Bibele—Ya Itebuhiwa ni ku Kwalelwa

“Ne ni ka tabela kuli libuka ze kenile li tolokiwe mwa lipuo kaufela,” ki mona mwa n’a ñolezi Desiderius Erasmus, muituti ya kutekeha wa mu-Dutch wa mwa lilimo za mwanda wa bu 16.

SEPO ye tuna ka ku fitisisa ya n’a na ni yona Erasmus ne li ya kuli kambe batu kaufela ne ba ka kona ku bala ni ku utwisisa Mañolo. Kono balwanisi ba Bibele ba hana ka buhali muhupulo w’o. Mane ka nako yeo, Yurope n’e li sibaka se ne si sabisa hahulu ku mutu ya n’a ka bata niheba hanyinyani fela ku ziba litaba ze mwa Bibele. Mwa England, ba ndu ya milao ne ba tomile mulao o n’o laezi kuli “ba ba bala Mañolo kaufela mwa Sikuwa ba amuhiwe mubu, libyana, lika, ni bupilo . . . ni kuli, haiba ba zwelapili mwa bungulunde bwa bona, kamba ba wela mwateñi ha se ba swalezwi, fohe ba ka bondiwa kakuli ba betekile mulena, mi kihona ba ka cisezwa ku fetuhela Mulimu.”

Mwa Yurope, Kuta ye fa Koto ya Katolika ya zuma ka situhu likwata ze “keluhile,” ze cwale ka ma-French Waldenses, mi ba ketelwa ku nyandiswa kakuli ne ba na ni mukwa wa ku kutaza “ku zwelela mwa libuka za evangeli ni mañolo a baapositola ni mañolo a mañwi a kenile, . . . ka ku ba kuli batu-tu fela [ne ba] hanisizwe ku kutaza ni ku patulula mañolo a kenile.” Banna ni basali ba bañata-ñata ne ba nyandisizwe hahulu ni ku bulawa kakuli ne ba lata Bibele. Ku bulela fela Tapelo ya Mulena kamba Milao ye Lishumi ni ku li luta bana ba bona ne ku ba tiseza likoto ze situhu ka ku fitisisa.

 Bosifatanaha ba bañata be ne ba fuluhezi kwa North America kuli ba yo i busa ba zwelapili ku ba ni buipeyo bo bu cwalo kwa Linzwi la Mulimu. Mwa America ya kwa makalelo, “ku bala ni bulapeli ne li swalisani luli, mi nto yeo ne i tahisize sizo se si tomile ka ku tala fa ku tekelela Bibele,” ki mona mo i bulelela buka ye bizwa A History of Private Life—Passions of the Renaissance. Mane, ngambolo ye n’e hasanyizwe mwa Boston mwa 1767 ne i akalelize kuli: “Mu bale mañolo a kenile ka tukufalelo. Mu bale kauhanyo i liñwi ya Bibele ya mina kakusasana ni kakusasana ni manzibwana ni manzibwana.”

Ka ku ya ka katengo ka ka bizwa Barna Research Group ka mwa Ventura, kwa California, batu ba mwa America ba ba eza 90 pesenti ba na ni Libibele ze talu. Kono piho ya cwanoñu fa i bonisa kuli hailif’o Bibele i sa kutekiwa mwa kalulo yeo, “ku nga nako ku i bala, ku ituta yona ni ku i sebelisa . . . ki nto ya kwaikale.” Ba bañata ba ziba fela ze nyinyani ka za ze ku yona. Muñoli wa pampili ya makande yo muñwi n’a ize: “Muhupulo wa kuli [Bibele] i kana ya ama hahulu matata ni lipilaelo za cwale s’e li wa ka siwela.”

Ku Ekezeha kwa Mihupulo ya Silifasi

Ba bañata ba lumela kuli lwa kona ku kondisa mwa bupilo ka ku nahanisisa fela ni ku swalisana mwahal’a batu. Bibele i ngiwa sina ye ñwi ya libuka ze ñata-ñata za mihupulo ya bulapeli ni miinelo ye ba ipumani ku yona batu, isiñi sina buka ya litaba za luli ni za niti.

Kanti he batu ba talimana cwañi ni litaba ze zinga ze zwelapili ku tatafala za mwa bupilo? Ba shwile kwa moya, ili kutokwa liketelelo ni litaelo za muzamao ni za bulapeli ze tiile. Se ba bile sina lisepe ze sina mikoboco, “ba ba iswa kai ni kai ki moya o muñwi ni o muñwi wa tuto ye nca ya butu, . . . ka bupumi ni busomi bwa batu.”—Maefese 4:14, The Twentieth Century New Testament.

Kacwalo he lwa kona ku buza kuli, Kana Bibele ki buka fela ye ñwi ya bulapeli? Kamba kana luli ki Linzwi la Mulimu, le li na ni litaba ze sebeza ili za butokwa? (2 Timotea 3:16, 17) Kana Bibele ki ye swanela ku nyakisiswa? Taba ye tatama i ka nyakisisa lipuzo zeo.

[Siswaniso se si fa likepe 3]

Desiderius Erusmus

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

I zwa mwa buka ye bizwa Deutsche Kulturgeschichte

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Ma-Waldenses ne ba ketezwi ku nyandiswa kakuli ne ba kutaza ku zwelela mwa Mañolo

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Stichting Atlas van Stolk, Rotterdam