1. Ki butata mañi bolukopananga ni bona kaufelaa luna?

 ZAZI NI ZAZI lutokwanga kueza likatulo. Kulubelanga bunolo kueza likatulo zeñwi, inge cwalo kuatula kuli lukakushukañi kamba lukalobala nako mañi. Kono likatulo zeñwi litaata hahulu kulieza. Likatulo zelueza zakona kuama buikangulo bwaluna, tabo yaluna, balatiwa baluna, kamba sebelezo yaluna ku Jehova. Lubata kuli likatulo zaluna lilutuse ni kutusa lubasi lwaluna. Kono sa butokwa nikufita kikuli, lubata kuli likatulo zaluna litabise Jehova.—Maro. 12:​1, 2.

2. Ki mihato mañi yekona kumitusa kueza likatulo zende?

² Mwakona kueza katulo yende haiba (1) muziba litaba kaufela, (2) munahanisisa mubonelo wa Jehova fa taba yeo, ni (3) munyakisisa ka tokomelo muhato omuswanela kuunga. Mwa taba ye, lukanyakisisa mihato yeo, mi hape ika lutusa kubona molukona kuitutela kuba ni maata a kunahana.—Liprov. 2:11.

MUZIBE LITABA KAUFELA

3. Mufe mutala obonisa libaka hamuswanela kuziba litaba kaufela pili musika eza kale katulo.

³ Muhato wapili okona kulutusa kueza katulo yende ki kuziba litaba kaufela. Ki kabakalañi kueza cwalo hakuli kwa butokwa? Luunge kuli mutu yakula butuku bobutuna uizo kupa tuso ku mualafi. Kana mualafi yo wakona kueza katulo ka za kalafo yaswanela kufiwa mukuli yo pili asika mutatuba kale  kamba kumubuza lipuzo? Kutokwa nihanyinyani. Ni mina mukaeza katulo yende haiba munyakisisa pili ka tokomelo litaba zeama muinelo omuli ku ona. Mukona kueza cwañi cwalo?

4. Ka kuya ka Liproverbia 18:​13, ki lika mañi zemukona kueza kuli muzibe litaba kaufela? (Mubone ni siswaniso.)

⁴ Hañata mwakona kuziba litaba kaufela ka kubuza lipuzo. Ka mutala, luunge kuli mumemilwe kwa kakiti. Kana mwaswanela kuamuhela memo yeo? Haiba hamuzibi hande muonga-ongi kamba litukiso zeezizwe, mukatokwa kubuza lipuzo zecwale ka ze: “Kakiti ka kakaezezwa kai mi kakaeziwa lili? Ki batu babakai babaka fumaneha kwateñi? Ki bo mañi babaka bona teñi kuli lika zaazamaiswa hande? Ki batu babacwañi babamemilwe? Ki lika mañi zebaka eza batu kwa kakiti? Kana kukaba ni bucwala?” Likalabo kwa lipuzo zeo lika mitusa kueza katulo yende.—Mubale Liproverbia 18:13.

5. Ki lika mañi zemuswanela kueza hase muzibile litaba kaufela?

⁵ Hase muzibile litaba kaufela, munahanisise ka tokomelo ka za muinelo wo kaufela. Ka mutala, kucwañi haiba mulemuha kuli batu babasina taba ni likuka za mwa Bibele bakafumaneha kwa kakiti kao kamba kuli kukaba ni bucwala kono hakuna yakabona teñi kuli batu habanwi kutula tikanyo? Kana mubona kuli kakiti kao kakona kufetuha kuba mukiti olilata? (1 Pit. 4:3) Kwa lineku leliñwi,  kucwañi haiba nako ya kakiti kao yalwanisana ni nako ya mukopano wa puteho kamba ya kuya mwa bukombwa? Hase muzibile litaba kaufela, kuka mibela bunolo kueza katulo yende. Kono kunani muhato omuñwi omulukela kuunga. Mwaziba momuikutwela ka za muinelo wo; kono Jehova yena uikutwa cwañi ka za teñi?—Liprov. 2:6.

MUNAHANISISE MUBONELO WA JEHOVA

6. Ka kuya ka Jakobo 1:​5, ki kabakalañi haluswanela kukupa tuso ku Jehova ka tapelo?

⁶ Mukupe Jehova kuli amituse kuutwisisa mubonelo wahae. Jehova usepisa kuli uka lufa butali kuli luzibe haiba katulo yelubata kueza ika mutabisa. Ufanga butali bo kwa “batu kaufela ka bufani bobutuna asashubuli mutu.”—Mubale Jakobo 1:5.

7. Mukona kuziba cwañi mubonelo wa Jehova? Mufe mutala.

⁷ Hase mulapezi ku Jehova kukupa ketelelo, muise hahulu pilu kwa kalabo yahae. Ka mutala: Haiba mu mwa musipili mi kikale mulateha, mwakona kukupa tuso ku mutu yapila mwa sibaka seo. Kono kana mukaikela pili mutu yo asika feza kale kubulela? Batili. Mukateeleza ka tokomelo hanzaa mikakanyeza nzila. Ka nzila yeswana, hase mukupile butali ku Jehova, muikataze kulemuha kalabo yahae ka kubata milao ya mwa Bibele kamba likuka zesebeza mwa muinelo omuli ku ona. Ka mutala, hamueza katulo ka za kufumaneha  kwa kakiti kakabulezwi kwamulaho, mwakona kunyakisisa zeibulela Bibele ka za mikiti yelilata, liango zemaswe, ni libaka hakuli kwa butokwa kubeya za Mubuso mwa sibaka sapili kufita zemutabela ka butu.—Mat. 6:33; Maro. 13:13; 1 Makor. 15:33.

8. Ki lika mañi zemukona kueza haiba mutokwa tuso kuli mufumane litaba zemubata? (Mubone ni siswaniso.)

⁸ Niteñi, ka linako zeñwi mukatokwa kutusiwa kuli mufumane litaba zemubata. Mwakona kufumana liakalezo ku muzwale kamba kaizeli yanani yeloseli. Nihakulicwalo, ni mina muswanela kueza lipatisiso mi kueza cwalo kuka mitusa. Kunani litaba zeñata zetusa mwa lihatiso zeluitusisanga kwa kueza lipatisiso, zecwale ka Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova ni Mañolo Atusa Bakreste Mwa Bupilo. Muhupule kuli mulelo wamina ki kueza katulo yekatabisa Jehova.

9. Lukona kuikolwisisa cwañi kuli katulo yaluna ikatabisa Jehova? (Maefese 5:17)

⁹ Lukona kuikolwisisa cwañi kuli katulo yaluna ikatabisa Jehova? Sapili, luswanela kumuziba hande. Bibele ibulela kuli: “Zibo ya Yakenile Hahulu ki yona kutwisiso.” (Liprov. 9:10) Kaniti, luba ni kutwisiso ya niti haluziba tulemeno twa Jehova, mulelo wahae, ni zalata ni zatoile. Muipuze kuli, ‘Kulikana ni zeniziba ka za Jehova, ki katulo mañi yenika eza kuli nimutabise?’—Mubale Maefese 5:17.

10. Ki kabakalañi likuka za mwa Bibele halili za butokwa hahulu kufita sizo sa lubasi kamba sa mwa silalanda?

¹⁰ Kuli lutabise Jehova, ka linako zeñwi luswanela kueza lika zesatabisi batu boluswalisana hahulu ni bona. Ka mutala, bashemi babañwi, ili babanani milelo yeminde, bakona kuhapeleza mwanaa bona wa musizana kuli anyalwe ku muuna yanani masheleñi, kamba yakona kubalifa masheleñi amañata a sionda, nihaike kuli silikani sahae ni Jehova hasisika tiya. Ki niti kuli babata kuli mwanaa bona ababalelwe kwa mubili, kono cwale ki mañi yaka mutusa kuzwelapili kuba ni silikani sesitiile ni Jehova? Jehova uunga cwañi taba yeo? Lufumana kalabo kwa Mateu 6:33. Kwa liñolo leo, Bakreste basusuezwa ‘kuzwelapili kubata pili Mubuso.’ Nihaike kuli lwakuteka bashemi baluna ni batu ba mwa silalanda saluna, nto yeluunga kuba ya butokwa hahulu ki kutabisa Jehova.

MUNYAKISISE KA TOKOMELO MUHATO OMUSWANELA KUUNGA

11. Ki kalemeno mañi kakabulezwi kwa Mafilipi 1:​9, 10 kakaka mitusa kunyakisisa ka tokomelo muhato omuswanela kuunga?

¹¹ Hase munyakisisize likuka za mwa Bibele zeama katulo yamina, muswanela kunyakisisa ka tokomelo muhato omuswanela kuunga. (Mubale Mafilipi 1:​9, 10.) Kuba ni kalemeno ka temuho kwakona kumitusa kunahanisisa zekona kuzwa mwa katulo yemueza. Ka linako zeñwi, kukona kumibela bunolo kueza katulo. Kono haki likatulo kaufela zebunolo kueza. Kuba ni temuho kuka mitusa kueza likatulo zende nihaiba mwa miinelo yetaata.

12-13. Kuba ni temuho kuka mitusa cwañi kueza katulo yende ka za mubeleko?

¹² Halunyakisiseñi mutala wo. Mubata musebezi kuli mubabalele lubasi lwamina. Kunani misebezi yemibeli yemukona kukena. Mi munahanisisa litaba kaufela, zecwale ka mufuta wa musebezi, tomahanyo ya musebezi, nako yemuka tandanga hamuya ni hamukuta kwa musebezi, ni zeñwi cwalo. Misebezi yemibeli yeo kaufela, hailwanisani ni likuka za mwa Bibele. Mwendi mutabela ulimuñwi kwa misebezi yeo kabakala kuli mwalata mufuta wa musebezi wo kamba kabakala kuli mukaholanga masheleñi amañata. Kono kunani litaba zeñwi zemuswanela kunyakisisa pili musika eza kale katulo.

 ¹³ Ka mutala, kana misebezi yeo yalwanisana ni tomahanyo ya mikopano ya puteho yamina? Kana misebezi yeo ika mipaleliswa kufumana nako ya kutusa lubasi lwamina kuikutwa kusilelezwa, kuba ni tabo, ni kuba ni silikani sesitiile ni Jehova? Kuipuza lipuzo zecwalo kuka mitusa kubeya “lika za butokwa hahulu nikufita,” ili sebelezo yamina ku Jehova ni zelutokwa lubasi lwamina, mwa sibaka sapili kufita kufumana masheleñi amañata. Mi mukaeza katulo yakafuyaula Jehova.

14. Kuba ni temuho ni kubonisa lilato kuka lutusa cwañi kusasitatalisa babañwi?

¹⁴ Kuba ni temuho hape kulususueza kunyakisisa mo katulo yaluna ikaamela babañwi, ilikuli lusike ‘lwabasitatalisa.’ (Mafil. 1:10) Kueza cwalo ki kwa butokwa sihulu halueza likatulo za ka butu zeama mutinelo ni muikabisezo. Ka mutala, lukona kutabela mutinelo omuñwi kamba muikabisezo. Kono kucwañi haiba mutinelo kamba muikabisezo wo ukasitatalisa babañwi mwa puteho kamba kwande?  Kuba ni temuho kuka lutusa kukuteka maikuto abona. Lilato lika lususueza kubata “sesiswanela yomuñwi” ni kuba ni buishuwo. (1 Makor. 10:​23, 24, 32; 1 Tim. 2:​9, 10) Mi lukaeza katulo yebonisa kuli lwalata babañwi ni kuli lwabakuteka.

15. Ki lika mañi zemuswanela kunahanisisa pili musika eza kale katulo ya butokwa hahulu?

¹⁵ Haiba mubata kueza katulo ya butokwa hahulu, munahanisise zemuswanela kueza kuli mukondise. Jesu naalulutile kuli luswanela “kubala lisinyehelo.” (Luka 14:28) Kacwalo, munyakisise nako yemuka tanda, masheleñi atokwahala, ni buikatazo bomuswanela kueza kuli katulo yamina ikonde. Mwa miinelo yemiñwi, mukatokwa kubuza ba mwa lubasi lwamina kuli muzibe mwakona kutuseza mañi ni mañi kuli katulo yamina ikonde. Ki kabakalañi kueza cwalo hakuli kwa butokwa? Kueza cwalo kuka mitusa kuziba haiba mutokwa kueza licinceho kwa katulo yamina kamba kueza katulo isili. Mi kuambola ni ba mwa lubasi lwamina ni kuteeleza kwa liakalezo zabona, kukatahisa kuli kubabele bunolo kusebelisana ni mina kuli katulo yamina ikonde.—Liprov. 15:22.

MUEZE KATULO YEKAKONDA

16. Ki mihato mañi yeka mitusa kueza katulo yekakonda? (Mubone ni mbokisi yeli, “ Mwakuezeza Likatulo Zende.”)

¹⁶ Haiba muungile mihato yebonisizwe kwahalimu, uzibe muitukiselize kueza katulo yende. Muzibile litaba kaufela mi munyakisisize likuka zeka mitusa kueza katulo yetabisa Jehova. Cwale mwakona kukupa Jehova kuli amituse, ilikuli katulo yamina ikonde.

17. Ki nto mañi ya butokwa hahulu yekona kumitusa kueza likatulo zende?

¹⁷ Kusina taba kuli kwamulaho nemuezize likatulo zeñata mi nemukondisize, muhupule kuli nto ya butokwa hahulu yekona kumitusa kueza likatulo zende ki kuitinga fa butali bobuzwa ku Jehova, isiñi fa zibo yamina kamba yeloseli. Ki yena feela yakona kumifa zibo ya niti, kutwisiso, ni temuho, ili lika zelutusa hahulu kuba ni butali. (Liprov. 2:​1-5) Jehova wakona kumitusa kueza likatulo zemutabisa.—Samu 23:​2, 3.