1, 2. (a) Ki kabakalañi halususuezwa ki mutala wa mizwale ni likaizeli babasebeleza mwa libaka mo buñata bwa batu basaamuheli taba yende? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.) (b) Jesu naabuleziñi ka za musebezi wa kukutaza mwa “sibaka sahabo” yena? (Mubone litaluso ze kwatasi.)

BO SERGIO ni bo musalaa bona bo Olinda ki mapaina baba mwa lilimo za ma 80 babapila kwa United States. Mazazi a, mahutu abona aluluhanga mi kubabelanga taata kuzamaya. Nihakulicwalo, zazi ni zazi bapakelelanga kwa sibaka sesipatehile hahulu sa mwa tolopo, kobayo fitanga ka 7 ya kakusasana, mi sebaezize cwalo ka lilimo zeñata. Bayo inanga bukaufi ni fokuyemanga limbasi mi bafanga lihatiso zetomile fa Bibele ku bo lifitanzila. Batu babañata haba baisezangi pilu, kono bona bainanga honacwalo fa sibaka seo, inze bamenyeza batu baba batalimela. Musihali, bakutelanga kwa ndu, inze bazamaya hanyinyani-hanyinyani. Habusa, bakutelanga fa sibaka seo ka 7 ya kakusasana. Mane mapaina babasepahala bao bakutazanga taba ya Mubuso zazi ni zazi ka mazazi a 6, inze bali fa sibaka seo, mi baezanga cwalo silimo kaufela.

² Ka kuswana ni bo Sergio ni bo Olinda, mizwale ni likaizeli babañata babasepahala mwa lifasi kaufela bazwezipili kukutaza ka  lilimo-limo mwa libaka zahabo bona, ili mo buñata bwa batu basaamuheli taba yende. Haiba ni mina mukutaleza mwa libaka zecwalo, lwamibabaza kabakala buitiiso bwamina. * Hamunze musebeleza Jehova ka buitiiso, mususueza mizwale ni likaizeli bamina babañata—mane nihaiba base bakutalize ka nako yetelele. Mulemuhe manzwi a, anaabulezwi ki baokameli ba mupotoloho babañwi: “Hanisebezanga mwa bukombwa ni mizwale ni likaizeli babacwalo babasepahala, nitiiswangwa hahulu ki mutala wabona.” “Busepahali bwabona bunisusueza kuzwelapili kuba ni bundume mwa bukombwa.” “Mutala wabona wanisusueza luli.”

3. Ki lipuzo mañi zetaalu zeluka nyakisisa, mi ki kabakalañi?

³ Halufumaneñi likalabo kwa lipuzo zetaalu zelatelela, zeka lutusa halunze lupeta musebezi wa kukutaza wanaa lufile Jesu: Ki kabakalañi halukona kuzwafa ka linako zeñwi? Lukona kubeya cwañi muselo? Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kubeya muselo ka buitiiso?

4. (a) Paulusi naaikutwile cwañi Majuda babañata hane bahanile kuutwa lushango lwahae? (b) Ki kabakalañi Paulusi hanaaikutwile cwalo?

⁴ Haiba mukile mwazwafa hane mukutaza mwa libaka mo batu babañata basaamuheli taba yende, mwakona kuutwisisa mwanaaikutwezi muapositola Paulusi. Mwahalaa lilimo zebato ba 30 zanaapetile bukombwa bwahae, naatusize batu babañata kuba balutiwa ba Kreste. (Lik. 14:21; 2 Makor. 3:2, 3) Kusina taba ni buikatazo bwahae, Majuda babañata nebasika sikuluhela kwa bulapeli bwa niti. Kono buñata bwabona nebahanile lushango lwanaakutaza Paulusi, mi mane babañwi neba munyandisize. (Lik. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Paulusi naaikutwile cwañi Majuda hane bahanile kuutwa lushango lwahae? Naabulezi kuli: “Nibulela niti ka Kreste . . . ninani maswabi amatuna ni butuku bobusa feli mwa pilu yaka.” (Maro. 9:1-3) Ki kabakalañi Paulusi hanaaikutwile cwalo? Kabakala kuli naatabela hahulu musebezi wa kukutaza. Naakutalize kwa Majuda bakeñisa kuli naabalata luli. Kacwalo, Paulusi naaikutwile butuku kwa pilu Majuda hane bahanile sishemo sa Mulimu.

5. (a) Ki lika mañi zeelususueza kukutaza ku babañwi? (b) Ki kabakalañi hakusa komokisi kuli fokuñwi lwazwafanga?

⁵ Ka kuswana ni Paulusi, lukutaza kwa batu kabakala kuli lwabalata luli. (Mat. 22:39; 1 Makor. 11:1) Kabakalañi? Lwaziba kuli haiba bakala kusebeleza Jehova, bakaikola limbuyoti zeñata zeluikola ni luna. Halunahana za batu baba mwa sibaka selukutaleza ku sona, luikutwanga kuli, ‘Kambe kwakonahala, neluka tusa batu ba kulemuha kuli lubata luli kubatusa kuziba litaba zebayawa!’ Ka mukwa ocwalo, luzwelapili kubasusueza kuli baitute niti ka za Jehova ni zalelile kuezeza batu. Mane kuswana feela inge kuli lutaluseza batu bolukataza ku bona kuli: ‘Lumitiselize mpo yende hahulu. Hamu iamuhele shangwe.’ Ki lona libaka haiba batu bahana kuamuhela mpo yeo, luutwanga ‘butuku mwa pilu yaluna.’ Maikuto acwalo haabonisi kuli haluna tumelo, kono abonisa feela kuli lutabela hahulu musebezi wa kukutaza. Kacwalo, niha lukona kukopana ni miinelo yezwafisa, lwaitiisanga. Bo Elena, base babile mapaina ka lilimo zefitelela 25, batalusa mobaikutwelanga bahasanyi babañata, hababulela kuli: “Kukutaza kunibelanga taata. Niteñi, hakuna musebezi omuñwi ofita wo onitabela hahulu.”

6. Ki puzo mañi yeluka nyakisisa, mi ki lika mañi zeka lutusa kualaba puzo yeo?

⁶ Ki kabakalañi halukona kuba ni buikolwiso bwa kuli lwakona kubeya muselo kusina taba ni kolukutaleza? Kuli lualabe puzo ya  butokwa yeo, halunyakisiseñi liswanisezo zepeli zanaafile Jesu zebonisa libaka ‘kubeya muselo’ hakuli kwa butokwa. (Mat. 13:23) Halukaleñi ka kunyakisisa swanisezo ya kota ya veine.

7. (a) Mwa swanisezo ya Jesu, ki bo mañi babayemelwa ki “mulimi,” “kota ya veine,” ni “mitai”? (b) Ki puzo mañi yeluswanela kualaba?

⁷ Mubale Joani 15:1-5, 8. Mulemuhe kuli Jesu naabulelezi baapositola bahae kuli: “Ndate ukanyiswa ka taba ye, kuli muzwelepili kubeya hahulu miselo ni kubonisa kuli mu balutiwa baka.” Mwa swanisezo yeo, Jesu naatalusize kuli Jehova ki yena “mulimi,” yena ki “kota ya veine ya niti,” ni kuli balutiwa bahae ki “mitai.” * Kacwalo, ki muselo mañi obaswanela kubeya balateleli ba Kreste? Mwa swanisezo yeo, Jesu naasika talusa luli seuyemela muselo kono naabulezi taba yeñwi ya butokwa yeelutusa kuziba seuyemela muselo.

8. (a) Ki kabakalañi muselo obulezwi mwa swanisezo ya Jesu hausa talusi balutiwa babanca? (b) Jehova ubata kuli lueze lika zecwañi?

⁸ Jesu naabonisize zakaeza Ndatahe ku mutu yasabeyi muselo hanaabulezi kuli: “Uzwisa mutai kaufela o ku na osabeyi miselo.” Fo kutalusa kuli, Jehova ukona feela kuluunga kuba batanga bahae haiba lubeya muselo. (Mat. 13:23; 21:43) Mwa swanisezo ye, muselo waswanela kubeya yomuñwi ni yomuñwi ka kuba Mukreste haki balutiwa babanca. (Mat. 28:19) Kambe ki cwalo, uzibe Lipaki babasepahala babasika kona kutusa batu kuba balutiwa kabakala kuli bakutaleza mwa libaka mo batu babañata basaamuheli lushango, nebaka ngiwa sina mitai yesabeyi miselo yebulezwi mwa swanisezo ya Jesu. Kono taba yeo haki ya niti! Ki kabakalañi halubulela cwalo? Kakuli halukoni kuhapeleza batu kuba balutiwa ba Jesu. Jehova u lilato, mi haana kuhana batanga bahae kabakala kuli bapalezwi kueza nto yaziba ni yena kuli habakoni kuieza. Lika kaufela zalukupa kueza Jehova ki zelukona kueza.—Deut. 30:11-14.

9. (a) Lubeya muselo halueza musebezi mañi? (b) Ki swanisezo mañi yeluka nyakisisa, mi ki kabakalañi?

⁹ Kacwalo, ki muselo mañi oluswanela kubeya? Muselo wo ulukela kutalusa musebezi wakona kueza mañi ni mañi. Ki musebezi mañi otaluswa ki pulelo ya “kubeya miselo”? Ki musebezi wa kukutaza taba yende ya Mubuso wa Mulimu. * (Mat. 24:14) Swanisezo ya Jesu ya mucali ilumelelana ni taba yeo. Halunyakisiseñi swanisezo yabubeli yeo.

10. (a) Peu ni mubu liyemelañi mwa swanisezo ya mucali? (b) Lutaka lwa buloto lubeyangañi?

¹⁰ Mubale Luka 8:5-8, 11-15. Mwa swanisezo ya mucali, peu ki “linzwi la Mulimu,” kamba lushango lwa Mubuso. Mubu uyemela pilu ya swanisezo. Peu yenewezi fa mubu omunde neitomile mibisi mi yamela ni kuhula kuba lutaka lwa buloto. Hasamulaho, ‘yabeya miselo ye 100.’ Kono ki muselo ocwañi obeyiwanga ki lutaka lwa buloto? Kana lubeyanga tutaka twa buloto? Batili, lubeyanga lipeu zenca, ili zekona kuhula ni kuba mataka hasamulaho. Mwa swanisezo ye, lubeke lululuñwi lwa peu nelubeile miselo ye 100. Taba yeo ilulutañi ka za bukombwa bwaluna?

11. (a) Swanisezo ya mucali ilulutañi ka za bukombwa bwaluna? (b) Lukona kubeya cwañi peu ya Mubuso yenca?

¹¹ Ka mutala, luungeni kuli lilimo-limo kwamulaho, Lipaki babañwi kamba bashemi baluna ba Sikreste nebakutalize taba ya Mubuso ku luna. Nebabile ni tabo haba lubona luamuhela taba ya Mubuso yeswana sina peu. Sina feela mubu omunde obulezwi mwa swanisezo ya Jesu hane ukonile kuhulisa peu, ni luna neluamuhezi lushango ni kukumalela ku lona. Mi lushango  lwa Mubuso loluswana sina peu nelutomile mibisi ni kuhula kuba lutaka lwa buloto, mi hamulaho wa nako, lwakalisa kubeya miselo. Mi sina lutaka lwa buloto halusa beyangi tutaka totunca, kono lubeyanga peu, ni luna peu yelubeyanga haki balutiwa babanca, kono ki peu ya Mubuso yenca. * Lukona kubeya cwañi peu ya Mubuso yenca? Nako kaufela halushaela taba ya Mubuso, kuswana feela inge kuli luhasa peu yenecezwi mwa lipilu zaluna. (Luka 6:45; 8:1) Kacwalo, swanisezo ye iluluta kuli ibile feela luzwelapili kushaela taba ya Mubuso, ‘lubeya muselo ka buitiiso.’

12. (a) Luitutañi kwa swanisezo yanaafile Jesu ya kota ya veine ni ya mucali? (b) Muikutwa cwañi ka za taba yeo?

¹² Luitutañi kwa swanisezo yanaafile Jesu ya kota ya veine ni ya mucali? Liswanisezo zeo lilutusa kuutwisisa kuli haiba batu bolukutaza ku bona mwa simu basaamuheli lushango, hakutalusi kuli halusika beya muselo. Kono haiba luzwelapili kukutaza, fo kutalusa kuli lubeya muselo. Paulusi naabonisize buniti bwa taba yeo hanaabulezi kuli: “Mutu ni mutu ukaamuhela mupuzo wahae luli kulikana ni musebezi wahae.” (1 Makor. 3:8) Lukaamuhela mupuzo kulikana ni musebezi waluna, isiñi kabakala zelupetile mwa musebezi wo. Bo Matilda, base babile mapaina ka lilimo ze 20, batalusa kuli: “Nibanga ni tabo yetuna kuziba kuli Jehova wafuyaulanga buikatazo bwaluna.”

13, 14. Ka kuya ka liñolo la Maroma 10:1, 2, ki lika mañi zenetusize Paulusi kuzwelapili kukutaza kwa batu bane bahanile kuamuhela lushango lwa Mubuso?

¹³ Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kubeya muselo ka buitiiso? Sina molunyakisiselize, Paulusi naazwafile bakeñisa kuli Majuda nebasika amuhela lushango lwa Mubuso lwanaakutalize ku bona. Nihakulicwalo, naasika tuhela kukutaza ku bona. Mulemuhe litaba zeñwi zanaabulezi mwa liñolo lanaañolezi Bakreste ba kwa Roma ili zebonisa mwanaaikutwela ka za Majuda bao: “Takazo ya pilu yaka ni seni bakupela ku Mulimu kikuli bapiliswe. Kakuli  nibapaka kuli batukufalezwi za Mulimu, kono isiñi ka zibo yenepahezi.” (Maro. 10:1, 2) Ki mabaka mañi anaabulezi Paulusi anaa mutusize kuzwelapili mwa bukombwa bwahae?

¹⁴ Pili, Paulusi naatalusize libaka hanaazwezipili kukutaza kwa Majuda. Naabulezi kuli naasusumelizwe ki “takazo ya pilu [yahae].” Naabata kuli Majuda bao bapiliswe. (Maro. 11:13, 14) Sabubeli, Paulusi naatalusize kuli ‘naabakupezi ku Mulimu.’ Naalapezi ku Mulimu kuli atuse yomuñwi ni yomuñwi wa Majuda kuli aamuhele lushango lwa Mubuso. Sabulaalu, Paulusi naaekelize kubulela kuli: “Batukufalezwi za Mulimu.” Naalemuhile kuli nebakona kueza hande. Batu habatukufalelwa kueza lika zelukile bakaba balutiwa ba Kreste babatukufalezwi, sina Paulusi.

15. Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa Paulusi? Mufe mitala.

¹⁵ Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa Paulusi? Pili, luswanela kuba ni takazo ya kubata batu “ba lipilu zende bababata bupilo bobusa feli.” Sabubeli, luswanela kukupa Jehova ka tapelo kuli atuse batu ba lipilu zende kuamuhela lushango. (Lik. 13:48; 16:14) Bo Silvana, base babile mapaina ka lilimo zebato ba 30, batalusa kuli: “Nisika fita kale fa ndu yeñwi mwa kalulo yaka ya simu, nalapelanga ku Jehova, kumukupa kuli anituse kuba ni mubonelo omunde wa batu.” Ni luna luswanela kulapela ku Mulimu kuli aitusise mangeloi ahae kululibisa kwa batu babatabela. (Mat. 10:11-13; Sin. 14:6) Bo Robert base babile mapaina ka lilimo zefitelela 30, babulela kuli: “Kusebeza ni mangeloi aaziba zeezahala kwa bañi ba mandu kwatabisa luli.” Sabulaalu, luswanela kuunga kuli batu bolukutaza ku bona bakona kueza hande. Bo Carl, baana-bahulu mwa puteho bane bakolobelizwe lilimo zefitelela 50 kwamulaho, batalusa kuli: “Nibatanga kulemuha lika zenyinyani zebonisa kuli mutu watabela, inge cwalo haiba mutu yo amenya, kamba anitalimela ka silikani, kamba abuza puzo yebonisa kuli watabela.” Kaniti, sina Paulusi, lwakona kubeya muselo ka buitiiso.

16, 17. (a) Luitutañi kwa taelo yeñozwi kwa liñolo la Muekelesia 11:6? (b) Mufe mutala obonisa mobatusezwa batu haba lubona inze lueza musebezi wa kucala.

¹⁶ Niha lukaikutwa kuli batu habaamuheli lushango lwa Mubuso lolukutaza ku bona, haluswaneli kukeshebisa musebezi waluna wa kucala. (Mubale Muekelesia 11:6.) Batu babañata habateelezangi halukutaza ku bona, kono niti kikuli balubonanga halueza musebezi wo. Balemuhanga kuli luapalanga hande, lwabakuteka, mane cwalo ni kubamenyeza. Hamulaho wa nako, batu babañwi habaka bona muzamao waluna omunde, bakalemuha kuli litaba zemaswe zebabulelanga ka za luna haki za niti. Bo Sergio ni bo Olinda, babatalusizwe kwa makalelo a taba ye, baiponezi buniti bwa taba yeo.

¹⁷ Bo Sergio batalusa kuli: “Ka nakonyana, nelusa yangi kwa sibaka kone lukutalezanga bakeñisa makulanu. Hane lukutezi kwateñi, lifitanzila yomuñwi naalubuzize kuli: ‘Nemuli kai? Lumitondile.’” Bo Olinda baekeza kubulela cwana, inze bamenya, bali: “Bazamaisi ba limbasi neba lumbaimbisize mi babañwi bane bali mwa mbasi neba luhuweleza inze bali mwa lipula zabona kuli: ‘Mueza musebezi omunde!’ Mane balukupa ni limagazini.” Muuna yomuñwi ataha kwa kakalani kabona ka mawili mi bakomoka hahulu haabafa lipalisa ni kuitumela ku bona kuli nebaeza musebezi omunde.

18. Ki kabakalañi hamuikatulela “kubeya muselo ka buitiiso”?

¹⁸ Kaniti, haiba ‘lusapumulisi lizoho laluna’ mwa musebezi wa kucala peu ya Mubuso, uzibe lueza musebezi wa butokwa hahulu wa kufa “bupaki kwa macaba kaufela.” (Mat. 24:14) Mi sa butokwa ni kufita kikuli, lunani tabo yetuna yetiswa ki kuziba kuli lutabisa Jehova, yena yalata batu kaufela ‘bababeya muselo ka buitiiso’!