Mu Utwe Za Moya Kuli Mu Pile!

“Ku utwa za Moya ki bupilo.”—MAROMA 8:6.

1, 2. Bibele i bonisa shutano mañi ye mwahal’a “nama” ni “moya”?

KU ZWELAPILI ku ba ni muzamao o kenile fapil’a Mulimu mwahal’a nyangela ye sinyehile hahulu, ye babaza ku ikola litakazo za nama haki nto ye bunolo. Nihakulicwalo, Mañolo a bonisa shutano ye mwahal’a “nama” ni “moya.” A bonisa hande-nde ze maswe ze kona ku tahiswa ki ku ituhelela ku busiwa ki nama ya sibi ni limbuyoti ze zwa mwa ku lumela ku zamaiswa ki moya wa Mulimu o kenile.

² Ka mutala, Jesu Kreste n’a ize: “Moya ki ona o pilisa, nama ha i tusi se siñwi. Manzwi a ni mi bulelezi, ki moya ni bupilo.” (Joani 6:63) Muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba kwa Galatia kuli: “Nama i na ni litakazo ze lwanisa Moya; mi za Moya li lwanisa za nama; mi zeo za lwanisana.” (Magalata 5:17) Paulusi hape n’a ize: “Ya calela nama ya hae, u ka kutuliswa ki nama ku bola; kono ya calela Moya, u ka kutuliswa ki Moya bupilo bo bu sa feli.”—Magalata 6:8.

3. Ku tokwahalañi kuli lu lukuluhe kwa tamo ya litakazo ni litengamo ze maswe?

³ Moya o kenile wa Jehova, ili m’ata a hae a sebeza, a kona ku zwisa “litakazo ze maswe” ni tamaiso ye sinya ya nama ya luna ya sibi. (1 Pitrosi 2:11) Kuli lu lukuluhe kwa tamo ya litengamo ze maswe, lu tokwa hahulu ku tusiwa ki moya wa Mulimu o kenile, kakuli Paulusi n’a ñozi kuli: “Ku utwa za nama ki lifu; kono ku utwa za Moya ki bupilo ni kozo.” (Maroma 8:6) Ku utwa za moya ku talusañi?

“Ku Utwa za Moya”

4. “Ku utwa za moya” ku talusañi?

⁴ Paulusi ha n’a ñola za “ku utwa za moya,” n’a itusisize linzwi la Sigerike le li talusa “munahanelo, katulo ya munahano, . . . mulelo, takazo, buikatazo.” Linzwi le li bonisa kezo le li swana ni lona ki le li talusa “ku nahana, ku nahana ka nzila ye ñwi.” Kacwalo, ku utwa za moya ku talusa ku zamaiswa, ku busiwa, ni ku susuezwa ki m’ata a sebeza a Jehova. Ku bonisa kuli lu tabela ku tuhelela munahanelo, litengamo, ni litakazo za luna ku zamaiswa ka ku tala ki moya wa Mulimu o kenile.

5. Lu lukela ku lumela ku zamaiswa ki moya o kenile ku fita fa sipimo sifi?

⁵ Sipimo seo lu swanela ku lumela ka sona ku zamaiswa ki moya wa Mulimu o kenile ne si koñomekilwe ki Paulusi ha n’a bulezi ka za ku ‘sebeleza Mulimu ka mukwa wa moya.’ (Maroma 7:6) Ka ku itinga fa tumelo ya bona mwa sitabelo sa tiululo sa Jesu, Bakreste ba lukuluzwi kwa ku busiwa ki sibi mi kacwalo ba “shwile” kwa neku la muinelo o ne ba li ku ona wa ku ba batanga ba sona. (Maroma 6:2, 11) Ba ba shwile ka swanisezo ka nzila ye cwalo ba sa pila luli mi cwale ba lukuluhile ku latelela Kreste mwa ku ba “batanga ba ku luka.”—Maroma 6:18-20.

Cinceho ye Nyangumuna

6. Ba ba fita fa ku ba “batanga ba ku luka” ba ba ni cinceho mañi?

⁶ Cinceho ya ku zwa mwa ku ba “batanga ba sibi” ni ku ba “batanga ba ku luka” ba ba sebeleza Mulimu ki ye nyangumuna hakalo! Paulusi n’a ñozi ka za ba bañwi be ne ba bile ni yona cinceho ye cwalo yeo kuli: ‘Mu tapisizwe, mu kenisizwe, mu beilwe ba ba lukile ka Libizo la Mulena Jesu Kreste, ni ka Moya wa Mulimu wa luna.’—Maroma 6:17,18; 1 Makorinte 6:11.

7. Ki kabakalañi ku ziba ka za mw’a ngela lika Jehova ha ku li kwa butokwa?

⁷ Kuli lu be ni yona cinceho ye makaza  yeo, pili lu tokwa ku ituta ka za mw’a ngela Jehova lika. Lilimo ze mianda-nda kwamulaho, walisamu Davida n’a lapezi ka t’ata ku Mulimu kuli: “[Muñ’a] Bupilo, u ni bonise linzila za hao . . . U ni zamaise mwa niti ya hao, mi u ni lute.” (Samu 25:4, 5) Jehova a utwa Davida, mi Wa kona ku alaba tapelo ye cwalo ye fiwa ki batanga ba hae ba mwa linako za cwale. Ka ku ba kuli linzila za Mulimu ni niti ya hae ki ze kenile, ku li nahana ku ka lu tusa haiba lu ba mwa muliko wa ku kolwisa litakazo za nama ze masila.

Kalulo ye Butokwa ya Linzwi la Mulimu

8. Ki kabakalañi ku ituta Bibele ha ku li kwa butokwa hahulu?

⁸ Linzwi la Mulimu, yona Bibele, li tahisizwe ka moya wa hae. Kacwalo, nzila i liñwi ya butokwa ya ku tuhelela ona moya w’o ku sebeza ku luna ki ka ku bala ni ku ituta Bibele—ka zazi haiba ku konahala. (1 Makorinte 2:10, 11; Maefese 5:18) Ku taza munahano ni pilu ya luna ka liniti ni likuka za Bibele ku ka lu tusa ku tiya haiba muinelo wa luna wa kwa moya u lwaniswa. Ee, haiba ku taha miliko ye maswe, moya wa Mulimu u kona ku lu hupuza likupuliso za ka Mañolo ni likuka ze etelela ze kona ku tiisa katulo ya luna ya ku eza lika ka ku lumelelana ni tato ya Mulimu. (Samu 119:1, 2, 99; Joani 14:26) Kacwalo, ha lu kwashekiwi ka ku libiswa mwa nzila ye fosahezi.—2 Makorinte 11:3.

9. Ku ituta Bibele ku tiisa cwañi katulo ya luna ya ku buluka silikani sa luna ni Jehova?

⁹ Ha lu nze lu zwelapili ku ituta hahulu Mañolo ka buniti ka ku itusisa lihatiso ze tomile fa Bibele, moya wa Mulimu u zamaisa munahano ni pilu ya luna, ili ku ekeza hahulu kwa likute la luna la lipimo za Jehova. Silikani sa luna ni Mulimu si ba nto ya butokwa ka ku fitisisa mwa bupilo bwa luna. Ha lu talimani ni muliko, ha lu tuheleli munahano wa luna ku nahana ka za m’o ku fosa ku kona ku bela munati. Kono, se lu iyakatwa hahulu ki ku zwelapili ku sepahala ku Jehova. Ku itebuha hahulu silikani sa luna ni yena ku lu susueza ku sa ba ni mihupulo ye kona ku si sinya.

“Hasi Mo Ni Latela Mulao wa Hao!”

10. Ki kabakalañi ku utwa milao ya Jehova ha ku li kwa butokwa kuli lu utwe za moya?

¹⁰ Kuli lu utwe za moya, ku tokwahala ze ñwi ku fita ku ba fela ni zibo ya Linzwi la Mulimu. Mulena Salumoni n’a utwisisa hande lipimo za Jehova, kono kwa mafelelezo a bupilo bwa hae, n’a palezwi ku li latelela. (1 Malena 4:29, 30; 11:1-6) Haiba lwa lata za kwa moya, lu ka bona butokwa bwa ku ziba ze i bulela Bibele ni ku utwa milao ya Mulimu ka pilu kaufela. Ku eza cwalo ku talusa ku tatuba hande lipimo za Mulimu ni ku lika ka t’ata ku li latelela. Walisamu n’a na ni moya o cwalo. N’a opezi kuli: “Hasi mo ni latela mulao wa hao! Na u nahana musihali kaufela.” (Samu 119:97) Ha lu iyakatwa hahulu ku latelela milao ya Mulimu, lu kala ku ba ni tulemeno twa silumeli. (Maefese 5:1, 2) Ku fita ku hohelwa kwa ku eza bumaswe ku si na mo lu kona ku ezeza, lu ba ni miselo ya moya, mi takazo ya ku tabisa Jehova i lu sikulula kwa “misebezi ya nama” ye maswe.—Magalata 5:16, 19-23; Samu 15:1, 2.

11. Ne mu ka talusa cwañi kuli mulao wa Mulimu o hanisa buhule wa lu sileleza?

¹¹ Lu kona cwañi ku hulisa lilato ni likute le lituna la milao ya Jehova? Nzila i liñwi ki ka ku tatubisisa hande butokwa bwa yona. Mu nyakisise mulao wa Mulimu o bonisa kuli tobali i swanela fela ku ba ya mwa linyalo, ili  w’o hape u hanisa buhule ni bubuki. (Maheberu 13:4) Kana ku utwa mulao w’o ku lu palelwisa ku ba ni nto ye ñwi ye nde? Kana Ndate ya lilato wa kwa lihalimu n’a ka toma mulao o lu tibela ku ba ni nto ye tusa? Kutokwa! Mu bone ze ezahala mwa bupilo bwa batu ba bañata ba ba sa pili ka ku lumelelana ni lipimo za Jehova ka za muzamao. Ku itwala ka ku sa lela hañata ku ba ezisanga ku sulula limba kamba ku kena mwa manyalo ka ku sa lela mi ili manyalo a si na tabo. Ba bañata ba na ni ku uta mwana ba si ka nyala kamba ku nyalwa. Fahalimw’a seo, buñata bwa ba ba ezanga buhule ba itahiseza ku ba ni matuku a sihule. (1 Makorinte 6:18) Mi haiba mutanga wa Jehova a eza buhule, u kona ku katazeha hahulu-hulu mwa maikuto. Ku lika ku kuzisa lizwalo le li sisita ku kona ku palelwisa mutu ku lobala busihu ni ku katazeha mwa munahano. (Samu 32:3, 4; 51:3) Kacwalo, kwa iponahaza hande kuli mulao wa Mulimu o hanisa buhule u tomezwi ku lu sileleza. Ee, ku na ni tuso ye tuna luli ye zwa mwa ku ba ni muzamao o kenile!

Mu Lapele kuli Jehova A Mi Tuse

12, 13. Ki kabakalañi ku lapela ha ku li ko ku swanela ha lu sabelelwa ki litakazo za sibi?

¹² Kuli lu utwe za moya, kaniti lu tokwa ku lapela ku zwelela kwa pilu. Kwa swanela ku lapela kuli moya wa Mulimu u lu tuse, kakuli Jesu n’a ize: “Mbali mina . . . mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.” (Luka 11:13) Mwa tapelo, lwa kona ku talusa kuli lu itingile fa moya kuli u lu tuse ku za bufokoli bwa luna. (Maroma 8:26, 27) Haiba lu bona kuli lu sabelelwa ki litakazo ni moya wa sibi, kamba haiba lu lemuswa seo ki mulumeli yo muñwi ya lilato, ne lu ka eza ka butali ku lapela ka ku nonga ka za butata b’o ni ku kupa tuso ya Mulimu mwa ku tula lika zeo.

¹³ Jehova u kona ku lu tusa ku isa mamelelo kwa lika ze lukile, ze kenile, ze swanela, ni ze lukela ku lumbwa. Mi kwa swanela hakalo ku lapela ku yena ka t’ata kuli “kozo ya Mulimu” i sileleze lipilu ni mihupulo ya luna! (Mafilipi 4:6-8) Kacwalo, lu lapele kuli Jehova a lu tuse ku “[tundamena] mwa ku luka, ni mwa bulapeli, ni tumelo, ni lilato, ni pilu-telele, ni musa.” (1 Timotea 6:11-14) Ka tuso ya Ndat’a luna wa kwa lihalimu, lipilaelo ni miliko ha li na ku hula ku fita fa ku sa kona ku feliswa. Kono, bupilo bwa luna bu ka ba ni kozo ye tezi ye zwelela ku Mulimu.

Mu Si Swabisi Moya

14. Ki kabakalañi moya wa Mulimu ha u tahisa bukeni?

¹⁴ Ka butu, batanga ba Jehova ba ba hulile kwa moya ba sebelisa kelezo ya Paulusi ye li: “Mu si ke mwa tima Moya.” (1 Matesalonika 5:19) Ka ku ba kuli Moya wa Mulimu ki “Moya o Kenile,” ha u na katowati. (Maroma 1:4) Kacwalo, ha u sebeza ku luna, moya w’o u tahisa bukeni. U tusa kwa ku lu buluka mwa nzila ya bupilo ye kenile ya ku utwa Mulimu. (1 Pitrosi 1:2) Kezo kaufela ye masila i bonisa kashwau ku ona moya w’o, mi nto yeo i kona ku tisa kozi. Ka mukwa ufi?

15, 16. (a) Lu kona ku swabisa moya wa Mulimu ka ku ezañi? (b) Lu kona cwañi ku pima ku swabisa moya wa Jehova?

¹⁵ Paulusi n’a ñozi kuli: “Mu si ke mwa swabisa Moya o Kenile wa Mulimu o mu swailwe nombolo ka Ona, bakeñisa lizazi la ku liululwa kwa mina.” (Maefese 4:30) Mañolo a bonisa moya wa Mulimu ku ba liswayo, kamba ‘sisupo  sa z’a bulukezi’ Bakreste ba ba tozizwe ba ba sepahala. Mi z’a ba bulukezi ki bupilo bwa kwa lihalimu bwa ku sa shwa. (2 Makorinte 1:22, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984; 1 Makorinte 15:50-57; Sinulo 2:10) Moya wa Mulimu u kona ku etelela batoziwa ni balikani ba bona ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu. U kona ku ba etelela mwa bupilo bwa busepahali ni ku ba tusa ku ambuka misebezi ya sibi.

¹⁶ Muapositola n’a lemusize ka za bupumi, busholi, muzamao o swabisa, ni ze ñwi cwalo. Ha ne lu ka ituhelela ku hohelwa kwa lika ze cwalo, ne lu ka lwanisa kelezo ye buyelezwi ka moya ya Linzwi la Mulimu. (Maefese 4:17-29; 5:1-5) Ka nzila ye ñwi ne lu ka be lu swabisisize moya wa Mulimu, mi kaniti yeo ki nto ye lu sa bati ku eza. Kabakaleo, haiba yo muñwi ku luna n’a ka kala ku itibaza likelezo ze mwa Linzwi la Mulimu, n’a kana a kala ku hulisa moya ni mikwa ye n’e ka tahisa ku eza sibi kabomu ni ku latehelwa ki sishemo sa Mulimu ka ku tala. (Maheberu 6:4-6) Niha ne i ka ba kuli ka nako ye ha lu ezi sibi, ku kana kwa ba kuli se lu libile ku yona nzila yeo. Ka ku lwanisa ketelelo ya moya, ne lu ka u swabisa. Hape ne lu ka be lu lwanisa ni ku swabisa Jehova, yena simbule sa moya o kenile. Ka ku ba ba ba lata Mulimu, ha lu bati ku eza cwalo. Kono ne lu ka eza hande ku lapela kuli Jehova a lu tuse ku sa swabisa moya wa hae ni kuli lu kone ku tahisa tumbo fahalimw’a libizo la hae le li kenile ka ku zwelapili ku utwa za moya.

Mu Zwelepili ku Utwa za Moya

17. Ki likonkwani mañi ze ñwi za kwa moya ze lu kana lwa toma, mi ki kabakalañi ku eza cwalo ha ku kana kwa ba ko ku butali?

¹⁷ Nzila ye lemuseha ye lu kona ka yona ku utwa za moya ki ku toma likonkwani za kwa moya ni ku sebeleza fa ku li peta. Ka ku ya ka butokwi ni miinelo ya luna, likonkwani za luna li kana za kopanyeleza teñi ku bolosola miitutelo ya luna, ku ekeza kwa musebezi wa luna wa ku kutaza, kamba ku sebeleza ku fita ku ze konisa za tohonolo ye ñwi ya sebelezo, ye  cwale ka bupaina bwa ka nako ye tezi, sebelezo ya fa Betele, kamba musebezi wa bulumiwa. Zeo li ka patehisa munahano wa luna kwa lika za kwa moya mi li ka lu tusa ku tiyela bufokoli bwa luna bwa butu. Hape li ka lu tibela kwa ku ba ni likonkwani za sifumu ni litakazo ze si za ka mañolo ze atile mwa muinelo wo wa linto. Kaniti ku eza cwalo ki ko ku butali, kakuli Jesu n’a elelize kuli: “Mu si ke mwa ikubukanyeza bufumu bwa mwa lifasi, fo ku na ni maswele ni mafumi a’ ca fateñi, ni fo ku na ni masholi ba ba punya mwateñi, ba ba uzwa. Kono mu ikubukanyeze bufumu kwa lihalimu, fo ku si na maswele a’ ca fateñi, ni fo ku si na masholi ba ba punya kwateñi, ba ba uzwa. Kakuli fo bu inzi bufumu bwa hao, ki fo i inzi ni pilu ya hao.”—Mateu 6:19-21.

18. Ki kabakalañi ku zwelapili ku utwa za moya ha ku li kwa butokwa mwa mazazi a maungulelo a?

¹⁸ Kaniti ku utwa za moya ni ku tibela litakazo za silifasi ki nto ye butali ku i eza mwa “mazazi a maungulelo” a. (2 Timotea 3:1-5) Mane, “lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:15-17) Ka mutala, haiba mukulwani ya li Mukreste a toma sikonkwani sa ku eza sebelezo ya ka nako ye tezi, nto yeo i kana ya mu etelela mwa linako ze t’ata za ku nonoboka kamba mwa bucaha. H’a hapelezwa ku cinca muhupulo, mutu ya cwalo u ka ziba hande-nde z’a bata ku peta mwa sebelezo ya Jehova. Mutu ya lata za kwa moya cwalo u ka bona kuli ki bukuba ku tuhela ku peta likonkwani za kwa moya kuli a bate sifumu kamba minyaka ye konwa ku tahiswa ki sibi. Mu hupule kuli Mushe ya n’a lata za kwa moya n’a ‘iketezi ku nyanda ni sicaba sa Mulimu ku fita ku ikola minyaka ya libi, ye ina nako ye nyinyani.’ (Maheberu 11:24, 25) Ibe kuli lu ba bahulu kamba banana, ni luna lu eza keto ye cwalo ha lu zwelapili ku utwa za moya ku fita za nama ye bolile.

19. Lu ka ikola lituso mañi haiba lu zwelapili ku utwa za moya?

¹⁹ “Ku utwa za nama ki ku toya Mulimu,” hailif’o “ku utwa za Moya ki bupilo ni kozo.” (Maroma 8:6, 7) Haiba lu zwelapili ku utwa za moya, lu ka ba ni kozo ye tuna. Lipilu ni mihupulo ya luna li ka silelezwa hahulu kwa m’ata a muinelo wa luna wa sibi. Lu ka kona hande ku tiyela miliko ya ku fosa. Mi lu ka ba ni tuso ya Mulimu mwa ku lwana ndwa ye zwelapili mwahal’a nama ni moya.

20. Ki kabakalañi ha lu kona ku kolwa kuli lwa kona ku tula mwa ndwa ye mwahal’a nama ni moya?

²⁰ Ka ku zwelapili ku utwa za moya, lu zwelapili ku swalisana ni Jehova, yena simbule sa bupilo ni moya o kenile. (Samu 36:9; 51:11) Satani Diabulosi ni b’a sebelisana ni bona ba eza mo ba konela kaufela kuli ba sinye silikani sa luna ni Jehova Mulimu. Ba lika ku zamaisa minahano ya luna, ka ku ziba kuli haiba lu ba tuhelela, ku eza cwalo ku ka tahisa kuli lu be lila za Mulimu mi lu shwe. Kono lwa kona ku tula mwa ndwa ye, ye mwahal’a nama ni moya. Seo ki sona se ne si ezahezi ku Paulusi, kakuli ha n’a ñola ka za ndwa ya hae, n’a buzize pili kuli: “Ki mañi ya ka ni liulula kwa mubili wo wa lifu?” Mi cwale, ka ku bonisa kuli tukuluho ne i konahala, a makala a li: “N’itumezi ku Mulimu, ka Jesu Kreste Mulen’a luna.” (Maroma 7:21-25) Ni luna lwa kona ku itumela ku Mulimu ka Kreste kuli u lu file nzila ya ku tiyela ka yona bufokoli bwa butu ni ku zwelapili ku utwa za moya ka ku ba ni sepo ye makaza ya bupilo bo bu sa feli.—Maroma 6:23.

Kana Mwa Hupula?

• Ku utwa za moya ku talusañi?

• Lu kona cwañi ku tuhelela moya wa Mulimu ku sebeza ku luna?

• Mu taluse libaka, ha lu lwanisa sibi, ha ku li kwa butokwa ku ituta Bibele, ku utwa milao ya Jehova, ni ku lapela ku yena.

• Ku toma likonkwani za kwa moya ku kona cwañi ku lu tusa ku zwelapili mwa nzila ya bupilo?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Ku ituta Bibele ku lu tusa ku tiya ha lu lwaniswa kwa moya

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Kwa swanela ku lapela kuli Jehova a lu tuse ku tula litakazo za sibi

[Maswaniso a fa likepe 18]

Likonkwani za kwa moya li kona ku lu tusa ku zwelapili ku utwa za moya