Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Kana Mwalemuha Butokwa Bwa Kueza Zwelopili ya Kwa Moya?

Kana Mwalemuha Butokwa Bwa Kueza Zwelopili ya Kwa Moya?

“U zwelepili ku ikataza ku bala fapilaa nyangela, ku eleza, ni ku luta.”—1 TIM. 4:13.

LIPINA: 45, 70

1, 2. (a) Liñolo la Isaya 60:22 litalelezwa cwañi mwa linako ze, za mafelelezo? (b) Ki butokwi bufi bobuli teñi mwa kopano ya Jehova ya fa lifasi?

“YO MUNYINYANI u ka fetuha ba ba eza lule, ya nyazeha a be sicaba se si maata.” (Isa. 60:22) Manzwi a bupolofita ao asweli atalelezwa mwa mazazi a, a mafelelezo. Mane, mwa silimo sa sebelezo sa 2015, batanga ba Jehova ba 8,220,105 nebapatehile kukutaza taba yende ya Mubuso mwa lifasi kaufela! Kwa mafelelezo a bupolofita bo, Mulimu naabulezi ka za kekezeho ya batu bahae kuli: “Na Muñaa Bupilo ni ka pakisa ku eza cwalo, mwa nako ya yona.” Ka kuswana ni batu baba mwa mbasi yezwelapili kuekeza kwa lubilo, lusweli lwalemuha kekezeho yeezahala mwa musebezi wa kutahisa balutiwa. Kana lusweli lwaeza molukonela kaufela mwa musebezi wa kukutaza ni kuluta batu taba yende? Mizwale ni likaizeli baluna babañata bakalile kale kueza bupaina bwa kutusa kamba bwa kamita. Babañwi baizo belekela kwa libaka kokutokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso, mi babañwi babeleka ka taata mwa musebezi wa kuyaha Mandu a Mubuso.

2 Silimo ni silimo mwa lifasi kaufela kutomiwanga liputeho zebato ba 2,000, kacwalo, kutokwahala babeleki babañata. Ka mutala, liputeho zeo litokwa kuba ni baana-bahulu ni likombwa za puteho. Haiba baana-bahulu ba 5 ki bona babatokwahala kuba mwa puteho ni puteho yetomiwa, uzibe ka silimo kutokwahala likombwa za puteho ba 10,000 kukwanisa zetokwahala za kuba baana-bahulu, mi kutokwahala mizwale babañwi babañata-ñata kukwanisa zetokwahala za kuba likombwa za puteho. Kusina kukakanya, lunani za kueza “ze ñata mwa musebezi wa Mulena,” mi haki mizwale feela babaamiwa mwa musebezi wo kono ni likaizeli baamiwa.—1 Makor. 15:58.

SEKUTALUSA KUEZA ZWELOPILI YA KWA MOYA

3, 4. Kueza zwelopili ya kwa moya kutalusañi?

3 Mubale 1 Timotea 3:1. Linzwi la Sigerike lelitolokilwe kezo ya kueza “ka taata” litalusa buikatazo bwakona kueza mutu bwa kuotolola lizoho kuli aswale nto yeñwi yeinzi kwahule ni yena. Ka kuitusisa linzwi leo, muapositola Paulusi naabonisa kuli, kuli mutu aeze zwelopili ya kwa moya utokwa kueza ka taata. Munahane feela ka za muzwale ya bata kukwanisa zetokwahala za kuba sikombwa sa puteho, niteñi, kuli abe sikombwa sa puteho utokwa kueza ka taata kuli abe ni tulemeno totuñwi twa Sikreste. Cwale hasaabile sikombwa sa puteho, uka tokwa hape kuzwelapili kueza ka taata kuli akwanise zetokwahala za kuba muuna-muhulu mwa puteho.

4 Ka nzila yeswana, mizwale ni likaizeli babalakaza kuba mapaina, kusebeleza fa Betele, kamba kuitatela kueza musebezi wa kuyaha Mandu a Mubuso, baswanela kueza ka taata kuli bakwanise likonkwani zabona zeo. Halunyakisiseñi ka mo Linzwi la Mulimu lisusueleza mañi ni mañi waluna kueza zwelopili ya kwa moya mwa bulapeli bwa niti.

MUIKATAZE KUEZA ZWELOPILI YETUNA YA KWA MOYA

5. Babanca bakona kuitusisa cwañi maata abona mwa sebelezo ya Mubuso?

5 Babanca banani maata a kupeta zeñata mwa sebelezo yabona ku Jehova. (Mubale Liproverbia 20:29.) Mizwale babañwi babanca bababelekela fa Betele, baezanga musebezi wa kuhatisa ni kukopanya hamoho mapepa a Libibele ni lihatiso zetomile fa Bibele. Mizwale ni likaizeli babañata baezanga musebezi wa kuyaha ni wa kubabalela hande Mandu a Mubuso. Hakubanga ni likozi, babanca baswalisananga ni Lipaki babanani yeloseli kueza musebezi wa kutusa batu babatahezwi ki kozi. Mi mapaina ba mikulwani babañata baitutanga lipuo lisili kamba kututa ni kuyo kutaleza taba yende kwa libaka zeñwi.

6-8. (a) Muzwale yomuñwi wa mukulwani naaezize licinceho mañi mwa sebelezo yahae ku Mulimu, mi ki lika mañi zenezwile mwateñi? (b) Lukona kuezañi kuli ‘lulazwe, ni kubona kuli Muñaa Bupilo unani sishemo’?

6 Lwalata Jehova mi lubata kumusebeleza ka pilu kaufela. Kono kucwañi haiba muikutwa sina mwanaaikutwezi muzwale yabizwa Aaron? Nihaike kuli naahulezi mwa lubasi lwa Sikreste, naaitumelezi kuli: “Haniikolangi mikopano ni sebelezo ya mwa simu.” Naabata kusebeleza Mulimu ka tabo kono naakomokanga kuli naasafumani tabo ya naabata. Ki lika mañi zanaaezize kuli afelise butata bwahae?

7 Muzwale Aaron naaezize buikatazo bobutuna ka kuitomela sikonkwani sa kubalanga Bibele ka zazi ni zazi, kuitukiseza mikopano, ni kualabanga ka nako ya mikopano. Mi hape akalisa kulapelanga hahulu ku Mulimu. Bakeñisa kuli zibo yahae ka za Jehova neizwezipili kuekezeha, akala kueza zwelopili ya kwa moya. Mi kuzwa feela ona fo, muzwale Aaron ubile ni tabo yetuna mwa musebezi wa bupaina, musebezi wa kutusa batu babatahezwi ki likozi, ni kukutaleza mwa naha isili. Muzwale Aaron ka nako yacwale ubelekela fa Betele mi ki muuna-muhulu mwa puteho. Uikutwa cwañi ka za sebelezo yaketile? Ubulela kuli: “‘Ni lazizwe, mi niboni kuli Jehova unani sishemo.’ Bakeñisa limbuyoti zanifile, niitumezi hahulu ku yena mi nisusuelizwe kueza zeñata mwa sebelezo yahae, mi kueza cwalo kunitahiselize limbuyoti zeñwi zeñata.”

8 Walisamu naaopezi kuli: “Ba ba mu saba ha ba tokwi se siñwi.” (Mubale Samu 34:8-10.) Ka niti, Jehova haswabisangi batu babaikataza kumusebeleza. Ni luna lwakona ‘kulazwa, ni kuiponela kuli Muñaa Bupilo unani sishemo’ haiba lueza molukonela kaufela mwa sebelezo yahae. Mi halubelekela Mulimu ka moyo waluna kaufela, lukaba ni tabo yetuna hahulu mwa bupilo bwaluna.

MUZWELEPILI KUIKATAZA MI MUSIKE MWAZWAFA

9, 10. Ki kabakalañi hamuswanela kuba ni moya ‘wa kulibelela’?

9 Hamunze muikataza kupeta sikonkwani samina, mubonise ‘moya wa kulibelela.’ (Mika 7:7) Jehova kamita watusanga batanga bahae babasepahala, nihaike kuli fokuñwi wakona kulumeleza nako kuli ifite kihona bakafiwa buikalabelo kamba kutahisa kuli miinelo yebakataza icince. Lwakona kuituta kwa mutala wa Abrahama. Jehova naamusepisize kuli ukaba ni mwana, kono Abrahama naanani kulibelela lilimo zeñata kuli Isaka apepiwe. Ka nako yeo kaufela, Abrahama naazwezipili kubonisa pilu-telele ni tumelo ku Jehova.—Gen. 15:3, 4; 21:5; Maheb. 6:12-15.

10 Kulibelela haki nto yebunolo. (Liprov. 13:12) Kono haiba luzwelapili kunahana hahulu ka za muinelo waluna ni fa lika zelusitatalisize, lukazwafa hahulu ni kufita. Kono, ka butali luswanela kuitusisa nako yecwalo kwa kueza lika zekalutusa kukwanisa zetokwahala kuli lufiwe buikalabelo mwa puteho. Hamubone linzila zetaalu zekona kulutusa.

11. Ki tulemeno mañi twa kwa moya tolutokwa kuba ni tona, mi ki kabakalañi tulemeno to hatuli twa butokwa?

11 Mube ni tulemeno twa kwa moya. Ka kubalanga Linzwi la Mulimu ni kunahanisisa zelubala, lwakona kuba ni tulemeno twa butali, kutwisiso yetuna, katulo yelukile, zibo, buikoneli bwa kunahana ni bwa kueza likatulo zende. Mizwale batokwa kuba ni tulemeno totu cwalo kuli bakone kupeta hande musebezi wa kubabalela puteho. (Liprov. 1:1-4; Tite 1:7-9) Mi halubala libuka zaluna zetomile fa litaba za mwa Bibele, lukalemuha mubonelo wa Jehova mwa litaba zeñata. Ka zazi ni zazi, luezanga likatulo zeama lika za kuitabisa ka zona, mutinelo ni muikabisezo, mwa kuitusiseza hande masheleñi, ni mwa kupilisanela hande ni batu babañwi. Ka kuitusisa litaba zeluituta mwa Bibele, lwakona kueza likatulo zekatabisa Jehova.

12. Batu ba mwa puteho bakona kubonisa cwañi kuli baitingwa?

12 Mube babaitingwa. Batu ba Mulimu hane bayaha sinca tempele, Nehemia natokwa baana bane bakapeta misebezi yeshutana-shutana. Naaketile baana bane banani libubo lelinde, ili bane basepahala, kuitingwa, ni bane basaba Mulimu. Naaziba kuli baana bao nebaka beleka ka taata kupeta musebezi ufi kamba ufi one bakafiwa. (Neh. 7:2; 13:12, 13) Ni kacenu, batu babasepahala, ili bababeleka ka taata bakaba ni libubo lelinde mi bakona kufiwa buikalabelo bobuñata mwa kopano. (1 Makor. 4:2) Kacwalo, ibe kuli lu mizwale kamba likaizeli, luswanela kueza molukonela kaufela kupeta misebezi kaufela yelufiwa.—Mubale 1 Timotea 5:25.

13. Mukona kulatelela cwañi mutala wa Josefa haiba batu babañwi baeza lika zemifilikanya?

13 Muitinge ku Jehova. Mukona kueza cwañi haiba batu babañwi baezanga lika zemifilikanya? Mwendi mwakona kubataluseza momuikutwela ka za taba yeo. Kono ka linako zeñwi haiba mutundamena kuikemela ni kubonisa kuli muhupulo wamina ki ona olukile, kukona kutahisa kuli butata bwamina buekezehe hahulu ni kufita. Lwakona kuituta zeñata kwa mutala wa Josefa. Bahulwani bahae nebamunyandisize hahulu. Batu nebamutamelelize litaba za buhata, mi atamiwa bakeñisa litaba zanaasika eza. Kono Josefa naaitingile ku Jehova. Naazwezipili kunahana ka za lisepiso za Jehova, mi naazwezipili kusepahala ku yena. (Samu 105:19) Ka nako yanaali mwa miliko yeo, Josefa naabile ni tulemeno totunde tone kumutusize hanaafilwe musebezi wa butokwa. (Gen. 41:37-44; 45:4-8) Haiba batu babañwi baezize lika zemifilikanya, mulapele ku Jehova kuli amife butali. Uka mifa maata ni kumitusa kubulela ni bona ka sishemo.—Mubale 1 Pitrosi 5:10.

MUEZE ZWELOPILI MWA BUKOMBWA BWA MWA SIMU

14, 15. (a) Ki kabakalañi haluswanela ‘kuzwelepili kutokomela’ mukutalezo waluna? (b) Miinelo hainze icinca mwa simu, mukona kueza cwañi kuli muzamaelele ni miinelo yeo? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 20 ni mbokisi yeli: “ Kana Mwatabela Kulika Mukutalezo Omuñwi?”)

14 Paulusi naasusuelize Timotea kuli: “U zwelepili ku ikataza ku bala fapilaa nyangela, ku eleza, ni ku luta. . . . U zwelepili ku tokomela mikwa ya hao ni tuto ya hao.” (1 Tim. 4:13, 16) Timotea naasakutalize taba yende ka nako yetelele. Kono ki kabakalañi hanaatokwa kuekeza kwa buikoneli bwahae mwa bukombwa? Timotea naaziba kuli batu ni miinelo yabona zacincanga. Naabata kuli batu bateelezange ku yena, kacwalo, naatokwa kuzwelapili kuekeza kwa buikoneli bwahae bwa kuluta ni kucinca mulutelo wahae. Ni luna kacenu, luswanela kuezanga nto yeswana halunze lukutaza taba yende.

15 Mwa libaka zeñwi halukutazanga fa ndu ni ndu, batu babañata halubafumanangi fa mandu abona. Mwa libaka zeñwi batu bafumanehanga mwa mandu abona kono halukoni kukena mwateñi bakeñisa kuli mandu ao ainzi mwa makwakwa asilelelizwe. Haiba cwalo ki mona mokuinezi mwa sibaka semukutalezanga ku sona, mwendi mukaeza hande kuketa nzila isili ya kukutaza ka yona taba yende.

16. Mukutalezo wa fa nyangela ufumanehile cwañi kuba otusa?

16 Mukutalezo wa fa nyangela ki nzila yeñwi yende hahulu ya kuhasanya ka yona taba yende. Lipaki babañata baikolanga hahulu kuabana mwa musebezi wo, mi kunani zende zesweli kuzwa mwa kueza cwalo. Ka mutala, bayanga kwa litishini za litima, za limbasi, kwa misika, ni mwa libaka za kupumulela kuli bayo ikambota ni batu babafumaneha kwa libaka zeo. Ka kuitusisa katulo yende, Paki wakona kukalisa puisano ni mutu yomuñwi ka kubulela ka za taba yeñwi yezwa kwa mutai wa makande, kamba kubulela nto yeñwi yende ka za bana ba mutu yo, kamba kubuza puzo yeñwi ka za musebezi wa mutu yo. Haiba mutu yo ubonisa kuli watabela puisano, muhasanyi wakona kubulela taba yeñwi ya mwa Bibele ni kubuza mutu yo kuli ataluse maikuto ahae fa taba yeo. Mi hañata batu babatanga kuziba litaba zeñata ka za Bibele.

17, 18. (a) Kiñi zekona kumitusa kuba ni bundume mwa bukombwa bwa fa nyangela? (b) Ki kabakalañi hamulumelelana ni moya wa Davida wa kulumbeka Jehova hamuabana mwa bukombwa?

17 Haiba kumibelanga taata kukalisa puisano ni batu bemukatana mwa mikwakwa, musike mwazwafa. Bo Eddie, babali mapaina mwa tolopo ya New York, ni bona nebanani butata bobuswana. Kono hamulaho, nebafumani nto yeñwi yenebatusize kuba ni bundume. Ki nto mañi yeo yene batusize? Babulela kuli: “Ka nako ya kulapela sina lubasi, na ni musalaaka luezanga lipatisiso kuli lufumane litaba zebonisa mwa kualabela lipuzo za batu ni maikuto ebatalusanga. Hape lukupanga liakalezo zeñwi zekona kulutusa kwa Lipaki babañwi.” Ka nako yacwale, bo Eddie batabela hahulu kukutaleza fa nyangela.

18 Hamunze muba ni bundume ni kuzwelapili kuekeza kwa buikoneli bwamina bwa kukutaza taba yende, zwelopili yemueza kwa moya ni yona ika lemuhiwa ki batu babañwi. (Mubale 1 Timotea 4:15.) Mi kusina kukakanya, mukalumbeka Ndataa luna ya kwa lihalimu sina mwanaaezelize Davida yanaaopezi kuli: “Ni ka lumba Muñaa Bupilo ka nako ni nako; Mulomo wa ka ha u na ku lisela ku mu lumba. Moya wa ka u ka itumba ka Muñaa Bupilo; Ba ba ishuwa ba ka utwa cwalo, ba wabelwe.” (Samu 34:1, 2) Mi bakeñisa kuli musweli kueza musebezi wa kukutaza, batu babaishuwa bakatabela kuswalisana ni mina mwa bulapeli bwa niti.

MULUMBEKE JEHOVA KA KUEZA ZWELOPILI YA KWA MOYA

19. Ki kabakalañi mutanga wa Jehova haswanela kutaba kusina taba ni kuli u mwa miinelo yemupalelwisa kueza zeñata mwa bukombwa?

19 Davida hape naaopezi kuli: “Misebezi ya hao kaufela i ka ku lumba, wena Muñaa Bupilo, ba ba kenile ba hao ba ka ku lumbeka, ba ka bulela kanya ya mubuso wa hao, ba lumbe maata a hao. Ba taluseze bana ba batu likezo za hao ze tuna, ni kanya ya bulena bwa mubuso wa hao.” (Samu 145:10-12) Manzwi ao abonisa maikuto ebanani ona Lipaki za Jehova kaufela babasepahala. Kono kucwañi haiba makulano kamba busupali limipalelwisa kueza zeñata mwa bukombwa? Kamita muhupulange kuli hamunze mutalusa taba yende kwa batu baba mibabalela ni batu babañwi cwalo, sebelezo yamina yekenile ilumbekisa Mulimu waluna yomunde. Haiba mutamilwe bakeñisa tumelo yamina, mwendi ka linako zeñwi mwabanga ni kolo ya kutaluseza babañwi niti, mi kueza cwalo kutabisa pilu ya Jehova. (Liprov. 27:11) Mi hape kukaba cwalo haiba mupila mwa lubasi mokunani batu ba bulapeli busili, kono mina inze muzwelapili kueza lika za kwa moya. (1 Pit. 3:1-4) Nihaiba mwa miinelo yetaata yecwalo, mwakona kulumbeka Jehova ni kueza zwelopili ya kwa moya.

20, 21. Haiba mufilwe misebezi yemiñata mwa kopano ya Jehova, mukona kutusa cwañi babañwi?

20 Haiba muzwelapili kueza zwelopili ya kwa moya, Jehova uka mifuyaula luli. Mwendi ka kueza licinceho lisikai mwa tomahanyo yamina ni mwa mupilelo wamina, fo mukakona kupeta zeñata mwa kushaela litaba zende za Mulimu kwa batu babatokwa kuba ni sepo. Hape, hamueza zwelopili kwa moya ni kuifana mwa sebelezo yamina ku Mulimu, mukatusa hahulu mizwale ni likaizeli bamina. Mi bakeñisa buikatazo bomueza ka buikokobezo mwa puteho ya Jehova, mukafuyaulwa ka kulatiwa ki mizwale ni likaizeli bamina, bakaitebuha mina, ni kumifa tuso yemutokwa.

21 Ibe kuli luikozi kusebeleza Jehova ka lilimo zeñata kamba ki ka likweli lisikai feela, kaufelaa luna lwakona kueza zwelopili ya kwa moya halunze lumulapela. Kono Bakreste babahulile kwa moya bakona kutusa cwañi Bakreste babanca mwa niti kueza zwelopili ya kwa moya? Lukanyakisisa taba yeo mwa tuto yaluna yetatama.