Mu Utwe Seo Moya U Si Bulela
Mu Utwe Seo Moya U Si Bulela
“Ha mu ka ya ku la bulyo kamba la nzohoto, lizebe za mina li ka utwa mwamulaho a mina linzwi le li li: Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!”—ISAYA 30:21.
1, 2. Jehova u ambolisani cwañi ni batu ku kala haisali?
MWA sooli sa Puerto Rico, ku fumaneha sihoho sa manzwi se si swana inge mukeke se situna ka ku fitisisa ili se si hoha hahulu manzwi ka ku fitisisa mwa lifasi. Ka lilimo ze mashumi-shumi, ba sayansi ba sepile ku amuhela litaba ze zwelela kwande a lifasi, ka ku itusisa sona sipangaliko se situna seo. Kono litaba ze cwalo ha li si ka amuhelwa ni kamuta. Nihakulicwalo, ufi ni ufi wa luna ka nako ifi kamba ifi, wa kona ku amuhela litaba ze utwahala hande-nde ze zwelela kwahule ni lifasi—a sa itusisi lipangaliko ze tatezani. Zona zeo li zwelela kwa Simbule se situna hahulu ku fita sifi kamba sifi sa mwa moya. Ki mañi Simbule sa litaba zeo, mi ki bomañi ba ba li amuhela? Litaba zeo li bulelañi?
2 Mwa Bibele ku ñozwi litaba ze sikai ka za linako muta litaba ze zwelela ku Mulimu ne li utwahalizwe kwa batu. Fokuñwi be ne ba tisize litaba zeo ne li libupiwa za moya za n’a lumile Mulimu. (Genese 22:11, 15; Zakaria 4:4, 5; Luka 1:26-28) Halalu, linzwi la Jehova ka sibili ne li utwilwe. (Mateu 3:17; 17:5; Joani 12:28, 29) Mulimu hape n’a bulezi ka bapolofita, mi ba bañata ku bona ne ba ñozi za n’a ba buyelezi ku bulela. Kacenu, lu na ni Bibele, mo ku ñozwi litaba ze ñata ze cwalo, hamohocwalo ni lituto za Jesu ni balutiwa ba hae. (Maheberu 1:1, 2) Jehova kaniti u file litaba kwa libupiwa za hae za batu.
3. Ki ufi mulelo wa litaba za Mulimu, mi lu tokwiwa ku ezañi?
3 Litaba zeo kaufela ze buyelezwi ze zwelela ku Mulimu li patulula ze nyinyani ka za pupo ye bonahala. Li toma mamelelo fa lika za butokwa ni ku fita, ze ama bupilo bwa luna cwale ni kwapili. (Samu 19:7-11; 1 Timotea 4:8) Jehova u itusisa zona kuli a lu zibise tato ya hae ni ku lu fa ketelelo ya hae. Ki yona nzila ye ñwi yeo ka yona manzwi a mupolofita Isaya a talelezwa, a’ li: “Ha mu ka ya ku la bulyo kamba la nzohoto, lizebe za mina li ka utwa mwamulaho a mina linzwi le li li: Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!” (Isaya 30:21) Jehova ha lu hapelezangi ku teeleza kwa “linzwi” la hae. Ki ku luna ku latelela ketelelo ya Mulimu ni ku zamaya mwa nzila ya hae. Kabakaleo Mañolo a lu eleza ku teeleza kwa litaba za Jehova. Mwa buka ya Sinulo, susuezo ya kuli lu “utwe seo Moya u si bulelela” i fumaneha h’a supile.—Sinulo 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22.
4. Kana mwa miteñi ya luna lwa swanela ku libelela ku ambolisana ni Mulimu luli ku zwelela kwa lihalimu?
4 Kacenu, Jehova ha buleli ku luna luli ku zwelela mwa lihalimu. Nihaiba mwa miteñi ya ze mwa Bibele, Mulimu n’a bulelanga fela ka siwela, fokuñwi ha se ku fitile lilimo ze mianda-nda. Ku zwa haisali, Jehova hañata u ambolisana ni batu ba hae ka linzila ze ñwi. Ni kacenu ku cwalo. Ha lu nyakisiseñi linzila ze talu zeo ka zona Jehova a ambolisana ni luna kacenu.
“Liñolo Kamukana Li Tahile ka Moya”
5. Ki ifi nzila ye tuna yeo ka yona Jehova a ambolisana ni batu kacenu, mi lu kona ku tusiwa cwañi ki yona?
5 Nzila ye tuna yeo Mulimu a ambolisana ka yona ni batu ki ka Bibele. I tahile ka moya wa Mulimu, mi kaufela ze mwateñi li kona ku lu tusa. (2 Timotea 3:16) Bibele i tezi mitala ya batu ba luli ba ba kile ba pila be ne ba itusisize tukuluho ya bona mwa ku keta ku teeleza kwa linzwi la Jehova kamba ku sa li teeleza. Mitala ye cwalo i lu hupulisa libaka ha ku li kwa butokwa ku teeleza ku seo moya wa Mulimu u si bulela. (1 Makorinte 10:11) Mwa Bibele hape ku na ni butali bo bu tusa, i lu fa kelezo ka linako f’o lu ezeza likatulo mwa bupilo. Ku swana inge kuli Mulimu u mwamulaho wa luna, u bulela mwa lizebe za luna kuli: “Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!”
6. Ki kabakalañi Bibele ha i li ye pahami hahulu ku fita libuka ze ñwi kaufela?
6 Kuli lu kone ku utwa zeo moya u bulela ka Bibele, lu lukela ku i balanga kamita. Bibele haki buka fela ye ñozwi hande, ili ye tumile, inge libuka ze ñwi kaufela ze ñata za kacenu. Bible i tahile ka moya wa Mulimu mi i na ni mihupulo ya Mulimu. Maheberu 4:12 i li: “Linzwi la Mulimu ki le li pila, mi li na ni mata; kwa buhali li fita lilumo le li lozizwe kafa ni kafa, mi li punya ku y’o fita kwa makauhanelo a moya ni pilu, ni kwa makopanelo a masapo, ni kwa mooko; mi li na ni bubebe mwa ku atula maikuto ni mihupulo ya mwa pilu.” Ha lu nze lu bala Bibele, ze ñozwi mwateñi li punya maikuto ni litakazo za mwa pilu inge lilumo, ili ku bonisa ka mo lu latelela tato ya Mulimu.
7. Ki kabakalañi ku bala Bibele ha ku li kwa butokwa hahulu, mi lu susuezwa ku i balanga hakai?
7 “Maikuto ni mihupulo ya mwa pilu” i kona ku cinca nako ha i nze i ya ni ha lu nze lu iponela ze ezahala mwa bupilo, ze nde hamoho ni ze maswe. Ha lu sa ituti kamita Linzwi la Mulimu, mihupulo, mibonelo, ni maikuto a luna ha li sa na ku lumelelana ni likuka za Mulimu. Kabakaleo, Bibele i lu eleza kuli: “Mu zwelepili ku itekula ili mina ku bona kana mu teñi mwa tumelo, mu zwelepili ku itika ili mina.” (2 Makorinte 13:5, NW) Kuli lu zwelepili ku utwa seo moya u si bulela, lu swanela ku mamela kelezo ya ku bala Linzwi la Mulimu ka zazi.—Samu 1:2.
8. Ki afi manzwi a muapositola Paulusi a’ lu tusa ku itatuba ka za ku bala Bibele?
8 Kupuliso ya butokwa kwa babali ba Bibele ki ye: Mu fumanange nako ye ñata ya ku nahanisisa ze mu bala! Ha lu nze lu ikataza ku latelela kelezo ya ku bala Bibele ka zazi, ne lu si ke lwa bata ku bala ka lubilo likauhanyo ze ñata ku si na ku utwisisa ze lu bala. Hailifo ku bala Bibele kamita ki kwa butokwa, se lu balela ha si swaneli ku ba ku latelela fela tomahanyo; lu swanela ku ba ni takazo ye buniti ya ku ituta ka za Jehova ni milelo ya hae. Kabakaleo, lu kana lwa itusisa manzwi a, a muapositola Paulusi kuli lu itatube. Ha n’a ñolela kwa Bakreste ba bañwi, n’a ize: “Ni kubama ka mañwele fapil’a Ndate, . . . ni nze ni lapela kuli, . . . Kreste a yahe mwa lipilu za mina ka tumelo; ni kuli ha mu se mu hulile mwa lilato ni ku tiya mwateñi, mu kone ku utwisisa hamoho ni balumeli kamukana, fo ku kuma bupala bwa lona, ni butelele bwa lona, ni butungi bwa lona, ni butelele bwa lona bwa ku ya kwahalimu, mi mu zibe lilato la Kreste le li fita zibo kamukana, mi mu tale mutalelela kaufela wa Mulimu.”—Maefese 3:14, 16-19.
9. Lu kona ku hulisa ni ku tungisa cwañi takazo ya luna ya ku lutiwa ki Jehova?
9 Ki niti kuli ba bañwi ka sipepo ha ba tabelangi ku bala, hailifo ba bañwi ki babali ba batuna. Kono ku si na taba ni mo lu inezi ka butu, lwa kona ku hulisa ni ku tungisa takazo ya luna ya ku lutiwa ki Jehova. Muapositola Pitrosi n’a talusize kuli lu swanela ku ba ni takazo ya ku ba ni zibo ya Bibele, mi n’a lemuhile kuli takazo ye cwalo neikana ya tokwa ku huliswa. N’a ñozi kuli: ‘Sina bana ba ba s’a zw’o pepwa, mu shukelwe mabisi a moya, a’ si ka zwakwa, kuli ka ona mu hulele ze pilisa.’ (1 Pitrosi 2:2) Ku n’o ikalimela kwa tokwahala kuli lu kone ‘ku shukelwa’ ku ituta Bibele. Sina ha lu kona ku fita fa ku tabela lico ze nca ha se lu li likile h’a sikai, mubonelo wa luna wa ku bala ni ku ituta wa kona ku cinca hande haiba lu tundamena ku latelela tomahanyo ya kamita.
“Lico ka Nako Ye Lukela”
10. Ki bomañi ba ba li sitopa sa “mutanga ya sepahala, ya na ni ku kutwisiso,” mi Jehova u itusisa bona cwañi kacenu?
10 Nzila ye ñwi yeo Jehova a itusisa mwa ku bulela ni luna kacenu i zibahalizwe ki Jesu kwa Mateu 24:45-47. Teñi k’o, n’a bulezi za puteho ya Bakreste ba ba tozizwe ka moya, yena “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” ya ketilwe kuli a fe “lico ka nako ye lukela.” Ka buñwi, batu ba ba mwa sitopa seo ki “batanga” ba Jesu. Bona bao, hamoho ni “buñata bo butuna” bwa “lingu ze ñwi,” ba amuhela susuezo ni ketelelo. (Sinulo 7:9; Joani 10:16) Buñata bwa lico zeo za ka nako ye lukela li tahanga ka lihatiso, ze cwale ka Tora ya ku Libelela, ni Awake!, ni ze ñwi cwalo. Lico ze ñwi za kwa moya li fiwanga ka lingambolo ni liponiso kwa mikopano ye mituna ni ya puteho.
11. Lu bonisa cwañi kuli lu amuhela seo moya u si bulela ka “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso”?
11 Litaba ze fiwa ka “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” li lukiselizwe ku tiisa tumelo ya luna ni ku twaelisa kutwisiso ya luna. (Maheberu 5:14) Kelezo yeo i kana ya fiwa ka nañungelele ilikuli yo muñwi ni yo muñwi a kone ku i sebelisa mwa bupilo bwa hae. Fokuñwi, hape lu amuhelanga kelezo ka za likalulo ze ñwi ze nongile za mupilelo wa luna. Lu swanela ku ikutwa cwañi haiba luli lu teeleza ku seo moya u si bulela ka sitopa sa mutanga? Muapositola Paulusi u alaba kuli: “Mu utwe bazamaisi ba mina, mi mu ipeye kwatas’a bona.” (Maheberu 13:17) Ki niti kuli kaufela ba ba eza litukiso zeo ki batu ba ba si ka petahala. Kono Jehova u tabela ku itusisa batanga ba hae, niha ba si ka petahala, kuli a lu etelele mwa nako ye ya maungulo.
Ketelelo ya Lizwalo la Luna
12, 13. (a) Ki ifi nzila ye ñwi ya ketelelo y’a lu file Jehova? (b) Ki ifi susuezo ye nde yeo lizwalo li kona ku ba ni yona nihaiba kwa batu ba ba si na zibo ye nepahezi ya Linzwi la Mulimu?
12 Jehova u lu file nzila ye ñwi ye kona ku lu fa ketelelo—ili lizwalo la luna. N’a beile ku mutu maikuto a ku ziba bunde ni bumaswe. Ki kalulo ya mo lu inezi. Mwa liñolo la hae kwa Maroma, muapositola Paulusi n’a ize: “Bamacaba ba ba si na Mulao, ha ba eza ka sizwalo ze laelwa ki Mulao, bona, ba ba si na Mulao ba na ni mulao mo ku bona. Bao ba bonahaza kuli litaelo za Mulao li ñozwi mwa lipilu za bona, inze ba pakelwa ki lizwalo la bona; mi mihupulo ya bona fokuñwi ya ba nyaza, fokuñwi ya ba yemela.”—Maroma 2:14, 15.
13 Ba bañata ba ba sa zibi hande Jehova, ka nzila ye ñwi, mihupulo ni likezo za bona li kona ku lumelelana ni likuka za Mulimu za bunde ni bumaswe. Ku swana inge kuli ba utwa ka bunya linzwi mwahali le li ba etelela mwa nzila ye lukile. Haiba ba ba si na zibo ye nepahezi ya Linzwi la Mulimu ba cwalo, u zibe he kwa Bakreste ba niti, linzwi la mwahali leo li swanela ku bulela ka ku tumusa! Ka niti, lizwalo la Mukreste le li lutilwe ka zibo ye nepahezi ya Linzwi la Mulimu ili le li sebelisana ni moya o kenile wa Jehova li kona ku fa ketelelo ye itingiwa.—Maroma 9:1.
14. Lizwalo le li lutilwe ka Bibele li kona ku lu tusa cwañi ku latelela ketelelo ya moya wa Jehova?
14 Lizwalo le linde, le li lutilwe ka Bibele, li kona ku lu hupulisa nzila yeo moya u tokwa kuli lu zamaye ku yona. Fokuñwi mwendi Mañolo kamba lihatiso za luna ze tomile fa Bibele ha li buleli ka ku nonga ka za muinelo o muñwi mo lu kana lwa ipumana. Niteñi, lizwalo la luna li kana la lu fa temuso, ili ku lu lemusa ka za nzila ye kona ku lu holofaza. Mwa miinelo ye cwalo, ku hana litemuso za lizwalo la luna, ku kana kwa talusa ku hana seo moya wa Jehova u si bulela. Kono ha lu ituta ku itinga fa lizwalo la luna la Sikreste le li lutilwe, lwa kona ku eza likatulo ze nde niha ku si na ketelelo ye nongile ye ñozwi. Nihakulicwalo, ki kwa butokwa ku hupula kuli ha ku si na sikuka, kamba mulao wa Mulimu, ne lu ka fosa ha ne lu ka bata kuli Bakreste ba bañwi ba latelele ze li bulela lizwalo la luna mwa litaba ze li za ka butu luli.—Maroma 14:1-4; Magalata 6:5.
15, 16. Kiñi ze kona ku fokolisa lizwalo la luna, mi lu kona ku tibela cwañi nto yeo?
15 Lizwalo le li kenile, le li lutilwe ka Bibele ki mpo ye nde ye zwelela ku Mulimu. (Jakobo 1:17) Kono kuli mpo yeo i kone ku ba ketelelo mwa muzamao, lu swanela ku i sileleza kwa likukuezo ze maswe. Haiba li latelelwa, lizo ni mikwa ya ko lu pila ze lwanisana ni likuka za Mulimu li kona ku fokolisa lizwalo la luna ni ku palelwa ku lu etelela mwa nzila ye lukile. Lu kana lu sa koni ku atula litaba hande mi mane lu kana lwa ipuma ka ku nahana kuli nto ye maswe ki ye nde luli.—Mu bapanye Joani 16:2.
16 Haiba lu zwelapili ku hana litemuso za lizwalo la luna, linzwi la lona li ka ya li fokola ku fitela lu cinela mwa muzamao. Walisamu n’a bulezi za batu ba ba cwalo ha n’a ize: “Lipilu za bona li nunile, ki mafula fela.” (Samu 119:70) Ba bañwi ba ba hana litemuso za lizwalo la bona ba palelwanga ku nahana hande. Ha ba sa etelelwa ki likuka za silumeli mi ha ba koni ku eza likatulo ze lukile. Kuli lu pime muinelo wo, lu swanela ku utwa litemuso za lizwalo la luna la Sikreste nihaiba mwa litaba ze bonahala bunyinyani.—Luka 16:10.
Mbuyoti Ki Ya Ba Ba Teeleza ni ku Utwa
17. Ha lu nze lu teeleza kwa ‘linzwi le li mwamulaho wa luna’ ni ku utwa lizwalo la luna le li lutilwe ka Bibele, lu ka fuyaulwa cwañi?
17 Ha lu nze lu ba ni mukwa wa ku teeleza kwa ‘linzwi le li mwamulaho wa luna,’ ha li nze li bulelwa ka Mañolo ni ka mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso, ni ha lu nze lu mamela litemuso za lizwalo la luna le li lutilwe ka Bibele, Jehova u ka lu fa moya wa hae. Mi moya o kenile ona u ka ekeza kwa buikoneli bwa luna bwa ku amuhela ni ku utwisisa z’a lu bulelela Jehova.
18, 19. Ketelelo ya Jehova i kona ku lu tusa cwañi mwa bukombwa bwa luna ni mwa mupilelo wa luna wa ka butu?
18 Moya wa Jehova hape u ka lu konisa ku ba ni butali ni bundume ha lu talimana ni miinelo ye t’ata. Sina mo ne ku bezi kwa baapositola, moya wa Mulimu u kona ku susumeza mihupulo ya luna ni ku lu tusa kamita ku eza ni ku bulela ka ku latelela likuka za Bibele. (Mateu 10:18-20; Joani 14:26; Likezo 4:5-8, 13, 31; 15:28) Moya wa Jehova ha u kopani ni buikatazo bwa luna beñi, lu ka kona ku kondisa ha lu nze lu eza likatulo ze butokwa mwa bupilo, ili ku lu fa bundume bwa ku latelela zona likatulo zeo. Ka mutala, mwendi mu kana mwa nahana za ku cinca mupilelo wa mina kuli mu fumane nako ye ñata ya ku eza lika za kwa moya. Kamba mwendi mu bata ku eza liketo za butokwa, ze kona ku cinca bupilo bwa mina, ze cwale ka ku keta wa ku nyalana ni yena, ku nahanisisa mubeleko o mu filwe, kamba ku leka ndu. Ku fita ku tuhelela maikuto a luna a butu ku ba ona a’ lu ezisa likatulo, lu swanela ku teeleza ku seo moya wa Mulimu u bulela ni ku eza ka ku ya ka ketelelo ya ona.
19 Kaniti lwa itebuha litemuso ni likelezo ze sishemo ze lu fiwanga ki Bakreste ba bañwi, hamoho ni maeluda. Kono lu si ke lwa litelanga fela ba bañwi kuli ba lu bulelele za ku eza. Haiba lwa ziba nto ye nde ya ku eza ni licinceho ze lu tokwa ku eza mwa mubonelo ni muzamao wa luna kuli lu tabise Mulimu, ha lu ezeñi cwalo. Jesu n’a ize: “Ha mu zibile zeo, mu na ni mbuyoti, haiba mwa li eza.”—Joani 13:17.
20. Ba ba teeleza kwa ‘linzwi le li mwamulaho wa bona’ ba fumana mbuyoti mañi?
20 Ee luli, kuli ba zibe mwa ku tabiseza Mulimu, Bakreste ha ba tokwi ku utwa linzwi luli le li zwelela kwa lihalimu, mi hape ha ba tokwi ku potelwa ki lingeloi. Ba fuyauzwi ka ku ba ni Linzwi la Mulimu le li ñozwi ni ketelelo ye lilato ye fiwa ka sitopa sa hae sa batoziwa ba ba fa lifasi-mubu. Haiba ba mamela ka tokomelo ‘linzwi leo le li mwamulaho wa bona’ ni ku latelela ketelelo ya lizwalo la bona le li lutilwe ka Bibele, ba ka kona ku eza tato ya Mulimu. Mi kaniti ba ka iponela sepiso ya muapositola Joani ha i talelezwa, ye li: “Ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.”—1 Joani 2:17.
Lundululo ye Kuswani
• Ki kabakalañi Jehova ha ambolisana ni libupiwa za hae za batu?
• Lu kona ku tusiwa cwañi ki tukiso ya ku bala Bibele kamita?
• Lu swanela ku ikutwa cwañi ka za ketelelo ya sitopa sa mutanga?
• Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku hana litemuso za lizwalo le li lutilwe ka Bibele?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Mutu ha tokwi lipangaliko ze tatezani kuli a amuhele litaba ze zwelela ku Mulimu
[Manzwi a bañi]
Courtesy Arecibo Observatory/David Parker/Science Photo Library
[Siswaniso se si fa likepe 26]
Jehova u bulela ku luna ka Bibele ni ka “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso”