Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Mapaina bo George Rollston ni bo Arthur Willis bayemisize mota yabona kuli basele mwateñi mezi. —Kwa Northern Territory, ka 1933

Zezwa Mwa Sifalana Saluna

“Hakuna Nzila Yetaata Kamba Yetelele Yebasa Koni Kufita”

“Hakuna Nzila Yetaata Kamba Yetelele Yebasa Koni Kufita”

KA LA March 26, 1937, baana bababeli babakatezi nebazamaisa ka bunya simbaya-mbaya sabona sesitezi maluli mi bataha mwa Sydney, kwa Australia. Nebazwile mwa tolopo yeo ibato ba silimo, mi nebazamaile mwa libaka za matakanyani ni mwa matulungundu a naha yeo ka likilomita zefitelela 19,300. Baana bao nebasa zamayi ka mulelo wa kupotela libaka. Bo Arthur Willis ni bo Bill Newlands neli babañwi ba mapaina babasebeza ka taata bane baikatulezi kuyo kutaza taba yende ya Mubuso wa Mulimu mwa libaka za matakanyani a kontinenti ya Australia.

Kuzwa kwa makalelo kuto fita mwa ma 1920, palonyana ya Baituti ba Bibele * mwa Australia, nebakutalezanga sihulu mwa litolopo zeneli kwa munanga wa liwate ni mwa libaka zeneli bukaufi ni litolopo zeo. Mwa libaka zeneli kwahule ni liwate, nekusa pili batu babañata; neli naha yeomile yebato likana kwa butuna ni licika la naha ya United States. Kono mizwale nebaziba kuli balateleli ba Jesu nebaswanela kuba lipaki zahae “kuyo fita kwa libaka za kwahule hahulu za lifasi,” ili zekopanyeleza libaka za matakanyana za kontinenti ya Australia. (Lik. 1:8) Kono nebaka kona cwañi kupeta musebezi omutuna cwalo? Nebanani tumelo yetuna ya kuli Jehova uka bafuyaula, mi baikatulela kueza ka mone bakonela kaufela.

MAPAINA BAKALA KUKUTAZA

Ka 1929, liputeho za mwa Queensland ni mwa Western Australia zakala kulukisa limota za kuzamayanga ka zona mwa libaka ze kwahule ni liwate. Limota zeo nelizamaiswanga ki mapaina bane batiile bane bakona kulizamaisa mwa libaka zekataza zeo ni kulilukisa hane lishwa. Mapaina bao nebaizo kutaleza kwa libaka zeñata kone kusika kutalezwa kale.

Mapaina bane basakoni kuleka limota nebayanga mwa libaka zeo za kwahule ka linjinga. Ka mutala, ka 1932, bo Bennett Brickell ba lilimo ze 23, bane bazwa mwa Rockhampton, kwa Queensland, bakalisa musipili wa likweli zeketalizoho kuyo kutaleza mwa matakanyani kwa mutulo wa sibaka seo. Nebashimbile likubo, liapalo, lico, ni libuka zeñata fa njinga yabona. Mataya a kwa njinga yabona hanaafelile, bazwelapili, inze banani buikolwiso bwa kuli Jehova naaka baetelela. Bakasha njinga yabona ka likilomita ze 320 mwa libaka mone bashwezi babañwi kabakala linyolwa. Ka lilimo zefitelela 30, Muzwale Brickell naazwezipili kuzamayanga likilomita zeñata-ñata mwa libaka za kwa Australia ka kuitusisa linjinga, lihonda, ni limota. Ki yena yanaakalile musebezi wa kukutaza mwahalaa batu bababizwa Ma-Aborigine, mi naatahisize kuli kutomiwe liputeho mwa libaka zeo, mi azibahala hahulu.

KUTIYELA MATATA

Kontinenti ya Australia ki yeñwi ya likontinenti mokupila batu babanyinyani, mi mwa libaka ze kwahule ni liwate kufumaneha batu babanyinyani hahulu. Kacwalo, batu ba Jehova baikatulezi kukutaza kwa batu babafumaneha mwa libaka za matakanyani za mwa Australia.

Mapaina bababeli bo Stuart Keltie ni bo William Torrington, nebabonisize kuli nebabata kuyo kutaleza kwa libaka zecwalo. Ka 1933, basila lihalaupa lelibizwa Simpson Desert, ili lihalaupa la mashabati amatuna aikezanga malundu, kuli bayo kutaza mwa tolopo ya Alice Springs, yefumaneha fahalaa kontinenti. Kamota kabona hane kashwile, bakasiya mwa sibaka sesiñwi, mi Muzwale Keltie, yanaanani lihutu la kota, azwelapili kukutaza ka kuitusisa kamele. Mapaina bao batabela hahulu hane bakopani ni muñaa hotela yeñwi, ili fa sitishini sa litima sa mwa matakanyani, kwa William Creek. Muñaa hotela yo, bona bo Charles Bernhardt, hamulaho baamuhela niti, balekisa hotela yabona, mi baeza bupaina banosi ka lilimo ze 15 mwa libaka zeomile hahulu ni ze kwahule hahulu za mwa Australia.

Bo Arthur Willis baitukiseza kuyo kutaleza kwa sibaka sesituna mwa matakanyani a mwa Australia.—Kwa Perth, Western Australia, ka 1936

Mapaina ba kwa makalelo bao nebatokwa bundume ni tundamo kuli batiyele miinelo yetaata yemiñata yene bakopana ni yona. Ka nako yeñwi hane bakutaza mwa matakanyani a mwa Australia, bo Arthur Willis ni bo Bill Newlands, ili bababulezwi kwa makalelo a taba ye, nebazamaile likilomita ze 32 ka lisunda zepeli, bakeñisa kuli pula yetuna yene inelile neitahisize kuli mwa lihalaupa kutale sileze. Fokuñwi hane kucisanga hahulu, nebafufulelwanga ni kukweta habanze bakasha simbaya-mbaya sabona fa malundu a lishabati, nebazamayanga mwa mabala a macwe ni kusila linuka inze bazamaya fa lishabati. Simbaya-mbaya sabona hane sishwanga, ili nto yeneezahalanga hañata, nebazamayanga kamba kuitusisa linjinga ka mazazi asikai kuliba kwa tolopo yeneli bukaufi mi kihona balibelela ka lisunda lisikai kufitela lisipi zenetokwahala litaha. Niha nebakopananga ni mataata acwalo, nebazwezipili kuba ni tabo. Bo Arthur Willis, ka kuitusisa manzwi abona, nebabulezi cwana hasamulaho ka za taba yeneñozwi mwa magazini ya The Golden Age: “Kwa lipaki za Mulimu, hakuna nzila yetaata kamba yetelele yebasa koni kufita.”

Paina yomuñwi yasebelize ka nako yetelele yabizwa Charles Harris naatalusize kuli nako yanaaizo sebeleza mwa matakanyani ni matata anaakopani ni ona neli mutusize kusutelela hahulu ku Jehova. Naaekelize kubulela kuli: “Mutu hanani libyana zenyinyani ukaikola hahulu bupilo. Jesu ka linako zeñwi naalobalanga fande, mi ni luna luswanela kueza cwalo haiba musebezi olufilwe ulutokwa kueza cwalo.” Mi mapaina babañata ni bona nebaezize cwalo. Bakeñisa kuli nebasebelize ka taata, taba yende neikutalizwe mwa libaka kaufela za kontinenti ya Australia, inze batusa batu babañata-ñata kuyemela Mubuso wa Mulimu.

^ para. 4 Baituti ba Bibele nebakalile kubizwa Lipaki za Jehova ka 1931.Isa. 43:10.