Mu Kumalele ‘Sepo ya Mina ya ku Piliswa’!
Mu Kumalele ‘Sepo ya Mina ya ku Piliswa’!
“Lu apale kuwani ya sisole, ili sepo ya ku piliswa.”—1 MATESALONIKA 5:8.
1. “Sepo ya ku piliswa” i tusa cwañi mutu ku itiisa?
SEPO ya ku piliswa i kona ku tusa mutu ku itiisa nihaiba mwa miinelo ye t’ata ka ku fitisisa. Mutu ya n’a li mwa sisepe se si tibile ili ya tiyezi fa nto ye ñwi ye cimbauka u kona ku itiisa ka nako ye telele ha ziba kuli u ka tuha a cimbulwa. Ka nzila ye swana, ka lilimo ze likiti-kiti, ku sepa ‘mw’a piliseza Jehova’ ku tiisize banna ni basali ba tumelo mwa linako ze t’ata, mi sepo yeo ha i si ka tahisa maswabi ni kamuta. (Exoda 14:13; Samu 3:8; Maroma 5:5; 9:33) Muapositola Paulusi n’a swaniselize “sepo ya ku piliswa” kwa “kuwani ya busole” ye li sisilelezo sa kwa moya sa Mukreste. (1 Matesalonika 5:8; Maefese 6:17) Kaniti, sepo ya kuli Mulimu u ka lu pilisa i sileleza minahano ya luna, i lu tusa ku iswala ku si na taba ni butata, twaniso, ni miliko.
2. “Sepo ya ku piliswa” ki mutomo cwañi wa bulapeli bwa niti?
2 Hatiso ye bizwa The International Standard Bible Encyclopedia i li: “Sepo ya za nako ya kwapili ne i siyo kwa bahedeni” mwa miteñi ya Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili. (Maefese 2:12; 1 Matesalonika 4:13) Niteñi, “sepo ya ku piliswa” ki kalulo ye mutomo ya bulapeli bwa niti. Ka mukwa ufi? Pili, ku piliswa kwa batanga ba Jehova ku ezezwa libizo la hae. Asafi walisamu n’a lapezi kuli: “U lu tuse Mulimu, Mupilisi wa luna, kabakala ku kuteka Libizo la hao; u lu lamulele.” (Samu 79:9; Ezekiele 20:9) Ku zwa f’o, mutu u swanela ku kolwa limbuyoti z’a sepisize Jehova kuli a be ni silikani se sinde ni yena. Paulusi n’a ize: “Kwand’a tumelo mutu h’a koni ku tabelwa ki Yena; kakuli ya taha ku Mulimu u swanezi ku lumela kuli Mulimu u teñi, ni kuli ki Yena ya fa ba ba mu bata mupuzo.” (Maheberu 11:6) Hape Paulusi n’a talusize kuli nto ye ñwi ye tuna ya n’a tezi Jesu fa lifasi-mubu ki ku t’o pilisa ba ba bakile. N’a ize: “Ki linzwi le li sepahala, le li lukela ku amuhelwa ka ku kolwa kaufela, le li li: Jesu Kreste u tile mwa lifasi ku pilisa baezalibi.” (1 Timotea 1:15) Mi muapositola Pitrosi n’a bulezi kuli ku piliswa ki ona “mupuzo wa tumelo.” (1 Pitrosi 1:9) Ee luli, ku ba ni sepo ya ku piliswa kwa lukela. Kono ku piliswa ki nto mañi luli? Mi ku tokwahalañi kuli mutu a piliswe?
Puluso Ki Nto Mañi?
3. Batanga ba Jehova ba kwakale ne ba pilisizwe cwañi?
3 Mwa Mañolo a Siheberu, “puluso” hañata i talusa tamulelo kamba tukuluho kwa manyando kamba kwa lifu le li maswe la ka sipundumukela. Ka mutala, Davida ya n’a bizize Jehova kuli ki “mulamuleli,” n’a ize: “Mulimu wa ka ki licwe . . . ki sisabelo sa ka se si pahami ni mukunda wa ka; Mupilisi wa ka, ki Wena ya ni lamulela mwa butata. Ni ka huweleza ku [Muñ’a] Bupilo, Yena ya lukela ku lumbiwa, cwale ni ka lamulelwa kwa lila za ka.” (2 Samuele 22:2-4) Davida n’a ziba kuli Jehova wa teelezanga batanga ba Hae ba ba sepahala ha ba mu kupa tuso ka t’ata.—Samu 31:22, 23; 145:19.
4. Batanga ba Jehova ba mwa miteñi pili Bukreste bu si ka kalisa kale ne ba na ni sepo mañi ya bupilo bwa kwapili?
4 Batanga ba Jehova ba mwa miteñi pili Bukreste bu si ka taha kale hape ne ba na ni sepo ya bupilo bwa kwapili. (Jobo 14:13-15; Isaya 25:8; Daniele 12:13) Mane, buñata bwa lisepiso za tamulelo ze mwa Mañolo a Siheberu ne li polofita za puluso ye tuna ni ku fita, yona ye isa kwa bupilo bo bu sa feli. (Isaya 49:6, 8; Likezo 13:47; 2 Makorinte 6:2) Mwa miteñi ya Jesu, buñata bwa Majuda ne ba sepile ku fumana bupilo bo bu sa feli, kono ne ba hanile ku amuhela kuli Jesu ki yena ya bu konahalisa. Jesu n’a bulelezi ba bahulu ba bulapeli ba mwa miteñi ya hae kuli: “Mu balisisa Mañolo kakuli mu sepile ku fumana mwateñi bupilo bo bu sa feli; bo ki ona a paka za ka.”—Joani 5:39.
5. Kwa mafelelezo, puluso i ka talusañi?
5 Ka Jesu, Mulimu n’a patuluzi taluso ye tezi ya puluso. Puluso i talusa ku lukululwa kwa puso ya sibi, butanga kwa bulapeli bwa buhata, lifasi le li busiwa ki Satani, sabo ya ku saba batu, mi mane ni kwa sabo ya ku saba lifu. (Joani 17:16; Maroma 8:2; Makolose 1:13; Sinulo 18:2, 4) Kwa mafelelezo, batanga ba Mulimu ba ba sepahala ha ba na ku lukululwa fela kwa manyando ni butata, kono hape ba ka fiwa kolo ya ku pila ku ya ku ile. (Joani 6:40; 17:3) Jesu n’a lutile kuli ku ba ba li “mutapinyana,” puluso ikaba ku zusezwa kwa bupilo bwa kwa lihalimu ili ku y’o busa hamoho ni Kreste mwa Mubuso. (Luka 12:32) Haili batu kaufela, puluso ikaba ku kutiswa kwa bupetehi ni silikani ni Mulimu ze ne ba na ni zona bo Adama ni Eva mwa simu ya Edeni pili ba si ka eza kale sibi. (Likezo 3:21; Maefese 1:10) Mulimu kwa makalelo n’a lelile kuli batu ba pile ku ya ku ile mwa miinelo ya paradaisi ye cwalo. (Genese 1:28; Mareka 10:30) Kono miinelo yeo i kona ku kutiswa cwañi?
Tiululo—Mutomo wa Puluso
6, 7. Jesu u petañi mwa ku piliswa kwa luna?
6 Puluso ya ku ya ku ile i konahala fela ka sitabelo sa tiululo sa Kreste. Kabakalañi? Bibele i talusa kuli Adama ha n’a ezize sibi, n’a ‘itekisize’ ni ku lekisa be ne ba ka ba bana ba hae kaufela, hamoho ni luna, kwa sibi. Kacwalo tiululo ne i tokwahala kuli batu ba be ni sepo ya ngana. (Maroma 5:14, 15; 7:14) Nto ye bonisa kuli Mulimu n’a ka lukisa tiululo ya batu kaufela ki matabelo a lifolofolo a n’a eziwanga mwatas’a Mulao wa Mushe. (Maheberu 10:1-10; 1 Joani 2:2) Sitabelo sa Jesu ki sona se ne si talelelize liswanisezo zeo za bupolofita. Pili Jesu a si ka pepiwa kale, lingeloi la Jehova ne li ize: “Ki yena ya ka pilisa sicaba sa hae kwa libi za sona.”—Mateu 1:21; Maheberu 2:10.
7 Jesu n’a pepilwe ka makazo ki mwalyanjo Maria, mi ka ku ba Mwan’a Mulimu, n’a si ka hoza lifu ku Adama. Nto yeo hamoho ni busepahali bwa hae bo bu tezi ne li tahisize kuli bupilo bwa hae bu be teko ye tokwahala kwa ku lekulula batu kwa sibi ni lifu. (Joani 8:36; 1 Makorinte 15:22) Ka ku fapana ni ba bañwi kaufela, Jesu n’a si ka tameha ku shwa ko ku tiswa ki ku eza sibi. N’a itezi fa lifasi-mubu ku t’o “fa bupilo bwa hae, kuli a liulule ba bañata.” (Mateu 20:28) Ha s’a ezizwe cwalo, Jesu ya zusizwe kwa bafu ili ya beilwe ku ba mulena cwale wa kona ku pilisa bote ba ba eza z’a tokwa Mulimu.—Sinulo 12:10.
Ku Tokwahalañi Kuli Mutu A Piliswe?
8, 9. (a) Jesu n’a alabile cwañi puzo ka za puluso ya n’a buzize nduna wa mutangana ya fumile? (b) Jesu n’a itusisize cwañi kolo yeo kwa ku luta balutiwa ba hae?
8 Nako ye ñwi, nduna yo muñwi wa Muisilaele wa mutangana ili ya fumile n’a buzize Jesu kuli: “Se ni tokwa ku eza ki nto mañi, kuli ni luwe bupilo bo bu sa feli?” (Mareka 10:17) Puzo ya hae mwendi ne i bonisa munahanelo wa Majuda ba bañata mwa miteñi ya hae. Ne ba nahana kuli Mulimu u tokwa misebezi ye miñwi ye minde ni kuli mutu ha eza hande misebezi yeo, u kona ku fiwa mupuzo wa ku piliswa ki Mulimu. Kono buipeyo bwa ka mulao bo bu cwalo bu kona ku tahiswa ki buitati. Misebezi ye cwalo ne i si ka tahisa sepo tenyene ya ku piliswa, kakuli ha ku na mutu wa sibi ya kona ku latelela ka ku tala milao ya Mulimu.
9 Jesu, ka ku alaba mutangana y’o, a mu hupulisa fela kuli a mamele litaelo za Mulimu. Honaf’o nduna wa mutangana y’o a kolwisa Jesu kuli n’a li mamezi ku zwa kwa bwanana bwa hae. Kalabo ya hae ne i tisize kuli Jesu a mu late. Jesu a li ku yena: “U sa tokwile ku eza nto i liñwi; u ye, u lekise s’o sweli kaufela, u si fe babotana, mi u ka ba ni bufumu kwa lihalimu; ha u felize zeo, taha, u ni latelele.” Nihakulicwalo, mutangana y’o a yelela a swabile hahulu, “kakuli n’a sweli maluwo a matuna.” Hasamulaho, Jesu a bulelela balutiwa ba hae kuli ku lata hahulu maluo a lifasi ku tibela mutu ku fumana puluso. A ekeza kuli ha ku na mutu ya kona ku piliswa ka buikatazo bwa hae fela. Niteñi, Jesu a zwelapili ku ba kolwisa kuli: “Kwa batu kwa pala, kono ku Mulimu ha ku pali; kakuli ku Mulimu linto kaufela za konahala.” (Mareka 10:18-27; Luka 18:18-23) Ku piliswa ku konahala cwañi?
10. Lu tokwa ku eza lika mañi kuli lu t’o piliswa?
10 Puluso ki mpo ye zwelela ku Mulimu, kono ha i itaheli fela. (Maroma 6:23) Ku na ni litokwahalo ze ñwi za pili zeo yo muñwi ni yo muñwi a swanela ku fita ku zona kuli a fiwe mpo yeo. Jesu n’a ize: “Mulimu u latile lifasi hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.” Mi muapositola Joani n’a ekelize kuli: “Ya lumela ku Mwana u na ni bupilo bo bu sa feli; mi ya sa lumeli ku Mwana h’a na ku bona bupilo.” (Joani 3:16, 36) Ee luli, Mulimu u tokwa kuli mutu kaufela ya bata ku piliswa ku ya ku ile a be ni tumelo mi a ipeye ku utwa. Yo muñwi ni yo muñwi u lukela ku ikatulela ku amuhela tiululo ni ku hata mw’a n’a hatile Jesu.
11. Mutu ya si ka petahala u kona ku lumelelwa cwañi ki Jehova?
11 Bakeñisa kuli ha lu si ka petahala, ha lu tabelangi ku utwa mi ha lu koni ku utwa ka ku petahala. Ki lona libaka Jehova ha n’a lukisize tiululo kuli libi za luna li lifelwe. Nihakulicwalo, lu lukela ku ikataza kamita ku latelela linzila za Mulimu. Sina Jesu mwa n’a bulelezi nduna wa mutangana ya fumile, lu lukela ku mamela litaelo za Mulimu. Ku eza cwalo ha ku tahisi fela ku lumelelwa ki Mulimu kono hape ku tahisa tabo ye tuna, kakuli “litaelo za hae ha li na bukiti”; ki “mooko.” (1 Joani 5:3; Liproverbia 3:1, 8) Nihakulicwalo, ku t’ata ku kumalela sepo ya ku piliswa.
“Mu Na ni ku Lwanela Tumelo”
12. Sepo ya ku piliswa i tiisa cwañi Mukreste ku hana miliko ya ku eza buhule?
12 Mulutiwa Juda n’a batile ku ñolela Bakreste ba kwa makalelo ka za “ku piliswa ko [ba] kopanezi.” Kono muzamao o maswe wa batu ba bañata ne u tisize kuli a eleze mizwale ba hae ka za ku “lwanela tumelo.” Kaniti, kuli lu t’o piliswa, ha ku si ka likana ku ba ni tumelo, ku kumalela tumelo ya niti ya Sikreste, ni ku ipeya ku utwa, lika fo li lu zamaela fela hande. Buipeyo bwa luna ku Jehova bu swanela ku tiya kuli bu lu tuse ku hana miliko ni mizamao ye maswe. Niteñi, buhule ni tobali ye si ya ka taho, ku shwaula ba ba etelela, likauhano, ni ku honona ne li silafaza moya wa puteho ya mwa lilimo za mwanda wa pili. Kuli a ba tuse ku ambuka mikwa ye cwalo, Juda n’a elelize Bakreste ba bañwi kuli ba si ke ba libala sepo ya bona. A li: “Mina balatiwa mu ikahele fa mutomo wa tumelo ya mina ye kenile hahulu, mu nze mu lapela ka Moya o Kenile. Mu tiiseze mwa lilato la Mulimu, inze mu libelezi sishemo sa Mulen’a luna Jesu Kreste, kuli mu bone bupilo bo bu sa feli.” (Juda 3, 4, 8, 19-21) Sepo ya ku piliswa ne i kona ku ba tiisa mwa ku ikataza ku ba ni muzamao o kenile kamita.
13. Lu kona ku bonisa cwañi kuli ha lu si ka amuhela sishemo sa Mulimu ku sa tusi se siñwi?
13 Jehova Mulimu u tokwa kuli b’a ka pilisa ba be ni muzamao o munde hahulu. (1 Makorinte 6:9, 10) Kono ku kumalela milao ya Mulimu ya muzamao ha ku talusi kuli lu n’o nyaza-nyaza ba bañwi. Haki luna ba ba atula m’o ba bañwi ba ka bela ku ya ku ile. Kono Mulimu ki yena ya ka eza cwalo, sina Paulusi mwa n’a taluselize Magerike kwa Atene kuli: “U tomile lizazi l’a ka atula lifasi ka ku luka, ka Munna y’a beile ku eza seo,” yena Jesu Kreste. (Likezo 17:31; Joani 5:22) Haiba lu na ni tumelo mwa tiululo ya Jesu, ha lu tokwi ku saba lizazi la katulo le li taha. (Maheberu 10:38, 39) Nto ya butokwa kikuli lu si ke lwa “amuhela sishemo sa Mulimu [kutisano ya luna ni yena ka tiululo] ku sa tusi se siñwi” ka ku ituhelela ku ba ni munahano ni muzamao o maswe. (2 Makorinte 6:1) Hape, ka ku tusa ba bañwi kuli ba piliswe, lu bonisa kuli ha lu si ka amuhela sishemo sa Mulimu ku sa tusi se siñwi. Lu kona ku ba tusa cwañi?
Ku Bulelela Ba Bañwi Sepo ya ku Piliswa
14, 15. Ki bomañi bao Jesu a laezi ku hasanya litaba ze nde za puluso?
14 Paulusi ha n’a kutela za n’a bulezi mupolofita Joele, n’a ñozi kuli: “Mutu ni mutu ya biza Libizo la Mulena u ka piliswa.” Mi a ekeza a li: “Kono ba ka biza cwañi ye ba si na tumelo ku yena? Mi ba ka lumela ku yena cwañi, ba si ka utwa za hae? Mi ba ka utwa cwañi, mubuleli h’a li siyo?” Hamulaho wa litimana ze sikai, Paulusi u talusa kuli tumelo ha i itaheli fela; kono i “zwa kwa ku utwa,” f’o kikuli, ku utwa “Linzwi la Kreste.”—Maroma 10:13, 14, 17; Joele 2:32.
15 Ki bomañi ba ba ka tiseza macaba “Linzwi la Kreste”? Jesu n’a file musebezi w’o kwa balutiwa ba hae, bona ba ba lutilwe kale “Linzwi” leo. (Mateu 24:14; 28:19, 20; Joani 17:20) Ha lu eza musebezi wa ku kutaza za Mubuso ni ku tahisa balutiwa, lu eza za n’a ñozi muapositola Paulusi, ha n’a kutela za n’a bulezi Isaya kuli: “Ki a mande hahulu mautu a ba ba tisa Evangeli ya kozo, a ba ba tisa litaba ze nde.” Ba bañata niha ba sa amuheli litaba ze nde ze lu ba tiseza, mautu a luna a sa li a “mande hahulu” ku Jehova.—Maroma 10:15; Isaya 52:7.
16, 17. Ki ifi milelo ye mibeli ye u peta musebezi wa luna wa ku kutaza?
16 Ku eza musebezi wo ku peta milelo ye mibeli ya butokwa. Mulelo wa pili kikuli taba ye nde i lukela ku kutazwa ilikuli libizo la Mulimu li lumbekwe ni kuli ba ba bata ku piliswa ba zibe kwa ku ya. Paulusi n’a utwisisize kalulo yeo ya musebezi w’o. N’a ize: “Kakuli ki sona s’a laezi Mulena, a li: Ni ku beile liseli la macaba, kuli u be ku pilisa kwa ka, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” Kacwalo, ka ku ba balutiwa ba Kreste, yo muñwi ni yo muñwi wa luna u lukela ku iseza batu lushango lo lu pilisa.—Likezo 13:47; Isaya 49:6.
17 Mulelo wa bubeli kikuli ku kutazwa kwa taba ye nde ku lukiseza cimo mutomo wa katulo ya Mulimu ye lukile. Jesu n’a bulezi cwana ka za katulo yeo: “Mwan’a mutu nako y’a ka taha mwa kanya hae, a na ni mangeloi a hae kaufela, u ka ina fa lubona lwa kanya ya hae. Ku ka kopana fapil’a hae macaba kaufela; mi u ka keta ba bañwi ku ba bañwi, sina mulisana h’a keta lingu mwa lipuli.” Nihaike kuli ku atula ni ku ketahanya ku ka eziwa “Mwan’a mutu nako y’a ka taha mwa kanya ya hae,” musebezi wa ku kutaza kacenu u fa batu kolo ya ku ziba ba ba li banyani ba Kreste ba kwa moya ni ku sebeza hamoho ni bona ilikuli ba t’o kona ku piliswa ku ya ku ile.—Mateu 25:31-46.
Mu Swale ka T’ata “Sepo Ye Tezi”
18. Lu kona ku kumalela cwañi ‘sepo ya luna ya ku piliswa’?
18 Ku eza hahulu musebezi wa ku kutaza hape ku lu tusa ku kumalela sepo ya luna. Paulusi n’a ñozi kuli: “Lu shukelwa kuli mutu ni mutu ku mina a bonise ku tukufalelwa cwalo, kuli a be ni sepo ye tezi, ku isa kwa mafelelezo.” (Maheberu 6:11) Kacwalo, yo muñwi ni yo muñwi wa luna a “apale kuwani ya sisole, ili sepo ya ku piliswa,” ni ku hupula cwalo kuli “Mulimu h’a si ka lu tomela buhali, kono s’a lu tomezi kikuli lu luwe bupilo ka Mulen’a luna Jesu Kreste.” (1 Matesalonika 5:8, 9) Hape lu mamele kelezo ya Pitrosi ye li: “Mu itame mwa teka ya kutwisiso ya mina, mu iswale, mi mu libelele ka sepo ye tiile, sishemo se mu ka tisezwa.” (1 Pitrosi 1:13) Bote ba ba eza cwalo ba ka iponela ‘sepo ya bona ya ku piliswa’ i talelezwa ka ku tala!
19. Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?
19 Kono ka nako ya cwale, lu swanela k’u nga cwañi nako ye siyalezi muinelo wo? Lu kona ku itusisa cwañi nako yeo kuli lu t’o ipilisa ni ku pilisa ba bañwi? Lu ka nyakisisa lipuzo zeo mwa taba ye tatama.
Kana Mwa Kona ku Talusa?
• Ki kabakalañi ha lu lukela ku kumalela ‘sepo ya luna ya ku piliswa’?
• Puluso i amañi?
• Lu lukela ku ezañi kuli lu fiwe mpo ya ku piliswa?
• Musebezi wa luna wa ku kutaza u petañi ze lumelelana ni mulelo wa Mulimu?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 24]
Puluso i talusa ze ñata, haki ku bandukiswa fela kwa sinyeho