1-2. Ki lika mañi zebaswanela kueza bashemi haiba mwanaa bona ababuza lipuzo ka za Mulimu ni Bibele?

 BATU babañata bakona kulumela kuli kuhulisa mwana ki musebezi omutuna. Haiba mu bashemi babahulisa mwana, lwamibabaza kakuli musebeza ka taata kuli mutuse mwanaa mina kuba ni tumelo yetiile. (Deut. 6:​6, 7) Mwanaa mina hanzaa hula, wakona kukala kubuza lipuzo za butokwa ka za litaba zelulumela zetomile fa Bibele, kukopanyeleza cwalo ni likuka za mwa Bibele za muzamao.

² Kwa makalelo, mwakona kubilaezwa ki lipuzo za mwanaa mina. Mane mwakona kuunga lipuzo zahae kuli ki sisupo sesibonisa kuli tumelo yahae isweli yafokola. Kono niti kikuli, banana habanze bahula batokwa kubuza lipuzo kuli batiise tumelo yabona. (1 Makor. 13:11) Kacwalo, hamuswaneli kuikalelwa. Mwakona kuunga lipuzo kaufela zamibuza mwanaa mina ka za litaba zelulumela sina kolo ya kumutusa kuba ni maata a kunahana.

3. Lukanyakisisañi mwa taba ye?

³ Mwa taba ye, lukanyakisisa mo bashemi bakona kutuseza mwanaa bona kamba bana babona (1) kuikolwisisa litaba zebalumela, (2) kuitebuha likuka za mwa Bibele za muzamao, ni (3) kuyemela tumelo yabona. Halunze lueza cwalo, hape lukanyakisisa lika zende zezwanga mwa lipuzo zebabuzanga banana ni liakalezo za lika zemukona kueza ni bana bamina ilikuli mube ni kolo ya kuambola ni bona litaba zelulumela.

MUTUSE MWANAA MINA KUIKOLWISISA LITABA ZALUMELA

4. Ki lipuzo mañi zakona kuba ni zona mwanana, mi ki kabakalañi?

⁴ Bashemi babali Bakreste baziba kuli kuba ni tumelo ku Mulimu haki nto yakona kuhoza mwana. Nemusika pepiwa inze munani tumelo ku Jehova. Mwanaa mina ni yena naasika  pepiwa inze anani tumelo. Kacwalo, nako hainze iya, mwanaa mina wakona kuipuza kuli: ‘Niziba cwañi kuli Mulimu uteñi? Kana nakona luli kulumela zeibulela Bibele?’ Mane Bibele ilususueza kuitusisa ‘maata aluna a kunahana’ ni ‘kuikolwisisa lika kaufela.’ (Maro. 12:1; 1 Mates. 5:21) Kono cwale mukona kutusa cwañi mwanaa mina kuba ni tumelo yetiile?

5. Bashemi bakona kutusa cwañi mwanaa bona kulumela zeibulela Bibele? (Maroma 12:2)

⁵ Mususueze mwanaa mina kufumana bupaki bobubonisa kuli zeibulela Bibele ki za niti. (Mubale Maroma 12:2.) Mwanaa mina habuza lipuzo, muitusise kolo yeo kuli mumutuse kuziba mwakona kufumanela likalabo kwa lipuzo zahae ka kuitusisa lihatiso zeluitusisanga kwa kueza lipatisiso zecwale ka Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova. Mwa Buka ya Lipatisiso, aye fa taba yeli, “Bibele,” kihona akabala litaba ze mwatasaa tohonyana yeli, “Iñozwi ka Kususumezwa ki Moya wa Mulimu” kuli afumane bupaki bobubonisa kuli Bibele haki buka feela yende yeñozwi ki batu. Kono ki “linzwi la Mulimu.” (1 Mates. 2:13) Ka mutala, wakona kueza lipatisiso ka za muleneñi wa Maasiria wa kwaikale wa Ninive. Kwamulaho, licaziba babañwi ba litaba za mwa Bibele nebasa lumeli kuli nekunani muleneñi one ubizwa Ninive. Kono ibato ba ka 1850, bapumbuli nebafumani matota a muleneñi wa Ninive, ili kufa bupaki bobubonisa kuli zeibulela Bibele linepahalile. (Zef. 2:​13-15) Kuli mwanaa mina azibe litaba zeñwi zebonisa kuli kusinyiwa kwa muleneñi wa Ninive nekutalelelize bupolofita bwa mwa Bibele, wakona kubala taba yeli, “Kana Mwaziba?” ye mwa Tawala ya Mulibeleli ya November 2021. Haiba mwanaa mina abapanya litaba zaituta mwa lihatiso zaluna ni zaituta mwa libuka hamohocwalo ni mwa lihatiso zeñwi zesepeha, ukaba ni libaka lelinde la kulumela zeibulela Bibele.

6. Bashemi bakona kutusa cwañi mwanaa bona kuitusisa maata ahae a kunahana? Mufe mutala. (Mubone ni siswaniso.)

⁶ Mutuse mwanaa mina kuitusisa maata ahae a kunahana. Bashemi banani kolo ya kuba ni lipuisano zende ni bana babona ka za Bibele kamba ka za kuba ni tumelo ku Mulimu. Bakona kuba ni kolo yeo habayo pota kwa miziyamu, kwa parki, kamba kwa ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova. Ka mutala, mwakona kuitusisa lika za kwaikale zeezizwe kamba likezahalo za kwaikale ili zefumaneha mwa libuka kamba mwa mavidio kuli mutuse mwanaa mina kuikolwisa kuli litaba zeibulela Bibele linepahalile. Mwendi mwakona kuluta mwanaa mina ka za Licwe la Mamoabi (Moabite Stone) lese libile teñi ka lilimo  ze 3,000, ili fokufumaneha libizo la Mulimu. Licwe la Mamoabi tenyene lifumaneha mwa miziyamu yebizwa Louvre, mwa Paris, kwa France. Hape mwakona kufumana licwe leliezizwe ka kulikanyisa Licwe la Mamoabi mwa miziyamu yebizwa “Bibele ni Libizo la Mulimu” ye kwa Ofisi Yetuna Yeetelela Musebezi wa Lipaki za Jehova Mwa Lifasi Kaufela mwa Warwick, kwa New York. Licwe la Mamoabi leo libonisa kuli Mulena Mesha wa kwa Moabi naakwenuhezi Isilaele. Taba yeo yalumelelana ni zeibulela Bibele. (2 Mal. 3:​4, 5) Mwanaa mina hakaiponela bupaki bobubonisa kuli litaba zeibulela Bibele ki za niti mi linepahalile, tumelo yahae ikatiya hahulu.—Mubapanye 2 Makolonika 9:6.

7-8. (a) Luitutañi kwa lika zebupilwe ni kubonahala ka nzila yende hahulu? Mufe mutala. (Mubone ni siswaniso.) (b) Ki lipuzo mañi zekona kutusa mwanaa mina kuba ni tumelo yetiile ku Mubupi?

⁷ Mususueze mwanaa mina kunahanisisa lika zabupile Jehova. Hamunze muzamaya ni mwanaa mina mwa sibaka sesinde sa kuishumuseza ku sona, ili mokunani limela kamba hamusebeza ni yena mwa simu yamina, mumutuse kulemuha nzila yende yelibupilwe ka yona lika. Libaka? Nzila yende yelibupilwe ka zona yeo ibonisa kuli kunani Mubupi yanani hahulu zibo ni butali. Ka mutala, ka lilimo zeñata, ba sayansi baitutile ka za lika zebupilwe ka nzila yebonahala inge ñongolo. Caziba wa sayansi yabizwa Nicola Fameli utalusa kuli hamuunga nto yebupilwe inge ñongolo ni kutalimisisa mibamba yayona, mukalemuha kuli mibamba yeo yazamaelela. Hane luka beya linombolo fa mibamba yeo, linombolo zeo nelika zamaelela. Kunani lika zeñata zebupilwe ka nzila yebonahala inge ñongolo zecwale ka milalambinda yemiñwi, matali a limela zeñwi, ni mobuinezi bubeke fa palisa ya sanifulawa. a

⁸ Kwa sikolo, mwanaa mina wakona kuituta ka za molibupehezi lika zeñwi. Ka mutala, likota zeñata libupilwe ka nzila yeñwi. Fa kota kumelanga mitai yemituna, mi fa mitai yeo hape kumelanga mitai yeminyinyani ili yeikabanga kuba mitai yeminyinyani hahulu. Mubupehelo wo ubizwa fractal. Kunani lika zeñwi hape zebupilwe ka nzila yeo. Kono ki mañi yatahisize kuli lika libupiwe ni kubonahala ka nzila yende hahulu yeo? Mwanaa mina hanahanisisa hahulu ka za lika zemakaza zabupile Jehova, wakona kuba ni tumelo yetiile. (Maheb. 3:4) Hamulaho wa nako, mwakona kubuza mwanaa mina kuli, “Haiba Mulimu ki yena yalubupile, kana haana tukelo ya kulufa likuka za muzamao zekona kulutusa kuba ni tabo?” Kihona muka mutusa kulemuha kuli ketelelo yende yeo ifumaneha mwa Bibele.

 MUTUSE MWANAA MINA KUITEBUHA LIKUKA ZA MWA BIBELE ZA MUZAMAO

9. Ki lika mañi zekona kutahisa kuli mwanana abuze ka za haiba likuka za mwa Bibele za muzamao zatusa?

⁹ Haiba mwanaa mina abuza ka za haiba likuka za mwa Bibele za muzamao zatusa, mulike kuutwisisa zetahisize kuli abe ni lipuzo zeo. Kana luli wahanyeza likuka za mwa Bibele za muzamao, kamba butata feela kikuli haazibi mwakona kutaluseza babañwi litaba zelulumela ka kuba Bakreste? Ibe kuli kucwalo kamba kutokwa mwakona kutusa mwanaa mina kuitebuha likuka za mwa Bibele za muzamao ka kuituta ni yena buka ya Muikole Bupilo Kuya Kuile! b

10. Mukona kutusa cwañi mwanaa mina kunahanisisa ka za silikani sahae ni Jehova?

¹⁰ Mususueze mwanaa mina kuli aitebuhe silikani sahae ni Jehova. Hamunze muituta Bibele ni mwanaa mina, muitusise lipuzo ni liswanisezo zefumaneha mwa buka ya Muikole Bupilo Kuya Kuile! kuli mumutuse kutalusa maikuto ahae. (Liprov. 20:5) Ka mutala, tuto 8 ibapanya Jehova ku mulikani yomunde yalufanga likupuliso zekona kulusileleza ni kulutusa. Hamulaho wa kunyakisisa ni yena 1 Joani 5:​3, mwakona kumubuza kuli: “Haubona lwaziba kuli Jehova ki mulikani yomunde, luswanela kuunga cwañi zalubulelela kuli lueze?” Yeo ikona kubonahala inge kuli ki puzo yebunolo, kono kubuza mwanaa mina puzo yeo kwakona kumutusa kuunga milao ya Mulimu sina bupaki bobubonisa kuli walulata.—Isa. 48:​17, 18.

11. Mukona kutusa cwañi mwanaa mina kuitebuha likuka za mwa Bibele? (Liproverbia 2:​10, 11)

¹¹ Munyakisise molutusezwa halusebelisa likuka za mwa Bibele. Hamubala Bibele hamoho kamba kunyakisisa liñolo la zazi, mutaluse molutuselizwe lubasi lwamina kabakala kusebelisa likuka za mwa Bibele. Ka mutala, kana mwanaa mina walemuha butokwa bwa kusebeza ka taata ni kusepahala? (Maheb. 13:18) Hape mwakona kumutaluseza kuli kusebelisa likuka za mwa Bibele kulutusa kuba ni buikangulo bobunde ni tabo. (Liprov. 14:​29, 30) Kunyakisisa likuka zeo ni mwanaa mina kwakona kumutusa kuitebuha hahulu kelezo ya mwa Bibele.—Mubale Liproverbia 2:​10, 11.

12. Ki lika mañi zaezanga ndate lubasi yomuñwi kuli atuse mwanaa hae kulemuha kuli kusebelisa likuka za mwa Bibele kwatusa?

¹² Bo Steve, ili babali bo ndate lubasi babapila kwa France, batalusa zebaezanga ni bakubona kuli batuse mwanaa bona wamushimani yabizwa Ethan ya mwa lilimo za kunonoboka, kulemuha kuli milao ya Jehova itomile fa lilato, batalusa kuli: “Lumubuzanga lipuzo zecwale ka ze, ‘Ki kabakalañi Jehova habata kuli lusebelise sikuka se? Sikuka se sibonisa cwañi kuli walulata? Kukona kuezahalañi haiba upalelwa kusebelisa sikuka se?’” Lipuisano zecwalo litusize Ethan kuitebuha likuka za Jehova za muzamao ni kulisebelisa. Bo Steve baekeza kuli: “Mulelo waluna ki kutusa Ethan kulemuha kuli Bibele ilutusa kuba ni butali bobufitela kwahule butali bwa batu.”

13. Bashemi bakona kuluta cwañi mwanaa bona kusebelisa likuka za mwa Bibele? Mufe mutala.

¹³ Mulute mwanaa mina kusebelisa likuka za mwa Bibele. Ka mutala, mwendi mwanaa mina ufilwe buikalabelo bwa kuyo bala buka yeñwi fapilaa bana ba sikolo babañwi. Kukona kuba kuli buka yeo ibonisa kuli kulukile kulikanyisa batu babaikenyanga mwa muzamao wa buhule kamba babanani hahulu buhali. Mwakona kususueza mwanaa mina kunahanisisa zeibulela Bibele ka za likezo za batu bababulezwi mwa buka yeo. (Liprov. 22:​24, 25;  1 Makor. 15:33; Mafil. 4:8) Kueza cwalo kukatusa mwanaa mina kuitukiseza kufa bupaki ku bo muluti ni kwa bana ba sikolo babañwi ka nako yeika nyakisiswa buka yeo mwa kilasi.

MUTUSE MWANAA MINA KUYEMELA TUMELO YAHAE

14. Ki tuto mañi yekona kutahisa kuli kubele taata Bakreste babasali babanca kutalusa zebalumela, mi ki kabakalañi?

¹⁴ Ka linako zeñwi, banana basabanga kutaluseza babañwi litaba zebalumela. Ka mutala, bakona kukenelwa ki sabo habakupiwa kutalusa libaka habasa lumeli tuto ya kuipilaula. Libaka? Baluti bakona kubonisa inge kuli tuto ya kuipilaula ki ya niti luli. Haiba mu bashemi, mukona kutusa cwañi mwanaa mina kuba ni buikolwiso bwa kuli zalumela ki za niti?

15. Ki lika mañi zekona kutusa Mukreste yasali yomunca kukolwa hahulu litaba zalumela?

¹⁵ Mutuse mwanaa mina kukolwa hahulu litaba zalumela. Mwanaa mina haaswaneli kuikutwa maswabi kabakala kulumela kuli lika nelibupilwe. (2 Tim. 1:8) Libaka? Kakuli mane ba sayansi babañata ni bona balumela kuli lika zepila nelisika itahela feela kaili zona. Ba sayansi bao balemuhile kuli kulukela kuba ni mutu yanani hahulu zibo ili yabupile lika zepila. Kabakaleo, habalumeli tuto ya kuipilaula yelutiwa hahulu mwa likolo mwa lifasi kaufela. Mwanaa mina ukakolwa hahulu kuli lika zepila nelibupilwe, haiba anahanisisa libaka mizwale ni likaizeli babañwi habalumela cwalo. c

16. Bashemi bakona kutusa cwañi mwanaa bona kuyemela tumelo yahae ku Mubupi? (1 Pitrosi 3:15) (Mubone ni siswaniso.)

¹⁶ Mutuse mwanaa mina kuitukiseza kuyemela tumelo yahae ku Mubupi. (Mubale 1 Pitrosi 3:15.) Kwakona kutusa haiba munyakisisa hamoho litaba ze fa jw.org zebonisa kuli lika zepila nelibupilwe. Mi cwale munyakisise mwakona kutaluseza litaba zeo mwanaa mina ka nzila yekona kutahisa kuli babañwi balumele kuli kunani Mubupi. Mumutuse kulemuha kuli haaswaneli kukanana ni bakena ni bona sikolo. Mumususueze kutalusa lika ka nzila yebunolo ni yeutwahala haiba mutu yomuñwi watabela kuteeleza. Ka mutala, mwanaa sikolo yomuñwi wakona kubulela kuli: “Nikona feela kulumela lika zenibona, mi hanisika  bona kale Mulimu.” Mukreste yasali yomunca ukona kualaba kuli: “Uunge kuli usweli wazamaya mwa mushitu otibani ili kwahule hahulu ni batu, mi ufumana ndu. Ki lika mañi zekataha mwa munahano wahao? Haiba ndu haikoni kufumaneha mwa mushitu kusina muyahi, uzibe kunani mutu yanani hahulu butali yabupile lika kaufela ze mwa pupo!”

17. Bashemi bakona kutusa cwañi mwanaa bona kufumana linzila zakona kutaluseza ka zona babañwi ka za Bibele? Mufe mutala.

¹⁷ Mutuse mwanaa mina kufumana linzila zakona kutaluseza ka zona babañwi ka za Bibele. (Maro. 10:10) Mwakona kubapanya kuambola ni babañwi ka za Bibele kwa kuituta mwa kulizeza siliziso sesiñwi. Kwa makalelo, muituti ukalanga kuituta kuliza lipina zebunolo. Nako hainze iya, kuka mubela hahulu bunolo kuliza lipina. Ka nzila yeswana, Mukreste yasali yomunca wakona kukala kukutaza ka nzila yebunolo. Ka mutala, wakona kubuza yakena ni yena sikolo kuli: “Kana waziba kuli ba sayansi hañata balikanyisanga lika zebupilwe habapanga lika? Kashe nikubuhise vidio yetabisa ye.” Hamulaho wa kubuhisa yeñwi ya mavidio a mwatasaa taba yeli, Kana ki Nto Yenebupilwe?, wakona kumubuza kuli: “Haiba wa sayansi yalikanyisize nto yeñwi walumbiwa, kana musimululi wa nto yelikanyisizwe yeo yena haswaneli kufiwa tumbo?” Kukutaza ka nzila yebunolo yeo kwakona kutusa mutu yasali yomunca kuba ni takazo ya kubata kuituta zeñata.

MUZWELEPILI KUTUSA MWANAA MINA KUBA NI TUMELO YETIILE

18. Ki lika mañi zebakona kueza bashemi kuli bazwelepili kutusa mwanaa bona kuba ni tumelo ku Mulimu?

¹⁸ Lupila mwa lifasi mokutezi batu babasina tumelo ku Jehova. (2 Pit. 3:3) Kacwalo, bashemi, hamunze muituta Bibele ni mwanaa mina, mumususueze kuituta litaba zeka mutusa kukuteka hahulu Linzwi la Mulimu ni likuka zahae za muzamao. Mumutuse kunahana ni kutiisa tumelo yahae ku Jehova ka kuambolanga ni yena ka za lika zabupile Jehova. Mumutuse kuutwisisa bupolofita bobumakaza bwa mwa Bibele bobutalelelizwe. Mi sa butokwa nikufita kikuli, mulapelange ni mwanaa mina ni kumulapelela. Haiba mueza cwalo, mwakona kukolwa kuli Jehova ukafuyaula buikatazo bwamina bwa kutusa mwanaa mina kuba ni tumelo yetiile.—2 Makol. 15:7.