Mu Ise Pilu kwa Linzwi la Bupolofita la Mulimu la mwa Linako za Luna

“Mwan’a mutu, u utwiseze hande kuli pono yeo i supa kwa linako za maungulo.”—DANIELE 8:17.

1. Jehova u bata kuli batu kaufela ba zibeñi ka za mazazi a luna?

JEHOVA h’a ipulukeli zibo ya lika ze ka ezahala kwapili. Kono ki Mupatululi wa likunutu. Mane u bata kuli batu bote ba zibe kuli se lu keni luli mwa “linako za maungulo.” Zeo ki litaba za butokwa kwa batu ba ba eza 6 bilioni ba ba pila fa lifasi cwale!

2. Ki kabakalañi batu ha ba iyakatwa ka za nako ya kwapili ya batu?

² Kana kwa komokisa kuli lifasi le li ka tuha li fela? Batu ba kona ku zamaya fa kweli, kono mwa libaka ze ñata, ha ba koni ku tambala mwa makululu a’ fa pulaneti fa ba sa sabi. Ba kona ku kabisa ndu ka mifuta kaufela ya maluwo a cwale, kono ba palelwa ku fukuza ku shandauka kwa mabasi. Mi ba konile ku tahisa kuli ze li be linako za ku sebelisa likompyuta, kono ba palezwi ku luta batu ku pila hamoho ka kozo. Mapalelwi ao a yemela bupaki bo bu mwa Mañolo bo buñata-ñata bo bu li lu pila mwa linako za maungulo.

3. Manzwi a’ li “linako za maungulo” n’a bulezwi lili lwa pili fa lifasi-mubu?

³ Manzwi ao a’ hoha mamelelo, a’ li “linako za maungulo,” n’a bulezwi lwa pili fa lifasi-mubu ki lingeloi Gabriele lilimo ze bat’o ba 2,600 kwamulaho k’o. Mupolofita yo muñwi wa Mulimu n’a ngangami ha n’a utwile Gabriele a bulela kuli: “Mwan’a mutu, u utwiseze hande kuli pono yeo i supa kwa linako za maungulo.”—Daniele 8:17.

Ze Ki “Linako za Maungulo”!

4. Bibele i talusa linako za mafelelezo ka manzwi mañi a mañwi?

⁴ Lipulelo ze ambola za “linako za maungulo” ni “linako za maungulo [ze] na ni nako ye tomilwe”  li fumaneha h’a 6 mwa buka ya Daniele. (Daniele 8: 17, 19; 11: 35, 40; 12: 4, 9) Li ama “mazazi a maungulelo” a n’a polofitile muapositola Paulusi. (2 Timotea 3:1-5) Jesu Kreste n’a bulezi nako yeo kuli ki fona f’a ka ‘bela teñi’ a filwe ku ba Mulena mwa lihalimu.—Mateu 24:37-39, NW.

5, 6. Mwa linako za mafelelezo, ki bomañi ba ba ‘matezi kafa ni kafa,’ mi ki lifi ze zwile mwateñi?

⁵ Daniele 12:4 i li: “Wena Daniele, u pate litaba zeo, mi u tiise buka yeo ka liswayo, ku isa mane fa nako ya maungulo. Ba bañata ba ka be ba matela kafa ni kafa, mi zibo i ka ekezeha.” Kutwisiso ya buñata bwa za n’a ñozi Daniele ne i patezwi batu ni ku tiiswa ka liswayo ka lilimo ze mianda-nda. Kono kacenu bo?

⁶ Mwa linako za mafelelezo ze, Bakreste ba bañata ba ba sepahala ba se ba ‘matezi kafa ni kafa’ mwa Linzwi la Mulimu, yona Bibele. Ki lifi ze zwile mwateñi? Jehova u fuyauzi buikatazo bwa bona, mi zibo ya luli i atile. Ka mutala, Lipaki za Jehova ba ba tozizwe ba kapwekilwe kutwisiso, y’e ba tusize ku utwisisa kuli Jesu Kreste n’a bile Mulena wa lihalimu ka 1914. Ka mwa n’a bulelezi muapositola kwa 2 Pitrosi 1:19-21, batoziwa bao ni balikani ba bona ba ba sepahala ba sweli ku ‘isa pilu kwa linzwi la bupolofita’ mi ba kozwi ka ku tala kuli ye ki yona nako ya maungulo.

7. Ki litaba mañi ze ñwi ze ezisa buka ya Daniele ku ba ye ipitezi?

⁷ Buka ya Daniele i ipitezi ka linzila li sikai. Ku yona lu bala za mulena ya fumba ku silaha ba ba butali ba hae kakuli ba palelwa ku tungunyuna ni ku talusa tolo ya hae ye zinga, kono mupolofita wa Mulimu yena wa i tungunyuna. Batangana ba balalu ba ba ikwangela ku lapela siswanisotuna ba nepelwa mwa liyeku-yeku le li lyakama, kono ba punyuha ba si ka babuha ni hanyinyani. Ka nako ya mukiti, mianda-nda ya batu ba bona lizoho le li ñola manzwi a’ sa zibahali fa limota la ndu ya mulena. Baleli ba ba lunya ba tahisa kuli musupali yo muñwi a nepelwe mwa musima wa litau, kono u zwa mwateñi a si na nihaiba mufanunuti. Libatana z’e ne za bonwa mwa pono, mi taluso ya zona ya bupolofita i t’o punya ni mwa nako ya maungulo.

8, 9. Buka ya Daniele i kona ku lu tusa cwañi, sihulu nako ye, ili nako ya maungulo?

⁸ Kwa iponelwa hande kuli buka ya Daniele i na ni likalulo ze peli ze shutana hahulu. Kalulo ye ñwi ki makande, mi ye ñwi ki bupolofita. Sibeli sa likalulo zeo za kona ku yaha tumelo ya luna. Makande a teñi a lu bonisa kuli Jehova Mulimu u fuyola ba ba zwelapili ku sepahala ku yena. Mi likalulo za bupolofita li yaha tumelo ka ku bonisa kuli Jehova wa ziba ze ka ezahala mwa lilimo ze mianda-nda—mane ni z’e likiti-kiti—ze sa taha.

⁹ Bupolofita bo bu fitana-fitana bo bu ñozwi ki Daniele bu talusa za Mubuso wa Mulimu. Ha lu nze lu bona talelezo ya bupolofita bo bu cwalo, tumelo ya luna ya tiiswa, mi ni buikolwiso bwa luna bwa tiiswa bwa kuli lu pila mwa nako ya maungulo. Kono ku na ni ba ba hanyeza Daniele, ili ba ba bulela kuli bupolofita bo bu mwa buka ye bizwa ka libizo la hae ne bu ñozwi hamulaho wa likezahalo ze bonahala kuli za bu taleleza. Haiba buipapato b’o ki bwa niti, u zibe zeo buka ya Daniele i polofitile ka za nako ya maungulo za hononeha. Bahanyezi hape ba honona makande a’ mwa buka yeo. Cwale ha lu tatubisiseñi litaba.

Muzeko!

10. Buka ya Daniele i zekiswa ka nzila ifi?

¹⁰ Mu nahane kuli mu mwa kuta, inze mu teeleza muzeko. Muzekisi u pihelela kuli muzekiswi ki lihata. Ka ku swana, buka ya Daniele i bonisa kuli ki ye buniti mi ne i ñozwi ki mupolofita wa Muheberu ya n’a pilile mwahal’a lilimo za mwanda wa bu 7 B.C.E. ni wa bu 6 B.C.E. Kono bahanyezi ba pihelela kuli buka yeo i tezi mashano. Cwale kanti pili lu boneñi haiba makande a’ mwa buka yeo a lumelelana ni ze ezahezi.

11, 12. Ki sifi se ne si ezahezi kwa kañi ya kuli Belishazare ne li mutu ya n’a sa zibwi?

¹¹ Ha l’u ngeni kuli lu nyakisisa taba ye lu kana lwa biza, taba ya mubusi y’a sa zibahali. Daniele kauhanyo 5 i bonisa kuli Belishazare n’a li mulena mwa Babilona nako ye ne u ngandumuzwi muleneñi wo ka 539 B.C.E. Bahanyezi ne ba lwanisize taba yeo kakuli kutwi libizo la Belishazare ne li sa fumanehi ku sili haisi fela mwa Bibele.  Baituti ba kale ba litaba ze ezahezi ne ba ize Nabonidus ne li yena mulena wa mafelelezo wa Babilona.

¹² Kono ka 1854, tubyana twa lizupa twa litaba ne tu pumbuzwi mwa matota a’ sinyehile a munzi wa Uri o n’o li mwa Babilona wa kale wo cwale se li kalulo ya Iraq. Litaba ze fa tubyana t’o ne li na ni tapelo ya Mulena Nabonidus ye ne bulezi za “Bel-sar-ussur, mweli wa ka.” Nihaiba bahanyezi ne ba na ni ku lumela kuli y’o ne li yena Belishazare ya bulelwa mwa buka ya Daniele. Kanti mubusi ya twi h’a zibahali y’o n’a li teñi luli, kikuli fela n’a si ka zibahala kale mwa litaba za silifasi. Bo ki bu li buñwi fela kwa bupaki bo buñata bwa kuli za n’a ñozi Daniele ki ze buniti luli. Bupaki bo bu cwalo bu bonisa kuli kaniti buka ya Daniele ki kalulo ya Linzwi la Mulimu ye lu swanela ku isa hahulu pilu ona nako ye, ili nako ya maungulo.

13, 14. Nebukadenezare ne li mañi, mi n’a lapela sihulu mulimu mañi wa buhata?

¹³ Kalulo ye butokwa ya buka ya Daniele ki bupolofita bo bu ama munyololo wa mibuso ye m’ata ka ku fitisisa mwa lifasi ni likezo za ba bañwi kwa babusi ba yona. Yo muñwi wa babusi bao a kana a bulelwa ku ba ndwalume ya n’a yahile mubusotuna. Ha n’a sa libelela ku yola lubona lwa Babilona, nabi y’o ni mpi ya hae ba bita mpi ya Faro Neko wa Egepita kwa Karekemishi. Kono liñusa ze ñwi za hapeleza nabi ya tuzi y’o ku siyela bazamaisi ba mpi ya hae ku feleleza ndwa. Ha n’a utwile kuli Nabopolassar ndat’ahe u timezi, mucaha y’o, ya bizwa Nebukadenezare a yola lubona ka 624 B.C.E. Mwahal’a puso ya hae ya lilimo ze 43, a yaha mubuso o n’o mizize likalulo ze ne i hapile Asirya, mi a yandululela mubuso wa hae kwa Siria ni Palestine ku y’o fita kwa museto wa Egepita.

¹⁴ Nebukadenezare sihulu n’a lapelanga Merodaki, ona mulimu o mutuna wa Babilona. Mulena n’a nga kuli Merodaki ki yena ya n’a mu tusa ku wina lindwa kaufela za n’a wina. Mwa Babilona, Nebukadenezare a yaha ni ku kabisa litempele za Merodaki ni za milimu ye miñwi ye miñata ya Babilona. Siswaniso sa gauda seo mulena wa Babilona y’o n’a tomile fa libala la Dura mwendi ne si yahezwi Merodaki. (Daniele 3:1, 2) Mi ku bonahala kuli Nebukadenezare n’a itingile hahulu fa bulauli ha n’a singanyeka mwa ku lwanela lindwa za hae.

15, 16. Nebukadenezare n’a ezizeñi mwa Babilona, mi ki sifi se ne si ezahezi ha n’a itumbile ka za butuna bwa yona?

¹⁵ Nebukadenezare ha n’a felelelize ku yaha mamota a Babilona a matuna a’ tatahani ao ndat’ahe n’a kalile ku yaha, muleneñi n’o bonahala kuli ha u koni ku punyiwa. Kuli a kolwise muoli wa hae wa Mumede, ya n’a nyolelwa malundu ni mishitu ya n’a siile habo, kutwi Nebukadenezare n’a limile litima ze fa ñambamo—ze balelwa kwa lika ze supile ze makaza za kwaikale. N’a ezisize Babilona ku ba ona muleneñi wa mamota a matuna ka ku fitisisa haisali. Mi n’a itumba hahulu ka za ona muleneñi wa bulapeli bwa buhata w’o!

¹⁶ Zazi le liñwi Nebukadenezare a itumba kuli: ‘Ha ni li, ki yena Babilona yo mutuna, munzi o ni yahile?’ Kono ka mo i bulelela Daniele 4:30-36, “taba isali mwa hanu ya mulena,” a kalisa ku takana. A fula bucwañi ka lilimo ze supile a sa koni ku busa, ili ku taleleza bupolofita bwa Daniele. Hasamulaho a kutisezwa mubuso wa hae. Kana mwa ziba se i polofita kezahalo yeo? Kana mwa kona ku talusa m’o talelezo ya yona ye tuna i lu fitiseza luli kwa nako ya maungulo?

Ku Nopa Bo Buñwi kwa Bupolofita

17. Ne mu ka talusa cwañi tolo ya bupolofita yeo Mulimu n’a ezisize Nebukadenezare ku lola ha n’a li mwa silimo sa bubeli sa puso ya hae ya bulena bwa lifasi?

¹⁷ Cwale ha lu nopeñi bo buñwi kwa bupolofita bo bu mwa buka ya Daniele. Mwa silimo sa bubeli sa puso ya Nebukadenezare a li yena mubusi wa bupolofita bwa mwa Bibele ya m’ata ka ku fitisisa mwa lifasi (606/605 B.C.E.), Mulimu a mu  lolisa ze sabisa maswe. Daniele kauhanyo 2 i bulela kuli tolo yeo ne li ya za siswanisotuna sa toho ya gauda, sifuba ni mazoho a silivera, mba ni lilupi za kopa, linumbu za sipi, ni minwana ya mautu ya sipi ye zwakani ni lizupa. Likalulo-kalulo za siswaniso seo ne li yemelañi?

18. Toho ya gauda, sifuba ni mazoho a silivera, ni mba ni lilupi za sipi ye fubelu ya kopa za siswaniso se si mwa tolo ne li yemelañi?

¹⁸ Mupolofita wa Mulimu n’a bulelezi Nebukadenezare kuli: “Mulena . . . toho ya gauda ki wena.” (Daniele 2:37, 38) Nebukadenezare ne li yena wa pili mwa lubasi lo ne lu busize mubuso wa Babilona. N’o bitilwe ki Mamede ni Maperesia, ba ba swanisezwa ki sifuba ni mazoho a siswaniso a silivera. Kihona ku taha mubuso wa Magerike, o yemelwa ki mba ni lilupi za kopa. Mubuso o m’ata wo n’o simuluhile cwañi?

19, 20. Alexandere yo Mutuna ne li mañi, mi n’a petile kalulo mañi mwa ku tahisa kuli Mubuso wa Magerike u be o m’ata ka ku fitisisa?

¹⁹ Mwa lilimo za mwanda wa bune B.C.E., mutangana yo muñwi a peta ze tuna mwa talelezo ya bupolofita bwa Daniele. N’a pepilwe ka 356 B.C.E., mi batu ne ba til’o mu fa libizo la Alexandere yo Mutuna. Filipi, yena ndat’ahe, ha n’a bulailwe ka 336 B.C.E., Alexandere wa lilimo ze 20 a kala ku busa Masedonia.

²⁰ Kwa makalelo a kweli ya May, ka 334 B.C.E., Alexandere a kala lindwa za ku hapa. N’a na ni mpinyana ye m’ata ya masole ba nyau b’a 30,000 ni bapahami ba lipizi b’a 5,000. Ka 334 B.C.E., Alexandere a tula ndwa ya hae ya pili ka ku bita Maperesia kwa nuka ye bizwa Granicus kwa mutulo-wiko wa Asia Minor (ye bizwa Turkey cwale). Silimo sa 326 B.C.E. hasi t’o esha, muhapi wa mutundameti y’o a koma Maperesia mi a ya luli kwa upa ku y’o fita kwa nuka ya Indus, ye mwa Pakistan kacenu. Kono Alexandere a luza ndwa ya hae ya mafelelezo inz’a li mwa Babilona. La June 13, 323 B.C.E., ha s’a kwanisize fela lilimo ze 32 ni likweli ze 8 za buhulu, Alexandere a koza kwa sila se si m’ata ka ku fitisisa, lona lifu. (1 Makorinte 15:55) Kono ka buhapi bwa hae, mubuso wa Magerike wa ba ona o m’ata ka ku fitisisa, ka mo ne bu bulelezi cimo bupolofita bwa Daniele.

21. Kwand’a mubuso wa Maroma, ki mubuso mañi o muñwi o m’ata ka ku fitisisa o ne u yemelwa ki mautu a sipi a siswaniso sa mwa tolo?

²¹ Mautu a sipi a sona siswanisotuna seo a yemelañi? A yemela mubuso wa Maroma o swana sina sipi o n’o tubakile ni ku pyataka mubuso wa Magerike. Ka ku shwaula Mubuso wa Mulimu wa n’a kutaza Jesu Kreste, mubuso wa Maroma wa bulaela Jesu fa kota ya linyando ka 33 C.E. Maroma ha ne ba nze ba lika ku timisa Bukreste bwa niti, ba nyandisa balutiwa ba Jesu. Kono mautu a sipi a siswaniso sa n’a lolile Nebukadenezare n’a sa swanisezi fela mubuso wa Maroma. Ne a swaniseza ni mulonga o ne u zwile ku ona, ili Mubuso o m’ata ka ku fitisisa wa Anglo-America.

22. Siswanisotuna sa mwa tolo si lu tusa cwañi ku bona kuli se lu tupwikezi mwa mazazi a maungulo?

²² Lituto za ka tokomelo li bonisa kuli lu tupwikezi hahulu mwa linako za maungulo, kakuli se lu li kwa mautu a mazwake a sipi ni lizupa a sona siswanisotuna seo. Mibuso ye miñwi ya cwale i swana sina sipi, kamba, i na ni buhateleli, hailif’o ye miñwi yona i swana sina lizupa. Lizupa niha li si ka tiya, ili leo “masika a batu” a pangilwe ku lona, mibuso ye swana sina sipi i tuhelezi batu-tu fela ku fitisa maikuto a bona kwa mibuso y’e ba busa. (Daniele 2:43; Jobo 10:9) Ki niti kuli mibuso ye hatelela ni batu-tu fela ha ba koni ku swalana inge sipi ni lizupa mo li sa koneli ku swalana. Kono Mubuso wa Mulimu u katuha u felisa lifasi le, le li abani-abani ku za bupolitiki.—Daniele 2:44.

23. Ne mu ka talusa cwañi tolo ni lipono zeo Daniele n’a bile ni zona mwa silimo sa pili sa puso ya Belishazare?

²³ Kauhanyo 7 ya bupolofita bwa Daniele bo bu swala mamelelo hape i lu tisa kwa nako ya maungulo. I kandeka nto ye n’e ezahezi mwa silimo sa pili sa Mulena Belishazare wa Babilona. Ka nako yeo, ha n’a li wa lilimo ze mwa ma-70, Daniele “a lola, mi a boniswa lipono mwa moya wa hae, inz’a lobezi fa bulobalo bwa hae.” Ki sabo kwa butuna ye ne li mu tiselize lipono zeo! U li: “Ha ni talima, na bona mioya ye mine ya lihalimu i zuha ka mata fa liwate le lituna. Kiha ku omboka libatana ze ne, ze tuna, mwa liwate; mi ki ze fapani se siñwi ku se siñwi.” (Daniele 7:1-8, 15) Ki libatana kwa ku komokisa! Sa pili ki  tau ya mafufa, mi sa bubeli si swana sina bere. Cwale kwa taha ngwe ya mafufa a mane ni litoho z’e ne! Sibatana sa bune se si m’ata hahulu si na ni meno a matuna a sipi ni manaka a lishumi. Kwa manaka a sona a lishumi ku zwa “linakanyana” la “meto a’ swana inge meto a mutu” ni “mulomo o bulela ze tuna.” Ki libatana kwa bumaswe!

24. Ka ku ya ka Daniele 7:9-14, Daniele u bonañi kwa lihalimu, mi yona pono yeo i supa kwa nto mañi?

²⁴ Ku tuha f’o, lipono za Daniele li bulela za kwa lihalimu. (Daniele 7:9-14) “Yo Muhulu wa Mazazi,” yena Jehova Mulimu, u bonwa inz’a inzi mwa lubona mwa kanya a li Muatuli. ‘Ba ba eza bolule ba bolule kwa buñata ba mu sebeleza, mi ba ba eza limilyoni za limilyoni, ba yema fapil’a hae.’ H’a atula libatana zeo, u li byangula bulena mi u sinya sibatana sa bune. “Ya swana sina mwan’a mutu” u fiwa ku busa “ba mishobo kaufela, ni ba macaba, ni ba lipuo kaufela” ku ya ku ile. Seo ne si supa kwa nako ya maungulo ni kwa coliso ya Mwan’a mutu, yena Jesu Kreste, ka 1914.

25, 26. Ki lipuzo mañi ze kana za zuha ha lu bala buka ya Daniele, mi ki hatiso mañi ye kona ku lu tusa ku li alaba?

²⁵ Lwa ziba kuli babali ba buka ya Daniele ba ka ba ni lipuzo. Ka mutala, libatana z’e ne za mwa Daniele kauhanyo 7 li yemelañi? Ki ifi taluso ya bupolofita bwa za “lisunda ze 70,” ze bulezwi kwa Daniele 9:24-27? Ku cwañi ka za Daniele kauhanyo 11 ni twanisano ya bupolofita ye bulezwi ka za “mulena wa kwa Mutulo” ni “mulena wa kwa Mboela”? Lu kona ku libelelañi kwa malena bao mwa nako ya maungulo?

²⁶ Jehova u file batanga ba hae ba ba tozizwe ba ba fa lifasi ku utwisisa litaba zeo, ba ba bizwa kuli “ba ba kenile ba Muambakani-ya-Pahami” kwa Daniele 7:18. Hape, “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” u lukisize kuli kaufel’a luna lu utwisise ze ñwi ka za zeo mupolofita Daniele n’a buyelezwi ku ñola. (Mateu 24:45) Zeo li kona ku fumanwa mwa buka ye sa zo hatiswa ye li Mu Ise Pilu kwa Bupolofita bwa Daniele! Hatiso ye, ya maswaniso a buheha, ili ya makepe a 320, i nyakisisa kalulo ni kalulo ya buka ya Daniele. I talusa bupolofita ni bupolofita, b’o kaufela bu yaha tumelo, hamoho ni makande kaufela a’ ñozwi ki Daniele mupolofita ya latwa.

Taluso ya Luli Ya mwa Mazazi A Luna

27, 28. (a) Ki bufi buniti ka za talelezo ya bupolofita bo bu mwa buka ya Daniele? (b) Lu pila mwa nako ifi, mi ki sifi se lu swanela ku eza?

²⁷ Mu nyakisise sisupo se situna se: Kwand’a litaba li sikai fela, bupolofita kaufela mwa buka ya Daniele se bu talelelizwe. Ka mutala, cwale lu bona muinelo wa lifasi o swanisezwa ki mautu a siswaniso sa mwa tolo ye mwa Daniele kauhanyo 2. Simbumbutwa sa kota se si bulezwi mwa Daniele kauhanyo 4 ne si tamuluzwi ka coliso ya Jesu Kreste, Mulena wa Bumesiya, ka 1914. Ee, ka mo ne ku polofitezwi mwa Daniele kauhanyo 7, Yo Muhulu wa Mazazi ki fona fa n’a fezi Mwan’a mutu bubusi.—Daniele 7:13, 14; Mateu 16:27–17:9.

²⁸ Mazazi a’ 2,300 a’ bulezwi mwa Daniele kauhanyo 8, hamoho ni mazazi a’ 1,290 ni a’ 1,335 a’ talusizwe mwa kauhanyo 12 kaufela a se a felile. Nyakisiso ya Daniele kauhanyo 11 i bonisa kuli twanisano ya “mulena wa kwa Mutulo” ni “mulena wa kwa Mboela” se i li fakaufi ni kaungu-ungu ka yona. Zeo kaufela li ekeza kwa bupaki bwa mwa Mañolo bwa kuli cwale se lu keni luli mwa nako ya maungulo. Ka ku bona kuli lu mwa nako ye ipitezi, ki sifi se lu lukela ku tundamena ku eza? Ku si na kuli cwañi, lu swanela ku mamela linzwi la bupolofita la Jehova Mulimu.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Mulimu u bata kuli batu kaufela ba zibeñi ka za mazazi a luna?

• Buka ya Daniele i kona cwañi ku yaha tumelo ya luna?

• Siswanisotuna sa n’a lolile Nebukadenezare ne si na ni likalulo mañi, mi zona likalulo zeo ne li yemelañi?

• Ki sifi se si lemuseha ka za talelezo ya bupolofita bo bu mwa buka ya Daniele?

[Lipuzo za Tuto]