Kana Mu Bakreste Ba ba “Hulile”?

“HA NE ni sa li mwana, ne ni bulela sina mwana, ne ni utwa sina mwana, ne ni hupula sina mwana.” Kona mwa n’a ñolezi muapositola Paulusi cwalo. Kaniti, ka nako ye ñwi, kaufela luna ne lu li limbututu ze ne sa koni ku eza se siñwi. Niteñi, ne lu si ka ba cwalo ku ya ku ile. Paulusi n’a ize: “Ha ni se ni hulile ku ba munna, na felisa za bumwana.”—1 Makorinte 13:11.

Ka ku swana, Bakreste kaufela ba banga pili limbututu za kwa moya. Kono nako ha i nze i ya, bote ba kona ku ‘fita . . . fa buñwi bwa tumelo, ni bwa zibo ya Mwan’a Mulimu; mane ni ku y’o ba banna ba ba petehile, ni ku fita fa tikanyo ya siyemo sa Kreste se si petehile.’ (Maefese 4:13) Kwa 1 Makorinte 14:20, lu susuezwa kuli: “Banabahesu, mu si ke mwa ba banana mwa [kutwisiso, NW]; . . . mwa [kutwisiso, NW], mu be ba ba hulile.”

Ku ba ni Bakreste ba ba hulile kwa moya ku tusa hahulu batu ba Mulimu kacenu, sihulu bakeñisa kuli ku na ni ba banca ba bañata hahulu. Bakreste ba ba hulile kwa moya ba tiisa puteho. Ba na ni susuezo ye nde kwa moya wa puteho ifi ni ifi ye ba li ku yona.

Hailif’o ibat’o ba kuli ku hula kwa mubili ku ikezahalela fela, ku hula kwa moya k’u nga nako ni musebezi. Kale-kale k’o mwa miteñi ya Paulusi, ha ku komokisi Bakreste ba bañwi ha ne ba palelwa ku ‘fita ku za ku petahala,’ niha ne ba sebelelize Mulimu ka lilimo-limo. (Maheberu 5:12; 6:1) Mina bo? Ku sina taba kuli mu sebelelize Mulimu ka nako ye telele kamba kihona mu kala ku mu sebeleza, ku kana kwa ba hande kuli mu itatubisise h’a buniti. (2 Makorinte 13:5) Kana mu ba bañwi ba Bakreste ba ba kona ku balelwa ku ba ba hulile kwa moya? Haiba ha mu balelwi teñi, mu kona ku ba cwañi cwalo?

‘Ku Hula mwa Kutwisiso’

Ya li mbututu kwa moya ka bunolo u “iswa kai ni kai ki moya o muñwi ni o muñwi wa tuto ye nca, ka bupumi bwa batu ni ka mano a bona a ku kelusa ba bañwi.” Kacwalo, Paulusi a susueza kuli: “Lu nze lu na ni lilato, . . . lu hule mwa linto kaufela ku Kreste, yena ye li toho.” (Maefese 4:14, 15) Mutu u kona ku eza cwañi cwalo? Maheberu 5:14 ili: “Lico ze tiile ki za ba ba hulile, ba ba na ni kutwisiso ya ku keta ze nde ku ze maswe, kabakala ku itwaelisa cwalo.”

Mu lemuhe kuli kutwisiso ya batu ba ba hulile kwa moya i twaelisizwe, kamba ku itusiswa, ka ku sebelisa likuka za Bibele. Kwa iponelwa he kuli mutu h’a koni ku hula mwa nako ye kuswani fela; ku hula kwa moya ku nga nako. Niteñi, mu kona ku eza ze ñata kuli mu nolofaze kulo ya mina ya kwa moya ka tuto ya ka butu—sihulu ya lika ze tibile za Linzwi la Mulimu. Mwa linako za cwanoñu fa, Tora ya ku Libelela i ambozi fa litaba ze ñata ze tibile. Ba ba hulile kwa moya ha ba sabi litaba ze cwalo kabakala kuli li na ni “litaba ze ñwi ze tata kwa ku li utwiseza.” (2 Pitrosi 3:16) Kono ba funjela lico ze tiile ze cwalo!

Bakutazi ni Baluti Ba ba Cisehela

Jesu n’a laezi balutiwa ba hae kuli: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, mu ba kolobeze ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile; mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.” (Mateu 28:19, 20) Ku abana ka ku tala mwa musebezi wa ku kutaza ku kona ku nyanyeza kulo ya mina ya kwa moya. Ki kabakalañi ha mu sa liki ka t’ata ku abana teñi ka mo i mi koniseza miinelo?—Mateu 13:23.

Fokuñwi, ku fumana nako ya ku kutaza ku kona ku tatafazwa ki lisineneketo za bupilo. Kono, ka ku ‘eza ka t’ata’ ka ku ba mukutazi, mu bonisa kuli m’u nga ku kutaza “Evangeli” ku ba kwa butokwa. (Luka 13:24; Maroma 1:16) Kacwalo, mu kana mw’a ngiwa ku ba ba ba ‘ezeza balumeli mutala.’—1 Timotea 4:12.

Babuluki ba Busepahali

Ku hula kwa moya hape ku kopanyeleza ni ku satalala kuli mu buluke busepahali bwa mina. Sina mo ku ñolezwi kwa Samu 26:1, Davida n’a  ize: “U ni atulele, [Muñ’a Bupilo] kakuli ni zamaile ka ku sepahala.” Ku sepahala ku talusa ku ba ni muzamao o munde, ku kwanelela. Kono ha ku talusi bupetehi. Yena Davida ka sibili n’a ezize libi ze sikai ze tuna. Kono bakeñisa kuli n’a amuhezi kalimelo mi a lukisa mikwa ya hae, n’a bonisize kuli n’a sa lata Jehova Mulimu ka buniti. (Samu 26:2, 3, 6, 8, 11) Busepahali bu kopanyeleza buipeyo bo bu tezi, bwa ka pilu kaufela. Davida n’a bulelezi Salumoni mwan’a hae kuli: “U zibe Mulimu wa ndat’aho, mi u mu sebeleze ka pilu ya hao kaufela.”—1 Makolonika 28:9.

Ku buluka busepahali ku kopanyeleza ni ‘ku sa ba ba lifasi,’ ili ku sa ikenya mwa bupolitiki ni mwa lindwa za lifasi. (Joani 17:16) Hape mu lukela ku sa ikenya mwa likezo ze maswe, ze cwale ka buhule, bubuki, ni ku itusisa maswe milyani ye kola. (Magalata 5:19-21) Kono ku buluka busepahali ha ku talusi fela ku sa eza lika zeo. Salumoni n’a lemusize kuli: “Linzi ze shwezi mwa sende ya ku tola li tisa munko wa ze bolile; bukuba bo bunyinyani ni bona bu cwalo, bu kona ku sinya butali ni likute.” (Muekelesia 10:1) Ee, niheba “bukuba bo bunyinyani,” bo bu cwale ka lishea le li sa swaneli kamba ku eza linyawe ni mutu wa silama si sili, bu kona ku sinya libizo la ya “butali.” (Jobo 31:1) Kacwalo, mu bonise kuli mu hulile ka ku bata ku ba mutala o munde mwa muzamao wa mina kaufela, ku pima niheba “ze bonahala bumaswe.”—1 Matesalonika 5:22.

Ba ba Sepahala

Mukreste ya hulile kwa moya hape wa sepahala. Sina ha lu bala kwa Maefese 4:24, muapositola Paulusi u eleza Bakreste kuli: “[Mu apale] mutu yo munca ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu mwa ku luka, ni mwa ku kena kwa niti.” Mwa Mañolo a Sigerike, linzwi la puo ya kwa makalelo le li tolokilwe kuli “ku sepahala” li talusa bukeni, buluki, likute. Mutu ya sepahala ki ya ineezi, ya na ni likute; u peta ka tokomelo buikalabelo bwa hae kaufela ku Mulimu.

Ki ka linzila lifi ze ñwi ze mu kona ku hulisa ka zona busepahali bo bu cwalo? Ye ñwi i kana ya ba ka ku swalisana ni maeluda ba mwa puteho ya mina. (Maheberu 13:17) Ka ku lemuha kuli Kreste ki yena Toho y’a ketilwe wa puteho ya Sikreste, Bakreste ba ba hulile kwa moya ba sepahala ku ba ba ketilwe “ku uta Keleke ya Mulimu.” (Likezo 20:28) Ne ku si ke kwa swanela luli ku honona kamba ku fokolisa m’ata a maeluda ba ba ketilwe! Hape mu swanela ku ba ba ba sepahala ku “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” ni kwa tutengo to tu itusiswa kwa ku hasanya “lico ka nako ye lukela.” (Mateu 24:45) Mu eze ka putako ku bala ni ku sebelisa litaba ze fumaneha mwa Tora ya ku Libelela ni mwa lihatiso ze ñwi.

Ku Bonisa Lilato ka Likezo za Mina

Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba kwa Tesalonika kuli: “Lilato le mu latana ka lona kamukana li ya li ekezeha.” (2 Matesalonika 1:3) Ku hula mwa lilato sihulu ki kalulo ya butokwa hahulu mwa ku hula kwa moya. Ka mo ku ñolezwi kwa Joani 13:35, Jesu n’a ize: “Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.” Lilato la sizwale le li cwalo ha li tahiswi fela ki maikuto. Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words ili: “Lilato li kona ku zibwa fela ku zwelela kwa likezo ze li ezisa mutu ku eza.” Ee, kwa neku la seo, mu fita fa ku hula kwa moya ha mu sebelisa lilato la mina!

Ka mutala, kwa Maroma 15:7, lu bala kuli: “Mu amuhelane.” Nzila ye ñwi ye mu bonisa ka yona lilato ki ha mu lumelisa balumeli ba bañwi ni ba ba sa zo taha kwa mikopano ya kwa puteho—ha mufutumala ni ka cisehelo! Mu eze silikani ni bona. Mu “talime” za ba bañwi ni ku ba isa pilu. (Mafilipi 2:4) Mwendi mane mwa kona ku bonisa loliso lwa mina ni ku mema ba ba fitana-fitana kwa ndu ya mina. (Likezo 16:14, 15) Fokuñwi, mifokolo ya ba bañwi i kona ku bonisa fo li fita lilato la mina, kono ha mu nze mu ituta ku ‘ba swalela ka lilato,’ mu bonisa kuli mu sweli mwa hula.—Maefese 4:2.

Ku Itusisa Maluwo a Luna kwa ku Hulisa Bulapeli Bo bu Kenile

Mwa miteñi ya kwaikale, ki ba sikai kwa batu ba Mulimu be ne ba peta buikalabelo bwa bona bwa ku tusa tempele ya Jehova. Kacwalo, Mulimu a luma bapolofita, ba ba cwale ka bo Hagai ni Malaki, kuli ba susueze batu ba Hae mwa taba yeo. (Hagai 1:2-6; Malaki 3:10) Bakreste ba ba hulile kwa moya kacenu ba tabile ku itusisa maluwo a bona  kwa ku tusa bulapeli bwa Jehova. Mu likanyise ba ba cwalo ka ku latelela sisupo se si kwa 1 Makorinte 16:1, 2, ili ‘ku beya nto ye ñwi kwa tuko’ kamita ya ku fa sina nubu kwa puteho ni kwa musebezi wa Lipaki za Jehova wa mwa lifasi kamukana. Linzwi la Mulimu li sepisa kuli: “Ya cala hanyinyani u ka kutula hanyinyani; mi ya cala hahulu u ka kutula hahulu.”—2 Makorinte 9:6.

Mu si keshebisi maluwo a mañwi e mu na ni ona, a cwale ka nako ni m’ata. Mu like ku ‘yolisa linako’ kwa lika ze sina hahulu butokwa. (Maefese 5:15, 16; Mafilipi 1:10) Mu itute ku itusisa hande nako ya mina. Ku eza cwalo ku kana kwa konahalisa kuli mu abane mwa misebezi ya ku lukisa Mandu a Mubuso ni misebezi ye miñwi ye hulisa bulapeli bwa Jehova. Ku itusisa cwalo maluwo a mina ku ka bonisa bupaki bo buñwi bwa kuli mu fita fa ku ba Bakreste ba ba hulile kwa moya.

Mu Fitele ku za ku Petahala!

Banna ni basali ba ba lata ku ituta ni ba ba na ni zibo, ba ba li bakutazi ba ba cisehela, ba ba sina koli mwa busepahali bwa bona, ba ba sepahala ni ba ba lilato, ili ba ba tabela ku tusa musebezi wa za Mubuso ku za mazoho ni za masheleñi kaniti ki mbuyoti ye tuna luli. Ha ku komokisi he muapositola Paulusi ha n’a elelize kuli: “Cwale lu siye litaba za makalelo a tuto ya Kreste, mi lu fitele ku za ku petahala”!—Maheberu 6:1.

Kana mu Bakreste ba ba hulile kwa moya? Kamba kana mu sa li mbututu kwa moya mwa linzila ze ñwi? (Maheberu 5:13) Ka mo ku inezi kaufela, mu be ni tukufalelo ya ku eza tuto ya ka butu, ku kutaza, ni ku bonisa lilato kwa mizwale ba mina. Mu amuhele kelezo ni kalimelo kaufela ye ba mi fa ba ba hulile kwa moya. (Liproverbia 8:33) Mu lwale buikalabelo bwa mina kaufela bwa Sikreste. Nako ha i nze i ya mi niha mu nze mu lika ka t’ata, ni mina mwa kona ku “fitela kamukana fa buñwi bwa tumelo, ni bwa zibo ya Mwan’a Mulimu; mane [mu] y’o ba banna ba ba petehile, [mu] fite fa tikanyo ya siyemo sa Kreste se si petehile.”—Maefese 4:13.

[Maswaniso a fa likepe 5]

Ba ba hulile kwa moya ba ekeza kwa moya wa puteho ka ku iseza ba bañwi pilu