubuso wa Mulimu ka pilu yaluna kaufela.

8. (a) Ki kabakalañi muapositola Pualusi hanaatalusize kuli bukombwa bwaluna ki “bufumu bo [bu] mwa lipiza za lizupa”? (b) Paulusi naabonisize cwañi kuli naalata hahulu bukombwa bwahae?

⁸ Muhupule kuli Jesu ulufile musebezi wa kukutaza ni kuluta taba yende ya Mubuso wa Mulimu. (Mat. 28:19, 20) Muapositola Paulusi naalemuhile kuli bukombwa ki bwa butokwa hahulu. Naatalusize kuli musebezi wa kukutaza ki “bufumu bo [bu] mwa lipiza za lizupa.” (2 Makor. 4:7; 1 Tim. 1:12) Nihaike kuli lu lipiza feela za lizupa zesika petahala, taba yende yelukutaza yakona kulufumanisa bupilo bobusa feli hamohocwalo  ni batu babateeleza kwa taba yeo. Ka kuziba taba yeo, Paulusi naaize: “Nieza lika kaufela kabakala taba yende, kuli niiabele babañwi.” (1 Makor. 9:23) Kaniti, lilato la Paulusi la kulata bukombwa neli mususuelize kusebeza ka taata mwa musebezi wa kuluta batu kuba balutiwa. (Mubale Maroma 1:14, 15; 2 Timotea 4:2.) Nto yeo nei mutusize kutiyela twaniso yetuna. (1 Mates. 2:2) Lukona kubonisa cwañi kuli lunani lilato lelicwalo la kulata bukombwa?

9. Ki linzila lifi zeñwi zelukona kubonisa ka zona kuli lwaitebuha bukombwa?

⁹ Nzila yeñwi yanaabonisize ka yona Paulusi kuli naaitebuha bukombwa neli ka kuitusisa kolo kaufela yanaanani yona kukutaza ku babañwi. Sina baapositola ni Bakreste ba kwa makalelo, ni luna lukutaza ka kutandalelwa, fa nyangela, ni fa ndu ni ndu. (Lik. 5:42; 20:20) Miinelo yaluna hailulumeleza, lubatanga linzila za kuekeza ka zona bukombwa bwaluna, mwendi inge cwalo ka kusebeza sina paina wa kutusa kamba sina paina wa kamita. Hape lukana lwaituta puo yeñwi, kututela kwa sibaka sesiñwi sesi mwa naha yahabo luna, kamba mane nihaiba kututela kwa naha yeñwi.—Lik. 16:9, 10.

10. Bo Irene nebafuyauzwi cwañi kabakala kuli nebatundamezi kutaluseza babañwi taba yende?

¹⁰ Hamunyakisise mutala wa kaizeli wa likwasha yabizwa Irene, wa kwa United States. Naanani takazo yetuna ya kukutaza kwa bazwahule bane babulela puo ya si-Russia. Bo Irene hane bakalisa musebezi wo ka 1993, nekunani feela bahasanyi bababato eza 20 bane bali mwa sikwata sene siitusisa puo ya si-Russia mwa tolopo ya New York. Ka lilimo zebato ba 20, bo Irene basebelize ka taata mwa kalulo ya simu yeitusisa puo yeo. Bo Irene babulela kuli: “Ni ka nako ye, hanisika kona kale kubulela hande puo ya si-Russia.” Kono Jehova ufuyauzi buikatazo bwa bo Irene ni bwa babañwi bane banani moya oswana ni wabona. Kacenu le, sekunani liputeho ze 6 zeitusisa puo ya si-Russia mwa tolopo ya New York. Kwa batu bane baitutanga ni bo Irene, ba 15 bakolobelizwe. Babañwi ku bona basebeleza fa Betele, babañwi ki mapaina, mi babañwi ki baana-bahulu mwa liputeho. Bo Irene bali: “Haninahananga za likonkwani zeñwi zene nikona kundongwama, hanihupuli kuli kunani musebezi omuñwi one uka nifa tabo yetuna kufita musebezi wo.” Kaniti, bo Irene baitebuha bukombwa bwabona!

11. Ki lifi zende zezwa mwakuzwelapili kukutaza kusina taba ni nyandiso?

¹¹ Haiba lwaitebuha bukombwa bwaluna, lukaswana sina muapositola Paulusi, lukazwelapili kukutaza kusina taba ni nyandiso. (Lik. 14:19-22) Mwahalaa lilimo za ma-1930 ni kwa makalelo a lilimo za ma-1940, mizwale baluna ba mwa United States nebatalimani ni twaniso yetuna hahulu. Kono sina Paulusi, mizwale bao nebaitiisize ka bundume mi nebazwezipili kukutaza. Kuli babukeleze liswanelo zabona za kueza musebezi wo, mizwale bao nebanani kuzeka hañata-ñata mwa likuta. Mwa silimo sa 1943, Muzwale Nathan  H. Knorr, hanaabulela ka za taba yeñwi yenewinilwe mwa Kuta Yetuna ya mwa United States, naabulezi kuli: “Luwinile litaba ze mwa likuta kabakala kusebeza ka taata kwamina. Kambe bahasanyi nebasika zwelapili kusebeza mwa simu, nekusike kwaba ni litaba zezekiwa mwa Kuta Yetuna; kono ki kabakala kuli mina bahasanyi, mina mizwale mwa lifasi kaufela, mwazwelapili mi hamuzwafi, ki lona libaka halusweli kutula nyandiso yelutalimana ni yona. Ki kabakala tulo ye, ya batu ba Mulena, babazwelapili kuitiisa ka bundume hakufilwe katulo ye.” Kabakala bundume bobabonisa mizwale ba mwa linaha zeñwi, lukonile kuwina mizeko yeswana sina yeo. Kaniti, lilato laluna la kulata bukombwa lakona kulutusa kutula nyandiso.

12. Muikatulezi kupeta cwañi bukombwa bwamina?

¹² Haiba luunga bukombwa bwaluna sina bufumu bwa butokwa hahulu bobuzwa ku Jehova, haluna kuisa feela pilu kwa kubalanga nako yelutanda mwa bukombwa. Kono lukaeza ka molukonela kaufela kuli “[lupake] ka kutala taba yende.” (Lik. 20:24; 2 Tim. 4:5) Kono ki lika mañi zelutokwa kuluta babañwi? Hamunyakisise bufumu bobuñwi bwalufile Mulimu.

13, 14. ‘Sibulukelo sa bufumu’ sanaabulezi Jesu kwa Mateu 13:52 ki nto mañi, mi lukona kusitaza cwañi ka bufumu?

¹³ Nto yabulaalu yeli bufumu bwaluna bwa kwa moya, ki sibulukelo saluna sa lituto za niti zelupatululezwi. Jehova ki Mulimu yanani niti. (2 Sam. 7:28; Samu 31:5) Ka kuba Ndate yafana, ufanga lituto za niti kwa batu baba musaba. Kuzwa feela folukalela kuituta niti, lubile ni kolo ya kuituta lituto za niti kuzwelela mwa Linzwi lahae, yona Bibele, mwa lihatiso zaluna za Sikreste, kwa mikopano yaluna yemituna, mikopano ya mupotoloho, ni kwa mikopano yaluna ya ka sunda ni sunda. Hasamulaho wa nako, lukalisize kuba ni ‘sibulukelo sa bufumu’ sanaatalusize Jesu mokunani lituto za niti, zakale ni zenca. (Mubale Mateu 13:52.) Haiba lutundamena kubata lituto za niti zeo sina maluwo apatilwe, Jehova uka lutusa kufumana lituto zenca za butokwa zeluka beya mwa ‘sibulukelo saluna sa bufumu.’ (Mubale Liproverbia 2:4-7.) Lukona kueza cwañi cwalo?

¹⁴ Luswanela kubanga ni tuto ya ka butu yetusa hande ni kuezanga lipatisiso ka tokomelo mwa Linzwi la Mulimu ni mwa lihatiso zaluna. Kueza cwalo kuka lutusa kufumana lituto za niti zeluka bulela kuli ki “zenca” kabakala kuli nelusa lizibi. (Josh. 1:8, 9; Samu 1:2, 3) Hatiso yapili ya magazini ye, yenehatisizwe ka 1879 mwa kweli ya July, neibulezi kuli: “Niti, sina palisa yenyinyani yemelile mwa lihalaupa, ipotolohilwe ki mufuka oswanisezwa kwa lituto za buhata zebata kuipaleliswa kuzwelapili. Hamubata kuifumana, mutokwa kuzwelapili kuibata. . . . Haiba mubata kuba ni yona, muswanela kuikataza. Musike mwakolwa ka kuba feela ni zibonyana ya lituto za niti. . . . Muzwelepili kuekeza ku zemuziba, muitute zeñata.” Kaniti, luswanela kutukufalelwa kuekeza kwa bufumu bobu mwa sibulukelo saluna sa lituto za niti zezwa ku Mulimu.

15. Ki kabakalañi halukona kubulela kuli lituto zeñwi za niti ki “zakale,” mi ki lifi zeñwi za lituto zeo zemuitebuha hahulu?

¹⁵ Nelufumani lituto za niti za butokwa hahulu hane lukalile kuswalisana ni batu ba Mulimu lwapili. Lituto zeo likona kutaluswa kuli ki “zakale,” kakuli selu lizibile ni kuitebuha zona kuzwa feela folubela Bakreste. Lituto za butokwa zeo likopanyelezañi? Neluitutile kuli Jehova ki yena Mubupi waluna ni Mufani wa bupilo ni kuli kunani mulelo wanaabupezi batu. Hape neluitutile kuli Mulimu ka lilato lahae naafile Mwanaa hae sina sitabelo sa tiululo, ilikuli lukone kulukululwa kwa sibi ni lifu. Kutuha fo, neluitutile kuli Mubuso wahae ukafeza manyando kaufela ni kuli kunani sepo ya kuli lukapila kuya kuile ka kozo ni tabo haluka busiwa ki Mubuso wahae.—Joa. 3:16; Sin. 4:11; 21:3, 4.

16. Lutokwa kuezañi haluamuhela licinceho zeama kutwisiso yaluna ya lituto za niti?

 ¹⁶ Ka linako zeñwi, kutwisiso yaluna ya bupolofita bobuñwi bwa mwa Bibele kamba litaba zeñwi za mwa Mañolo ikana yacinca. Haluamuhela licinceho zecwalo zeama kutwisiso yaluna, luswanela kufumana nako ya kubala litaba zeo ka tokomelo ni kulinahanisisa. (Lik. 17:11; 1 Tim. 4:15) Halutokwi feela kuutwisisa licinceho zetuna zeezizwe, kono hape luswanela kulika kuutwisisa ni lishutanonyana zeliteñi mwahalaa kutwisiso yakale ni kutwisiso yenca. Kueza cwalo kuka lutusa kubuluka hande lituto za niti zenca mwa sibulukelo saluna sa bufumu. Ki kabakalañi kueza buikatazo bobucwalo hakukona kulutusa?

17, 18. Moya okenile ukona kulutusa cwañi?

¹⁷ Jesu naabulezi kuli moya wa Mulimu wakona kuluhupulisa lika zene luitutile. (Joa. 14:25, 26) Taba yeo ikona kulutusa cwañi ka kuba baluti ba taba yende kwa nyangela? Hamunyakisise mutala wa muzwale yabizwa Peter. Ka silimo sa 1970 naanani lilimo ze 19 mi kihona hanaasazo kalisa kusebeleza fa Betele ya mwa Britain. Nako yeñwi hanaanza kutaza fa ndu ni ndu, akopana ni muuna wa milelu yanaali wa lilimo zebato ba 50. Bo Peter babuza muuna yo ka za haiba naatabela kuutwisisa Bibele. Muuna yo akomoka, mi abulelela bo Peter kuli ndu yene batile ku yona yeo neli ya baluti ba Sijuda. Ka kubata kulika zibo yene banani yona bo Peter, muluti yo ababuza kuli: “Mucaha, kona kuli buka ya Daniele neiñozwi mwa puo mañi?” Bo Peter baalaba kuli: “Kalulo yeñwi yayona neiñozwi mwa puo ya Siarami.” Bo Peter habahupula taba yeo bali: “Muluti yo naakomokile kuli neniziba kalabo—kono na mane ki na yanaakomokile hahulu nikufita! Nenikomokile mone nizibezi kalabo. Hane nikutezi kwa ndu ni kuyo batisisa mwa limagazini za Tawala ya Mulibeleli ni Muzuhe! zenehatisizwe mwa likweli za kwamulaho, nafumana taba yenetalusa kuli buka ya Daniele neiñozwi mwa puo ya Siarami.” (Dan. 2:4, litaluso ze kwatasi) Kaniti, moya okenile wakona kuluhupulisa litaba zene lubalile kwamulaho ni zebulukilwe hande mwa sibulukelo saluna sa bufumu.—Luka 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Haiba lwaitebuha butali bobuzwa ku Jehova, pilu yaluna ika lususueza kutaza sibulukelo saluna sa bufumu ka lituto za niti—zakale ni zenca. Halunze luzwelapili kulata hahulu butali bwa Jehova ni kuitebuha bona, lukaba baluti ba fa nyangela babaitukiselize hande.

19. Ki kabakalañi haluswanela kubukeleza bufumu bwaluna bwa kwa moya?

¹⁹ Satani ni lifasi lahae, bazwelapili kubata linzila za kufokolisa kamba kufelisa ka zona buitebuho bolunani bona kwa bufumu bwa kwa moya bolunyakisisize mwa taba ye. Mañi ni mañi waluna wakona kuswasiwa ka linzila zaitusisa Satani. Lwakona kuswasiwa ka bunolo ki takazo ya kubata musebezi oka lufumanisa masheleñi amañata, kamba kubata kupila bupilo bwa simbombo, kamba kuswasiwa ki takazo ya kubata kuiponahaliseza zanani zona mutu. Muapositola Joani naaluhupulisize ka taata kuli lifasi le, lafela ni takazo yalona. (1 Joa. 2:15-17) Kacwalo, lutokwa kuikataza hahulu haiba lubata kuli lilato laluna ni buitebuho bolunani bona kwa maluwo a kwa moya lisike zafela.

20. Muikatulezi kuezañi kuli mubukeleze bufumu bwamina bwa kwa moya?

²⁰ Muikatulele kuitoboha nto ifi kamba ifi yekona kumipaleliswa kulata Mubuso wa Mulimu ka pilu yamina kaufela. Muzwelepili kukutaza ka tukufalelo, musike mwatuhela kuitebuha bukombwa bwaluna, ona musebezi opilisa batu. Muzwelepili kutukufalelwa kubata lituto za niti zezwa ku Mulimu. Hamunze mueza cwalo, mukaikubukanyeza “bufumu bobusa feli mwa mahalimu, kolisa koni kusutelela lisholi ni koasa koni kusinya mafele. Kakuli kokuinzi bufumu bwamina, ki kolika ba ni lipilu zamina.”—Luka 12:33, 34.