Ku Pila ni Likozi

“Ze mu eza kaufela ka zazi—ku kopanyeleza cwalo ni ku lobala—li na ni likozi ze kona ku beya bupilo bwa mina mwa lubeta.”—Magazini ye bizwa Discover.

BUPILO se bu swaniselizwe kwa ku zamaya mwa sibaka mo ku cezwi limbomba, kakuli mutu u kona ku holofala kamba ku shwa ka nako ifi kamba ifi, hañata ka ku sa lemuseha. Ze tahisa likozi za shutana mwa naha ni naha. Li kopanyeleza cwalo likozi za fa mikwakwa, lindwa za bayahi ba naha, lukupwe, butuku bwa AIDS, kansa, butuku bwa pilu, ni ze ñwi cwalo ze ñata. Ka mutala, mwa linaha za mwa Africa ze kwa mboela wa lihalaupa la Sahara, butuku bwa AIDS se bu li bona bo se bu bulaile batu ba bañata hahulu ka ku fitisisa. Mwa silimo sa cwanoñu fa, “bu ngutuzi batu b’a 2.2 milioni, ili ku fita h’a 10 batu ba ba bulailwe mwa lindwa kaufela za mwa Africa,” kona mo i bulelela U.S. News & World Report.

Ka nako ya cwale, batu ba sinyeza masheleñi a mañata-ñata fa ku ezisa bupilo ku ba bo butelele ni ku fukuza kwa lubeta lwa makulanu ni buyanga. Buñata bwa mihupulo ye babazwa, ye cwale ka za micelo ni minwelo ye minde ni ku twaeza mubili, ya kona ku tusa. Nihakulicwalo, ku na ni simbule se si sepahala ka za litaba ze ama likalulo za butokwa kaufela za bupilo ze kona ku mi tusa ku ikola bupilo bo bu si na likozi ze

ñata, bo bu na ni buiketo. Simbule seo ki Bibele. I na ni liketelelo ze bonisa mwa ku talimanela ni matata a fitana-fitana ka za buikangulo ni buiketo bwa luna. Ki niti kuli Bibele ha i tatululi butata kaufela ka butungi. Niteñi, i fa likuka ze nde hahulu z’e lu etelela mwa litaba ze cwale ka za micelo, buiketo bwa kwa mubili, mubonelo, tobali, muitusisezo wa bucwala, kwai, ni ye twi ki milyani ye kola ya ku itabisa ka yona, ni ze ñwi cwalo ze ñata-ñata.

Bupilo ku ba bañata hape bu imelizwe ki butata bwa za masheleñi. Ni ku zeo, Bibele ya lu tusa. I susueza ku ba ni mubonelo o munde wa za masheleñi ni mwa ku itusiseza ona. Hape i bonisa ni mwa ku bela mubeleki kamba mubelekisi yo munde. Ka bunolo fela, Bibele i fa liketelelo ze nde ka za muitusisezo o munde wa mali ni ka za buiketo bwa kwa mubili, mane ni bona bupilo luli. Kana ne mu ka tabela ku bona mo i sebeleza Bibele kacenu? Kanti he mu zwelepili ku bala.