Lifasi le Linca—Kana Mu Ka Ba Teñi?

“Se si swanela mutu ku fita, ki ku tabela lika, ni ku eza za buiketo, ka mazazi a bupilo bwa hae; mi hape ni lemuhile kuli mutu kaufela nih’a ca lico, kamba a nwa, kamba a tabela s’a fumani ka musebezi wa hae, ki mpo y’a filwe ki Mulimu.”—MUEKELESIA 3:12, 13.

1. Ki kabakalañi ha lu kona ku ba ni sepo ye nde ka za kwapili?

BATU ba bañata ba nahana kuli Mulimu Ya M’ata Ote u t’ata, mi u buhali. Kono manzwi a’ fahalimu ki yona taba ya niti ye mu ka fumana mwa Linzwi la hae le li buyelezwi. Manzwi ao a lumelelana ni taba ya kuli ki “Mulimu ya tabile” ni kuli n’a beile bashemi ba luna ba pili mwa paradaisi fa lifasi-mubu. (1 Timotea 1:11, NW; Genese 2:7-9) Ha lu bata ku utwisisa lika ze kwapili zeo Mulimu a sepisize batu ba hae, ha lu swaneli ku komoka ha lu ka ituta ka za miinelo ye ka lu tiseza tabo kamita-ni-mita.

2. Ki lifi ze ñwi ze mu nyolelwa?

² Mwa taba ye felile, ne lu nyakisisize libaka ze talu ku z’e ne k’o Bibele i polofita za “mahalimu a manca ni lifasi le linca.” (Isaya 65:17) Bo buñwi bwa bupolofita bo bu sepeha b’o bu  ñozwi kwa Sinulo 21:1. Litimana ze tatama li lu bulelela za nako muta Mulimu Ya M’ata Ote a ka kondolokisa hahulu miinelo ya fa lifasi-mubu. U ka takula miyoko ye tiswa ki matomola. Batu ha ba sa na ku shwa kabakala busupali, matuku, kamba likozi. Maswabi, ku lila, ni ku utwa butuku li ka feliswa. Ki sepo kwa bunde! Kono kana lwa kona ku kolwa kuli i ka talelezwa, mi yona sepiso yeo i kona ku lu ama cwañi ona cwale fa?

Mabaka A’ Kolwisa

3. Ki kabakalañi ha lu kona ku sepa lisepiso za Bibele ka za nako ya kwapili?

³ Mu lemuhe ze ñwi ze i bulela Sinulo 21:5. I bulela manzwi a Mulimu, inz’a li fa lubona lwa hae lwa kwa lihalimu, a’ li: “A mu bone, linto kaufela ni li eza ze nca.” Sepiso ya Mulimu yeo i fitela kwahule zibahazo ya naha ifi kamba ifi ya za tukuluho, milao ya cwale ye tomezwi ku yemela litukelo za batu, kamba milelo ifi kamba ifi ya batu ka za nako ya kwapili. Ki zibahazo ye sepeha ka ku tala ya Yena y’o Bibele i bulela kuli h’a “koni ku puma.” (Tite 1:2) Kwa utwahala ha ne mu ka ikutwa kuli lu feleze honafa, ili ku ikola fela yona tibelelo yeo ye tabisa ni ku sepa Mulimu. Kono ha lu tokwi ku feza. Ki ze ñata ze lu sa swanela ku ituta ka za nako ya luna ya kwapili.

4, 5. Ki bufi bupolofita bwa Bibele bo bu nyakisisizwe kale bo bu kona ku tiisa sepo ya luna ka za ze kwapili?

⁴ Mu yeye ze bulezwi mwa taba ye felile ka za lisepiso za Bibele ze ama mahalimu a manca ni lifasi le linca. Isaya n’a polofitile muinelo o munca o cwalo, mi bupolofita bwa hae ne bu talelelizwe Majuda ha ne ba kondokezi habo bona ni ku kalisa sinca bulapeli bwa niti. (Ezira 1:1-3; 2:1, 2; 3:12, 13) Kono kana zeo ki zona fela ze ne bu talusa bupolofita bwa Isaya? Kutokwa! Za n’a polofitile ne li ka talelezwa ka nzila ye tuna ka nako ye n’e sa li kwahule. Ki kabakalañi ha lu bulela cwalo? Kabakala ze lu bala kwa 2 Pitrosi 3:13 ni kwa Sinulo 21:1-5. Mañolo ao a bulela za mahalimu a manca ni lifasi le linca ze ka tusa Bakreste mwa lifasi kamukana.

⁵ Sina ka mo se lu bonezi, Bibele i itusisa hane pulelo ye li “lihalimu le linca ni lifasi le linca.” Lu nyakisisize ze talu mi lu fitile fa kutwisiso ye susueza. Ka ku nata fa sisupo, Bibele i polofita kuli Mulimu u ka felisa bumaswe ni ze ñwi ze tisa manyando ni kuli kihona a ka fuyaula hape batu mwa muinelo o munca w’a sepisize.

6. Bupolofita bo bune bo bu bulela za “mahalimu a manca ni lifasi le linca” bu polofitañi?

⁶ Ha lu nyakisiseñi cwale lwa bune lo i bulezwi pulelo ya “mahalimu a manca ni lifasi le linca,” kwa Isaya 66:22-24, ye li: “Kakuli mahalimu a manca ni lifasi le linca ze ni ka eza, sina ha li ka ina fapil’a ka, ku bulela [Muñ’a] Bupilo, ni lusika lwa mina ni libizo la mina li ka ina cwalo. Ka kweli ni kweli ha i tasa, ni la Pumulo kaufela mo li tela, mishobo ya batu kamukana i ka kubama fapil’a ka, ku bulela [Muñ’a] Bupilo. Mi ha ba ka zwa, ba ka bona litupu za batu ba ba ikuhumuselize Na; mabuku a bona h’a na ku shwa, mulilo wa bona ha u na ku tima; mi ikaba nto ye sabisa kwa batu kaufela.”

7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku nahana kuli Isaya 66:22-24 i ka talelezwa kwapili?

⁷ Bupolofita b’o ne bu talelelizwe kwa Majuda be ne ba kondokezi habo bona, kono ne ku ka ba ni talelezo ye ñwi hape. Yeo i lukela ku ba lilimo-limo ku zwa fo ne li ñolezwi liñolo la bubeli la Pitrosi ni buka ya Sinulo, kakuli li bulela za ‘lihalimu le linca ni lifasi le linca’ za kwapili. Lwa kona ku libelela talelezo ye tuna ili ye tezi yeo mwa muinelo o munca. Mu nyakisise miinelo ye miñwi ye lu kona ku libelela ku ikola.

8, 9. (a) Batu ba Mulimu ba ka zwelapili ku “ina” ka mukwa ufi? (b) Ki ifi taluso ya bupolofita bwa kuli batanga ba Jehova ba ka lapela “ka kweli ni kweli ha i tasa, ni la Pumulo kaufela mo li tela”?

⁸ Sinulo 21:4 i bulela kuli lifu ha li sa na ku ba teñi. Timana ye mwa Isaya 66 ya lumelelana ni taba yeo. Lwa kona ku bona mwa timana 22 kuli Jehova wa ziba kuli mahalimu a manca ni lifasi le linca ha li na ku ba za swalelele, ze sa ini sibaka. Hape, sicaba sa hae ba ka inelela; ba ka zwelapili ku “ina” fapil’a hae. Zeo Mulimu  a ezelize kale sicaba sa hae se si ketilwe li lu fa sepo. Bakreste ba niti se ba wezwi ki nyandiso ye buhali, mane ku likilwe ka m’ata ku ba yundisa. (Joani 16:2; Likezo 8:1) Niteñi, nihaiba lila za batu ba Mulimu ze m’ata maswe, inge cwalo Mubusi Nero wa Maroma ni Adolf Hitler, ba palezwi ku falalisa basepahali ba Mulimu, ba ba yemela libizo la hae. Jehova u bukelelize puteho ya batu ba hae, mi lu kona ku kolwa kuli u kona ku zwelapili ku i yemela ku ya ku ile.

⁹ Ka nzila ye swana, ba ba sepahala ku Mulimu ka ku ba kalulo ya lifasi le linca, yona nyangela ya balapeli ba niti mwa lifasi le linca, ba ka zwelapili ku yema ka buñwi kakuli ba ka na ba ezeza Mubupi wa zote bulapeli bo bu kenile. Bulapeli b’o ha bu na ku ezwa ka malindela kamba mutakafululele. Mulao wa Mulimu, o n’o filwe Maisilaele ka Mushe, n’o tokwa likezo ze ñwi za bulapeli ka kweli, sina mo i boniseza kweli ye tasa, ni ka viki, sina mo li boniseza lizazi la Pumulo. (Livitike 24:5-9; Numere 10:10; 28:9, 10; 2 Makolonika 2:4) Kacwalo Isaya 66:23 i bulela za bulapeli bwa kamita bo bu zwelapili bwa Mulimu, ka viki ni viki ni ka kweli ni kweli. Ha ku sa na ku ba ni ku latula Mulimu ni buipi bwa bulapeli. “Mishobo ya batu kamukana i ka kubama fapil’a” Jehova.

10. Ki kabakalañi ha mu kona ku ikolwisa kuli lifasi le linca ha li na ku sinyiwa ku ya ku ile ki ba ba maswe?

¹⁰ Isaya 66:24 i lu kolwisa kuli kozo ni ku luka kwa lifasi le linca ha li na ku bembiwa. Ba ba maswe ha ba na ku li sinya. Mu hupule kuli 2 Pitrosi 3:7 i bulela kuli ku ka taha “lizazi la Katulo ni ku yunda kwa banyefuli.” Ba ba ka yunda ki banyefuli. Ba ba si na mulatu ha ba na ku holofazwa, ili nto ye shutana ni mo ku ezahalela hañata mwa lindwa za batu, m’o palo ya batu-tu ba ba shwa i fita ya masole. Muatuli yo Mutuna u lu kolwisa kuli lizazi la hae ikaba la ku yunda kwa banyefuli.

11. Isaya u bonisa kuli ba ba lwanisa Mulimu ni bulapeli bwa hae ba ka ba cwañi kwapili?

¹¹ Bapunyuhi ba ba lukile ba ka bona kuli linzwi la bupolofita la Mulimu ki la niti. Timana 24 i polofita kuli “litupu za batu ba ba ikuhumuselize” Jehova li ka paka katulo ya hae. Mutalusezo wa Isaya u kana wa kakamalisa. Niteñi, u lumelelana ni litaba ze ezahezi. Kwande a mamota a Jerusalema wa kale ne ku inzi mabunda a manyalala mi, fokuñwi, ni litupu za likebenga ze ne silahilwe ili ze ne ngiwa kuli ha li swaneli kepelo ye kutekeha. * Mabuku ni mulilo o cisa  hahulu wa kwateñi n’o si ke wa liyeha ku cisa lotee manyalala ni litupu zeo. Ku bonahala kuli swanisezo ya Isaya i talusa katulo ya Jehova ye tezi ya ku timeza balobi ba mulao.

Z’a Sepisize

12. Isaya u lu bonisañi ze ñwi ka za bupilo mwa lifasi le linca?

¹² Sinulo 21:4 i lu bulelela lika ze ñwi ze si ke za ba teñi mwa muinelo o munca o taha. Kono ze ka ba teñi ki lifi? Bupilo bu ka ba cwañi? Kana lwa kona ku ziba ze ñwi ze sepeha? Kaniti lwa kona. Isaya kauhanyo 65 i polofita miinelo ye lu ka ikola haiba Jehova a lu lumeleza ku pila h’a ka bupa, ka kutwisiso ye tezi, mahalimu a manca ni lifasi le linca zeo. Ba ba ka fiwa tohonolo ya ku inelela mwa lifasi le linca ha ba na ku supala ni ku shwa ni kamuta. Isaya 65:20 i lu kolwisa kuli: “Ha ku sa na ku bonwa mwanana ya ka pila mazazinyana fela, kamba mucembele ya si ka feleleza mazazi a hae. Kakuli ya ka shwa h’a sa pilile myaha ye mwanda, u ka bulelwa kuli n’a sa li mwanana; mi muezalibi wa myaha ye mwanda ikaba mutu ya kutilwe.”

13. Isaya 65:20 i lu kolwisa cwañi kuli batu ba Mulimu ba ka pila mwa buiketo?

¹³ Taba yeo ha ne i talelelizwe pili ku bahabo Isaya, ne ku talusa kuli bana mwa naha ne ba siyo mwa kozi. Ne ku si ke kwa taha lila, sina mo ne ba ezelize Mababilona, kuli ba t’o hapa limbututu kamba ku bulaya banna ka nako ye ne ba sa ikola bupilo. (2 Makolonika 36:17, 20) Mwa lifasi le linca le li taha, batu ba ka ba mwa buiketo, ku si na kozi, ba ka ikola bupilo. Haiba mutu a ipangula ka bomu ku Mulimu, h’a na ku tuhelelwa inz’a pila. Mulimu u ka mu bulaya. Ku cwañi ya fosa ka bomu h’a li wa myaha ye mwanda? U ka shwa a li “mwanana” ha ku bapanywa ni ku pila ku ya ku ile.—1 Timotea 1:19, 20; 2 Timotea 2:16-19.

14, 15. Ka ku ya ka Isaya 65:21, 22, ki ifi misebezi ye kolwisa ye mu kona ku libelela ku eza?

¹⁴ Ku fita ku landalala fa mubulaelo wa ya fosa ka bomu, Isaya u talusa mo bu ka bela bupilo mwa lifasi le linca. Mu nahane kuli mu mwa muinelo w’o. Ze mu kana mwa nahana pili ki lika ze mi ama luli. Zeo ki zona z’a talusa Isaya mwa litimana 21 ni 22, kuli: “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona; ba cale likota za veine mi ba ce ze bewa ki zona. Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi, kamba ku cala likota za veine mi li ciwe ki ba sili, kakuli mazazi a ba sicaba sa ka, a ka likana ni mazazi a likota; mi baketiwa ba ka, ba ka ikola misebezi ya mazoho a bona nako ye telele.”

¹⁵ Haiba ha mu zibi ku yaha kamba ku eza njimo, bupolofita bwa Isaya mwendi bu talusa kuli lituto li mi libelezi. Kono kana ne mu si ke mwa tabela ku ituta zona ka tuso ya baluti ba ba kona, mwendi mane ni be mu yahile mabapa ni bona ba ba sishemo ili ba ba mi tusa ka tabo? Isaya n’a si ka bulela haiba ndu ya mina ikaba ni mahaulo a matuna a’ na ni masila, ili a’ ka mi konisa ku ikola tumoya to tu bata hande,  kamba mahaulo a’ kwalilwe a mangilasi mo mu kona ku buha myaha ye cinca. Kana ndu ya mina mu ka i beya situwa se si shendami kuli ku shulumuke teñi pula kamba litwa? Kamba kana miinelo ya myaha i ka tokwa situwa se si lapami, inge cwalo za kwa Middle East, ili situwa fo mu kona ku kopana ni lubasi lwa mina kuli mu ikole lico ni makande?—Deuteronoma 22:8; Nehemia 8:16.

16. Ki kabakalañi ha mu kona ku libelela kuli lifasi le linca li ka kolwisa ku ya ku ile?

¹⁶ Ku fita ku ziba litaba ze cwalo, sa butokwa hahulu kikuli mu ka ba ni ndu ye mi konka. Ikaba ya mina, isiñi inge kacenu ha mu kana mwa sukuluka ku yaha ndu kono ya to pila teñi ki u sili. Isaya 65:21 hape i bulela kuli mu ka cala licalo ni ku ca miselo ya teñi. Kaniti, seo si bonisa ka bukuswani muinelo wa ka nañungelele. Mu ka ikola hahulu-hulu za mazoho a mina, ili miselo ya ze mu sebelelize. Mu ka kona ku eza cwalo ka nako ye telele—inge ya “mazazi a likota.” Kaniti nto yeo i ka taleleza pulelo ya kuli ‘linto kaufela ikaba ze nca’!—Samu 92:12-14.

17. Ki ifi sepiso yeo sihulu i ka tiisa lipilu za bashemi?

¹⁷ Haiba mu bashemi, manzwi a, a ka mi tiisa pilu: “Ha ba na ku sebeza ku sa tusi se siñwi, kamba ku pepa bana ba ba sa pili; kakuli ba ka ba lusika lo lu fuyauzwi ki [Muñ’a] Bupilo, mi bana ba bona ba ka ba ni bona. Ba si ka ni biza kale, ni ka be ni alabile; mi nako ye ba sa bulela, ni ka be ni utwile.” (Isaya 65:23, 24) Kana mwa ziba bumai bwa “ku pepa bana ba ba sa pili”? Lwa ziba matata a mañata a’ unjami bana ili a’ loba lipilu za bashemi ni ba bañwi. Hape kaufel’a luna lu iponezi bashemi ba ba iyakatwa hahulu lindongwamo, misebezi, kamba minyaka ya bona kuli mane ha ba toli hahulu ni bana ba bona. Kono Jehova u lu kolwisa kuli u ka utwa ni ku eza se siñwi ka za butokwi bwa luna, mane ni ku bu libelela.

18. Ki kabakalañi ha mu kona ku libelela ku ikola ku ba ni lifolofolo mwa lifasi le linca?

¹⁸ Ha mu nze mu nahana ze mu kana mwa ikola mwa lifasi le linca, mu ikupulise pono yeo linzwi la bupolofita la Mulimu li talusa kuli: “Sitongwani si ka fula hamoho ni ngu, mi tau i ka pila bucwañi sina pulu, liluli li be sico sa noha. Ha ku sa na ya ka holofaza kamba ku sinya fa lilundu la ka le li kenile, ku bulela [Muñ’a] Bupilo.” (Isaya 65:25) Baswanisi ba likile ku swanisa pono yeo, kono pono yeo haki siswaniso-swaniso fela sa ku ikupulela. Pono yeo ikaba ya luli. Batu ba ka pilisana ka kozo mi ba pilisane cwalo ni lifolofolo. Bocaziba ba ze pila ni ba ba lata lifolofolo ba bañata ba itusisa nako ye ba sa ikanguzi hande kuli ba itute ka za mifuta i sikai ya lifolofolo kamba mufuta  kamba mushobo u li muñwi. Kono mu nahane ze mu ka kona ku ituta ka za lifolofolo ha li ka tuhela ku saba batu. Ka nako yeo mu ka kona ku yela nihaiba linyunywani ni tufolofolo to tunyinyani to tu pila mwa mushitu kamba mutemwa—ku tu tatuba, ku ituta se siñwi ku tona, ni ku tu tabela. (Jobo 12:7-9) Mu ka eza cwalo ku si na kozi, ku si na ku holofazwa ki batu kamba lifolofolo. Jehova u li: “Ha ku sa na ya ka holofaza kamba ku sinya fa lilundu la ka le li kenile.” Zeo li ka fapana hahulu ni ze lu bona ni z’e lu tahela kacenu!

19, 20. Ki kabakalañi batu ba Mulimu ha ba fapana hahulu ni batu ba bañata kacenu?

¹⁹ Sina mo ne ku bulelezwi kwa makalelo, batu ha ba koni ku polofita ze ka ezahala kwapili ba sa bushi, ku si na taba ni lipilaelo ze atile ka za lilimo ze sikiti ze nca. Kabakaleo, ba bañata ba zwafa, ku lyangana, kamba ku felelwa ki sepo. Peter Emberley, muzamaisi wa yunivesiti ye ñwi kwa Canada, n’a ñozi kuli: “[Ba bahulu] ba bañata kwa nalulelule ba sweli ku tandanisa lipuzo ze mutomo za ze lu pilela. Ni mañi? Ki lifi luli ze ni mbindanela? Ni ka siyela lusika lo lu taha sanda sifi? Ba sweli ku ikataza luli ha ba nze ba supala kuli ba fumane kutwisiso ni mulelo mwa bupilo bwa bona.”

²⁰ Mwa kona ku utwisisa libaka ba bañata ha ba katazeha cwalo. Ba kana ba bata ku ikola bupilo ka ku eza lika za ku ikatuluseza teñi kamba lika ze ñwi za ku itabisa ka zona. Kono ha ba zibi ze ka ezahala kwapili, kacwalo bupilo ku bona ha bu na tuso, tamaiso, ni mulelo tota. Kono mu bapanye bupilo bwa mina ni bwa bona, ka ku ya ka ze lu nyakisisize fa. Mwa ziba kuli mwa mahalimu a manca ni lifasi le linca z’a sepisize Jehova, lu ka kona ku talima kai ni kai ni ku bulela ka pilu kaufela kuli, ‘Ee, Mulimu luli u ezize linto kaufela ku ba ze nca!’ Lu ka ikola lika zeo luli!

21. Ki ifi nto ye swana ye lu fumana kwa Isaya 65:25 ni Isaya 11:9?

²¹ Haki ku ikanyisa ha lu nahana za ku pila mwa lifasi le linca la Mulimu. U lu mema, mane ni ku lu susueza, ku mu lapela ka niti cwale ni ku kena mwa bupilo f’o ‘ba si ke ba holofaza kamba ku sinya fa lilundu la hae le li kenile.’ (Isaya 65:25) Kono kana mu lemuhile kuli Isaya n’a talusize lika ze cwalo kwa makalelo-kalelo, mi n’a ekelize teñi nto ye tokwahala hahulu kuli lu to ikola hahulu mwa lifasi le linca? Isaya 11:9 i bulela kuli: “Ha ku sa na ya ka holofaza kamba ku sinya fa lilundu la ka le li kenile; kakuli lifasi li ka tala zibo ya [Muñ’a] Bupilo, sina mezi mw’a kwahelezi liwate.”

22. Nyakisiso ya luna ya bupolofita bo bune bwa Bibele i swanela ku tiisa tundamo ya luna ya ku ezañi?

²² “Zibo ya [Muñ’a] Bupilo.” Mulimu h’a ka eza linto kaufela ku ba ze nca, bayahi ba lifasi ba ka ba ni zibo ye nepahezi ka za yena ni tato ya hae. Zeo li ka fitela kwahule ku ituta fela mo li inezi lifolofolo. Ku tokwahala ku ituta Linzwi la hae le li buyelezwi. Ka mutala, mu nahane ze ñata ze lu itutile ka ku nyakisisa fela bupolofita bo bune bo bu bulela za “mahalimu a manca ni lifasi le linca.” (Isaya 65:17; 66:22; 2 Pitrosi 3:13; Sinulo 21:1) Kaniti mwa swanela ku bala Bibele ka zazi. Kana mwa ezanga cwalo kamita? Haiba ha mu ezangi cwalo, ki lifi licinceho ze mu kona ku eza ilikuli ka zazi mu balange ze ñwi z’a bulela Mulimu? Mu ka fumana kuli kwand’a ku libelela fela ku ikola mwa lifasi le linca, mu ka fumana tabo ye tuna nihaiba cwale, sina mwa n’a i fumanezi walisamu.—Samu 1:1, 2.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Ki kabakalañi ha lu kona ku nahana kuli Isaya 66:22-24 i polofita ze sa li kwapili?

• Ki lifi sihulu ze mu nyolelwa mwahal’a lika ze bulezwi mwa bupolofita bwa Isaya 66:22-24 ni Isaya 65:20-25?

• Ki afi mabaka e mu bezi ni sepo ka za nako ya mina ya kwapili?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 15]

Isaya, Pitrosi, ni Joani ne ba polofitile za “mahalimu a manca ni lifasi le linca”