1-2. (a) Ki zibiso mañi yebakafa baeteleli ba linaha hona cwale-cwale fa? (b) Ki lipuzo mañi zeluka nyakisisa?

LUUNGEÑI kuli baeteleli ba linaha kihona basazo fa zibiso yese lulibelezi ka nako yetelele ya “kozo ni buiketo.” Bakona kuikutwa kuli bakonile kutahisa kozo mwa lifasi kaufela. Ka nako yeo, baeteleli ba linaha bakabata kuli lukolwe kuli bakona kufelisa miinelo yetaata kaufela yebakopana ni yona batu mwa lifasi. Kono habana kukona kutibela lika zekaezahala hasamulaho! Kabakalañi? Kabakala kuli Bibele neipolofitile kuli ‘bakatulukelwa ki sinyeho ya ka sipundumukela, . . . mi habana kubanduka nihanyinyani.’—1 Mates. 5:3.

² Kunani lipuzo za butokwa zelutokwa kunyakisisa: Ki lika mañi zekaezahala ka nako ya “ñalelwa yetuna”? Jehova ukabata kuli luezeñi ka nako yeo? Mi lukona kuitukiseza cwañi ka nako ya cwale kuli luzwelepili kusepahala, ñalelwa yetuna haika kalisa?—Mat. 24:21.

3. Ka kuya ka liñolo la Sinulo 17:5, 15-18, Mulimu ukasinya cwañi “Babilona Yomutuna”?

³ Mubale Sinulo 17:5, 15-18. “Babilona Yomutuna” ukasinyiwa! Sina molunyakisiselize kwamulaho, baeteleli ba linaha habana kukona kutibela lika zekaezahala hasamulaho. Kabakalañi? Kabakala kuli “Mulimu [ukabeya] mwa lipilu zabona kuli bapete muhupulo wahae.” Ki muhupulo mañi ona wo?  Ki wa kusinya bulapeli kaufela bwa buhata mwa lifasi, kukopanyeleza cwalo ni bulapeli bobuipapata kuba bwa Sikreste. * Mulimu ukabeya muhupulo wahae mwa lipilu za “manaka alishumi” a “sibatana sa mubala wa bufubelu bobutona.” Manaka alishumi ao ayemela mibuso kaufela ya bupolitiki yesebelisana ni “sibatana,” yona kopano ya UN. (Sin. 17:3, 11-13; 18:8) Mibuso ya bupolitiki yeo haika fetuhela bulapeli bwa buhata, ao akaba ona makalelo a ñalelwa yetuna. Yeo ki kezahalo yekaezahala ka sipundumukela mwa lifasi kaufela, mi batu bakakenelwa ki sabo yetuna.

4. (a) Ki kabakalañi mwendi mibuso ya lifasi haika ikutwa kuli kwaswanela kulwanisa Babilona Yomutuna? (b) Ki lika mañi mwendi zebaka eza batu bane babanga mwa bulapeli bwa buhata?

⁴ Haluzibi libaka luli lelika tahisa kuli mibuso ya lifasi iikutwe kuli kwaswanela kulwanisa Babilona Yomutuna. Mwendi mibuso yeo ikaanga muhato wo bakeñisa kuikutwa kuli bulapeli buipaleliswa kutahisa kozo mwa lifasi, kamba kuli buzwelapili kuikenya mwa litaba za lipolitiki. Kamba mwendi mibuso yeo ikaikutwa kuli bulapeli bufumile hahulu mi buikubukanyelize maluwo amañata. (Sin. 18:3, 7) Kubonahala kuli mibuso ya lifasi haika lwanisa bulapeli bwa buhata, haina kusinya batu kaufela bane babanga mwa bulapeli bo. Kono kubonahala kuli ikasinya bulapeli bwa buhata. Bulapeli bo hase businyizwe, batu bane babanga ku bona bakalemuha kuli baeteleli ba bulapeli neba bapumile mi kubonahala kuli bakalatula kuli nebasa bangi mwa bulapeli bo.

5. Jehova usepisize kuli ukaezañi ka nako ya ñalelwa yetuna, mi ki kabakalañi?

⁵ Bibele haibonisi kuli kusinyiwa kwa Babilona Yomutuna kukaanga nako yekuma kai, kono seluziba feela kikuli kusinyiwa ko hakuna kuunga nako yetelele. (Sin. 18:10, 21) Jehova usepisize kuli ‘ukafukuza mazazi’ a ñalelwa yetuna ilikuli apilise “baketiwa baketile” ni baba mwa bulapeli bwa niti.  (Mare. 13:19, 20) Jehova ukabata kuli luezeñi ka nako ya ñalelwa yetuna ni ka nako ya ndwa ya Armagedoni?

6. Ki lika mañi zeñwi zaswanela kueza mutu kuli aikauhanye kwa bulapeli bwa buhata?

⁶ Sina mose lunyakisiselize mwa taba yefelile, Jehova ubata kuli batanga bahae baikauhanye ku Babilona Yomutuna. Nihakulicwalo, kunani lika zeñwi zelutokwa kueza. Luswanela kuikatulela kusebeleza Jehova ka nzila yelukile. Halunyakisiseñi linzila zepeli molukona kuboniseza kuli lusebeleza Jehova ka nzila yelukile.

7. (a) Lukona kubonisa cwañi kuli lwamamela likuka za Jehova zelukile za muzamao? (b) Liñolo la Maheberu 10:24, 25 libonisa cwañi butokwa bwa kufumanehanga kwa mikopano ya puteho sihulu ka nako ya cwale?

⁷ Sapili, luswanela kueza molukonela kaufela kumamela likuka za Jehova zelukile za muzamao. Nikamuta lusike lwapila ka kulatelela mikwa yebanani yona batu ba lifasi. Ka mutala, luambukanga muzamao wa buhule kaufela, inge cwalo muuna kunyala muuna ka yena kamba musali kunyala musali ka yena kamba muuna kulobala ni muuna yomuñwi kamba musali kulobala ni musali yomuñwi. (Mat. 19:4, 5; Maro. 1:26, 27) Sabubeli, luswanela kuzwelapili kukopananga hamoho ni mizwale ni likaizeli baluna. Luezanga cwalo folubela ni kolo kaufela, ibe kuli ki kwa Ndu ya Mubuso, mwa ndu ya muzwale kamba kaizeli, kamba nihaiba mwa sibaka sesiipatile. Haluna kutuhela kuyanga kwa mikopano ya puteho kusina taba ni miinelo yeluka ipumana ku yona. Mane lutokwa kukopananga hamoho “sihulu [halubona] kuli lizazi lisutelezi.”—Mubale Maheberu 10:24, 25.

8. Lushango lwaluna mwendi lukacinca cwañi kwapili?

⁸ Ñalelwa yetuna haika kalisa, kubonahala kuli lushango lwaluna lukacinca. Kacenu, lusweli kukutaza taba yende ya Mubuso ni kulika molukonela kaufela kuluta batu kuba balutiwa. Kono ka nako yeo, lukakutaza lushango lolumaata, mi lushango lo, luswanisezwa kwa macwe a pula. (Sin. 16:21) Mwendi lukakutaza lushango lwa katulo ya kuli lifasi la Satani lituha lifela. Nako hainze iya, lukaziba hande kuli lushango loluka kutaza ikaba lolucwañi ni kuli luka lukutaza cwañi. Kono kana lukakutazanga ka nzila yeswana sina mose luezelize ka lilimo zeñata kuzwa feela kwamulaho? Kamba kana lukaitusisa mikutalezo isili? Haluzibi. Ibe kuli lukakutaza cwañi ka nako yeo, kubonahala kuli lukaba ni tohonolo ya kukutaza lushango lwa Jehova lwa katulo ka bundume!—Ezek. 2:3-5.

9. Ki lika mañi mwendi zeika eza mibuso ya lifasi kabakala lushango lwaluna, kono ki buikolwiso mañi bolunani bona?

⁹ Kubonahala kuli lushango lwaluna lukatahisa kuli mibuso ya lifasi ibate nzila ya kufelisa ka yona musebezi waluna. Ka nako yeo, lukatokwa kuitinga ku Jehova sina feela molutokwela tuso yahae kacenu kuli lupete bukombwa bwaluna. Lunani buikolwiso bwa kuli Mulimu waluna, uka lufa maata a kuitiisa halunze lueza tato yahae.—Mika 3:8.

10. Ka kuya ka liñolo la Luka 21:25-28, batu babañata bakaeza cwañi habaka bona lika zekaezahala ka nako ya ñalelwa yetuna?

¹⁰ Mubale Luka 21:25-28. Ñalelwa yetuna haika kalisa, batu babañata bakakomoka hahulu kubona kuli lika kaufela zene basepile halisika batusa. Bakakenelwa ki sabo yetuna ni kuikutwa ‘kunyanda’ ka kuziba kuli mwendi batuha batimezwa ka nako yetaata yeo. (Zef. 1:14, 15) Ka nako yeo, bupilo bukatatafala nihaiba  kwa batanga ba Jehova. Mwendi lukakopana ni miinelo yemiñwi yetaata bakeñisa kuli halu ba lifasi. Mwendi haluna kuba ni lika zeñwi zelutokwa.

11. (a) Ki kabakalañi batu kaufela habaka lwanisa Lipaki za Jehova ka nako ya ñalelwa yetuna? (b) Ki kabakalañi halusa swaneli kusaba ñalelwa yetuna?

¹¹ Kwapili, batu bane babanga mwa bulapeli bone businyizwe bakalwanisa Lipaki za Jehova bakeñisa kuli bakalemuha kuli bulapeli bwa Lipaki, ki bona feela bobuli teñi. Bakanyemiswa hahulu ki taba yeo kuli mane baka ihasanya ku babañwi, inge cwalo ka kuitusisa Intaneti. Mibuso ya lifasi ni mubusi walona, yena Satani, baka lutoya bakeñisa kuli bulapeli bwaluna ki bona feela bobukaba teñi ka nako yeo. Bakabe bapalezwi kupeta mulelo wabona wa kufelisa bulapeli kaufela mwa lifasi. Kacwalo, kaufelaa bona baka lulwanisa. Mibuso ya lifasi haika eza cwalo, ki fona foika bela Gogo wa kwa Magogo. * Bakakopana hamoho mi bakaitusisa maata abona kaufela kulwanisa batanga ba Jehova. (Ezek. 38:2, 14-16) Bakeñisa kuli haluzibi hande moika bela ñalelwa yetuna, lwakona kukenelwa ki sabo halunahanisisa zekaezahala ka nako yeo. Nihakulicwalo, haluswaneli kusaba ñalelwa yetuna. Jehova uka lufa litaelo zeka lutusa kupilisa bupilo bwaluna. (Samu 34:19) Ka nako yeo, lukatokwa ‘kuyema ni kunangukisa litoho zaluna,’ kakuli lukaziba kuli ‘kupiliswa kwaluna kusweli kwasutelela.’ *

12. “Mutanga yasepahala yanani kutwisiso” ulutusize cwañi kuitukiseza miinelo yeluka kopana ni yona kwapili?

¹² “Mutanga yasepahala yanani kutwisiso” uzwezipili kulutusa kuitukiseza kusepahala ka nako ya ñalelwa yetuna. (Mat. 24:45) Uezize cwalo ka linzila zeñata. Ka mutala, kuzwa silimo sa 2016 kuisa 2018, lubile ni mikopano yemituna, ili koluitutile lituto zeñata za butokwa zetile ka nako yeswanela. Mikopano yeo ilutusize kulemuha tulemeno tolutokwa kuzwelapili kuba ni tona lizazi la Jehova halinze lisutelela. Halunyakisiseñi ka bukuswani tulemeno to.

13. Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala ku Jehova, mi ki kabakalañi kueza cwalo hakuli kwa butokwa kacenu?

¹³ Busepahali: Toho ya taba ya mukopano omutuna wa 2016 neli, “Muzwelepili Kusepahala ku Jehova!” Fa mukopano wo, neluitutile kuli kuba ni silikani sesitiile ni Jehova, kuka lutusa kusepahala ku yena. Neluitutile kuli haiba lulapela ku Jehova kuzwelela kwatasaa pilu ni kuituta Bibele, lukasutelela hahulu ku yena. Mi haiba lueza cwalo, lukakona kutiyela nihaiba miinelo yetaata hahulu. Lifasi la Satani halinze lifita kwa mafelelezo, lulibelela kuli lukakopana ni miinelo yetaata yekalika busepahali bwaluna ku Mulimu ni kwa Mubuso wahae. Kubonahala kuli batu bakazwelapili kulusheununa. (2 Pit. 3:3, 4) Bakaeza cwalo bakeñisa kuli haluikenyi mwa litaba za lifasi la Satani. Kacwalo, ki kwa butokwa hahulu kuzwelapili kusepahala kacenu, kakuli kueza cwalo kuka lutusa ka nako ya ñalelwa yetuna.

14. (a) Ki cinceho mañi yekaezahala ka za mizwale babaetelela mwa kopano fa lifasi? (b) Ki kabakalañi haluka tokwa kubonisa busepahali ka nako yeo?

¹⁴ Ka nako ya ñalelwa yetuna, kukaba ni cinceho ka za mizwale babaka etelela mwa  kopano fa lifasi. Kwapili, Bakreste babatozizwe kaufela babakaba teñi fa lifasi bakaangelwa kwa lihalimu kuli bakone kulwana mwa ndwa ya Armagedoni. (Mat. 24:31; Sin. 2:26, 27) Taba yeo italusa kuli ka nako yeo, ba Sitopa Sesietelela habana kubateñi fa lifasi. Nihakulicwalo, mwahalaa ba buñata bobutuna bwa batu kukaba ni mizwale babaitingwa babaka etelela ni kuonga-onga lika mwa kopano. Lukatokwa kubonisa busepahali ka kukuteka mizwale bao ni kulatelela litaelo zeba lufa, zezwa ku Mulimu. Mi haiba lulatelela litaelo zebaka lufa, lukapiliswa!

15. Ki lika mañi zekona kulutusa kuitiisa, mi ki kabakalañi hakuli kwa butokwa kueza cwalo kacenu?

¹⁵ Buitiiso: Toho ya taba ya mukopano omutuna wa 2017 neli, “Musike Mwazwafa!” Mukopano wo, neu lutusize kuzwelapili kuitiisa halukopana ni miinelo yetaata. Neluitutile kuli lwakona kuitiisa lika niha lisa luzamaeli hande. Haiba luitinga ku Jehova, lukaba ni maata a kuzwelapili kuitiisa. (Maro. 12:12) Haike luzweleñipili kuhupula sepiso ya Jesu, yeli: “Yaitiisa kuisa kwa mafelelezo ukapiliswa.” (Mat. 24:13, litaluso ze kwatasi) Kacwalo, luswanela kuzwelapili kusepahala kusina taba ni miinelo yetaata yelukona kukopana ni yona. Haiba lutiyela miinelo yetaata yelukopana ni yona kacenu, tumelo yaluna ikaba yetiile ñalelwa yetuna isika kalisa kale.

16. Ki nto mañi yelutusa kuba ni bundume, mi ki lika mañi zeluswanela kueza kuli luzwelepili kuba ni bundume?

¹⁶ Bundume: Toho ya taba ya mukopano omutuna wa 2018 neli, “Mube ni Bundume”! Fa mukopano wo, neluitutile kuli kuba ni bundume hakusika itinga fa buikoneli bwaluna. Kuli lube ni bundume bwa niti, lutokwa kuitinga ku Jehova, sina feela molutokwela kuezeza cwalo kuli lube ni buitiiso. Ki lika mañi zeluswanela kueza kuli lubonise kuli luitingile ku yena? Ki kubala Bibele zazi ni zazi ni kunahanisisa zelubala, zebonisa mo Jehova naalamulezi batu bahae kwamulaho. (Samu 68:20; 2 Pit. 2:9) Mibuso ya lifasi haika lulwanisa halunze lusutelela kwa mafelelezo a ñalelwa yetuna, lukatokwa kuba ni bundume ni kusepa hahulu Jehova kufita lili kaufela. (Samu 112:7, 8; Maheb. 13:6) Haiba luitinga ku Jehova ka nako ya cwale, lukaba ni bundume bobuka lutusa kuitiisa haluka lwaniswa ki Gogo. *

17. Ki kabakalañi halusa swaneli kusaba ndwa ya Armagedoni? (Mubone siswaniso sesi fa likepe la fahalimu.)

¹⁷ Mwa taba yefelile, luitutile kuli buñata bwaluna lupilile bupilo bwaluna kaufela mwa mazazi a mafelelezo. Kono hape lunani sepo ya kuli lukapunyuha ñalelwa yetuna. Ndwa ya Armagedoni ki yona yekayundisa lifasi lelimaswe le. Nihakulicwalo, haluswaneli kusaba ndwa yeo. Kabakalañi? Kakuli yeo ikaba ndwa ya Mulimu. (Liprov. 1:33; Ezek. 38:18-20; Zak. 14:3) Jehova ukalaela Jesu Kreste kuetelela limpi zahae mwa ndwa yeo. Jesu ukalwana inze ali ni batoziwa babaka zusezwa kwa lihalimu, hamohocwalo ni likiti zemashumi-shumi za mangeloi. Jesu ni limpi zahae, bakalwanisa Satani, madimona ahae, ni batu kaufela babaswalisana ni yena fa lifasi.—Dan. 12:1; Sin. 6:2; 17:14.

18. (a) Ki lika mañi zalusepisize Jehova? (b) Liñolo la Sinulo 7:9, 13-17 lilutusa kuba ni sepo mañi ka za kwapili?

¹⁸ Jehova usepisize kuli: “Hakuna silwaniso sesiezezwa wena sesika konda.” (Isa. 54:17) “Buñata bobutuna bwa batu” babasebeleza Jehova ka busepahali bakapunyuha “ñalelwa yetuna.” Bakazwelapili kumufa sebelezo yekenile. (Mubale Sinulo 7:9, 13-17.) Mwa Bibele kunani litaba zeñata zelutusa kuba ni buikolwiso bwa kuli kwapili lukapiliswa. Lwaziba kuli “Jehova usileleza babasepahala.” (Samu 31:23) Batu kaufela babalata Jehova ni baba mulumbeka, batabela kubona Jehova hakenisa libizo lahae.—Ezek. 38:23.

19. Ki ifi sepo yende yelunani yona ka za lika zetuha liezahala kwapili?

¹⁹ Munahane mone likañolelwa liñolo la 2 Timotea 3:2-5 hane likatalusa batu babapila mwa lifasi lelinca, ili babasike bakukuezwa ki Satani. (Mubone mbokisi yeli, “ Mobaka Bela Batu Kwapili.”) Muzwale George Gangas, ili yanaali mwa Sitopa Sesietelela, naatalusize kuli: “Lifasi le, likaba lelinde hahulu batu kaufela mwa lifasi habaka lapela Jehova! Hona cwale-cwale fa, mukaba ni tohonolo ya kupila mwa lifasi lelinca. Lukapila kuya kuile.” Yeo ki sepo yende luli!