Ku Sebeza Hamoho ni Mulibeleli

“Mulena, ni nze ni yemi musihali kamukana fa tawala ya bulibeleli, ni nze ni tiisa ku libelela masihu kamukana.”—ISAYA 21:8.

1. Jehova ka sibili ki paki wa lisepiso mañi ze tuna?

JEHOVA ki wa Milelo ye mituna. Lingeloi la mufetuheli le li bile Satani Diabulosi ha li koni ku yemisa mulelo wa Hae o mutuna wa ku bonisa bukeni bwa libizo la Hae ni ku toma Mubuso o munde o ka busa lifasi le li li paradaisi. (Mateu 6:9, 10) Ka puso yeo, batu ba ka fuyaulwa luli. Mulimu u ka “[miza] lifu ku ya ku ile; Mulena [Muñ’a] Bupilo u ka takula mioko kwa lipata kamukana.” Batu ba ba tabile ili ba ba swalisani ba ka ikola kozo ni mbombolelwa kamita-ni-mita. (Isaya 25:8; 65:17-25) Jehova ka sibili ki paki wa lisepiso za hae ze tuna zeo!

2. Jehova u tahisize batu bafi ba ba mu pakela?

² Kono hape Mubupi u na ni batu ba ba mu pakela. Mwa miteñi pili Bukreste bu si ka taha kale “lilu le lituna la lipaki,” ku kala ka Abele, ne ba matile ka ku itiisa mwa siyano, hañata ili mwahal’a maziyezi. Mitala ya bona ye minde i susueza Bakreste ba ba sepahala kacenu. Kreste Jesu ki mutala o munde ka ku fitisisa wa paki ya bundume. (Maheberu 11:1–12:2) Ka mutala, mu hupule bupaki bwa hae bwa mafelelezo ku Ponse Pilato. Jesu n’a ize: “Ki sona se ni pepezwi, ni se ni tezi mwa lifasi; kuli ni t’o paka niti.” (Joani 18:37) Ku zwa ka 33 C.E. ku to fita unomwaha ka 2000 C.E., Bakreste ba ba tukufalezwi ba latelezi mutala wa Jesu mi ba zwezipili ku kutaza, ili ku zibahaza ka bundume “ze tuna za Mulimu.”—Likezo 2:11.

Lituto ze Keluhile za Sibabilona

3. Satani u hanyelize cwañi bupaki bo bu filwe ka za Jehova ni tato ya hae?

³ Ka lilimo ze likiti-kiti, Sila se situna, yena Satani Diabulosi, u likile maswe ku hanyeza bupaki bwa lipaki za Mulimu. Ka ku ba “ndat’ahe lishano,” “Drakoni ye tuna, yona noha ya kale” yeo se i ‘pumile lifasi kamukana.’ H’a si ka tuhela ku lwanisa “ba ba buluka milao ya Mulimu,” sihulu mwa mazazi a, a maungulo.—Joani 8:44; Sinulo 12:9, 17.

4. Babilona yo mutuna ne i simuluhile cwañi?

⁴ Ibat’o ba lilimo ze 4000 kwamulaho k’o, hamulaho wa Munda wa mwa miteñi ya Nuwe, Satani n’a tahisize Nimrodi, “sizumi se si mata fapil’a [Muñ’a] Bupilo.” (Genese 10:9, 10) Babilona (Babele), o n’o li munzi o mutuna ka ku fitisisa wa Nimrodi, wa ba ona sibaka sa bulapeli bwa sidimona. Jehova ha n’a fapanyize puo ya bayahi  ba tawala ya Babele, batu ba hasanela mwa lifasi kaufela, mi ba ya cwalo ni bulapeli bwa bona bwa buhata. Kacwalo Babilona ya ba yona fo ku simuluha kopano ya mwa lifasi kaufela ya bulapeli bwa buhata, ye bizwa Babilona yo mutuna mwa buka ya Sinulo. Yona buka yeo i polofita sinyeho ya bulapeli bwa kale b’o.—Sinulo 17:5; 18:21.

Sicaba sa Lipaki

5. Ki sifi sicaba seo Jehova n’a bisize paki ya hae, kono ki kabakalañi ha n’a si tuhelezi ku ya mwa butanga?

⁵ Ibat’o ba lilimo ze 500 hamulaho wa miteñi ya Nimrodi, Jehova a eza baikulu ba Abrahama ya sepahala sicaba sa Isilaele kuli si be paki ya Hae fa lifasi-mubu. (Isaya 43:10, 12) Batu ba bañata mwa sicaba seo ne ba sebelelize Jehova ka busepahali. Kono hamulaho wa lilimo ze mianda-nda, litumelo za buhata za macaba a mañwi za silafaza Isilaele, mi batu be ne ba itamile bulikani ni Jehova ba mu fulalela mi ba lapela milimu ya buhata. Kacwalo, ka 607 B.C.E., mpi ya Babilona, ye n’e etelezwi ki Mulena Nebukadenezare, ya sinya Jerusalema ni tempele ya yona mi ya isa Majuda ba bañata mwa butanga kwa Babilona.

6. Ki ifi taba ye nde ya n’a zibahalize mulibeleli wa Jehova wa bupolofita, mi ne i talelelizwe lili?

⁶ F’o bulapeli bwa buhata ne bu tuzi luli! Nihakulicwalo, Babilona ne i busize nakonyana fela. Ibat’o ba lilimo ze 200 kwamulaho, Jehova n’a laezi kuli: “Beya mulibeleli, a bulele s’a bona.” Mulibeleli y’o n’a ka zibahaza litaba mañi? “U wile Babilona, u wile; maswaniso kamukana a milimu ya hae a lobehezi fafasi!” (Isaya 21:6, 9) Mi luli, ka 539 B.C.E., bupolofita b’o ne bu talelelizwe. Babilona ye m’ata ne i wile, mi batu be ne ba itamile bulikani ni Mulimu hañihañi ba kuta habobona.

7. (a) Majuda ne ba itutileñi kwa kalimelo ya Jehova? (b) Majuda be ne ba kutezi habo ne ba tuzwi ki miliko mañi, mi se ku ba cwañi?

⁷ Majuda be ne ba kuta habobona ne ba itutile ku tuhela ku lapela maswaniso ni milimu. Kono lilimo ha ne li nze li cibilika ba tulwa ki miliko ye miñwi. Ba bañwi ne ba swasizwe ki mihupulo ya Sigerike. Ba bañwi ba fita fa ku koñomeka hahulu lizo za butu ku fita Linzwi la Mulimu. Mi ba bañwi ne ba kukuelizwe ku lata hahulu naha ya habobona. (Mareka 7:13; Likezo 5:37) Jesu ha to pepiwa, sicaba ne se si fulalezi hape bulapeli bo bu kenile. Hailif’o Majuda ba bañwi ne ba amuhezi taba ye nde ya n’a kutalize Jesu, sicaba ka nañungelele ne si mu hanile mi kacwalo ni Mulimu a si hana. (Joani 1:9-12; Likezo 2:36) Isilaele ya tuhela ku ba paki ya Mulimu, mi ka 70 C.E., Jerusalema ni tempele ya yona za shandaulwa hape, ki mpi ya Roma.—Mateu 21:43.

8. Ki bomañi be ne ba bile paki ya Jehova, mi ki kabakalañi temuso ya n’a file Paulusi ku paki y’o ha ne i swanela?

⁸ Kono “Isilaele wa Mulimu” wa Sikreste ne se i pepilwe, mi cwale ya ba yona paki ya Mulimu kwa macaba. (Magalata 6:16) Honafo fela Satani a lela ku silafaza sicaba sa kwa moya se sinca seo. Ha ku to fitwa kwa mafelelezo a lilimo za mwanda wa pili, ne se ku na ni lituto ze keluhile mwa liputeho. (Sinulo 2:6, 14, 20) Temuso ya Paulusi ne i tile ka nako ye swanela, ye li: “Mu tokomele, mutu a si ke a mi swasa ka tuto ya butali, ni ka ku mi shemba ka ze si na tuso, a mi ise ka litaba ze ba fanana batu ka mulomo, ni ka lituto za lifasi za makalelo, isi ka Kreste.”—Makolose 2:8.

9. Sina ka mwa n’a lemuselize Paulusi, ki ifi miinelo ye ne tisize kuli Krestendomu i be teñi?

⁹ Kwa nalulelule, mihupulo ya Sigerike, litumelo za Sibabilona, mi hamulaho ni “butali” bwa butu bo bu cwale ka tuto ya ku ipilaula kwa lika ni ya ku bata mafosisa mwa mañolo za silafaza bulapeli bwa ba bañata be ne ba ipiza Bakreste. N’e li fela sina ka mwa n’a polofitezi Paulusi kuli: “Na ziba kuli, ha ni se ni ile, ku ka t’o kena ku mina litongwani ze buhali, ze li si ke za utwela mutapi butuku. Mi hape ni mwahal’a mina luli, ku ka zwa banna ba ba ka bulela litaba ze kopami, kuli balutiwa ba ba latelele.” (Likezo 20:29, 30) Kabakala bukwenuheli b’o, se ku ba ni Krestendomu.

10. Ki ifi miinelo ye ne bonisize kuli haki bote be ne ba amuhezi bulapeli bo bu maswe bwa mwa Krestendomu?

¹⁰ Be ne ba kumalezi luli bulapeli bo bu kenile  ne ba na ni “ku lwanela tumelo ye kile ya fiwa balumeli hañwi.” (Juda 3) Kana bupaki ka za bulapeli bo bu kenile ni Jehova ne bu ka fela fa lifasi-mubu? Kutokwa. Nako ha ne i sutelezi ya ku timeza Satani yena mufetuheli ni misebezi ya hae kaufela, ne ku bonahezi kuli haki bote ba ba amuhezi bulapeli bwa bukwenuheli bwa mwa Krestendomu. Kwa mafelelezo a lilimo za mwanda wa bu 19, mwa Pittsburgh, Pennsylvania, kwa U.S.A., kwa ba ni sikwata sa baituti ba Bibele ba ba sepahala ili be ne ba bile mutomo wa sitopa sa lipaki za Mulimu za cwale. Bona Bakreste bao ne ba koñomekile bupaki bwa mwa Mañolo bwa kuli mafelelezo a muinelo wa cwale wa lifasi a fakaufi. Mi sina mo ku polofitezwi luli mwa Bibele, ‘mafelelezo’ a lifasi le ne a kalile ka 1914 mi se ne si bonisize cwalo ki ku tumbuka kwa ndwa ya lifasi ya pili. (Mateu 24:3, 7) Ku na ni bupaki bo bu tiile bwa kuli Satani ni badimona ba hae ne ba lunduzwi kwa lihalimu hamulaho mwa silimo seo. Lilimo za mwanda wo wa bu 20 ze tezi maziyezi li paka hande-nde misebezi ya Satani ni talelezotuna ya sisupo sa ku ba teñi kwa Jesu a li mulena wa Mubuso wa kwa lihalimu.—Mateu, likauhanyo 24 ni 25; Mareka, kauhanyo 13; Luka, kauhanyo 21; Sinulo 12:10, 12.

11. Satani n’a likile ku ezañi, kono ne ku palile cwañi?

¹¹ Mwa June ya 1918, Satani n’a likile ka t’ata ku shandaula baituti ba Bibele bao, mi f’o ne se ba kutaleza mwa linaha ze sikai. Hape a lika ku felisa kopano ya bona ya ka mulao, yona Watch Tower Bible and Tract Society. Baokameli ba Sosaiti ne ba lengilwe mwa tolongo, mi ba tamelezwa mulatu wa petuhelo, sina mo ne ku bezi ku Jesu mwa lilimo za mwanda wa pili. (Luka 23:2) Kono ka 1919, bayemeli bao ba lukululwa, ili ku ba konisa ku zwelapili ku kutaza. Hamulaho, ba zwisiwa mulatu ka ku tala.

“Mulibeleli” Y’a Tona

12. Ki bomañi kacenu ba ba li sitopa sa “mulibeleli” wa Jehova, mi ba bile ni mubonelo mañi?

¹² Kacwalo, “nako ya maungulo” ha ne i kalile, Jehova hape n’a na ni mulibeleli, ya n’a lemusa batu ka za likezahalo ze taleleza milelo ya Hae. (Daniele 12:4; 2 Timotea 3:1) Ku to fita ni cwale, sitopa sa mulibeleli seo—ona Bakreste ba ba tozizwe, Isilaele wa Mulimu—si ezize fela sina mwa n’a bulelezi Isaya ka za mulibeleli wa bupolofita, a li: “U teeleza ka ku tokomela hahulu. Cwale s’a huwa sina tau, s’a li: Mulena, ni nze ni yemi musihali kamukana fa tawala ya bulibeleli, ni nze ni tiisa ku libelela masihu kamukana.” (Isaya 21:7, 8) Y’o luli ki mulibeleli ya tonela musebezi wa hae!

13. (a) Mulibeleli wa Jehova u zibahalize lushango lufi? (b) Ku kona ku bulelwa cwañi kuli Babilona yo mutuna u wile?

¹³ Mulibeleli y’o n’a boniñi? Mulibeleli wa Jehova, sona sitopa sa paki ya hae, n’a zibahalize hape a li: “U wile Babilona, u wile; maswaniso kamukana a milimu ya hae a lobehezi fafasi!” (Isaya 21:9) Cwale, hamulaho wa Ndwa ya Lifasi ya pili, se li Babilona yo mutuna, yona kopano ya mwa lifasi kaufela ya bulapeli bwa buhata, ye ne kulumukile fa mayemo a yona. (Jeremia 50:1-3; Sinulo 14:8) Ki niti! Ndwa ye tuna, ka mo ne i bizezwa, ne i kalezi mwa Krestendomu, m’o ba bahulu ba bulapeli ba likwata ze ne itwanisa ne ba fuzelezi ndwa ka ku kukueza mitangana ba bona ku yo lwana. Ki maswabisa kwa butuna! Ka 1919, Babilona yo mutuna ne i sa koni ku tibela baituti ba Bibele, ka mo ne ba bizezwa Lipaki za Jehova mwa miteñi yeo, ku zwa kwa muinelo wa bona wa ku sa sebeza ni ku kalisa ku kutaza mwa lifasi kaufela ili ko ku sa eziwa ni cwale. (Mateu 24:14) Seo ne si bonisa kuli Babilona yo mutuna i wile, sina ku lukuluha kwa Isilaele mwa lilimo za mwanda wa bu 6 B.C.E. ha ne ku bonisize kuli Babilona ya kwaikale ne i wile.

14. Sitopa sa mulibeleli wa Jehova si itusisize hahulu magazini ifi, mi Jehova u fuyauzi cwañi ku itusisa yona?

¹⁴ Sitopa sa mulibeleli kamita si petile musebezi wa sona ka tukufalelo ni takazo ye tuna ya ku eza ze lukile. Ka July ya 1879, baituti ba Bibele ne ba kalisize ku hasanya magazini ye, yeo ka nako yeo ne i bizwa kuli Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Fa likepe la pili la magazini ni magazini ku zwa ku ya 1879 ku  isa ku ya December 15, 1938, ne ku ñozwi kuli “‘Mulibeleli, busihu bu zamaya cwañi?’—Isaya 21:11.” * Ka lilimo ze 120 Tora ya ku Libelela ka busepahali i tonezi likezahalo za lifasi ni taluso ya zona ya bupolofita. (2 Timotea 3:1-5, 13) Sitopa sa mulibeleli wa Mulimu ni balikani ba sona ba “lingu ze ñwi” ba itusisize magazini ye ku zibahaza hahulu kwa batu kuli Jehova u ka tuha a bonisa kuli puso ya hae i lukile ka ku itusisa Mubuso wa Kreste. (Joani 10:16) Kana bupaki b’o bu fuyauzwi ki Jehova? Ku kala ka likopi za pili ze eza 6,000 mwa 1879, Tora ya ku Libelela se i hasanyiwa mwa lifasi kaufela ka likopi ze fitelela 22,000,000 mwa lipuo ze 132—mi ku ze 121 litaba za yona li hasanyiwa ka nako ye swana. Kwa swanela luli kuli magazini ya bulapeli ye hasanyiwa hahulu ka ku fitisisa fa lifasi-mubu ibe ye lumbeka libizo la Mulimu wa niti, Jehova!

Ku Keniswa Hanyinyani-Hanyinyani

15. Ki kufi ku keniswa hanyinyani-hanyinyani ko ne ku kalile mane pili 1914 i si ka taha kale?

¹⁵ Ka lilimo ze bat’o ba 40 ku to fita f’a kaliseza Kreste ku busa mwa lihalimu ka 1914, baituti ba Bibele ne ba lukuluzwi kwa lituto ze ñata za Krestendomu ze siyo mwa Bibele, ze cwale ka kolobezo ya limbututu, ku sa shwa kwa moyo wa butu, pagatori, tukufazo ya mwa lihele, ni tuto ya Mulimu wa Silalu. Kono ne k’u ngile nako ku felisa litumelo kaufela ze fosahezi. Ka mutala, mwa ma 1920, baituti ba Bibele ba bañata ne ba tinanga za bukabali ze na ni sifapano ni kuwani ya bulena, mi ne ba canga Ngilisimusi ni lipumulo ze ñwi za sihedeni. Kono kuli bulapeli bu kene, za bulapeli bwa maswaniso kaufela li lukela ku feliswa. Linzwi la Mulimu, yona Bibele ye Kenile, ki lona fela fo i swanela ku toma tumelo ni mupilelo wa Mukreste. (Isaya 8:19, 20; Maroma 15:4) Ku fosahezi ku ekeza kwa Linzwi la Mulimu kamba ku zwisa ku lona nto ifi kamba ifi.—Deuteronoma 4:2; Sinulo 22:18, 19.

16, 17. (a) Sitopa sa mulibeleli ne si bile ni litumelo lifi za buhata ka lilimo-limo? (b) Ki ifi taluso ye nepahezi ya “aletare” ni “licwe” za mwa “Egepita”?

¹⁶ Mutala wo u ka koñomeka butokwa bwa taba ye. Ka 1886 C. T. Russell n’a hasanyize buka ye n’e to bizwa kuli The Divine Plan of the Ages, mi buka yeo ne i na ni mukoloko o bapanya linako za batu ni Licwe le Lituna la Egepita. Ne k’u ngiwa kuli licwe leo la Faro Khufu ki lona licwe le li bulezwi kwa Isaya 19:19, 20 kuli: “Ka lizazi leo, [Muñ’a] Bupilo u ka ezezwa aletare mwahal’a naha ya Egepita, mi licwe le litelele li ka tomelwa [Muñ’a] Bupilo fa mululwani wa naha. Mi li ka ba sisupo ni bupaki bwa [Muñ’a] Bupilo wa limpi, mwa naha ya Egepita.” Licwe leo ne li kona cwañi ku zamaelela ni Bibele? Ka mutala, miteñi yeo ne ku utwisiswa kuli butelele bwa linzila ze liba kwa mizuzu ye miñwi mwa Licwe le Lituna leo ne bu bonisa nako ye ne i ka kalisa ‘ñalelwa ye tuna’ ya kwa Mateu 24:21. Baituti ba Bibele ba bañwi ne ba patehile ku mishala likalulo ze fitana-fitana za licwe leo kuli ba zibe ze cwale ka lizazi le ba ka ya kwa lihalimu!

¹⁷ Ona nto yeo ye ne twi ki Bibele ya mwa Licwe ne i kutekilwe ka lilimo-limo, ku fitela limagazini za Watchtower za November 15 ni December 1, 1928, ha ne li utwahalize kuli Jehova h’a tiisa bupaki bo bu mwa Bibele, ha tokwi licwe le li ezizwe ki bo Faro ba mahedeni ili le  li na ni lisupo za sidimona za bunuhi bwa linaleli. Kono bupolofita bwa Isaya ne bu lemuhilwe ku ba ni talelezo ya kwa moya. Sina kwa Sinulo 11:8, “Egepita” i swaniseza lifasi la Satani. ‘Aletare ye ezezwa Jehova’ i lu hupulisa matabelo a’ amuhelwa a fiwa ki Bakreste ba ba tozizwe ha ba sa li teñi nakonyana fa lifasi fa. (Maroma 12:1; Maheberu 13:15, 16) Licwe la ‘fa mululwani wa Egepita’ li talusa puteho ya Bakreste ba ba tozizwe, ye li “musumo ni sehezo ye seheza niti” ili yona paki mwa “Egepita,” lona lifasi le ba tuha ba siya.—1 Timotea 3:15.

18. (a) Jehova u zwezipili cwañi ku utwahaza hande litaba kwa baituti ba Bibele ba ba sepahala? (b) Mukreste ha sa utwisisi mutalusezo o munca wa Mañolo, u swanela ku ezañi ka butali?

¹⁸ Lilimo ha li nze li ya, Jehova u zwelapili ku utwahaza niti ku luna, ni ku utwahaza hande linzwi la hae la bupolofita. (Liproverbia 4:18) Mwa lilimo za cwanoñu fa, lu susuelizwe ku nyakisisa hape ka kutwisiso ye tungile ze cwale ka lusika lo lu si ke lwa fela pili mafelelezo a si ka taha kale, nguli ya lingu ni lipuli, bumaswe bo bu shandaula ni fo bu ka bela mwa sibaka se si kenile, bulikani bo bunca, ku fetuha, ni pono ya za tempele ya mwa buka ya Ezekiele. Fokuñwi mwendi ku ka ba t’ata ku utwisisa litaluso ze nca zeo, kono nako ha i nze i ya lu ka fita fa ku utwisisa mabaka a zona. Mukreste ha sa utwisisi hande mutalusezo o munca wa liñolo, u ka eza hande ku bulela ka buikokobezo manzwi a mupolofita Mika, a li: “Ni libelele Mulimu ya ni pilisa.”—Mika 7:7.

19. Bomasiyaleti ba ba tozizwe ni balikani ba bona ba buñata bo butuna ba bonisize cwañi bundume sina bwa tau mwa mazizi a, a maungulo?

¹⁹ Mu hupule kuli mulibeleli “s’a huwa sina tau, s’a li: Mulena, ni nze ni yemi musihali kamukana fa tawala ya bulibeleli, ni nze ni tiisa ku libelela masihu kamukana.” (Isaya 21:8) Bomasiyaleti  ba ba tozizwe ba bonisize bundume sina bwa tau mwa ku tompolola bulapeli bwa buhata ni ku bonisa batu nzila ya tukuluho. (Sinulo 18:2-5) Ka ku ba “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” ba tahisize Libibele, limagazini, ni lihatiso ze ñwi mwa lipuo ze ñata-ñata—mi ki “lico ka nako ye lukela.” (Mateu 24:45) Ba etelezi mwa ku kubukanya “buñata bo butuna bwa batu . . . ba zwa mwa macaba kaufela, ni mwa mishobo, ni mwa masika, ni mwa lipuo kaufela.” Ni bona bao ba kenisizwe ka mali a Jesu a’ liulula mi ba bonisa bundume sina bwa tau mwa ku lapela Mulimu ka ku mu “sebeleza musihali ni busihu.” (Sinulo 7:9, 14, 15) Ki ifi miselo ye ne si tahisize ñohola sikwatanyana sa Lipaki za Jehova ba ba tozizwe ba ba sa pila ni balikani ba bona, ba buñata bo butuna? Taba ya luna ye tatama i ka talusa.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Jehova u tahisize lipaki lifi mwahal’a lilimo-limo?

• Babilona yo mutuna u simuluhile cwañi?

• Jehova n’a tuheleziñi Jerusalema, ona muleneñi wa sicaba sa lipaki za hae, ku sinyiwa ka 607 B.C.E.? ni ka 70 C.E.?

• Sitopa sa mulibeleli wa Jehova ni balikani ba sona ba bonisize moya ufi?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 22]

Sitopa sa mulibeleli wa Jehova si tonela musebezi wa sona