1. Batanga ba Mulimu babasepahala babañata baikutwanga cwañi kabakala sibi seluhozize?

MUAPOSITOLA Paulusi naabulezi kuli: “Ni mutu yamaibile luli!” (Maro. 7:24) Batanga ba Mulimu babasepahala babañata baikutwanga sina mwanaaikutwezi muapositola Paulusi. Kaufelaa luna luhozize sibi, mi fokuñwi niha lubata kutabisa Jehova, lwapalelwanga kueza cwalo, mi taba yeo itahisanga kuli luikutwe hahulu bumaswe. Mane Bakreste babañwi babaezize libi zetuna baikutwanga kuli Mulimu haakoni kuswalela libi zabona.

2. (a) Liñolo la Samu 34:22 libonisa cwañi kuli batanga ba Mulimu habaswaneli kuikutwa mulatu kabakala libi zebaswalezwi zene baezize kwamulaho? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye? (Mubone mbokisi yeli, “ Kana Mileneñi ya Masabelo Iluluta Nto Yeñwi Kamba Iyemela Nto Yeñwi?”)

² Nihakulicwalo, Mañolo alusepisa kuli haiba lusabela ku Jehova, haluswaneli kuikutwa mulatu kabakala libi zeluswalezwi zene luezize kwamulaho. (Mubale Samu 34:22.) Kusabela ku Jehova kutalusañi? Ki lika mañi zeluswanela kueza kuli Jehova alushemube ni kuswalela libi zaluna? Kuli lufumane likalabo kwa lipuzo zeo, halunyakisiseñi tukiso ya mileneñi ya masabelo yeneli teñi mwa linako za Maisilaele ba kwaikale. Ki niti kuli tukiso yeo neiezizwe ka nako ya tumelelano ya  Mulao yene ifelisizwe ka Pentekota ya 33 C.E. Kono muhupule kuli Mulao wo neuzwa ku Jehova. Kacwalo, tukiso ya mileneñi ya masabelo ilubonisa mwaangela sibi Jehova, mwaangela baezalibi, ni mwaangela batu bababakile. Ka kukalisa, halunyakisiseñi libaka hane kunani mileneñi ya masabelo ni musebezi one upetiwa ki mileneñi yeo.

3. Maisilaele nebaezanga cwañi haiba mutu abulaya mutu yomuñwi ka bomu?

³ Mwa linako za Maisilaele, Jehova naanga mutu kaufela yanaabulaya mutu yomuñwi kuba ni mulatu omutuna. Mutu yanaabulaya mutu yomuñwi ka bomu naaswanela kubulaiwa ki muuna yali wahabo mufu, yanaabizwa kuli ki “mulifisi wa mali.” (Num. 35:19) Kueza cwalo neli nzila ya kulifa ka yona mali asuluzwi a mutu yasina mulatu yabulailwe. Kubulaya mubulai yo kapili-pili nekutusa kuli Naha ya Sepiso isike yasilafala, kakuli Jehova naalaezi kuli: “Musike mwasilafaza naha yemupila ku yona kakuli [kusulula mali a mutu kusilafaza] naha.”—Num. 35:33, 34.

4. Maisilaele nebaezanga cwañi haiba mutu asulula mali a mutu yomuñwi ka kusalela?

⁴ Kono Maisilaele nebaezanga cwañi haiba mutu asulula mali a mutu yomuñwi ka kusalela? Nihaike kuli mutu yo naabulaile mutu yomuñwi ka kusalela, naanani mulatu wa kusulula mali a mutu yasina mulatu. (Gen. 9:5) Kono mutu yo naalumelezwa kusabela ku omuñwi wa mileneñi ya masabelo ye 6 kuli aisileleze ku mulifisi wa mali, mi yeo neli tukiso yebonisa makeke a Mulimu. Mwa muleneñi wo, naakayo silelezwa. Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela naaswanela kuzwelapili kuina mwa muleneñi wa masabelo kufitela muprisita yapahami ashwa.—Num. 35:15, 28.

5. Tukiso ya mileneñi ya masabelo ilutusa cwañi kuziba hande Jehova?

⁵ Batu haki bona bane baikupulezi kuli kube ni mileneñi ya masabelo. Jehova ka sibili ki yena yanaalaezi Joshua kuli: “Bulelela Maisilaele, uli: ‘Muiketele mileneñi ya masabelo.’” Mileneñi yeo neiingiwa kuba ‘yekenile.’ (Josh. 20:1, 2, 7, 8) Bakeñisa kuli Jehova ka sibili ki yena yanaalaezi kuli kuketiwe mileneñi yeo yenepeta mulelo wa butokwa, lwakona kubuza kuli: Tukiso ye ilutusa cwañi kuutwisisa hande makeke a Jehova? Mi tukiso ye ilulutañi ka za molukona kusabela ku Mulimu kacenu?

6, 7. (a) Mutaluse musebezi one baezanga baana-bahulu hane batalima taba ya mutu yabulaile mutu yomuñwi ka kusalela. (Mubone siswaniso sesi fa likepe 8.) (b) Ki kabakalañi mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela hanaaswanela kubonana ni baana-bahulu?

⁶ Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela naaswanela pili ‘kubiha taba yahae kwa baana-bahulu’ bane bali kwa munyako wa muleneñi wa masabelo kwanaabalehezi. Naaswanela kuamuhelwa hande mwa muleneñi wo. (Josh. 20:4) Hamulaho wa nako, mubulai yo naakutiswanga kwa baana-bahulu ba muleneñi mwanaabulaezi mutu, mi baana-bahulu bao nebatalimanga taba yahae. (Mubale Numere 35:24, 25.) Mubulai yo naakutisezwanga feela kwa muleneñi wa masabelo, baana-bahulu bao hase baatuzi kuli mutu yo naabulaile mutu yomuñwi ka kusalela.

⁷ Ki kabakalañi mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela hanaaswanela kubonana ni baana-bahulu? Baana-bahulu nebatusa kuli puteho ya Isilaele izwelepili kuba yekenile ni kutusa mutu yo yabulaile mutu yomuñwi ka kusalela kuli ashemubiwe ki Jehova. Caziba yomuñwi wa litaba za Bibele naañozi kuli haiba mubulai yo asabonani ni baana-bahulu, “ki yena yanaakaba mwa butata.” Caziba yo hape naabulezi kuli: “Mali a mubulai yo naali fahalimwaa toho yahae, kakuli naasika latelela tukiso ya Mulimu ya kumusileleza ka yona.” Mutu yo yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela naakona kufumana tuso, kono naatokwa kuunga muhato one utokwahala kuli atusiwe. Hanaasike abalehela ku omuñwi wa mileneñi ya  masabelo yanaalukisize Jehova, muhabo mufu naalumelelizwe kumubulaya.

8, 9. Ki kabakalañi Mukreste yaezize sibi sesituna haaswanela kubonana ni baana-bahulu?

⁸ Kacenu, Mukreste yaezize sibi sesituna uswanela kubonana ni baana-bahulu mwa puteho kuli bamutuse kutiya kwa moya. Ki kabakalañi kueza cwalo hakuli kwa butokwa? Sapili, tukiso ya kuli baana-bahulu batalime litaba za batu babaezize sibi sesituna izwa ku Jehova, sina mokuboniselizwe mwa Linzwi lahae. (Jak. 5:14-16) Sabubeli, tukiso yeo itusa baezalibi bababakile kuli bazwelepili kushemubiwa ki Mulimu, mi ibatusa kuli basike baba ni mukwa wa kueza sibi. (Magal. 6:1; Maheb. 12:11) Sabulaalu, baana-bahulu bafilwe musebezi wa kutusa baezalibi bababakile mi balutilwe hande mwakuezeza musebezi wo, ili kuomba-omba baezalibi kuli basike baikutwa hahulu kuba ni mulatu bakeñisa sibi sene baezize. Jehova utalusa baana-bahulu bao kuli ki “masabelo hakunani pula ya liñungwa.” (Isa. 32:1, 2, litaluso ze kwatasi.) Kaniti tukiso ye ibonisa kuli Mulimu unani makeke.

⁹ Batanga ba Mulimu babañata balemuhile kuli kukupa tuso kwa baana-bahulu kwatusa. Ka mutala, muzwale yomuñwi yabizwa Daniel, naaezize sibi sesituna, kono nekufitile likweli zeñata kuli ayo bonana ni baana-bahulu. Muzwale yo uitumelela kuli: “Neninahana kuli baana-bahulu nebasa koni kunitusa bakeñisa kuli nese kufitile nako yetelele. Nihakulicwalo, neniikalezwi kuli mutu yomuñwi naakaziba zene niezize. Mi hane nilapelanga ku Jehova, nenikalisanga tapelo yaka ka kukupa swalelo.” Kwa mafelelezo, bo Daniel baya kwa baana-bahulu kuyo kupa tuso. Habahupula taba yeo, bali: “Nenisaba kubonana ni bona. Kono hamulaho wa kubonana ni bona, naikutwa inge yanaazwisizwe mushimbo omutuna one uli fa maheta aka. Cwale niikutwa kuli nakona kulapela ku Jehova ka kulukuluha kusina nto yenipaleliswa.” Bo Daniel cwale sebanani lizwalo lelikenile, mi cwanoñu fa nebaketilwe kuba sikombwa sa puteho.

10. Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela naaswanela kuunga muhato mañi kuli ashemubiwe?

¹⁰ Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela naatokwa kuunga muhato omuñwi kuli ashemubiwe.  Naatokwa kusabela ku omuñwi wa mileneñi ya masabelo one uli bukaufi. (Mubale Joshua 20:4.) Kuli apilise bupilo bwahae, mutu yo naatokwa kubalehela kwa muleneñi wa masabelo kapili-pili ni kuzwelapili kuina mwa muleneñi wo! Kuli aeze cwalo, naatokwa kuitombola. Naatokwa kusiya musebezi wahae wanaaezanga, ndu yahae yende, ni tukuluho yanaanani yona ya kuya kwanaalata—kufitela muprisita yapahami ashwa. * (Num. 35:25) Kono naaswanela kueza cwalo luli, kakuli bupilo bwahae nebuitingile fa kueza lika zeo. Hanaaka zwa mwa muleneñi wa masabelo, naakabonisa kuli naakeshebisa taba ya kusulula mali a mutu yomuñwi, mi ka mukwa ocwalo, naakona kubulaiwa ni yena.

11. Mukreste yabakile ukona kubonisa cwañi kuli waitebuha makeke a Mulimu?

¹¹ Kacenu, baezalibi bababakile ni bona baswanela kuunga muhato haiba babata kuli Mulimu abashemube. Luswanela kuambuka mukwa wa kueza sibi, ili kutuhela isi feela libi zetuna kono ni libi zenyinyani zekona kutahisa kuli lueze libi zetuna. Muapositola Paulusi naabulezi ka kususumezwa ki moya okenile ka za muhato one baangile Bakreste mwa Korinte. Naañozi kuli: “Hamubone buikatazo bobutuna bobuzwile mwa kuswaba kwamina ka nzila yetabisa Mulimu, ki cwalo, muikenisize, mubonisize bunyemi, mubile ni sabo, mubile ni takazo yetuna, mubonisize kutukufalelwa, ni kulukisa bufosi!” (2 Makor. 7:10, 11) Halueza buikatazo bwa kuambuka mukwa wa kueza sibi, lubonisa Jehova kuli halukeshebisi sibi saluna, mi lwaitebuha makeke ahae.

12. Mukreste uswanela kuitombolañi haiba ubata kuli Mulimu azwelepili kumushemuba?

¹² Mukreste uswanela kuitombolañi kuli azwelepili kushemubiwa ki Mulimu? Uswanela kuitukiseza kutoboha nto ifi kamba ifi yalata, ili yekona kutahisa kuli aeze sibi. (Mat. 18:8, 9) Haiba balikani bamina babañwi balika kumikukueza kuli mueze lika zesatabisi Jehova, kana mukatuhela kueza siango ni bona? Haiba mufumana taata kunwa bucwala ka kuitikanelela, kana mwaitatela kuambuka miinelo yekona kutahisa kuli mukene mwa muliko wa kunwa bucwala ka kutula tikanyo? Haiba mufumana taata kuzwisa munahano wamina kwa litakazo za buhule, kana musweli mwaambuka mafilimu, mawebusaiti, kamba lika zeñwi zekona kutahisa kuli munahane lika zemasila? Muhupule kuli buitomboli bomueza kaufela kuli musepahale ku Jehova haki bwa mbango. Haiba lusaambuki lika zeo, Jehova uka lufulalela, ili nto yemaswe hahulu. Kono haiba luliambuka, Jehova ukazwelapili kulubonisa ‘lilato lahae lelisa feli,’ mi hakuna nto yende yefita yeo.—Isa. 54:7, 8.

13. Mutaluse libaka mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela hanaakona kuikutwa kusilelezwa ni kupila bupilo bobunde mwa muleneñi wa masabelo.

¹³ Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela hasaakeni mwa muleneñi wa masabelo, naaikutwanga kusilelezwa. Jehova naabulezi ka za mileneñi yeo kuli: “Ikaba masabelo amina.” (Josh. 20:2, 3) Jehova naasatokwi kuli mutu yanaabulaile mutu yomuñwi yo azekisezwe taba yeswana hape, mi mulifisi wa mali naasalumelezwi kukena mwa muleneñi wa masabelo ni kuyo bulaya mutu yo. Kacwalo, mutu yanaabulaile mutu yomuñwi yo naasatokwi kuikalelwa kuli naakaezwa maswe. Ka kuba mwa muleneñi wo, Jehova naaka musileleza. Mutu yo naasi mwa tolongo. Hanaali mwa muleneñi wo, naakona kusebeza, kutusa babañwi, ni kulapela Jehova kusina kuikalelwa kuli ukaezwa maswe. Ki niti, naakona kuikola bupilo bobunde!

14. Mukreste yabakezi libi zahae ukona kuba ni buikolwiso mañi?

¹⁴ Babañwi ba batanga ba Mulimu bane baezize libi zetuna kono ili bane babakezi libi zabona basaikutwanga mulatu, mi mane baikutwanga kuli Jehova ukazwelapili kuhupula bufosi bwabona kuya kuile. Haiba ki mona momuikutwela cwalo, mukolwe kuli Jehova haamiswalela,  haana kuzwelapili kuhupula sibi samina hape! Bo Daniel, bababulezwi kwa makalelo, baboni buniti bwa taba yeo. Baana-bahulu hase batalimile taba yabona ni kubatusa kuba ni lizwalo lelikenile, batalusa kuli: “Neniikutwile kuimuluha luli. Taba yaka hane italimilwe, nenisa ikutwangi hahulu mulatu hape. Sibi hasiswalezwi, siswalezwi luli. Kubanga feela sina mwanaabulelezi Jehova kuli ukazwisa lika zeluimeza ni kulibeya kwahule ni luna. Halisana kubonwa hape.” Mutu yanaabulaile mutu yomuñwi ka kusalela hasaakeni mwa muleneñi wa masabelo, naasatokwi kuikalelwa kuli mulifisi wa mali naaka mueza maswe. Ka mukwa oswana, Jehova hasaaswalezi sibi saluna, halutokwi kuikalelwa kuli kwapili uka luatula kabakala sibi seo hape.—Mubale Samu 103:8-12.

15, 16. Musebezi wapeta Jesu sina Muliululi ni Muprisita Yapahami ukona kumitusa cwañi kukolwa kuli Mulimu uka mishemuba?

¹⁵ Mane lunani buikolwiso bobutuna kufita bone banani bona Maisilaele, bwa kuli Jehova uka lushemuba. Paulusi hasaabulezi za bumai bwanaaikutwile kabakala kupalelwa kumamela milao ya Jehova ka kutala, naabulezi kuli: “Niitumela ku Mulimu ka Jesu Kreste Mulenaa luna!” (Maro. 7:25) Kusina taba kuli Paulusi naanani kulwanisa litakazo za sibi mi naafosize kwamulaho ni kubakela lifoso zahae, naanani buikolwiso bwa kuli Mulimu naaka muswalela ka kuitusisa sitabelo sa Jesu. Jesu, ka kuba Muliululi waluna, ukenisa mazwalo aluna ni kulufa kozo ya mwa munahano. (Maheb. 9:13, 14) Ka kuba muprisita waluna yapahami, “wakona hape kupilisa ka kutala babaatumela Mulimu ka tapelo, kakuli wapila kamita kuli abakupele.” (Maheb. 7:24, 25) Haiba musebezi wanaapeta muprisita yapahami neutusize Maisilaele kuba ni buikolwiso bwa kuli libi zabona nelika swalelwa, uzibe musebezi wapeta Jesu ka kuba muprisita waluna yapahami ulufa buikolwiso bobutuna nikufita bwa kuli lukaboniswa “muhau ni sishemo sa Mulimu ilikuli lutusiwe ka nako yeswanela.”—Maheb. 4:15, 16.

¹⁶ Kacwalo, kuli mubonise kuli mwasabela ku Jehova, mube ni tumelo mwa sitabelo sa Jesu. Musike mwanahana feela kuli sitabelo sa Jesu sa tiululo sikona kutusa batu babañwi babañata-ñata. Kono mube ni tumelo ya kuli tiululo yeo yakona kumitusa ni mina ka butu. (Magal. 2:20, 21) Mube ni tumelo ya kuli libi zamina likaswalelwa kabakala tiululo. Mube ni tumelo ya kuli mwakona kufumana bupilo bwa kuya kuile bakeñisa tiululo. Sitabelo sa Jesu ki mpo yamifile Jehova.

17. Ki kabakalañi hamuswanela kusabela ku Jehova?

¹⁷ Tukiso ya mileneñi ya masabelo ibonisa kuli Jehova unani makeke. Ka kulukisa kuli kube ni mileneñi yeo, Mulimu naabonisize kuli uunga bupilo kuba bwa butokwa, mi hape naabonisize moba lutuseza baana-bahulu, sekutalusa kubaka kwa niti, ni libaka haluswanela kuba ni buikolwiso bobutuna bwa kuli Jehova uswalelanga libi zaluna ka kutala. Kana mwasabela ku Jehova? Haiba musabela ku Jehova, mukasilelezwa luli! (Samu 91:1, 2) Mwa taba yetatama, lukanyakisisa ka mo mileneñi ya masabelo ikona kulutuseza kulikanyisa mutala omunde hahulu wa Jehova wa kubonisa katulo yelukile ni makeke.