Ku Cala Lipeu za Niti ya Mubuso
Ku Cala Lipeu za Niti ya Mubuso
“Cala peu ya hao isali kakusasana, mi u si ke wa pumulisa mazoho a hao ka swalala.”—MUEKELESIA 11:6.
1. Bakreste kacenu ba cala cwañi peu?
NJIMO ne li o muñwi wa misebezi ye mituna ya Maheberu ba kwaikale. Ki lona libaka Jesu ha n’a bulezi ni za njimo mwa liswanisezo za hae. N’a pilile mwa Naha ya Sepiso nako kaufela ya n’a bile fa lifasi-mubu. Ka mutala, n’a swaniselize ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu kwa ku cala peu. (Mateu 13:1-9, 18-23; Luka 8:5-15) Ku t’o fita ni kacenu le, ibe kuli lu pila ko ku eziwa njimo kamba kutokwa, ku cala peu ya kwa moya ka nzila yeo ki ona musebezi wa butokwa hahulu o ba eza Bakreste.
2. Musebezi wa luna wa ku kutaza u butokwa cwañi, mi ki lifi ze ñwi ze eziwa kacenu kuli u petiwe?
2 Ki tohonolo ye tuna ku abana mwa ku cala peu ya niti ya Bibele ka nako ye ya maungulo. Maroma 10:14, 15 i talusa hande-nde butokwa bwa musebezi w’o, i li: “Mi ba ka utwa cwañi, mubuleli h’a li siyo? Mi ba ka bulela cwañi, ha ba sa lumwi? Sina ha ku ñozwi kuli: Ki a mande hahulu mautu a ba ba tisa Evangeli ya kozo, a ba ba tisa litaba ze nde.” Ku fita haisali, se ku li kwa butokwa hahulu ku zwelapili ku ba ni mubonelo o munde mwa ku peta musebezi w’o o filwe ki Mulimu. Kabakaleo Lipaki za Jehova ba patehile hahulu ku tahisa ni ku hasanya Libibele ni lihatiso ze talusa Bibele mwa lipuo ze 340. Ku lukisa lihatiso zeo ku tokwa babeleki ba baitateli ba ba fitelela 18,000 fa sibaka sa bona sa tamaiso ni liofisi za mutai mwa linaha ze fitana-fitana. Mi Lipaki ba ba bat’o eza limilioni ze silezi ba abela lihatiso zeo ze tomile fa Bibele mwa lifasi kaufela.
3. Kiñi ze petiwa ka ku cala niti ya Mubuso?
3 Ki lifi ze zwa mwa ku mbindana k’o? Ba bañata kacenu ba sweli ku amuhela niti sina mo ne ku bezi kwa makalelo-kalelo a Bukreste. (Likezo 2:41, 46, 47) Kono sa butokwa hahulu ku fita palo ye tuna ya bahasanyi ba Mubuso ba ba sa zo kolobezwa ki taba ya kuli bupaki bo butuna b’o ni bona bu bonisa bukeni bwa libizo la Jehova ni kuli ki yena Mulimu a nosi wa niti. (Mateu 6:9) Ku tuha f’o, zibo ya Linzwi la Mulimu i sweli ku kondolokisa mupilelo wa ba bañata mi hape i kona ku ba isa kwa puluso.—Likezo 13:47.
4. Baapositola ne ba iyakatitwe hahulu cwañi batu be ne ba kutaza ku bona?
4 Baapositola ne ba ziba hande kuli taba ye nde ki ya butokwa kwa ku pilisa batu, mi ne ba shwezi hahulu makeke batu be ne ba kutaza ku bona. Nto ye ya boniswa ku za n’a bulezi muapositola Paulusi, ha n’a ñozi kuli: “Mwa ku mi shemuba, ne lu lakaza ku mi fa, isi Evangeli ya Mulimu fela, kono ni bona bupilo bwa luna; kakuli ki mina balatiwa ba luna luli.” (1 Matesalonika 2:8) Ha ne ba isa batu pilu ka buniti cwalo, Paulusi ni baapositola ba bañwi ne ba likanyisa Jesu ni mangeloi a kwa lihalimu, ba ba abana hahulu mwa musebezi w’o wa ku pilisa batu. Ha lu nyakisiseñi misebezi ya butokwa ye ba eza batanga ba Mulimu ba kwa lihalimu bao mwa ku cala niti ya Mubuso, mi ha lu boneñi ka mo mutala wa bona u lu susueleza ku peta kalulo ya luna.
Jesu—Mucali wa Niti ya Mubuso
5. Ki ufi musebezi o mutuna wa n’a patehile ku eza Jesu fa lifasi-mubu?
5 Jesu, ka ku ba mutu ya petehile, n’a na ni m’ata a ku ezeza batu ba mwa miteñi ya hae lika ze nde za kwa mubili. Ka mutala, n’a kabe a felisize likalafo ze fosahezi ze ñata za miteñi yeo, kamba n’a ka zwisezapili zibo ya batu mwa lika ze ñwi. Kono ku kala luli kwa makalelo a bukombwa bwa hae, n’a bonisize hande-nde kuli musebezi wa hae ne li wa ku kutaza taba ye nde. (Luka 4:17-21) Mi bukombwa bwa hae ha ne bu bat’o fela, n’a ize: “Ki sona se ni pepezwi, ni se ni tezi mwa lifasi: kuli ni t’o paka niti.” (Joani 18:37) Kacwalo n’a patehile ku cala lipeu za niti ya Mubuso. Ku luta batu ba mwa miteñi yeo za Mulimu ni milelo ya Hae ne li kwa butokwa hahulu ku fita tuto ifi kamba ifi ye ñwi yeo Jesu n’a ka kona ku ba fa.—Maroma 11:33-36.
6, 7. (a) Ki bufi buitamo bo butuna bwa n’a ezize Jesu pili a si ka kambamela kale kwa lihalimu, mi u bu taleleza cwañi? (b) Mw’a ngela Jesu musebezi wa ku kutaza ku mi ama cwañi ka butu?
6 Jesu n’a bonisize kuli ki yena Mucali wa niti ya Mubuso. (Joani 4:35-38) Fa n’a bela ni kolo kaufela, n’a calanga lipeu za taba ye nde. Niha n’a nze a shwa fa kota, n’a shaezi taba ye nde ka za paradaisi ye ka ba fa lifasi-mubu. (Luka 23:43) Hape, takazotuna ya hae ya kuli taba ye nde i kutazwe ne i si ka fela ha n’a shwile fa kota ya linyando. Pili a si ka kambamela kale kwa lihalimu, n’a laezi baapositola ba hae ku zwelapili ku cala lipeu za niti ya Mubuso ni ku tahisa balutiwa. Kihona Jesu a fa sepiso ye tuna. A li: “A mu bone, na, ni inzi ni mina ka mazazi kaufela, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.”—Mateu 28:19, 20.
7 Ha n’a bulezi cwalo, Jesu n’a itamile kuli n’a ka yemela, ku etelela, ni ku sileleza musebezi wa ku kutaza taba ye nde ‘mazazi kaufela, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.’ Ku t’o fita ni kacenu le, Jesu u sa isa hahulu pilu kwa musebezi wa ku bulela evangeli. Ki yena Mueteleli wa luna, ya zamaisa za ku cala niti ya Mubuso. (Mateu 23:10) Ka ku ba yena Toho ya puteho ya Sikreste, u ikalabela ku Jehova ka za musebezi w’o wa mwa lifasi kaufela.—Maefese 1:22, 23; Makolose 1:18.
Mangeloi A Zibahaza Litaba Ze Nde
8, 9. (a) Mangeloi a isize cwañi pilu ka buniti kwa litaba za batu? (b) Ku konwa ku bulelwa cwañi kuli lu lubukezwi ki mangeloi?
8 Jehova ha n’a bupile lifasi-mubu, mangeloi ‘ne a opela ni ku luluweziswa ki tabo.’ (Jobo 38:4-7) Ku t’o fita ni kacenu le, libupiwa za kwa lihalimu zeo li isize hahulu pilu kwa litaba za batu. Jehova u itusisize zona kwa ku fitisa milelo ya hae kwa batu. (Samu 103:20) Seo si bile cwalo sihulu mwa ku hasanya taba ye nde mwa miteñi ya luna. Mwa sinulo ya n’a filwe, muapositola Joani n’a boni “lingeloi . . . le li fufa fahali a lihalimu” le li sweli “Evangeli ya linako ze sa feli, ku i bulelela ba ba yahile mwa lifasi, ba masika kamukana, ni mishobo, ni lipuo, ni macaba; la bulela ka linzwi le lituna, la li: Mu sabe Mulimu, mu mu lumbeke; kakuli nako ya hae ya ku atula i tile.”—Sinulo 14:6, 7.
9 Bibele i bulela kuli mangeloi ki “mioya ye mwa sebelezo ya Mulimu, ye lumiwanga ku sebeleza ba ba ka yola sanda sa bupilo.” (Maheberu 1:14) Mangeloi ha nze a eza misebezi ye a filwe ka tukufalelo, a na ni kolo ya ku lu bona ni ku bona misebezi ya luna. Lu eza musebezi wa luna fapil’a likwata-kwata za kwa lihalimu, inge kuli lu fa libuhelo le lituna le li iponelwa hande hahulu. (1 Makorinte 4:9) Kwa kakamalisa ni ku tabisa luli ku ziba kuli haki luna lu nosi ba ba li bacali ba niti ya Mubuso!
Lu Peta Kalulo ya Luna ka Tukufalelo
10. Kelezo ye tusa ya kwa Muekelesia 11:6 i kona ku ama cwañi kwa musebezi wa luna wa ku bulela evangeli?
10 Jesu ni mangeloi ba isezañi pilu cwalo kwa musebezi wa luna? Jesu n’a file libaka le liñwi ha n’a ize: “Na mi bulelela, ni li: . . . ku na ni tabo fapil’a mangeloi a Mulimu, ka muezalibi a li muñwi ya baka.” (Luka 15:10) Ni luna lu isa batu pilu cwalo, ka buniti. Kabakaleo, lu eza mo lu konela kaufela ku cala lipeu za niti ya Mubuso kai ni kai. Manzwi a’ kwa Muekelesia 11:6 a kona ku ama musebezi wa luna. Teñi k’o, Bibele i lu eleza kuli: “Cala peu ya hao isali kakusasana, mi u si ke wa pumulisa mazoho a hao ka swalala; kakuli ha u zibi kuli ku ka mela peu ifi, kamba ye, kamba yani, kamba mwendi li ka mela hande ze peli.” Ki niti kuli mwendi mwahal’a b’a mianda-nda kamba mane b’a likiti-kiti, ki a li muñwi fela ya amuhela lushango lwa luna. Kono sina mangeloi, lwa taba nihaikaba kuli ki “muezalibi a li muñwi” fela ya amuhela lushango lwa puluso.
11. Ku itusisa lihatiso ze tomile fa Bibele ku kona ku tusa cwañi?
11 Ku kutaza taba ye nde ku ama ze ñata. Ze ñwi ze tusa hahulu mwa musebezi w’o ki lihatiso ze tomile fa Bibele ze ba itusisa Lipaki za Jehova. Ka linzila ze ñwi, zona lihatiso zeo ni zona li swana sina lipeu ze calwa kai ni kai. Ha lu zibi kuli li ka tusa bomañi. Fokuñwi hatiso i kana ya zwa ku yo muñwi ku ya ku yo muñwi kona cwale mutu a yo i bala. Jesu ni mangeloi mane fokuñwi ba kana ba zamaisa lika kuli nto yeo i ezahale ilikuli batu ba lipilu ze nde ba tusiwe. Mu nyakisise ze ñwi ze ne ezahezi ili ze bonisa ka m’o Jehova a kona ku tisa ze nde hahulu ka ku sa libelela ka ku itusisa lihatiso ze filwe kwa batu.
Musebezi wa Mulimu wa Niti
12. Magazini ye ñwi ya kale ne i tusize hahulu cwañi lubasi lo luñwi ku ziba Jehova?
12 Ka 1953, bo Robert ni Lila, ni bana ba bona ne ba tutile mwa muleneñi o mutuna ku yo pila mwa matakanyani a Pennsylvania, kwa U.S.A., mwa sindu sa kale sa fa simu ye ñwi. Ba sa fita fela, Robert a lela ku yaha sitapelo kwatas’a sibaka se si potolohile mapahamelo a ndu. Ha s’a zwisize mabala a sikai, a fumana kuli kwa buse bwa limota, lipeba li bundekile mapepa a pazauzwi, makapi, ni matakala-takala a mañwi. Kono mwahal’a lika zeo, ne ku na ni magazini ye bizwa The Golden Age. Robert sihulu n’a tabezi taba ye n’e ñozwi mwateñi ya za ku uta bana. N’a tabezi hahulu ketelelo ye utwahala, ye tomile fa Bibele ye ne filwe mwa magazini yeo kuli mane a bulelela Lila kuli ne ba ka swalisana ni “bulapeli bwa ba ba tahisa Golden Age.” Hamulaho wa livikinyana, Lipaki za Jehova ba t’o ba potela fa ndu, kono Robert a ba bulelela kuli lubasi lwa hae ne lu tabela fela “bulapeli bwa ba ba tahisa Golden Age.” Lipaki bao ba talusa kuli The Golden Age cwale se i na li libizo le linca la Awake! Robert ni Lila ba kalisa ku ituta Bibele kamita ni Lipaki bao, mi hasamulaho ba kolobezwa. Bona hape se ba cala lipeu za niti kwa bana ba bona mi ba kutula hahulu. Kacenu, ba ba fitelela 20 mwa lubasi l’o, hamoho ni bana b’a supile kaufela ba bo Robert ni Lila, ki batanga ba Jehova Mulimu ba ba kolobelizwe.
13. Kiñi ze ne tisize kuli bosinyalana ba kwa Puerto Rico ba tabele Bibele?
13 Ibat’o ba lilimo ze 40 kwamulaho k’o, bo William ni Ada, bosinyalana ba kwa Puerto Rico, ne ba sa tabeli ku ituta Bibele. Lipaki za Jehova ha ne ba tahanga fa ndu ya bona, ne ba ipatanga. Zazi le liñwi, William a ya kwa sintolo se siñwi kuli a yo leka sika sa ku lukisisa fa lapa. Ha n’a nze a ya, a bona buka ye na ni mibala ya ñandatalukeke ni butala ye itulezi mwa mungomo wa matakala. Buka yeo ne i bizwa Religion, mi ne i hasanyizwe ki Lipaki za Jehova kale mwa 1940. William a shimba buka yeo kwahae mi a tabela hahulu ku bala ka za fapano ye mwahal’a bulapeli bwa buhata ni bwa niti. Lipaki za Jehova ha ba t’o pota hape, bo William ni Ada ba teeleza ka tabo ku ze ne ba bulela mi ba kalisa ku ituta Bibele ni bona. Hamulaho wa likwelinyana, ba kolobezwa fa mukopano wa Divine Will International Assembly ka 1958. Ku zwa yona nako yeo, ba tusize batu ba ba fitelela 50 ku ba mwa swalisano ya luna ya Sikreste.
14. Ka ku ya ka ze ezahezi, lihatiso za luna ze tomile fa Bibele li kona ku ezañi?
14 Karl n’a li wa lilimo ze 11 fela mi n’a li sikatazinyana. N’a bonanga kuli n’a banga mwa butata kamita. Bondat’ahe, be ne ba li bakutazi mwa bulapeli bwa Methodist kwa Germany, ne ba mu lutile kuli batu ba ba maswe ba canga mulilo mwa lihele ha se ba shwile. Kacwalo Karl n’a saba hahulu lihele. Zazi le liñwi, ka 1917, Karl a bona mwa mukwakwa pepa ye ñwi ye hatisizwe mi a i nopa. Ha n’a nze a i bala, a lubukela ka bubebe fa puzo ye li: “Lihele kiñi?” Pampili yeo ne i memela batu kwa ngambolo ya nyangela ye ne bulela za taba ya lihele, ili ye ne lukisizwe ki Baituti ba Bibele, ba ba bizwa Lipaki za Jehova kacenu. Hamulaho wa nako ye bat’o ba silimo, ha s’a itutile Bibele ha sikai ka sikwata, Karl a kolobezwa, mi a ba yo muñwi wa Baituti ba Bibele. Ka 1925, a biziwa ku y’o sebeza fa sibaka sa tamaiso sa mwa lifasi kaufela sa Lipaki za Jehova, mi ki kona kw’a sa sebeleza. Musebezi wa Sikreste w’a ezize ka lilimo ze fitelela 80 ne u kalile ka ku fumana pepa mwa mukwakwa.
15. Jehova u kona ku ezañi ha lata?
15 Ki niti kuli ku ze ne ezahezi zeo, mutu ha koni ku ziba haiba mangeloi ne a ezize se siñwi kwateñi kamba kuli n’a ezize ze kuma kai. Kono lu si kakanyi ni hanyinyani kuli Jesu ni mangeloi ba peta kalulo ye tuna mwa musebezi wa ku kutaza ni kuli Jehova wa kona ku etelela litaba ha lata. Ze ne ezahezi zeo ni ze ñwi ze ñata ze swana ni zeo li bonisa kuli lihatiso za luna li kona ku tisa ze nde ha se lu li file kwa batu.
Lu Filwe Bufumu
16. Lu kona ku itutañi kwa manzwi a kwa 2 Makorinte 4:7?
16 Muapositola Paulusi n’a bulezi za ‘bufumu mwa lipiza za lizupa.’ Bufumu b’o ki musebezi w’a lu file Mulimu wa ku kutaza, mi lipiza za lizupa ki batu bao Jehova a file bufumu b’o. Bakeñisa kuli batu bao ha ba si ka petahala mi b’a fokola, Paulusi u zwelapili ku bulela kuli ze zwa mwa ku fiwa musebezi w’o kikuli “mata ao a matuna hahulu ibe a Mulimu, isi a luna.” (2 Makorinte 4:7) Ee luli, lwa kona ku sepa Jehova ku lu fa m’ata e lu tokwa kuli lu pete musebezi o lu eza.
17. Lu ka fumanañi ha lu nze lu cala lipeu za niti ya Mubuso, kono ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni mubonelo o munde kamita?
17 Hañata lu na ni ku itombolanga ze ñwi. Ku sebeleza mwa likalulo ze ñwi ku kana kwa tatafala kamba ku pitihanya. Ku na ni libaka ze ñwi k’o buñata bwa batu ba bonahala ku sa isa pilu ni hanyinyani, mane ni ku lwanisa. Mutu a kana a ikataza hahulu mwa libaka ze cwalo kono a sa fumani se siñwi. Niteñi buikatazo bo bu cwalo bwa swanela kakuli ba bañata ba mwa lubeta. Mu hupule kuli lipeu ze mu cala li kona ku tiseza batu tabo cwale ni bupilo bo bu sa feli kwapili. Manzwi a kwa Samu 126:6 a bonahezi ku ba a niti hañata-ñata, a’ li: “Ya lwala peu ku y’o cala, niha zamaya inz’a lila, u ka kutula ka lipina za nyakalalo, h’a tisa lukau.”
18. Lu kona ku tokomela cwañi bukombwa bwa luna, mi ki kabakalañi?
18 Lu itusiseñi kolo kaufela ye swanela kuli lu cale hahulu lipeu za niti ya Mubuso. Haike lu si libali kuli nihaike kuli ki luna ba ba cala ni ku selaela lipeu, ki Jehova ya li melisa. (1 Makorinte 3:6, 7) Kono sina Jesu ni mangeloi ha ba peta musebezi wa bona, Jehova u tokwa kuli lu pete bukombwa bwa luna ka ku tala. (2 Timotea 4:5) Haike lu tokomele kamita tuto, mubonelo, ni tukufalelo ya luna mwa bukombwa. Libaka? Paulusi u alaba kuli: “Ha u eza cwalo u ka ipilisa, u pilise ni ba ba ku utwa”—1 Timotea 4:16.
Lu Itutileñi?
• Musebezi wa luna wa ku cala lipeu u tisa lifi ze nde?
• Jesu Kreste ni mangeloi ba amilwe cwañi mwa musebezi wa ku bulela evangeli kacenu?
• Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba bacali ba batuna ba niti ya Mubuso?
• Batu ha ba sa lu isi pilu kamba ku lu lwanisa mwa bukombwa, kiñi ze swanela ku lu susueza ku itiisa?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 25]
Sina balimi ba mwa Isilaele ya kwaikale, Bakreste kacenu ba cala hahulu lipeu za niti ya Mubuso
[Siswaniso se si fa likepe 26]
Lipaki za Jehova ba tahisa ni ku hasanya lihatiso ze tomile fa Bibele ze ñata hahulu ili ze fitana-fitana mwa lipuo ze 340