Mu Nahane Misebezi Ye Komokisa ya Mulimu

“[Muñ’a] Bupilo, Mulimu wa ka; ki ye miñata misebezi ye komokisa y’o ezize, ni z’o hupuzi ku lu ezeza; ha li konahali ku taluhanyezwa fapil’a hao.”—SAMU 40:5.

1, 2. Lu na ni bupaki mañi bo bu bonisa misebezi ye komokisa ya Mulimu, mi seo si lukela ku lu tahiseza ku ezañi?

HA MU bala Bibele, mwa kona ku bona ka bunolo kuli Mulimu n’a ezelize batu ba hae ba kwa kale, bona Maisilaele, lika ze komokisa. (Joshua 3:5; Samu 106:7, 21, 22) Jehova niha sa ikenyi mwa litaba za batu cwalo ka nako ye, lu potolohilwe ki lika ze ñata ze fa bupaki ka za misebezi ya hae ye komokisa. Kacwalo lwa swanela ku swalisana ni walisamu mwa ku bulela kuli: “[Muñ’a] Bupilo, misebezi ya hao ki ye miñata cwañi! Kaufel’a yona i bonahala ku ezwa ka butali; lifasi li tezi maluwo a hao.”—Samu 104:24; 148:1-5.

² Buñata kacenu ha ba isi pilu kamba mane ba hana bupaki bo bu bonahala hande ka za misebezi ya Mubupi. (Maroma 1:20) Kono luna ne lu ka eza hande ku i nahana ni ku fita fa ku utwisisa ka za mayemo a luna ni buikalabelo bwa luna ku Mubupi wa luna. Likauhanyo za Jobo 38 ku isa 41 li kona ku lu tusa hande hahulu mwa ku  eza cwalo, kakuli teñi k’o, Jehova n’a hohezi mamelelo ya Jobo kwa likalulo ze ñwi za misebezi ya Hae ye komokisa. Mu nyakisise litaba ze ñwi za butokwa za n’a tahisize Mulimu.

Misebezi Ye Komokisa ili ye M’ata

3. Ka mo ku ñolezwi kwa Jobo 38:22-29, Mulimu n’a buzize ka za lika mañi?

³ Ka nako ye ñwi, Mulimu n’a buzize Jobo kuli: “Kikuli s’o keni fo ku inzi mabulukelo a litwa? Kamba s’o boni mabulukelo a limbwewewe? Ki zona ze ni bulukela mazazi a maswenyeho, e, mazazi a mifilifili ni a lindwa.” Litwa ni limbwewewe ki ze fumaneha hahulu mwa libaka ze ñata za lifasi-mubu la luna. Mulimu a zwelapili kuli: “Ki mañi ya lukiselize pula nzila mwa mbyumbyulu, ni nzila ya lumonyi lwa pula ye luma? Kuli i nele mwa naha ye si na batu, mwa lihalaupa mo ku si ka yaha batu, i kolobise mubu o sa limwi wa mwa matota, i kone ku melisa bucwañi bo bunca? Pula, kikuli i na ni ndat’a yona? Kamba ku na ni ya pepile puka? Ki mwa mba ya mañi mo ku zwile mezi a’ kangezi? Mi ya pepile silami se si andile ki mañi?”—Jobo 38:22, 23, 25-29.

4-6. Zibo ya mutu ka za litwa ha i si ka kwanelela ka nzila ifi?

⁴ Ba bañwi ba ba pila mwa libaka mo ba patehile hahulu batu mi ili ba ba lukela ku zamaya, ba kana b’a nga litwa ku ba nto ye tisa filikanyo. Kono ba bañwi ba bañata-ñata b’a nga litwa ku ba nto ye tabisa kakuli li kona ku fetula sibaka ku ba se sinde ka nako ya maliha ili se si konahalisa misebezi ye miñwi ye ipitezi. Ka ku hupula puzo ya Mulimu, kana mwa ziba hande litwa, mane ku ziba hande ni mo li bonahalela? Ki niti kuli lu kana lwa ziba mo li bonahalela ha li li le liñata, ka ku ba ba ba iponezi lona kamba ba ba boni maswaniso a lona. Kono tulotoli tenyene twa litwa bo? Kana mwa ziba mo tu bonahalela, ka ku ba kuli mwendi mu tu tatubile ha tu li kwa simbule sa tona?

⁵ Ba bañwi se ba itutile tona ni ku tu swanisa ka lilimo ze mashumi-shumi. Kalotoli kalikañwi ka litwa ka kona ku ba ni tubeke to tu mwanda twa mezi a’ kangezi to tu bupehile ka ku buheha ka linzila ze fitana-fitana. Buka ye bizwa Atmosphere i li: “Ku fitana-fitana kwa tulotoli twa litwa ku zibahala hahulu, mi nihaike kuli ba sayansi ba tundamezi ku bulela kuli ha ku na se si tu paleliswa ku swana, ha ku si ka fumanwa kale tulotoli to tubeli to tu swana. Patisiso ye ñwi ye tuna ne i ezizwe ki . . . Wilson A. Bentley, ya n’a tandile lilimo ze fitelela 40 a nze a tatuba ni ku swanisa tulotoli twa litwa ka ku itusisa sihoho. N’a palezwi ku fumana to tubeli to tu swana ka ku tala.” Mi niha ne i ka ba kuli to tubeli tu bonahala kuli twa swana luli, ili nto ye ezahalanga ka siwela, kana nto yeo luli ne i ka cinca ku komokisa kwa mifuta-futa ya tulotoli twa litwa ye li teñi?

⁶ Mu hupule puzo ya Mulimu ye li: “Kikuli s’o keni fo ku inzi mabulukelo a litwa?” Ba bañata ba nahana kuli malu ki ona mabulukelo a litwa. Kana mwa kona ku ipona mu nze mu ya kwa mabulukelo a’ cwalo ku y’o bala bubeke bwa litwa ka mo bu fitana-fitanela kaufela ni ku ituta mo bu tezi? Buka ye ñwi ya sayansi i li: “Ha ku si ka zibwa kale muinelo tota ni simbule sa tunto to tu tisa kuli ha ku hazela tulotoli twa malu tu kangele ku fita fa -40°F (-40°C).”—Samu 147:16, 17; Isaya 55:9, 10.

7. Zibo ya batu ka za pula ki ye tuna ku fita kai?

⁷ Pula yona bo? Mulimu n’a buzize Jobo kuli: “Pula, kikuli i na ni ndat’a yona? Kamba ku na ni ya pepile puka?” Buka ye swana yeo ya sayansi i li: “Bakeñisa ku sa utwisiseha kwa ku fulana kwa za mbyumbyulu ni ku fitana-fitana hahulu kwa ze iputezi mwa mbundu ni tuka-ka to tu mwa moya, ku bonahala kuli ha ku konahali ku talusa ka ku tala mo a pangehelanga malu ni lufafazani.” Ka mubulelelo o bunolo, ba sayansi ba tahisize lituto ze ñata-ñata ze tungile, kono ha ba koni ku talusa hande  luli ka za pula. Niteñi, mwa ziba kuli pula ya nelanga, ili ku selaela lifasi-mubu, ni ku pilisa limela, ili ku tisa kuli bupilo bu konahale ni ku ba bo bu tabisa.

8. Ki kabakalañi manzwi a Paulusi a ñozwi kwa Likezo 14:17 ha li a swanela?

⁸ Kana ha mu lumelelani ni kutwisiso yeo muapositola Paulusi n’a bile ni yona? N’a susuelize ba bañwi kuli mwa misebezi ye komokisa yeo ba bone teñi bupaki ka za Ya i ezize. Paulusi n’a bulezi ka za Jehova Mulimu kuli: “H’a si ka lisela ku izibahaza, ka ku eza batu hande, ni ku mi tusa lipula za kwa lihalimu, ni linako za ku kutula, a mi fa lico ka buñata, a taza lipilu za mina tabo.”—Likezo 14:17; Samu 147:8.

9. Misebezi ya Mulimu ye komokisa i bonisa cwañi m’ata a hae a matuna?

⁹ Ha ku na kakanyo kuli Muezi wa ze komokisa ili ze tusa cwalo ki ya na ni butali ni m’ata a matuna. Ka za m’ata a hae, mu nahane se: Ku bulelwa kuli ka zazi ku ba ni mishika ye 45,000, ili ye eza bolule ba 16 ka silimo. Seo si talusa kuli ka yona nako ye, ku sweli ku ezahala mishika ye bat’o ba 2,000. Malu a’ tatezani a mushika u li muñwi a zikinyeha ka m’ata a’ likana ni a limbomba za nyukiliya ze lishumi kamba ku fitelela ze n’e tunyisizwe mwa Ndwa ya Lifasi ya II. A mañwi a ona m’ata ao mwa iponelanga ona ha mu bona lumonyi lwa pula. Kwand’a ku sabisa, mamonyi a’ m’ata a tusa ku tahisa mifuta ye miñwi ya moya wa nitrogen o t’o kenanga mwa mubu ni ku itusiswa ki limela ka ku ba mununo wa ka taho. Kacwalo lumonyi ki ponahazo ya m’ata, kono hape lwa tusa luli.—Samu 104:14, 15.

Mu Fita Fa ku Ba ni Kutwisiso Mañi?

10. Ne mu ka alaba cwañi lipuzo ze kwa Jobo 38:33-38?

¹⁰ Mu ipeye mwa sibaka sa Jobo, kuli ki mina ba ba sweli ku buziwa lipuzo ki Mulimu Mwambakani. Mwendi mwa lumela kuli buñata bwa batu ha ba nahanangi hahulu ka za misebezi ya Mulimu ye komokisa. Jehova u lu buza lipuzo ze, ze lu bala kwa Jobo 38:33-38. “Kikuli u ziba milao ye tama lihalimu? Mi u ka kona ku toma puso ya lona mwa lifasi? U ka kona ku tumusa kwa linzwi,  kuli mane li y’o utwahala mwa malu? Mi u bize pula, u nelwe ki pula ye ñata? U ka kona ku myamyatisa mamonyi a pula, kuli a t’o ipiha ku wena, a li: Ki luna ba? Butali bwa mwa pilu, ya bu patile mwateñi ki mañi? Mi ya ezize kuli ngana i utwiseze litaba, ki mañi? Ki mañi ya na ni butali bwa ku bala malu f’a kuma? Kamba ya kona ku fuleka linkwana za kwa lihalimu, maluli h’a s’a fetuha sileze, mi makwese a kobeha hahulu?”

11, 12. Ki lika mañi ze ñwi ze bonisa kuli Mulimu ki Muezi wa misebezi ye komokisa?

¹¹ Lu bulezi lisupo ze sikai fela za n’a bulezi Elihu ku Jobo, mi lu talusize lipuzo ze ñwi zeo Jehova n’a bulelezi Jobo kuli a alabe “sina munna.” (Jobo 38:3) Lu bulela kuli ki “ze ñwi” kakuli mwa likauhanyo 38 ni 39, Jehova n’a tomile mamelelo fa miinelo ye miñwi ye lemuseha ya pupo. Ka mutala, n’a bulezi litopa za linaleli za kwa lihalimu. Ki mañi ya ziba milao ya zona kaufela? (Jobo 38:31-33) Jehova n’a hupulize Jobo za lifolofolo ze ñwi—tau ni liñwalala, puli ya mwa naheñi ni pizi ya mwa naheñi, nali ni mpye, mi ni pizi ya mwahae ni mbande. Ku zeo kaufela Mulimu n’a buzize Jobo haiba ki yena ya file zona lifolofolo zeo mikwa ya zona, ili ku li konisa ku pila ni ku konda. Mwendi mu ka ikola ku ituta likauhanyo zeo, sihulu haiba mu lata lipizi kamba lifolofolo ze ñwi.—Samu 50:10, 11.

¹² Mwa kona ku tatuba ni Jobo likauhanyo 40 ni 41, k’o Jehova hape n’a bata kuli Jobo a alabe lipuzo ka za lifolofolo ze ñwi ze peli. Lu utwisisa kuli lifolofolo zeo ki kubu (Behemoti), ya mubili o mutuna ili o’ m’ata, ni kwena (Leviatani) ye tiile. Ye ñwi ni ye ñwi ya zona ya mbomokisa mi lu swanela ku i nahana. Ha lu boneñi cwale kuli lu swanela ku fita fa kutwisiso mañi?

13. Lipuzo za Mulimu ne li amile cwañi Jobo, mi zona litaba zeo li swanela ku lu ama cwañi?

¹³ Jobo kauhanyo 42 i lu bonisa ka m’o lipuzo za Mulimu ne li amezi Jobo. Pili, Jobo n’a isa hahulu mamelelo ku yena muñi ni ku ba bañwi. Kono ka ku amuhela kalimelo ye n’e tahile ka lipuzo za Mulimu, Jobo a cinca munahanelo wa hae. A itumelela kuli: “Ni ziba kuli [wena Jehova] u kona ku eza linto kaufela, ni kuli ha ku na mulelo o lelilwe ki Wena o ka haniswa ku ezwa. Yo, ya tisa lififi kwa milelo ya ka, ka ku tokwa zibo, ki yena mañi? E, ne ni bulela litaba ze ni sa utwisisi, ze komokisa hahulu ni ku fita, ze ne ni sa zibi.” (Jobo 42:2, 3) Ee, hamulaho wa ku nahana ka za misebezi ya Mulimu, Jobo a talusa kuli lika zeo ne li mu komokisize hahulu. Hamulaho wa ku tatuba ze komokisa mwa pupo zeo, ni luna li swanela ku lu bonisa kuli Mulimu u na ni butali ni m’ata a matuna. Kuli ku be cwañi? Kuli lu mbomokiswe fela ki m’ata a matuna ni buikoneli bwa Jehova? Kamba kuli lu fitiswe fa ku eza ze fita ku komoka fela?

14. Davida n’a ikutwile cwañi ka za misebezi ya Mulimu ye komokisa?

¹⁴ Mwa Samu 86, lu fumana manzwi a swana ni ao a n’a bulezwi ki Davida, ili y’o mwa Samu ya kwamulaho n’a ize: “Mahalimu a bulela kanya ya Mulimu; mi sibaka sa lihalimu si bonahalisa musebezi wa mazoho a hae. Lizazi li bulelela lizazi le liñwi, mi busihu bu zibisa busihu bo buñwi.” (Samu 19:1, 2) Kono Davida n’a si ka feleza f’o. Kwa Samu 86:10, 11, lu bala kuli: “Kakuli u yo muhulu, mi u ezize ze komokisa; Mulimu ki Wena fela u nosi. [Muñ’a] Bupilo, ni lute nzila ya hao kuli ni zamaye mwa niti ya hao; u ise pilu ya ka kwa ku saba Libizo la hao.” Likute la Davida ku Mubupi kabakala misebezi ya Hae kaufela ye makaza ne li kopanyeleza ni sabo ye swanela. Mwa kona ku lemuha libaka ha ne ku li cwalo. Davida n’a sa bati ku foseza Ya kona ku eza misebezi ye komokisa yeo. Ni luna ha lu swaneli ku bata ku mu foseza.

15. Ki kabakalañi sabo ya Jobo ku Mulimu ha ne i li ye lukela?

¹⁵ Davida u lukela ku ba ya n’a lemuhile kuli bakeñisa kuli Mulimu u na ni m’ata a mañata hahulu ao a zamaisa, wa kona ku a libisa ku bafi kamba bafi ba ba sa swaneli ku shemubwa ki Yena. Kwa batu ba ba cwalo, yeo ki nto ye li temuso ya kozi. Mulimu n’a buzize Jobo kuli: “Kikuli s’o keni fo ku inzi mabulukelo a litwa? Kamba s’o boni mabulukelo a limbwewewe? Ki zona ze ni bulukela mazazi a maswenyeho, e, mazazi a mifilifili ni a lindwa.” Litwa, limbwewewe, pula ya milupi, moya, ni mamonyi kaufela li kana z’a ngiwa kuli ki lilwaniso za hae. Mi zeo ki lilwaniso za ka taho ze m’ata ka mukwa o eshula hakalo!—Jobo 38:22, 23.

16, 17. Ki lika mañi ze bonisa m’ata a matuna a’ na ni ona Mulimu, mi mwa linako za kwamulaho u itusisize cwañi ona m’ata a cwalo ao?

 ¹⁶ Mwendi mwa hupula kozi ye ñwi mwa sibaka mo mu pila ye ne i kile ya tiswa ki ze ñwi za zeo—ibe liñungwa, pula ya simbwewewe, kamba munda. Ka mutala, bukaufi ni mafelelezo a silimo sa 1999, sibaka sa mboela wiko wa Yurope ne si zuhezwi ki mañungwa a matuna, a n’a patisize ni bocaziba ba za miinelo ya mbyumbyulu. Moya wa fita fa ku mata ka lubilo lo lu eza likilomita ze 200 ka hora, wa yayaula lituwa ze likiti-kiti, ku yendula misumo ya malaiti, ni ku pindumuna bimbayambaya. Ha mu like ku bona zeo mwa munahano wa mina: Mañungwa ao ne a pumbuzi kamba ku loba likota ze eza bolule ba 270, ze 10,000 za zona zeo ne li li mwa sibaka se si buheha sa Versailles, bukaufi ni muleneñi wa Paris. Mandu a eza bolule-lule ne a siyezi a si na malaiti. Batu ba ba bat’o eza 100 ne ba shwile. Zeo kaufela ne li ezahezi ka nako ye kuswani fela. Ki m’ata kwa butuna!

¹⁷ Mutu n’a kana a bulela kuli liñungwa ki nto ye si na tuso, ye ikezahalelanga fela, ili ye si na tamaiso. Kono ki sifi se ne si ka ezahala Ya M’ata Ote ha n’a ka eza misebezi ye komokisa ka ku itusisa m’ata a cwalo ka ku a nongisa fokuñwi ni ku a zamaisa? N’a kile a eza nto ye cwalo mwa miteñi ya Abrahama, ya n’a zibile kuli Muatuli wa lifasi-mubu kaufela n’a tatubile bumaswe bwa minzi ye mibeli, ya Sodoma ni Gomora. Minzi yeo ne i silafezi hahulu kuli mane muhuwo wa lipilaelo ka za yona ne u fitile ku Mulimu, ya n’a tusize kaufela ba ba lukile ku baleha mwa minzi ye ne atuzwi yeo. Piho ya litaba ze ezahezi zeo i li: “Cwale [Muñ’a] Bupilo a neliseza Sodoma ni Gomora sulufula ni mulilo o zwa ku [Muñ’a] Bupilo mwa lihalimu.” Yona kezahalo yeo ne li musebezi o komokisa, wa ku bandusa ba ba lukile ni ku sinya ba ba maswe be ne ba sa koni ku baka.—Genese 19:24.

18. Isaya kauhanyo 25 i bulela za lika mañi ze komokisa?

¹⁸ Ka nako ye ñwi hape hasamulaho, Mulimu n’a atuzi munzi wa kwaikale wa Babilona, mi w’o mwendi ki ona munzi o bulezwi kwa Isaya kauhanyo 25. Mulimu n’a bulezi cimo kuli ne ku na ni munzi o ne u ka ba matota, ku li: “U ezize munzi tutuma ya macwe; munzi o tiile, se li mamota; munzi o buheha wa ba macaba, ha i sa li munzi; ha u sa na ku zuswa.” (Isaya 25:2) Bapoti ba miteñi ye ba ba potanga fa sibaka fo ne ku inzi Babilona ya kwaikale ba kona ku paka buniti bwa kuli ku bile cwalo. Kana sinyeho ya Babilona ne li nto ye n’e ikezahalezi fela? Batili. Kono lu kona ku amuhela manzwi a Isaya a’ li: “[Muñ’a] Bupilo, ki Wena Mulimu wa ka, ni ka ku hulisa, ni lumbeke libizo la hao, kakuli u ezize ze komokisa; z’o n’o lelile kale, li bonahalile kuli ki za niti, li tiile.”—Isaya 25:1.

Misebezi Ye Komokisa mwa Nako ya Kwapili

19, 20. Lu kona ku libelela talelezo mañi ye kwa Isaya 25:6-8?

¹⁹ Bupolofita bo bu bulezwi b’o, Mulimu n’a bu talelelize kwamulaho, mi ni kwapili u ka eza ka nzila ye komokisa. Mwa taba ye, mo Isaya a bulela ka za “ze komokisa” z’a eza Mulimu, lu fumana teñi bupolofita bo bu kona ku itingiwa ili bo bu sa na ni ku talelezwa, sina mo ne i talelelizwe katulo ya Babilona. Ki ‘nto ye komokisa’ ifi ye sepisizwe? Isaya 25:6 i li: “Fa lilundu le, [Muñ’a] Bupilo u ka lukiseza macaba kaufela mukiti wa lico ze nunile, wa liveine ze munati ze tabusa, ni wa linama ze nunile ze tezi mooko, wa liveine ze tabusa ze shekezi.”

²⁰ Ku be cwañi kamba cwañi bupolofita b’o bu ka talelezwa mwa lifasi le linca l’a sepisize Mulimu, le li fa ngo ni mulomo. Ka nako yeo, batu ba ka imululwa kwa matata a’ imeza ba bañata cwale. Mane, Isaya 25:7, 8 i sepisa ka ku tiya kuli Mulimu  u ka itusisa m’ata a hae a ku bupa ka ku eza o muñwi wa misebezi ye komokisa ka ku fitisisa. I li: “U mizize lifu ku ya ku ile; Mulena [Muñ’a] Bupilo u ka takula mioko kwa lipata kamukana, a felise sikobiso sa sicaba sa hae mwa lifasi kaufela; kakuli ki s’a bulezi [Muñ’a] Bupilo.” Muapositola Paulusi hasamulaho n’a kutezi ku bulela ona manzwi ao mi n’a itusisize ona kwa ku ama kwa taba ya kuli Mulimu u ka kutisa bafu kwa bupilo. W’o u ka ba musebezi o komokisa hakalo!—1 Makorinte 15:51-54.

21. Mulimu u ka ezeza ba ba shwile musebezi mañi o komokisa?

²¹ Libaka le liñwi mioko ye tiswa ki maswabi ha i ka fela ki la kuli batu ha ba sa na ku ba ni mapongo. Jesu ha n’a li fa lifasi-mubu, n’a folisize ba bañata, ku tutubulula meto a libofu, ku tibulula lizebe za bosusu, ku matafaza liyanga. Joani 5:5-9 i bulela za kuli n’a folisize munna ya n’a li siyanga ka lilimo ze 38. Bashalimeli ne ba nahanile kuli yeo ne li nto ye makaza, ili musebezi o komokisa. Ee, ne li musebezi o komokisa hakalo! Kono Jesu n’a ba bulelezi kuli zuho ya bafu ne i ka ba nto ye makaza ni ku fita ya n’a ka eza, a li: “Mu si ke mwa komoka ka taba yeo; kakuli nako ya ta, mo ba ba li mwa mabita kaufela, ba ka utwa linzwi la hae, mi ba zwe; ba ba ezize ze nde ba zuhele bupilo.”—Joani 5:28, 29.

22. Ki kabakalañi babotana ni bomukunyandela ha ba kona ku libelela nako ya kwapili ka sepo?

²² Seo si tamehile ku ezahala kakuli ya sepisa ku si eza ki Jehova. Mwa kona ku ikolwisa kuli ha ka sebelisa ni ku zamaisa hande m’ata a hae a matuna, ku ka ezahala ze komokisa. Samu 72 i talusa z’a ka eza ka Mwan’a hae ya li Mulena. Ka nako yeo ba ba lukile ba ka konda. Kozo i ka ata. Mulimu u ka lamulela babotana ni bomukunyandela. U sepisa kuli: “Buloto bu ka ba bo buñata mwa naha, mane ni fahalimu a malundu; makunka a ka zukuzeha sina likota za fa Lebanoni [ya kwakale]; ba ba yahile mwa minzi ba likane ni lipalisa za mwa naheñi kwa buñata.”—Samu 72:16.

23. Misebezi ya Mulimu ye komokisa i swanela ku lu tahiseza ku ezañi?

²³ Kwa iponelwa hande kuli lu na ni libaka ha lu swanela ku nahana misebezi ye komokisa ya Jehova—ili z’a ezize kwamulaho, z’a sweli ku eza kacenu, ni z’a ka eza kwapilinyana. “Ku lumbekwe [Muñ’a] Bupilo Mulimu, ili Mulimu wa Isilaele, yena a nosi ya eza ze komokisa: Ku lumbekwe kamita Libizo la hae le li tumile, mi lifasi kaufela li tale kanya ya hae. Amen, E, Amen.” (Samu 72:18, 19) Yeo kamita ibe yona puhisano ya luna ya kamita ni banabahabo luna ni balikani ba luna. Ee, lu “bulele kanya ya hae mwahal’a macaba, ni ze komokisa za hae mwahal’a mishobo-shobo kaufela.”—Samu 78:3, 4; 96:3, 4.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Lipuzo za n’a buzizwe Jobo li koñomeka cwañi kuli zibo ya butu ki ya makutela-kaufi?

• Ki ifi mitala ya misebezi ye komokisa ya Mulimu ye bulezwi mwa Jobo likauhanyo 37-41 ye mi tabisa?

• Lu swanela ku ezañi ha se lu nyakisisize ye miñwi ya misebezi ya Mulimu ye komokisa?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 10]

Mu fita fa ku ba ni kutwisiso mañi ka za mifuta ye shutana-shutana ya bubeke bwa litwa ni ka za m’ata a matuna-tuna a mamonyi?

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

snowcrystals.net

[Maswaniso a fa likepe 13]

Misebezi ya Mulimu ye komokisa i be kalulo ya kamita ya makande a mina