Ze Ezahezi Mwa Bupilo

 Ku Tiiswa ki Jehova mwa Bupilo bwa Ka Kaufela

KA MO LI KANDEKEZWI KI FORREST LEE

Mapokola ne ba sa zo lu byangula lihatiso za Bibele ni mishini fo ku lizezwanga matapa. Balwanisi ne ba itusisize Ndwa ya Lifasi ya II mwa ku kukueza mubusisi yo mutuna wa Canada ku kwalela musebezi wa Lipaki za Jehova. Seo ne si ezahezi la July 4, 1940.

KA KU sa sabiswa ki ze ne ezahezi, lw’a nga lihatiso ze ñwi ko ne li bulukilwe mi lwa zwelapili ku kutaza. Ha ni na ku libala ze ne ba bulezi Bondate muta wani. Ne ba ize: “Ha lu koni ku tuhela fela cwalo. Jehova u lu laezi kuli lu kutaze.” Ka nako yeo, ne ni li mushimani ya mafulofulo wa lilimo ze lishumi. Kono ni cwale, ku tundamena ni ku tukufalelwa kwa Bondate mwa bukombwa li sa ni hupulisanga m’o Mulimu wa luna, yena Jehova, a tiiseza basepahali ba hae.

Mapokola ha ba to lu kwalela lwa bubeli, b’a nga lihatiso za luna ni ku tama Bondate, ili ku siya Boma ba nosi ni bana ba bane. Seo ne si ezahezi mwa September ka 1940 kwa Saskatchewan. Hamulahonyana fela ku zwa f’o, na lundulwa kwa sikolo kakuli ne ni latelela lizwalo la ka le li twaelizwe ka Bibele mi ne ni sa caeli ndembela silutu kamba ku opela pina ya naha. Na zwelapili mwa sikolo ka ku lumelwanga lituto. Seo sa ni fa tomahanyo ye bunolo mi na kona ku abana hahulu mwa bukutazi.

Ka 1948, mapaina, ili likombwa ba ka nako ye tezi ba Lipaki za Jehova, ba memiwa ku tutela kwa museto wa kwa upa wa Canada. Kacwalo, na ya kwa Halifax, kwa Nova Scotia, ni kwa Cape Wolfe, mwa sioli sa Prince Edward. Silimo se si tatama, na amuhela memo ya ku yo sebeza ka liviki ze peli kwa ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova ye kwa Toronto. Kono na yo sebeleza teñi ka lilimo ze silezi, ili sebelezo ye kolwisa luli. Kwa nalulelule, na kopana ni Myrna, ili y’o ni yena n’a lata Jehova, mi lwa nyalana mwa December ka 1955. Lwa yo ina kwa  Milton, mwa Ontario, mi hamulahonyana kwa tomiwa puteho ye nca teñi k’o. Kalulo ya ndu ya luna ye yahezwi kwatasi mwa mubu ya ba Ndu ya Mubuso.

Takazo ya ku Ekeza Bukombwa bwa Luna

Mwahal’a lilimo ze n’e latelezi, lwa ba ni bana ba ba silezi ka bubebe hahulu. Mweli wa luna n’e li Miriam. Kihona ku pepwa Charmaine, Mark, Annette, Grant, ni Glen. Hañata ha ne ni kotokanga kwa musebezi, ne ni fumananga bana ba inzi fafasi kwa mulilo ba nze ba teeleza Myrna ha n’a nze a ba balela Bibele, ku ba taluseza litaba za mwa Bibele ni ku suña lilato la ku lata Jehova mwa lipilu za bona. Kabakala tuso ya hae ye lilato, bana ba luna kaufela ba fumana zibo ye nde ya Bibele ha ne ba sa li banana.

Cisehelo ya bondate mwa bukombwa ne i ni amile hahulu mwa munahano ni kwa pilu. (Liproverbia 22:6) Kacwalo, ka 1968, mabasi a Lipaki za Jehova ha n’a memilwe ku tutela kwa Central ni South America kuli ba y’o tusa mwa musebezi wa bukutazi, lubasi lwa luna lwa lakaza ku amuhela memo yeo. Ka nako yeo bana ba luna ne ba na ni lilimo za buhulu ze mwahal’a 5 ni 13. Kaufela luna ne lu sa zibi si-Spanish. Ka ku latelela ketelelo ye n’e filwe, na pota-potela linaha ze fitana-fitana kuli ni bone mo bu inezi bupilo teñi k’o. Ha se ni kutile, lwa nyakisisa liketo za luna ka tapelo mi lwa atula ku ya kwa Nicaragua.

Ku Sebeleza mwa Nicaragua

October 1970 ha i to fita, ne se lu li mwa ndu ya luna ye nca. Mwa liviki fela ze talu, na fiwa kalulonyana ya tukiso ya kwa mukopano wa puteho. Na tandana ku fa kalulo ya ka mwa si-Spanish se ne ni sa zibi hande mi na feza ka ku mema puteho kamukana kuli ba tahe kwa cerveza ka 9:30hrs la Mukibelo. F’o ne ni bata ku talusa kuli ba tahe kwa servicio, ili ku talusa kuli kwa sebelezo ya mwa simu, kono ne ni mema bote ku taha ku to nwa bucwala. Ku ituta puo yeo ne ku li t’ata luli!

Pili, ne ni ñolanga mutahisezo wa ka fa lizoho ni ku u kuta-kutela ha ne ni ya ku yo ngongota fa munyako. Ne ni bulelanga kuli: “Buka ye i tahisa tuto ye si na tifo ya Bibele ya fa ndu.” Mutu yo muñwi ya n’a amuhezi memo yeo n’a bulezi hamulaho kuli n’a tile kwa mikopano ya luna kuli a utwisise ze ne ni lika ku mu bulelela. Munna y’o a ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova. Kwa iponelwa luli kuli Mulimu ki yena ya melisa peu ya niti mwa lipilu za batu ba ba ishuwa, mane sina muapositola Paulusi ha n’a itumelezi cwalo!—1 Makorinte 3:7.

Ha se lu inzi lilimo ze bat’o ba ze peli mwa muleneñi wa Managua, lwa kupiwa ku tutela kwa kalulo ya kwa mboela wa Nicaragua. Teñi k’o, lwa yo sebeza hamoho ni puteho ya kwa Rivas  ni likwata za be ne ba tabela ze shambani ili ze n’e li bukaufi. Paki wa musupali ya sepahala ya bizwa Pedro Peña n’a yanga ni na ha ne lu potelanga likwata zeo. Sikwata se siñwi ne si pila mwa sioli se ne si li mwa lisa la Nicaragua. Teñi k’o, ne ku na ni fela lubasi lu li luñwi lwa Lipaki za Jehova.

Nihaike ba lubasi l’o ne ba li babotana, ba eza ka t’ata ku bonisa kuli ne ba itebuha ku ba potela kwa luna. Ne ba lu lukiselize lico manzibwana e lu fita. Ne lu inzi teñi k’o viki i liñwi, mi buñata bwa batu ba ba lateha be ne ba pila teñi k’o ili be ne ba lata Bibele ba lu tusa ku za lico. Ne lu tabile hahulu b’a 101 ha ne ba til’o kopana kwa ngambolo ya nyangela ya Bibele la Sunda.

Ni ikutwa kuli Jehova hape n’a lu tiisize nako ye ñwi ha ne lu swanela ku y’o potela sikwata sa batu be ne ba tabela. Ne ba pila mwa malundu ali bukaufi ni museto wa Costa Rica. Lizazi le ne lu swanela ku funduka, Pedro a taha ku t’o ni bitula, kono ne ni unjamwi ki malaria. Na mu bulelela na li: “Pedro, ha ni koni ku ya.” A ni swala fa pata mi a li: “U na ni fibele ye maswe hahulu, kono u na ni ku taha luli! Mizwale ba libelela.” Kihona a lapela. Yeo ne li ye ñwi ya litapelo ze tiile ka ku fitisisa ze ni kile na utwa.

Ku tuha f’o, na li: “Ha mu ye mu y’o ikungela fresco (ili sino se si ezizwe fa litolwana). Ni ka be ni itukisize mwa mizuzu ye lishumi.” Ne ku pila mabasi a mabeli a Lipaki mwa kalulo ye ne lu potezi, mi ba lu babalela hande hahulu. Lizazi le li tatama lwa ya ni bona kwa ku kutaza, niha ne ni sa kula cwalo. Ne ku tiisa luli ku bona batu ba ba fitelela mwanda ba fumaneha kwa mukopano wa luna wa la Sunda!

Ku Tuta Hape

Mwa 1975, mwan’a luna wa busupa, yena Vaughn, a pepwa. Silimo se si tatama, lwa kutela kwa Canada kabakala kuli ne lu si na hande mali. Ku zwa kwa Nicaragua ne ku li t’ata kakuli ne lu ikutwile kuli Jehova n’a lu tiisize mwa nako ye ne lu inzi teñi k’o. Ka nako ye ne lu tuta, batu ba ba fitelela 500 ba mwa kalulo ya simu ya puteho ya luna ne se ba fumanehanga kwa mikopano.

Pili, na ni mwan’a luna Miriam ha ne lu ketilwe ku ba mapaina ba ba ipitezi mwa Nicaragua, Miriam a ni buza kuli: “Tate, haiba mu ka kutela kwa Canada, kuli mu ka ni tuhelela ku siyala kwanu?” Ne ni sa leli ku tuta, kacwalo na li: “Ee, luli!” Kacwalo, ha ne lu tutile, Miriam a siyala kuli a zwelepili mwa bukombwa bwa ka nako ye tezi. Hamulaho, a nyalana ni Andrew Reed. Ba ya kwa sikolo sa Gilead sa bu 77 ka 1984, ili sikolo sa balumiwa sa Lipaki za Jehova, se ne si li kwa Brooklyn, mwa New York, ka nako yeo. Cwale Miriam u sebeleza kwa Dominican Republic ni munn’a hae, ili ku taleleza takazo ye ne ba suñile ku yena balumiwa ba bande ba kwa Nicaragua.

Ni ka nako ye, ni sa hupula manzwi a Bondate a’ li, “ha lu koni ku tuhela fela cwalo.” Kacwalo, ka 1981, ha se lu fumani mali a n’a kona ku lu konisa ku kutela kwa Central America, lwa tuta hape. Kono cwale lwa tutela kwa Costa Rica. Ha ne lu sa sebeleza teñi k’o, lwa memiwa ku y’o tusa mwa ku yaha miyaho ye minca ya mutai. Kono ka 1985, mwan’a luna Grant n’a tokwa likalafo, mi kacwalo lwa kutela kwa Canada. Glen a siyala mwa Costa Rica ili ku zwelapili ku tusa mwa ku yaha mutai. Annette ni Charmaine bona ne ba li mapaina ba ba ipitezi. Luna be ne ba tutile ne lu sa loli za ku kutela kwa Costa Rica hape.

Ku Talimana ni Likayamana

Ne ku benya ni ku cisa fa lizazi la September 17, 1993. Na ni mweli wa luna, yena Mark, ne lu nze lu lukisa situwa sa ndu. Ne lu sweli  ku sebeza hamoho lu nze lu ambola za kwa moya, ka mo ne lu ezezanga kamita. Ka mukwa o muñwi, na sitatala ni ku ngandumukela fafasi. Ha ni y’o wetulukanga, ne ni kona fela ku bona liseli le li benya ni batu be ne ba apezi ze sweu. N’e li mwa kalulo ya kwa sipatela ko ku alafelwa ba likolofalo ze tuna.

Kabakala ze i bulela Bibele, nto ya pili ye ne ni bulezi ne li kuli: “Ha ni lati mali, ha ni lati mali!” (Likezo 15:28, 29) Ne ni tiisizwe ha ni utwa Charmaine ha bulela kuli: “Tate, ku lukile. Lu teñi kaufela luna.” Na bulelelwa hamulaho kuli baalafi ne ba boni kadi ya ka ye hanisa ku ni pompela mali. Kacwalo taba ya mali ne i si ka kataza ni hanyinyani. Mulala wa ka n’o lobehile, mi ne ni sa koni ku nyanganya ni hanyinyani. Mane ne ni tokwa tuso kwa ku buyela.

Ka ku fokoliswa cwalo, ne ni tokwa ku tiiswa ki Jehova ku fita lili kaufela. Na pazulwa ni ku comekiwa kapila ka ku buyela ka kona. Kapila kao ka tiba misinga ya ka ye ni konisa ku bulela. Kacwalo, ne ni sa koni ku bulela. Batu ne ba kona fela ku utwisisa ze ne ni bulela ka ku talima kwa milomo ya ka.

Litifo za likalafo za pahama hahulu-hulu. Na ni musal’a ka ni buñata bwa bana ba luna ne lu li mwa bukombwa bwa ka nako ye tezi. Kacwalo na hupula kuli mwendi ne ba ka tuhela sebelezo yeo kuli ba tokomele za buikalabelo b’o. Kono Mark n’a konile ku fumana musebezi o n’o konisize ku lifela buñata bwa lisinyehelo zeo mwa likweli fela ze talu. Kacwalo, bote ne ba kona ku zwelapili mwa bukombwa bwa kamita kwand’a fela na ni musal’a ka.

Mamota a muzuzu wa ka wa mwa sipatela n’a tezi mañolo a litumeliso a mañata-ñata a zwa kwa linaha ze silezi. Kaniti luli Jehova n’a ni tiisa. Puteho ni yona ne i tusize lubasi lwa ka ka ku ba fepa mwahal’a kalulo ya likweli ze keta-lizoho ni licika ze ne ni tandile mwa muzuzu mo ku tokomelwa ba ba kula hahulu. Ka zazi, eluda wa Mukreste n’a tolanga ni na, ili ku ni balela Bibele ni lihatiso ze tomile fa Bibele. Hape n’a ni kandekelanga ni likezahalo za mwa bupilo ze susueza. Ba babeli ba mwa lubasi lwa ka ne ba itukisezanga mikopano kaufela ni na. Kacwalo, ne ni sa tondangi lico za kwa moya za butokwa.

Ha ne ni sa li mwa sipatela, kwa ezwa litukiso za kuli ni kone ku fumaneha kwa tukiso ya lizazi la mukopano o ipitezi. Babeleki ba mwa sipatela ba ni fa nasi ya n’a lumelezwa ka mulao ni caziba ya talima za ku buyela kuli ba yo ina ni na lizazi mutumbi. Ne ni tabezi hahulu ku kona ku ba ni mizwale ni likaizeli ba ka ba Sikreste hape! Ku bona ba bañata be ne ba libelela mwa  mulaini kuli ba ni lumelise ki nto ye ni si ke na libala ni kamuta.

Ku Bukeleza Mayemo a kwa Moya

Ha se ku fitile silimo ku zwa fa kozi yani, na kona ku kuta kwa ndu ni lubasi lwa ka, nihaike ne ni sa tokwa ku babalelwa ki manasi busihu ni musihali. Mota ye kwanisizwe hande liitusiso ya ni konisa ku yanga kwa mikopano, mi ki ka siwela ni palelwa ku fumanehanga teñi. Kono niti ki kuli ku fumaneha teñi ku tokwa tundamo. Ku zwa fo ne ni kutezi kwa ndu, ni konile ku fumaneha kwa mikopano ya sikiliti kaufela.

Kwa nalulelule mwa February 1997, na fita fa ku kona ku bulela hanyinyani. Ba bañwi kwa manasi ba ka ba teelezanga ka buitebuho ha ni nze ni ba bulelela sepo ya ka ye tomile fa Bibele. Nasi yo muñwi s’a ni balezi buka mutumbi ya Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, hamohocwalo ni lihatiso ze ñwi za Watch Tower. Ni ñolelananga ni batu ka ku itusisa kompyuta ye ni sebelisa ka kakota. Ku taipa cwalo niha ku li ko ku katalisa, kwa tusa ku kona ku ba ni kabelo mwa bukombwa.

Mitapo-ya-booko ya ka y’a opanga luli. Kono ku bonahala kuli ha ni luta ba bañwi liniti za mwa Bibele kamba ha ni teeleza inge li baliwa, ni ikutwa ku imululwa hanyinyani. Fokuñwi, ni ezanga bupaki bwa mwa makululu ni musal’a ka ya ni tusa. Wa ni tolokelanga ha ni tokwa tuso. Ka linako li sikai, ni konile ku eza bupaina bwa ku tusa. Ku ba eluda mwa puteho kwa ni tabisa, sihulu mizwale ha ba ni atumela kwa mikopano kamba ha ba ni potela kwa ndu mi na kona ku ba tusa ni ku ba susueza.

Kono ni na ni ku itumelela kuli ku bunolo ku kenelwa ki ku lembwala. Kacwalo, fo ni ikutwela kaufela ku sa ba ni tabo, ni lapelanga kapili-pili kuli ni fumane tabo. Ni lapelanga busihu ni musihali kuli Jehova a zwelepili ku ni tiisa. Na tabelanga ha ni amuhela liñolo kamba ha ni potelwa ki mutu. Ku bala limagazini za Tora ya ku Libelela kamba Awake! ku ni fa ze nde za ku nahana. Fokuñwi manasi ba ba fitana-fitana ba ni balelanga zona limagazini zeo. Ku zwa fo ne ni bezi mwa kozi yani, se ni balile Bibele mutumbi h’a 7 ka ku itusisa makaseti. Jehova u ni tiisize mwa linzila ze ñata ze swana ni zeo.—Samu 41:3.

Ku cinca kwa miinelo ya ka ku ni file nako ye ñata ya ku nyakisisa m’o Muluti wa luna yo Mutuna, yena Jehova, a lu fela tuto ya ku ya ku ile. U lu fa zibo ye nepahezi ka z’a lata ni z’a lela ku eza, bukombwa bo bu kolwisa, kelezo ya mwa ku fumanela tabo ya lubasi, ni kutwisiso ye tungile ya kuli mutu a kone ku ziba za ku eza h’a talimani ni makayamana. Jehova u ni file musali ya sepahala ili yo munde. Bana ba ka ni bona ba ni yemezi, mi ni ya tabile hahulu kuli kaufela bona ba bile mwa bukombwa bwa ka nako ye tezi. Mane, la March 11, 2000, mwan’a luna Mark ni Allyson, musal’a hae, ne ba felize ku ituta kwa Sikolo sa bu 108 sa Gilead mi ne ba lumezwi kwa Nicaragua. Na ni musal’a ka ne lu konile ku y’o ba teñi fo ba feleza Sikolo seo. Ni kona ku bulela ka buniti kuli kozi yani i cincize bupilo bwa ka, kono ha i si ka cinca pilu ya ka.—Samu 127:3, 4.

Ni itumela ku Jehova kwa butali bw’a ni file bo bu ni konisize ku fa bana ba ka sanda sa kwa moya se ne ni amuhezi. N’a tiiswa ni ku susuezwa ha ni bona bana ba ka ba sebeleza Mubupi wa bona ka moya o swana ni wa bondate, be ne ba bulezi kuli: “Ha lu koni ku tuhela fela cwalo. Jehova u lu laezi kuli lu kutaze.” Ee, Jehova u tiisize na ni lubasi lwa ka mwa mazazi kaufela.

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Na, Bondate, bahulwani ba ka, kaizel’a ka, lu li bukaufi ni mota ya luna y’e li ndu, ye ne lu itusisanga mwa miteñi ya ku eza bupaina. Ki na ya ku la bulyo

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Na ni Myrna, musal’a ka

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Siswaniso sa cwanoñu fa sa lubasi lwa luna

[Siswaniso se si fa likepe 27]

Ni sa eza bupaki ka ku ñola mañolo