Ku Folisa Matomola A’ Tiswa ki Ndwa

KA LILIMO ze 20, Abraham * n’a li mwa mpi ye ne sa lumelelwi ka mulao. Kono u tuhezi ku lwana mi u ka y’o shwa cwalo a sa yi kwa ndwa hape. Mane, ba bañwi ba be ne ba li lila za hae, cwale se ba li balikani ba hae ba batuna. Kiñi se ne si mu cincize? Ki Bibele. Ne i file Abraham sepo ni temuho, ili ku mu tusa k’u nga litaba za butu ka mw’a li ngela Mulimu. Bibele ne i felisize takazo ya hae ya ku lwana, mi a kala ku folisa maswabi, matomola, sitoyo, ni sikoto mwa pilu ya hae. N’a fumani kuli Bibele i na ni mulyani wa pilu o m’ata hahulu.

Bibele i tusa cwañi mutu ku folisa matomola-pilu? Ne i sa koni ku cinca ze ne ezahalile kale ku Abraham. Niteñi, ku bala ni ku yeya Linzwi la Mulimu ne ku tisize kuli munahanelo wa hae u lumelelane ni wa Mubupi. Cwale u sepa kuli lika li ka ba hande kwapili, mi za s’a nga kuli ki za butokwa se li li sili. Lika za butokwa ku Mulimu ki zona ze se li za butokwa ku yena. Lika ha ne li kalile ku ba cwalo, matomola-pilu a hae a kala ku fola. Ki mona mwa n’a cincelizwe Abraham cwalo.

Ku Wela mwa Ndwa ya Mwahal’a Bayahi ba Naha

Abraham n’a pepilwe mwa ma-1930 mwa Africa. Hamulaho wa ndwa ya lifasi ya bubeli, naha ya habo ne i busiwa ki naha ye m’ata ye li mabapa ni yona, kono buñata bwa bayahi ba naha ya habo Abraham ne ba bata tukuluho. Ka 1961, Abraham a kena mwa mpi ye ne i lwanela tukuluho ili ye ne i lwanisa naha ye m’ata yeo ye li mabapa.

Abraham u talusa kuli, “Ne li lila za luna. Ne ba lelile ku lu bulaya, kacwalo lwa li lu y’o ba bulaya.”

Abraham hañata n’a li mwa kozi, kacwalo ka 1982, h’a s’a kwanisize lilimo ze 20 inz’a lwana mwa mpi, a balehela kwa Yurope. Ka nako yeo n’a s’a bat’o ba wa lilimo ze 50, mi a ba ni nako ye ñata ya ku nahanisisa za bupilo bwa hae. Litakazo za hae ne li mu isize kai? Ne ku ka ezahalañi kwapili? Abraham a kopana ni Lipaki za Jehova ba bañwi mi a kala ku yanga kwa mikopano ya bona. A hupula kuli mwa Africa lilimonyana kwamulaho, n’a balile kapampili ka n’a filwe ki Paki. Kapampili kao ne ka talusa za paradaisi ye taha ya fa lifasi-mubu ni mulonga wa kwa lihalimu o n’o ka busa batu. Kuli zeo luli ne li za niti?

 Abraham u li: “Mwa Bibele, ne ni itutile kuli lilimo zani kaufela ze ne ni lwana ne li za ku sinya. Mulonga fela o ka eza mañi ni mañi ka ku luka ki Mubuso wa Mulimu.”

Nakonyana ku zwa fa n’a kolobelizwe Abraham ku ba Paki ya Jehova, munna ya bizwa Robert a zwa mwa Africa ku balehela kwa tolopo ya kwa Yurope mwa n’a pila Abraham. Bo Robert ni Abraham ne ba lwanile mwa ndwa ye swana kono ili kwa maneku a fapana. Robert hañata n’a ipuzize ka za mulelo sakata wa bupilo. N’a li mulumeli, mi kakuli n’a balile likalulo za Bibele, n’a ziba kuli libizo la Mulimu ki Jehova. Lipaki ba mwa puteho ya habo Abraham ha ne ba ifanile kuli ba tuse Robert ku utwisisa Bibele hande, n’a lumezi a sa kata-kati.

Robert u talusa kuli: “Ku zwelela kwa makalelo luli, ne ni tabezi m’o Lipaki ba itusiseza mabizo a Jehova ni Jesu, ili ku bonisa kuli bao ki batu ba babeli ba ba shutana. Taba yeo ne i lumelelana ni ze ne ni ziba ni kale mwa Bibele. Lipaki hape ba tinanga hande mi ba na ni sishemo ku ba bañwi, ku si na taba ni ko ba zwa. Lika ze cwalo ne li ni susumelize hahulu.”

Lila Ba Ba Balikani

Bo Robert ni Abraham, be ne ba li lila kwamulaho, cwale se li balikani ba batuna. Ki babuleli ba evangeli ba ka nako ye tezi mwa puteho ye swana ya Lipaki za Jehova. Abraham u talusa kuli: “Ka nako ya ndwa, ne ni sa utwisisi kuli batu ba mwa linaha ze bapani ne ba kona cwañi ku toyana, bao buñata bwa bona ne li ba bulapeli bo bu swana. Robert ni na ne lu li mwa keleke ye swana, kono ne lu lwanisana. Cwale sibeli sa luna lu Lipaki za Jehova, mi tumelo ya luna i lu swalisanisize.”

Robert u ekeza kuli: “Yeo ki yona shutano. Cwale se lu li mwa bulapeli bo bu lu kopanya kwa sizwale sa niti. Ne lu si ke lwa kena mwa ndwa hape.” Bibele i cincize hahulu lipilu za be ne ba li lila kwamulaho bao. Sitoyo ni sikoto li yolilwe hanyinyani-hanyinyani ki silikani ni ku sepana.

Ka nako yeo bo Abraham ni Robert ne ba li mwa ndwa, mitangana ba bañwi hape ba babeli ne ba li kwa maneku a shutana mwa ndwa ye ñwi ya mwahal’a linaha ze peli ze bapani. Hañihañi Bibele ne i bile sina mulyani wa pilu o m’ata o n’o ka ba folisa ni bona. Ne ku ezahezi cwañi?

Bulaya—Ni ku Shwela Litumelo

Gabriel, ya n’a utezwi mwa lubasi lwa balapeli, n’a lutilwe kuli naha ya habo ne i sweli ku lwana ndwa ye kenile. Kacwalo, ha n’a li wa lilimo ze 19, a ifana ku kena busole mi a kupa ku y’o lwanela kwapili luli. Ka likweli ze 13, a ba mwa ndwa ya meto-mafubelu ka ku fitisisa, fokuñwi mane ne ku banga fela ni kilomita i liñwi ni licika mwahal’a mpi ya habo ni ya sila. U li: “Ni hupula hahulu muta o muñwi. Mueteleli wa luna n’a lu bulelezi kuli sila ne si ka lu taseza busihu b’o. Ne lu ikalezwi hahulu ku eza kuli mane lwa kunupa sikumisa sa luna busihu mukatumbi.” N’a nga kuli batu ba mwa naha ye li mabapa yeo ne li lila za hae, ze ne swanelwa ki lifu. “Muhupulo wa ka ne li ku bulaya ba bañata ka mo ne ni konela.  Mi, sina buñata bwa balikani ba ka, ne ni bata ku shwela litumelo za ka.”

Nihakulicwalo, hañihañi Gabriel a kala ku ikutwa kuli zeo ne li si na tuso. A ñaluhela kwa malundu, a sila museto ku ombolokela mwa naha ye ne i siyo mwa ndwa, mi a swala musipili wa ku ya kwa Yurope. A tundamena ku buza Mulimu libaka bupilo ha ne bu li masunda cwalo, ni haiba butata ne li koto ye zwa ku Mulimu. A katana Lipaki za Jehova, mi bona ba mu bonisa mwa Bibele libaka bupilo ha bu li hahulu masunda kacenu.—Mateu 24:3-14; 2 Timotea 3:1-5.

Gabriel ha n’a nz’a ituta ze ñata mwa Bibele, a lemuha hahulu kuli i tezi niti. “Ne ni itutile kuli lwa kona ku pila ku ya ku ile mwa paradaisi fa lifasi-mubu. Se si komokisa kikuli, nto yeo ki yona ye ne ni lakaza hahulu ha ne ni sa li mwanana.” Bibele ne i omba-ombile Gabriel ni ku felisa lipilaelo ze n’e li mwa pilu ya hae. Matomola-pilu a hae a matuna ka ku fitisisa a kala ku fola. Kacwalo, sitoyo sa Gabriel ne se si felile ha t’o kopana ni Daniel. Daniel y’o n’a kile a ba sila sa hae. Kono kiñi se ne si tisize Daniel kwa Yurope?

“Haiba U Teñi Luli, Na Kupa, U Ni Tuse!”

Daniel n’a hulile a li Mukatolika mi ha n’a li wa lilimo ze 18 a keniswa busole. N’a isizwe ku y’o lwana mwa ndwa mwa n’a lwana Gabriel kono ili kwa lineku li sili. Bukaufi ni kwapili a ndwa, Daniel ha n’a nz’a zamaisa tanka, ili mota ye itusiswanga mwa ndwa, tanka yeo ya tunyisezwa mbomba. Balikani ba hae ba shwa, yena a holofala maswe ni ku hapiwa. A tola likweli-kweli mwa sipatela ni kwa munganda o muñwi, kihona a lelekelwa kwa naha ye ne i siyo mwa ndwa yeo. Kakuli n’a li a nosi mi a shebile, a kengeela ku ipulaya. Daniel a lapela ku Mulimu kuli: “Haiba u teñi luli, na kupa, u ni tuse!” Habusa fela, Lipaki za Jehova ba mu potela mi ba alaba buñata bwa lipuzo za hae. Kwa mafelelezo, a funduka ku ya kwa Yurope sina mukozi. Daniel a swalisana hape ni Lipaki ni ku ituta Bibele. Za n’a itutile za folisa lipilaelo ni sikoto za n’a na ni zona.

Bo Gabriel ni Daniel cwale ki balikani ba batuna. Ba swalisani mwa sizwale sa kwa moya ka ku ba Lipaki za Jehova ba ba kolobelizwe. Gabriel u li: “Ku lata Jehova ni ku ziba Bibele ku ni tusize k’u nga lika ka mw’a li ngela yena. Daniel h’a sa li sila sa ka. Lilimo-limo kwamulaho, ne ni ka be ni tabezi ku mu bulaya. Bibele i ni lutile nto ye shutana maswe ni yeo, yona ya ku tabela ku mu shwela.”

Daniel u li: “Ne ni boni batu ba bulapeli ni linaha ze shutana inze ba bulayana. Mi ne ku na ni batu ba bulapeli bo bu swana kwa maneku a n’a lwanisana, be ne ba bulayana. Ha ne ni boni zeo, na ikutwa kuli bufosi ki bwa Mulimu. Cwale ni ziba kuli  Satani ki yena ya shangumuna lindwa kaufela. Gabriel ni na cwale se lu li balumeli hamoho. Lu ka y’o shwa cwalo lu sa lwani hape!”

“Linzwi la Mulimu Ki Le Li Pila, mi Li Na ni Mata”

Kiñi se ne si cincize hahulu cwalo bo Abraham, Robert, Gabriel, ni Daniel? Ne ba konile cwañi ku sinkula sitoyo se ne si tomile mibisi ni matomola mwa lipilu za bona?

Kaufel’a bona ne ba balile, ku yeya, ni ku ituta niti ye mwa Bibele. Bibele “ki [ye] pila, mi [i] na ni mata.” (Maheberu 4:12) Musimululi wa Bibele ki yena Mubupi wa batu, mi wa ziba mwa ku susumeleza hande pilu ya mutu ya tabela ku utwa ni ku ituta. “Liñolo kamukana li tahile ka Moya wa Mulimu, mi li na ni tuso kwa ku luta, ni ku kolisa, ni ku nyaza, ni ku hulisa ka ku luka.” Mubali a sa tabela fela ku etelelwa ki Bibele, u kala ku latelela likuka ze nca. U kala ku ituta m’o Jehova a’ ngela lika. Mukwa wo u tusa mo kuñata, inge cwalo ku folisa matomola a’ tiswa ki ndwa.—2 Timotea 3:16.

Linzwi la Mulimu li talusa kuli ha ku na ba sicaba, litalo, kamba mushobo ba ba fita ba bañwi. “Mulimu h’a yi ka ku keta batu; kono mwa sicaba ni sicaba, ya mu saba mi a eza se si lukile, u lumelelwa ki Yena.” Mubali ya amuhela tuto yeo u tusiwa ku kwa hanyinyani-hanyinyani sitoyo kaufela sa ku toya ba litalo kamba sicaba si sili.—Likezo 10:34, 35.

Bupolofita bwa Bibele bu bonisa kuli Mulimu u ka tuha a yolisa puso ya cwale ya batu ka Mubuso wa hae wa Mesiya. Ka mulonga w’o, Mulimu u kabe a “yemisize lindwa mane ni kwa mafelelezo a lifasi.” Likopano ze fuzelela lindwa ni ku shangumuna batu ku li lwana li ka zwiswa. Bonalimai ba ba bulailwe mwa ndwa ba ka zuswa ni ku fiwa kolo ya ku pila mwa paradaisi fa lifasi-mubu. Ha ku na ya ka tokwa ku baleha ku saba mulwanisi kamba muhateleli.—Samu 46:9; Daniele 2:44; Likezo 24:15.

Bibele i bulela cwana ka za batu ba ba ka pila ka nako yeo: “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona; ba cale likota za veine mi ba ce ze bewa ki zona. Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi . . . Ha ba na ku sebeza ku sa tusi se siñwi, kamba ku pepa bana ba ba sa pili.” Ha ku na bumaswe bo bu ezizwe bo bu si ke bwa feliswa. Ku ba ni tumelo mwa sepiso ye cwalo ku zwisa hanyinyani-hanyinyani matomola ni maswabi a’ mwa pilu ya mutu.—Isaya 65:21-23.

Kaniti Bibele ki mulyani wa pilu o m’ata. Lituto za yona li sweli za folisa matomola a’ tiswa ki ndwa. Be ne ba li lila ba sweli ba swalisaniswa ku ba kopano ya mizwale ba mwa macaba kaufela. Ku fola k’o ku ka zwelapili mwa muinelo o munca wa Mulimu ku fitela sitoyo ni sikoto, maswabi ni matomola li fela ku felelela mwa lipilu za batu. Mubupi u sepisa kuli “za kale ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano.”—Isaya 65:17.

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 3]

“Mwa Bibele, ne ni itutile kuli lilimo zani kaufela ze ne ni lwana ne li za ku sinya”

[Manzwi a fa likepe 4]

Bibele ya kona ku cinca hahulu lipilu za be ne ba li lila

[Manzwi a fa likepe 5]

Sitoyo ni sikoto ne li yolilwe hanyinyani-hanyinyani ki silikani ni ku sepana

[Manzwi a fa likepe 5]

Mubali a sa tabela fela ku etelelwa ki Bibele, u kala ku latelela likuka ze nca

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Be ne ba li lila ba sweli ba swalisaniswa ku ba kopano ya mizwale ba mwa macaba kaufela

[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 3]

Munganda wa babalehi: UN PHOTO 186811/J. Isaac