Ku Wabelelwa Mulimu Ya Lu Pilisa

“Ni ka tabela [Muñ’a] Bupilo, ni wabelelwe Mulimu ya ni pilisa.”—HABAKUKI 3:18.

1. Daniele n’a boni pono yañi pili Babilona i si ka wa kale ka 539 B.C.E.?

LILIMO ze fitelela ze lishumi pili Babilona i si ka wa kale ka 539 B.C.E., mupolofita Daniele wa musupali n’a boni pono ye nyangumuna. Ne i bonisize cimo likezahalo za lifasi ze yo fita mane kwa ndwa ya mafelelezo ya mwahal’a lila za Jehova ni Mulena y’a ketile, yena Jesu Kreste. Daniele n’a ikutwile cwañi? N’a ize: “Na welela . . . ne ni komokile pono yeo.”—Daniele 8:27.

2. Daniele n’a boni mifilifili mañi mwa pono, mi mu ikutwa kuli i fakaufi cwañi?

² Luna bo? Se ku fitile nako ye telele hahulu ku zwa nako yeo! Lu ikutwa cwañi ha lu lemuha kuli mufilifili wa n’a boni Daniele mwa pono, yona ndwa ya Armagedoni, i fa ngo ni mulomo? Lu eza cwañi ha lu lemuha kuli bumaswe bo bu patuluzwi mwa bupolofita bwa Habakuki se bu atile hahulu kuli mane lila za Mulimu li tamehile ku sinyiwa? Mwendi lu ikutwa sina mwa n’a ikutwezi Habakuki, mo ku taluselizwe mwa kauhanyo 3 ya buka ya hae ya bupolofita.

Habakuki U Lapelela Sishemo sa Mulimu

3. Habakuki n’a lapelezi bomañi, mi manzwi a hae a kona ku lu bisa cwañi?

³ Habakuki kauhanyo 3 ki tapelo. Ka ku ya ka timana 1, tapelo yeo i opelwa ka mukwa wa lipina za malilo. Tapelo ya mupolofita y’o inge ne li ya ku itapelela. Kono luli, Habakuki u lapelela sicaba sa Mulimu se si ketilwe. Kacenu, tapelo ya hae i na ni taluso ye tuna kwa batu ba Mulimu, ba ba sweli ku eza musebezi wa ku kutaza za Mubuso. Ha lu bala Habakuki kauhanyo 3 ka ku hupula nto yeo, manzwi a yona a lu lilokisa kono hape a lu tabisa. Tapelo kamba pina ya malilo ya Habakuki i lu susueza hahulu ku wabelelwa Jehova, yena Mulimu ya lu pilisa.

4. Habakuki n’a sabeziñi, mi lu kona ku libelela kuli Mulimu u ka itusisa m’ata a hae afi?

⁴ Sina mo se lu bonezi mwa litaba ze peli ze felile, naha ya Juda ne i sinyehile maswe mwa miteñi ya Habakuki. Kono Mulimu n’a si ke a tuhelela muinelo wo ku zwelapili. Jehova n’a ka eza se siñwi, sina mwa n’a ezelize  kwamulaho. Ki lona libaka mupolofita y’o ha n’a lilile kuli: “[Muñ’a] Bupilo, ni utwile taba ya hao, mane ni sabile!” N’a talusañi? ‘Taba ya Jehova’ yeo ne li likezo ze m’ata za Mulimu za kwamulaho ili ze ne ñozwi, ze cwale ka za fa Liwate le li Fubelu, mwa lihalaupa, ni kwa Jeriko. Habakuki n’a ziba hande likezo zeo, mi ne li mu sabisize kakuli n’a ziba kuli Jehova u ka itusisa hape m’ata a hae a matuna kuli a timeze lila za hae. Ha lu bona bumaswe bwa batu kacenu, ni luna lwa ziba kuli Jehova u k’a nga muhato sina mwa n’a ezelize kwaikale. Kana seo sa lu sabisa? Kaniti sa lu sabisa! Kono lu lapela sina mwa n’a lapelezi Habakuki kuli: “U zuse musebezi wa hao, myaha ha i nze i ya; u u bonahalise, myaha ha i nze i ya! Kono mwa buhali bwa hao u hupule ku lu utwela butuku!” (Habakuki 3:2) Ka nako ya Mulimu ye swanela, “myaha ha i nze i ya,” haike a itusise m’ata a hae a makaza. Mi ka nako yeo, haike a hupule ku utwela butuku ba ba mu lata!

Jehova W’a Zamaya!

5. ‘Mulimu n’a zwile kwa Temani’ ka mukwa ufi, mi seo si bonisañi ka za Armagedoni?

⁵ Ku ka ezahalañi Jehova ha ka utwa tapelo ya luna ya ku utwelwa butuku? Lu fumana kalabo kwa Habakuki 3:3, 4. Pili, mupolofita y’o u li: “Wa ta Mulimu, u zwa kwa Temani, Ya-Kenile u zwa kwa lilundu la Parani.” Kale k’o mwa miteñi ya mupolofita Mushe, Temani ni Parani ne li li mwa nzila mo ne ba fitile Maisilaele mwahal’a lihalaupa ha ne ba ya kwa Kanana. Sicabatuna sa Isilaele ha ne si nze si zamaya hamoho, ne ku bonahala inge kuli ki Jehova ka sibili ya n’a zamaya, mi n’a si ke a paleliswa ki se siñwi. Nakonyana pili Mushe a si ka shwa kale, n’a ize: “[Muñ’a] Bupilo u tile, a zwa fa Sinai, a ba pazulela a li fa Seiri; a bonahalisa liseli la hae fa lilundu la Parani, a zwa ku ba ba kenile [mangeloi], ba ba kopani ka bolule ba ba lishumi.” (Deuteronoma 33:2) Jehova ha ka tulukela lila za hae fa Armagedoni, ku ka bonahala m’ata a swana ao a’ sa palelwi.

6. Kwand’a kanya ya Mulimu, Bakreste ba ba na ni kutwisiso ba bonañi hape?

⁶ Habakuki hape u li: “Kanya ya hae [Jehova] i kopanya lihalimu, lifasi li tezi milumbeko ya hae. Ku taha liseli inge la lizazi.” Ki pono kwa ku makaza yeo! Ka niti, batu ha ba koni ku bona Jehova Mulimu mi ba pila. (Exoda 33:20) Niteñi, meto a lipilu za batanga ba Mulimu ba ba sepahala a’ fateha ha ba nahanisisa butuna bwa hae. (Maefese 1:18) Mi Bakreste ba ba na ni kutwisiso, kwand’a ku bona fela kanya ya Jehova, ba bona nto ye ñwi hape. Habakuki 3:4 i ungula i li: “Mataaseli a zwa mwa lizoho la hae; ki mo ku patilwe mata a hae.” Ka niti, lu bona kuli Jehova u itukiselize k’u nga muhato, ka ku itusisa lizoho la hae la bulyo le li m’ata.

7. Mulimu ha zamaya ka tulo, ku ezahalañi ku ba ba mu kwenuhela?

⁷ Mulimu ha zamaya ka tulo cwalo, bakwenuheli ba sinyeha. Habakuki 3:5 i li: “U zamaiwa kwapili ki butuku bo bu feza batu, mi mwamulaho wa hae ku taha butuku bo bu cisa.” Maisilaele ha ne ba li bukaufi ni miseto ya Naha ya Sepiso ka 1473 B.C.E., ba bañata ne ba kwenuhile, ili ku eza buhule ni ku lapela maswaniso. Kabakaleo, ba ba fitelela 20,000 ne ba bulailwe ki butuku bo bu feza batu bo bu zwa ku Mulimu. (Numere 25:1-9) Hona cwale fa, Jehova ha ka tisa “ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela,” ba ba mu kwenuhela ba ka bulaiwa ka ku swana kabakala libi za bona. Ba bañwi mane mwendi ba ka bulaiwa ki matuku tenyene.—Sinulo 16:14, 16.

8. Ka ku ya ka Habakuki 3:6, ki sifi se si ka ezahala kwa lila za Mulimu?

⁸ Mu teeleze cwale mupolofita y’o mw’a taluseza ka swanisezo likezo za Jehova wa limpi. Kwa Habakuki 3:6, lu bala kuli: “[Jehova] h’a yema, lifasi la nyanganyiswa, h’a talima, macaba  a lundulwa, malundu a kale a tubeha, tulundu twa kamita twa patama; yena u ya ka linzila za hae za kale.” Pili, Jehova wa “yema,” inge mueteleli wa mpi ya tatuba sibaka sa ku lwanela ndwa. Lila za hae za ngangama ka sabo. Ba bona mulwanisi wa bona mi ba sisimuha, ba tula-tula ka sabo. Jesu n’a polofitile za nako muta “macaba kaufela a lifasi a ka ikalelwa.” (Mateu 24:30) Ka tiyeho, ba ka lemuha kuli ha ku na ya kona ku lwanisa Jehova. Likopano za butu, mane ni ze bonahala ku inelela inge “malundu a kale” ni “tulundu twa kamita,” li ka shandauka. Cwale se i ka ba inge ‘linzila za Mulimu za kale,’ sina mwa n’a ezelize kwaikale.

9, 10. Habakuki 3:7-11 i lu hupulisañi?

⁹ Jehova u “halifezi” lila za hae. Kono ki lifi lilwaniso za ka itusisa mwa ndwa ya hae ye tuna? Mu teeleze mupolofita y’o ha nze a li talusa, a li: “Buta bwa hao bu tatuluzwi, s’o itamile ku ezeza masika, ki taba ye tiile. U pazula lifasi kuli ku tahe linuka. Malundu a ku bona, mi a ngangama; mezi a mwa libuba a lundumuka. Buliba bu utwisa linzwi la bona, bu yemiseza mazoho a bona kwa lihalimu. Lizazi ni kweli li yema mwa mabaka a zona, kabakala ku saba liseli la masho a hao, ni ku benya-benya kwa lilumo la hao le li fata.”—Habakuki 3:7-11.

¹⁰ Mwa miteñi ya Joshua, Jehova n’a yemisize lizazi ni kweli kuli a bonise m’ata a’ makaza. (Joshua 10:12-14) Bupolofita bwa Habakuki bu lu hupulisa kuli Jehova u ka itusisa m’ata a swana ao fa Armagedoni. Ka 1513 B.C.E., Jehova n’a bonisize kuli wa kona ku zamaisa buliba bwa lifasi ha n’a itusisize Liwate le li Fubelu mwa ku timeza limpi za Faro. Hamulaho wa lilimo ze 40, nuka ya Jordani ye ne tezi hahulu ne i si ka tibela Maisilaele ku silela mwa Naha ya Sepiso. (Joshua 3:15-17) Mwa miteñi ya Debora mupolofita wa musali, mezi a’ buba ne a kukisize makoloi a Sisera, ya n’a li sila sa Isilaele. (Baatuli 5:21) Jehova u ka kona ku itusisa m’ata a swana ao a munda, mezi a buba, ni buliba fa Armagedoni. Mishika ni mamonyi ni zona ki za hae, hamoho ni lilumo ni sipusu se si tezi masho.

11. Ku ka ezahalañi Jehova ha ka itusisa m’ata a hae a matuna?

¹¹ Ka niti, ku ka sabisa hahulu Jehova ha ka itusisa m’ata a hae a matuna hahulu. Manzwi a Habakuki a bonisa kuli busihu bu ka fetuha musihali mi musihali u ka benya hahulu ku fita mo li benyeza lizazi. Ibe kuli taluso ya bupolofita yeo ye buyelezwi ya za Armagedoni ikaba hona cwalo kamba ki swanisezo fela, niti fela kikuli Jehova u ka tula, mi ha ku na sila se si ka banda.

 Batu ba Mulimu Ba Ka Punyuha!

12. Mulimu u ka ezañi kwa lila za hae, kono ki bomañi ba ba ka punyuswa?

¹² Mupolofita y’o u zwelapili ku talusa mw’a ka timeleza Jehova lila za Hae. Kwa Habakuki 3:12, lu bala kuli: “U pazula lifasi ka buhali, u hatikela macaba ka ku a bifela.” Kono Jehova ha na ku timeza bote. Ba bañwi ba ka piliswa. Habakuki 3:13 i li: “U zwezi ku t’o lamulela sicaba sa hao! Ku t’o pilisa mutoziwa wa hao!” Ka niti, Jehova u ka punyusa batanga ba hae ba ba tozizwe ba ba sepahala. Kihona cwale Babilona yo mutuna, yona kopano ya mwa lifasi kaufela ya bulapeli bwa buhata, i ka sinyelezwa. Kono kacenu, macaba a lika ku timeza bulapeli bo bu kenile. Batanga ba Jehova ba ka tuha ba lwaniswa ki limpi za Gogo wa kwa Magogo. (Ezekiele 38:1–39:13; Sinulo 17:1-5, 16-18) Kana twaniso ya busatani yeo i ka kona? Ha i na ku kona! Kihona cwale Jehova ka bunyemi a ka nata lila za hae, u ka li pula sina bubeke fa sihoto. Kono u ka punyusa ba ba mu lapela ka moya ni ka niti.—Joani 4:24.

13. Habakuki 3:13 i ka talelezwa cwañi?

¹³ Ku yundiselezwa kwa ba ba maswe ku polofitilwe mwa manzwi a, a li: “[Jehova] u lobaka situwa sa ndu ya ya maswe. U shitula mitomo ya yona, ku i tubelela.” (Habakuki 3:13) “Ndu” yeo ki muinelo o maswe o tahisizwe ki Satani Diabulosi. I ka tubakiwa. “Situwa,” kamba bona baeteleli ba ba lwanisa Mulimu, ba ka pyatiwa. Muyaho mutumbi u ka tubiwa, ku y’o fita ni kwa mutomo wa ona. Ha u sa na ku ba teñi hape. Ikaba kimululo ye nde hahulu yeo!

14-16. Ka ku ya ka Habakuki 3:14, 15, ku ka ezahalañi kwa batu ba Jehova ni kwa lila za bona?

¹⁴ Fa Armagedoni, ba ba ka lika ku timeza “mutoziwa” wa Jehova ba ka lyanganiswa. Ka ku ya ka Habakuki 3:14, 15, mupolofita y’o u bulelela Jehova kuli: “Ka masho a [hae] u punya litoho za batabani ba hae, ba ba ne ba taha sina kakundukundu ku t’o ni hasanya, inze ba tabile, sina ba ba y’o miza mubotana mwa musima wa bona. U zamaisize lipizi za hao fa liwate, fa mandinda a matuna.”

¹⁵ Habakuki ha bulela kuli “batabani . . . ba ne ba taha sina kakundukundu ku t’o ni hasanya,” mupolofita y’o u bulela ka ku yemela batanga ba Jehova ba ba tozizwe. Sina masholi ba ba bandamezi bazamai, macaba a ka shokomokela balapeli ba Jehova kuli a ba timeze. Zona lila zeo za Mulimu ni za batu ba hae li ka ‘taba,’ li nze li sepile ku tula. Bakreste ba ba sepahala ba ka bonahala ku fokola, inge “mubotana.” Kono balwanisi ba Mulimu ha ba ka kalisa twaniso ya bona, Jehova u ka tahisa kuli lilwaniso za bona li ba fetuhele. Ba ka itusisa lilwaniso, kamba “masho” a bona ku bulaya masole ba bona tota.

¹⁶ Kono haki zeo fela. Jehova u ka itusisa limpi za moya ze fita batu kwa m’ata kuli a yundiseleze lila za hae. Ka “lipizi” za limpi za hae za kwa lihalimu ze etelelwa ki Jesu Kreste, u ka hatikela ka tulo mwa “liwate” ni fa “mandinda a matuna,” ili nto ye talusa batu ba bañata-ñata ba ba li lila. (Sinulo 19:11-21) Kihona ba ba maswe ba ka zwiswa fa lifasi-mubu. Yeo ikaba poniso ye tuna luli ya m’ata ni katulo ye lukile ya Mulimu!

Lizazi la Jehova La Taha!

17. (a) Ki kabakalañi ha lu kona ku sepa kuli manzwi a Habakuki a ka talelezwa? (b) Lu kona ku ba cwañi sina Habakuki ha lu nze lu libelezi lizazi le lituna la Jehova?

¹⁷ Lwa kona ku kolwa kuli manzwi a Habakuki a ka tuha a talelezwa. H’a na ku liyeha. Mu ikutwa cwañi ku ziba cimo seo? Mu hupule  kuli Habakuki n’a ñola ka ku buyelelwa ki Mulimu. Jehova u k’a nga muhato, mi ka nako yeo, sinyeho ikaba teñi fa lifasi-mubu. Ki lona libaka mupolofita y’o ha n’a ñozi kuli: “Ni utwile . . . Mi mubili wa ka wa sisimuha; ha ni utwa linzwi leo, milomo ya ka ya mwemweta, masapo a ka a njanja, mañwele a ka a ngungaulana; ni swanezi ku talimela lizazi la ñalelwa inze ni kuzize, sila ha si ka kena ka limpi ku t’o hapa sicaba sa hesu.” (Habakuki 3:16) Habakuki n’a sabile hahulu—mi luli n’a swanela ku saba. Kono kana tumelo ya hae ne i fokozi? Kutokwa ni hanyinyani! N’a lata ku libelela lizazi la Jehova inze a kuzize. (2 Pitrosi 3:11, 12) Kana ni luna ha lu cwalo? Kaniti lu cwalo! Lu lumela ka ku tala kuli bupolofita bwa Habakuki bu ka talelezwa. Kono ku fitela bu talelezwa, lu ka libelela ka pilu-telele.

18. Habakuki niha n’a libelezi butata, n’a ikutwile cwañi?

¹⁸ Ndwa kamita i tisanga butata, nihaiba ku ba ba tuzi. Lico li kana za taela. Maluo a kana a sinyeha. Bunjebwe bu kana bwa ba teñi. Seo ha ne si ka ezahala ku luna, ne lu ka ezañi? Habakuki n’a lu tomezi mutala o munde, kakuli n’a ize: “Kakuli fo, likota za feiga ha li na ku tubula, ni za veine ha li na ku beya; olive i ka tokwahala kwa likota za olive, ni lico mwa masimu; lingu li ka fela mwa mafulisezo, ni likomu mwa milaka. Nihakulicwalo, ni ka tabela [Muñ’a] Bupilo, ni wabelelwe Mulimu ya ni pilisa.” (Habakuki 3:17, 18) Habakuki ka ku ziba cimo n’a libelela kuli butata bu ka ba teñi, mwendi lukupwe. Niteñi, n’a si ka tuhela ku wabelelwa Jehova, ya n’a mu pilisize.

19. Ki bufi butata bo bu tahela Bakreste ba bañata, kono lu kona ku sepañi haiba lu hupula Jehova pili mwa bupilo bwa luna?

¹⁹ Kacenu, mane pili ndwa ya Jehova ya ku timeza ba ba maswe i si ka taha kale, ba bañata ba mwa liziyezi ze t’ata. Jesu n’a polofitile kuli lindwa, lukupwe, lizikinyeho, ni matuku ne li ka ba kalulo ya “sisupo sa ku ba teñi” kwa hae a li mulena. (Mateu 24:3-14, NW; Luka 21:10, 11) Buñata bwa balumeli sina luna ba pila mwa linaha m’o manzwi a Jesu a talelelizwe hahulu, mi kabakaleo ba nyanda maswe. Bakreste ba bañwi ni bona ba kana ba nyanda kwapili. Ku luna ba bañata, ikaba kuli “likota za feiga ha li na ku tubula” pili mafelelezo a si ka taha kale. Niteñi, lwa ziba libaka zeo ha li ezahala, mi seo sa lu tiisa. Hape lwa tusiwa. Jesu n’a sepisize kuli: “Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.” (Mateu 6:33) Seo ha si talusi bupilo bwa mbombolelwa, kono si lu kolwisa kuli ha lu hupula Jehova pili mwa bupilo bwa luna, u ka lu babalela.—Samu 37:25.

20. Ku si na taba ni butata bwa swalelele, lu swanela ku ikatulela ku ezañi?

²⁰ Ku si na taba ni butata bwa swalelele bo bu ka lu tahela, ha lu na ku tuhela ku lumela kuli Jehova wa kona ku lu pilisa. Mizwale ni likaizeli ba luna ba bañata mwa Africa, Upa wa Yurope, ni libaka ze ñwi ba tahelwa ki butata bo butuna, kono ba zwelapili ku ‘tabela Jehova.’ Haike ni luna lu si tuheli ni kamuta ku eza cwalo. Mu hupule kuli Jehova Muambakani ya Pahami ki Yena ya lu fa “mata.” (Habakuki 3:19) Ha na ku lu fulalela ni kamuta. Armagedoni i ka taha luli, mi ka niti i ka latelelwa ki lifasi le linca l’a sepisize Mulimu. (2 Pitrosi 3:13) Kihona cwale “lifasi li ka tala zibo ya kanya ya [Muñ’a] Bupilo, sina mo ku talezi mezi mwa liwate.” (Habakuki 2:14) Ku fitela nako ye nde yeo i fita, haike lu likanyise mutala o munde wa Habakuki. Haike kamita lu ‘tabele Jehova, ni ku wabelelwa Mulimu ya lu pilisa.’

Kana Mwa Hupula?

• Tapelo ya Habakuki i kona ku lu bisa cwañi?

• Jehova u zamaelañi?

• Bupolofita bwa Habakuki bu bulelañi ka za puluso?

• Lu swanela ku libelela lizazi le lituna la Jehova ka mubonelo mañi?

[Lipuzo za Tuto]