1. Nakonyana pili muapositola Pitrosi asika shwa kale, ki lika mañi zanaasusumelizwe kueza?

 MUAPOSITOLA Pitrosi naaziba kuli naatuha ashwa. Mwahalaa lilimo zeñata zanaasebelize ka busepahali, naazamaile ni Jesu, naakutalelize mwa libaka zenca, mi naabile mwa sitopa sesietelela. Kono sebelezo ya Pitrosi neisika felela fo. Ibato ba ka 62-64 C.E., naasusumelizwe ka moya kuñola mañolo amabeli, ili buka ya 1 Pitrosi ni ya 2 Pitrosi. Pitrosi naanani sepo ya kuli mañolo ao naakatusa Bakreste niha saashwile.—2 Pit. 1:​12-15.

2. Ki kabakalañi mañolo a Pitrosi hanaatokwahala hahulu?

² Pitrosi naasusumelizwe kuñola mañolo ao ka nako yeo Bakreste sina yena “[nebaziyelizwe] ki litiko za mifuta-futa.” (1 Pit. 1:6) Batu babamaswe nebatisa lituto za buhata mwa puteho ni kutahisa kuli kube ni muzamao omaswe. (2 Pit. 2:​1, 2, 14) Bakreste bane bapila mwa Jerusalema nebatuha babona “mafelelezo a lika kaufela,” ili kusinyiwa kwa muleneñi ni tempele yaona ki mpi ya Maroma. (1 Pit. 4:7) Kusina kukakanya, mañolo a Pitrosi naatusize Bakreste kuziba zene baswanela kueza kuli batiyele miinelo yetaata yene bakopana ni yona, ni kuitukiseza miinelo yetaata yene bakakopana ni yona kwapili. b

3. Ki kabakalañi haluswanela kunyakisisa mañolo anaañozi Pitrosi ka kususumezwa ki moya?

³ Nihaike kuli Pitrosi naañolezi mañolo ao Bakreste ba mwa  linako za baapositola, Jehova naatahisize kuli abe kalulo ya Linzwi Lahae. Kacwalo, mañolo ao akona kulutusa. (Maro. 15:4) Bakeñisa kuli lupila mwa lifasi mokutezi muzamao omaswe, ni luna lukopana ni miinelo yetaata yekona kulupaleliswa kusebeleza hande Jehova. Kuzwa fo, lutuha lukopana ni ñalelwa yetuna hahulu kufita yenebile teñi ka nako yeusinyiwa muleneñi wa Jerusalema ni tempele yaona. Lufumana likupuliso za butokwa mwa mañolo amabeli anaañozi Pitrosi. Likupuliso zeo lika lutusa kuzwelapili kulibelela lizazi la Jehova, kufelisa sabo ya kusaba batu, ni kulatana ka lilato lelituna. Likupuliso zeo hape likatusa baana-bahulu kuziba mobakona kubabalelela hande mutapi.

4. Sina mokuboniselizwe kwa 2 Pitrosi 3:​3, 4, ki lika mañi zekona kufokolisa tumelo yaluna?

⁴ Lupila mwahalaa batu babasa lumeli zeibulela Bibele ka za kwapili. Balwanisi bakona kulusheununa bakeñisa kuli lulibelezi mafelelezo ka lilimo zeñata. Batu babañwi balumela kuli mafelelezo haana feela kutaha. (Mubale 2 Pitrosi 3:​3, 4.) Haiba luutwa manzwi ao ku mutu yelukutaza ku yena, yelubeleka ni yena, kamba yomuñwi wa mwa lubasi lwaluna, tumelo yaluna yakona kufokola. Pitrosi naatalusize zekona kulutusa mwa muinelo wo.

5. Ki lika mañi zekona kulutusa kuba ni mubonelo omunde halunze lulibelela kufela kwa lifasi lelimaswe le? (2 Pitrosi 3:​8, 9)

⁵ Batu babañwi banahana kuli Jehova waliyeha kutaleleza sepiso yahae ya kufelisa lifasi lelimaswe le. Manzwi a Pitrosi akona kulutusa kuba ni mubonelo omunde, ili kuluhupulisa kuli Jehova mwaangela nako, kushutanela kwahule hahulu ni mobaiingela batu. (Mubale 2 Pitrosi 3:​8, 9.) Ku Jehova, lilimo ze 1,000 lilikana ni lizazi lililiñwi. Jehova unani pilu-telele, mi hatabeli kuli mutu ufi kamba ufi atimezwe. Kono lizazi lahae halika fita, lifasi lelimaswe le likasinyiwa. Lunani tohonolo yetuna ya kuitusisa nako yesiyezi kuli lufe bupaki kwa batu ba macaba kaufela.

6. Lukona “kuhupula” cwañi lizazi la Jehova? (2 Pitrosi 3:​11, 12)

⁶ Pitrosi ulususueza “kuhupula” lizazi la Jehova. (Mubale 2 Pitrosi 3:​11, 12.) Lukona kueza cwañi cwalo? Haiba ki nto yekonahala, neikaba hande kuli zazi ni zazi lunahanisisange limbuyoti zeluka ikola mwa lifasi lelinca. Muipone kuli mu mwa lifasi lelinca inze mubuyela moya omunde hahulu, kuca lico zende, kuamuhela balatiwa bamina babaka zusiwa kwa bafu, ni kuluta batu bane bapilile lilimo zeñata-ñata kwamulaho ka za mobutalelelizwe bupolofita bwa mwa Bibele. Kunahanisisa litaba zecwalo, kuka mitusa kunyolelwa hahulu nako yeo, mi mukaba ni buikolwiso bwa kuli mafelelezo a fakaufi. Kuba ni “zibo ye, ya zekaezahala kwapili,” kuka lutusa ‘kusakeluswa’ ki baluti ba buhata.—2 Pit. 3:17.

7. Kusaba batu kukona kuluama cwañi?

⁷ Halunze luhupula lizazi la Jehova, lukasusuezwa kutaluseza babañwi taba yende. Nihakulicwalo, fokuñwi lwakona kuzina-zina kueza cwalo. Kabakalañi? Kakuli lwakona kukenelwa ki sabo ya kusaba batu. Taba yeo neiezahezi ku Pitrosi. Fa busihu bwanaazekiswa Jesu, Pitrosi naapalezwi kuizibahaza kuli naali yomuñwi wa balutiwa ba Jesu mi naakuta-kutezi kulatula Jesu. (Mat. 26:​69-75) Kono muapositola yaswana yo, hasamulaho naabulezi ka buikolwiso kuli: “Musike mwasaba zebasaba, mi musike mwafilikana.” (1 Pit. 3:14) Manzwi a Pitrosi ao, alukolwisa kuli lwakona kufelisa sabo ya kusaba batu.

8. Ki lika mañi zekona kulutusa kufelisa sabo ya kusaba batu? (1 Pitrosi 3:15)

 ⁸ Ki lika mañi zekona kulutusa kufelisa sabo ya kusaba batu? Pitrosi ulubulelela kuli: “Mukenise Kreste sina Mulena mwa lipilu zamina.” (Mubale 1 Pitrosi 3:15.) Taba yeo ikopanyeleza kunahanisisa situlo ni maata anani ona Mulenaa luna, Kreste Jesu. Haiba mukenelwa ki sabo hamunani kolo ya kutaluseza babañwi taba yende, muhupule Mulenaa luna. Mueze inge baba mubona inzaa busa kwa lihalimu apotolohilwe ki mangeloi amañata-ñata. Muhupule kuli unani “maata kaufela mwa lihalimu ni fa lifasi” ni kuli ukaba “ni mina mazazi kaufela kuisa nako ya kufela kwa lifasi.” (Mat. 28:​18-20) Pitrosi ulususueza kuli ‘kamita luitukiseze’ kuyemela tumelo yaluna. Kana nemuka tabela kukutaza ka kutandalelwa kwa mubeleko, kwa sikolo, kamba kwa libaka zeñwi? Munahanelele cimo fomukona kuezeza cwalo, mi muitukiseze zemuka bulela. Mulapele ku Jehova kuli amife bundume, mi musepe kuli uka mitusa kufelisa sabo ya kusaba batu.—Lik. 4:29.

9. Pitrosi naapalezwi cwañi kubonisa lilato ka nako yeñwi? (Mubone ni siswaniso.)

⁹ Pitrosi naaitutile mwakuboniseza lilato. Naaliteñi Jesu hanaabulezi kuli: “Nimifa mulao omunca, wa kuli mulatane; sina moni milatezi,  mulatane cwalo ni mina.” (Joa. 13:34) Kusina taba ni zeo, hasamulaho Pitrosi naahanile kuca ni mizwale ni likaizeli bahae bane basi Majuda. Muapositola Paulusi naatalusize kuli zanaaezize Pitrosi neli “buipumisi.” (Magal. 2:​11-14) Pitrosi naaamuhezi kelezo yanaafilwe mi naaitutile sesiñwi ku yona. Mwa mañolo ahae amabeli, naakoñomekile taba ya kuli haluswaneli feela kuikutwa kuli lwalata mizwale ni likaizeli baluna kono hape luswanela kubonisa lilato leo.

10. Lukona kubonisa cwañi “lilato la kulata mizwale kusina buipi”? (1 Pitrosi 1:22)

¹⁰ Pitrosi utalusa kuli luswanela kuba ni “lilato la kulata mizwale kusina buipi.” (Mubale 1 Pitrosi 1:22.) Lilato leo litahiswa ki ‘kuutwa niti.’ Niti yeo ikopanyeleza taba ya kuli “Mulimu haketululi.” (Lik. 10:​34, 35) Haiba luketa bakubonisa lilato mwa puteho, uzibe halumameli taelo ya Jesu ya kubonisa lilato. Ki niti kuli kunani batu boluka utwana hahulu ni bona kufita babañwi, sina mwanaaezelize Jesu. (Joa. 13:23; 20:2) Kono Pitrosi uluhupulisa kuli luswanela kuikataza kulata mizwale ni likaizeli baluna kaufela kakuli ki lubasi lwaluna.—1 Pit. 2:17.

11. ‘Kulata hahulu kuzwelela kwatasaa pilu’ kutalusañi?

¹¹ Pitrosi naaluelelize kuli ‘lulatane hahulu kuzwelela kwatasaa pilu.’ Mwa muinelo wo, kulata “hahulu” kutalusa kulata mutu yomuñwi niha kukona kulubela taata kumubonisa lilato. Ka mutala, kucwañi haiba muzwale yomuñwi alufoseza kamba kuluutwisa butuku ka nzila yeñwi? Kwa makalelo, mwendi lukabata kuyolisa misuha kufita kubonisa lilato. Niteñi, Pitrosi naaitutile ku Jesu kuli kuyolisa misuha hakutabisi Mulimu. (Joa. 18:​10, 11) Pitrosi naañozi kuli: “Musike mwakutisa bumaswe ka bumaswe kamba litapa ka litapa. Kono mufuyole baba mieza cwalo.” (1 Pit. 3:9) Haiba muba ni lilato lelituna, mukabonisa sishemo ni kuisa pilu nihaiba batu baba mifoselize.

12. (a) Kubonisa lilato lelituna kuka lutusa kuezañi? (b) Sina mokuboniselizwe mwa vidio yeli, Mubukeleze Swalisano Yeluikola, ki lika mañi zemuikatulezi kueza?

¹² Mwa liñolo lahae lapili, Pitrosi naaitusisize pulelo yeswana ni yeo, yeli “lilato lelituna.” Lilato leo halikwaheli feela libi lisikai, kono “likwahela libi zeñata.” (1 Pit. 4:8) Mwendi Pitrosi naahupuzi tuto yanaa mulutile Jesu kwamulaho ka za kuswalela. Ka nako yeo, mwendi Pitrosi naaikutwa kuli unani sishemo hanaaakalelize kuli naakaswalela muzwale wahae “kuisa ha 7.” Kono Jesu naalutile Pitrosi ni luna kaufela kuli luswanela kuswalela “kuisa ha 77,” ili kutalusa kuli luswanela kuzwelapili kuswalela. (Mat. 18:​21, 22) Haiba kumibelanga taata kumamela kelezo ye, musike mwazwafa. Batanga ba Jehova kaufela babasika petahala fokuñwi kubabelanga taata kuswalela. Kono nto ya butokwa yemuswanela kueza ka nako ya cwale, ki kuunga mihato kuli muswalele muzwale wamina ni kukala kupilisana ka kozo ni yena hape. c

13. Ki lika mañi zekona kutahisa kuli baana-bahulu kubabele taata kulisa mizwale ni likaizeli babona?

¹³ Kusina kukakanya, Pitrosi naasika libala manzwi anaa mubulelezi Jesu hasaazusizwe kwa bafu, ali: “Lisa lingunyana zaka.” (Joa. 21:16) Haiba mu baana-bahulu, mwaziba kuli taelo yeo yamiama ni mina. Kono kukona kuba taata kuli muuna-muhulu afumane nako ya kupeta buikalabelo bwa butokwa bo. Baana-bahulu baswanela kubabalela pili lubasi lwabona kwa mubili, kubatusa kuikutwa kulatiwa, ni kubatusa kwa moya. Hape  baetelelanga mwa musebezi wa kukutaza, ni kuitukiseza ni kufa lingambolo kwa mikopano ya puteho, ya mupotoloho, ni yemituna. Babañwi hape basebezanga mwa Tutengo Totuswalisanisa Lipaki ni ba Sipatela kamba kusebeza mwa Liluko Lelitalima za Musebezi wa Kuyaha. Kaniti luli, baana-bahulu bapatehile!

14. Ki lika mañi zekona kususueza baana-bahulu kulisa mutapi? (1 Pitrosi 5:​1-4)

¹⁴ Pitrosi naasusuelize baana-bahulu sina yena kuli: “Mulise mutapi wa Mulimu.” (Mubale 1 Pitrosi 5:​1-4.) Haiba mu baana-bahulu, lwaziba kuli mwalata mizwale ni likaizeli bamina mi mubata kubalisa. Nihakulicwalo, fokuñwi mwendi mukona kuikutwa kuli mupatehile hahulu kamba mukatezi hahulu kuli mane hamukoni kupeta buikalabelo bo. Ki lika mañi zekona kumitusa? Mutaluseze Jehova lika kaufela zemibilaeza. Pitrosi naañozi kuli: “Haiba yomuñwi asebeleza babañwi, aeze cwalo kulikana ni maata ao Mulimu afa.” (1 Pit. 4:11) Mizwale ni likaizeli bamina mwendi bakopana ni miinelo yetaata yesakoni kutatululwa ka kutala mwa lifasi lelimaswe le. Kono muhupule kuli “mulisana yomutuna,” yena Jesu Kreste, wakona kubatusa kufita momukona kubatuseza. Wakona kueza cwalo ka nako ya cwale, mi ukaeza cwalo ni mwa lifasi lelinca. Mulimu ubata feela kuli baana-bahulu balate mizwale babona, kubalisa, ni “kutomela mutapi mutala.”

15. Muuna-muhulu yomuñwi ulisanga cwañi mutapi? (Mubone ni siswaniso.)

¹⁵ Muzwale yabizwa William, yasaasebelize sina muuna-muhulu ka nako yetelele, wautwisisa butokwa bwa musebezi wa bulisana. Butuku bobuyambukela bwa COVID-19 habukalisa, yena ni baana-bahulu babañwi nebaikatulezi kulizezanga yomuñwi ni yomuñwi mwa sikwata sabona sunda ni sunda. Utalusa libaka hane baezanga cwalo, uli: “Buñata bwa mizwale nebafumanehanga fa mandu abona banosi mi nekukona kubabela bunolo kunahana lika zezwafisa.” Muzwale William hatalusezwa butata bwakopana ni bona muzwale kamba kaizeli yomuñwi, wateelezanga ka tokomelo kuli azibe zemubilaeza ni lika zatokwa. Kihona akabata lihatiso kamba mavidio fa webusaiti yaluna zakona kuitusisa kuli asusueze muzwale kamba kaizeli yo. Utalusa kuli: “Ki kwa butokwa hahulu kueza musebezi wa bulisana ka nako ya cwale kufita lili kaufela.  Luezanga molukonela kaufela kutusa batu kuituta ka za Jehova; kacwalo, luswanela kueza nto yeswana kuli lulise mutapi, ili kutusa lingu za Jehova kuzwelapili kuba mwa niti.”

16. Ki mwa linzila mañi molukona kusebeliseza lituto zeluitutile kwa mañolo anaañozi Pitrosi?

¹⁶ Luitutile feela lituto lisikai kwa mañolo amabeli anaasusumelizwe kuñola Pitrosi. Mwendi mulemuhile fomutokwa kusebeleza. Ka mutala, kana nemuka tabela kunahanisisanga kamita limbuyoti zeluka ikola mwa lifasi lelinca? Kana muitomezi sikonkwani sa kukutazanga ka kutandalelwa kwa mubeleko, kwa sikolo, kamba kwa libaka zeñwi? Kana kunani linzila zemukona kubonisa ka zona lilato lelituna kwa mizwale ni likaizeli bamina? Baana-bahulu, kana muikatulezi kulisa lingu za Jehova ka kuitatela ni ka kutukufalelwa? Haiba muitatuba habuniti, mwendi mukalemuha kuli munani bufokoli bobuñwi, kono musike mwazwafa. “Mulena unani sishemo,” mi uka mitusa kueza licinceho. (1 Pit. 2:3) Pitrosi ulukolwisa kuli: “Mulimu . . . yena kasibili ukafeleleza kumiluta. Uka mifa maata, uka mitiisa.”—1 Pit. 5:10.

17. Haiba lusazwafi ni kulumeleza Jehova kuli alulute, ki lika mañi zeluka fumana?

¹⁷ Nako yeñwi Pitrosi naaikutwile kuli naasaswaneli kuba ni Mwanaa Mulimu. (Luka 5:8) Kono kabakala kutusiwa ki Jehova ni Jesu, Pitrosi azwelapili kuba mulateleli wa Kreste. Kabakaleo, Pitrosi naalumelelizwe “kukena mwa Mubuso osafeli wa Mulenaa luna ni Mupilisi yena Jesu Kreste.” (2 Pit. 1:11) Yeo neli tohonolo yetuna luli! Haiba musazwafi sina mwanaaezelize Pitrosi ni kulumeleza Jehova kuli amilute, ni mina mukaamuhela mupuzo wa bupilo bobusa feli. Mi “mukafumana mupuzo wa tumelo yamina, kona kupiliswa kwamina.”—1 Pit. 1:9.