‘A Mu Bone! Ki Buñata bo Butuna bwa Batu!’
Mu Yeme Ka ku Tiya ni Ka Buikolwiso Bo Bu Tezi
‘A Mu Bone! Ki Buñata bo Butuna bwa Batu!’
NE LI taba ye n’e zingile batanga ba Jehova ka lilimo-limo. Ne se ku ezizwe buikatazo bwa ku i tatulula ka ku ya ka Mañolo. Taba yeo ya tahisa lipuhisano ze ñata. Kono kalabo ye tomile fa Bibele ya fumanwa cwale, mi ya nyangumuna baputehi ba kwa mukopano o n’o ezahezi kwa Washington, D.C., ka silimo sa 1935.
Mutomo wa puhisano ne li taba ye li: “Buñata bo butuna bwa batu” bo bu bulezwi kwa Sinulo 7:9 ki bomañi? Kana sikwata se sa balumeli ne si ka pila kwa lihalimu?
Puzo ya Kale
Haisali ku zwiwa kwa miteñi ya muapositola Joani ku to fita mwa miteñi ya luna, taluso ya “buñata bo butuna bwa batu” i zingile Bakreste. Baituti ba Bibele ne ba nga buñata bo butuna bwa batu kuli ki sitopa sa bubeli se si ka ya kwa lihalimu, ili sikwata se ne si na ni zibo ya Bibele kono ili se ne si sa i hasanyi hahulu.
Kono ne ku na ni ba bañwi be ne ba swalisananga ni Bakreste ba batoziwa be ne ba na ni hahulu cisehelo mwa musebezi wa bukutazi. Ne ba sa sepi kuli ne ba ka ya kwa lihalimu. Ee, sepo ya bona ne i lumelelana ni ngambolo ya nyangela ye li “Millions Now Living Will Never Die” (Bolule-lule Ba Ba Pila Cwale Ha Ba Na Ku Shwa ni Kamuta), ye ne i hasanyizwe ki batu ba Jehova ku kalisa ka1918 ku isa 1922. Batu ba ba cwalo ne ba ka fuyolwa ku pila ku ya ku ile fa lifasi-mubu.
The Watch Tower ya October 15, 1923, ne i bile ni puhisano ya nguli ya Jesu ya lingu ni lipuli mi ne i ize: “Lingu li talusa batu ba macaba kaufela, isiñi ba ba tozizwe ka moya kono ba ba lukile, ba ba lumela ka minahano ya bona kuli Jesu Kreste ki yena Mulena mi ba libelela ni ku sepa ku pila hande mwatas’a puso ya hae.”—Mateu 25:31-46.
Liseli Li Ekezeha Ku Benya
Ka 1931, buka ye bizwa Vindication, Buka ya Pili, ne i bile ni puhisano ya Ezekiele kauhanyo 9 mi ne i bonisize kuli ba ba swaiwa liswayo fa lipata kuli ba piliswe kwa mafelelezo a lifasi ne li lingu za mwa nguli ya Jesu. Buka ya Vindication, ili Buka ya Bulalu (ye ne hasanyizwe mwa 1932), ne i talusize za muinelo o munde wa pilu ya Jonadabi ya n’a si Muisilaele, ya n’a keni mwa koloi ya Jehu, Mulena ya tozizwe wa Muisilaele, ni ku ya ni yena ku y’o bona cisehelo ya Jehu mwa ku timeza balapeli ba buhata. (2 Malena 10:15-28) Buka yeo n’e ize: “Jonadabi n’a yemela kamba ku swaniseza sitopa sa batu bao cwale se ba li fa lifasi-mubu [ba] ba siyo mwa kopano ya Satani, ba ba lata ze lukile, mi ki bona ba ka punyusa Mulena ka nako ya Armagedoni, ku ba bandusa mwa ñalelwa yeo, ni ku ba fa bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu. Bao ki bona ba sitopa sa ‘lingu.’”
Mwa 1934, The Watchtower ne i talusize hande kuli Bakreste ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu ba lukela ku ineela ku Jehova ni ku kolobezwa. Kaniti luli liseli ka za sitopa sa fa lifasi-mubu seo ne li zwelapili ku benya!—Liproverbia 4:18.
Liseli le Lituna La Kutwisiso La Benya
Kutwisiso ka za Sinulo 7:9-17 ne i tuha i benya hahulu luli. (Samu 97:11) The Watchtower ne i sepisize kuli mukopano o mutuna o ne u tomahanyizwe ku ezahala la May 30 ku isa June 3, 1935, kwa U.S.A. mwa Washington, D. C. n’o ka “omba-omba ni ku tusa luli” be ne ba yemelwa ki Jonadabi. Mi luli ne ku bile cwalo!
Mwa ngambolo ye nyangumuna ya toho ya taba ye li “Buñata bo Butuna bwa Batu,” ye ne i filwe kwa baputehi ba 20,000, J. F. Rutherford n’a file bupaki bwa ka Mañolo bo bu bonisa kuli “lingu ze ñwi” za mwa miteñi ya cwale li swana ni “buñata Sinulo 7:9. (Joani 19:16) Fa makanatelo a ngambolo yeo, mubuleli y’o a kupa kuli: “Lu kupa bote ba ba na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile fa lifasi-mubu ba yeme.” Buñata bwa baputehi ha ne ba nze ba yema, Rutherford a huwa a li: “A mu bone! Ki buñata bo butuna bwa batu!” Batu kaufela ba kuza, mi kihona ba kalisa ku huwa ka tabo ye tuna. Lizazi le li tatama, Lipaki za Jehova ba banca ba 840 ba kolobezwa. Buñata bwa bona bao ne ba li ki ba bañwi ba buñata bo butuna bwa batu.
bo butuna bwa batu” bo bu bulezwi kwaKu Ba Teñi ko ku Makaza
Pili 1935 i si ka fita kale, buñata bwa be ne ba amuhezi lushango lwa Bibele ni ku bonisa cisehelo mwa ku kutaza taba ye nde ne ba bonisize kuli ne ba tabela ku pila ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi-mubu. Ne ba sa lakazi ku y’o pila kwa lihalimu, kakuli Mulimu n’a si ka ba fa sepo ya ku pila kwa lihalimu. Ha ne ba bonisize kuli ne li ba bañwi ba buñata bo butuna bwa lingu ze ñwi, ne ku bonahezi kuli ku to fita ka 1935, palo ya Bakreste ba batoziwa ba 144,000 ne se i kwanile.—Sinulo 7:4.
Ndwa ya Lifasi ya II ha ne i kalile ku kolota, Satani Diabulosi a eza buikatazo bo butuna bwa ku yemisa ku kubukanywa kwa ba ba li ba buñata bo butuna bwa batu. Musebezi wa ku shaela lushango lwa Mubuso n’o kwalezwi mwa linaha ze ñata. Mwa lilimo za miliko zeo, J. F. Rutherford n’a bulezi cwana nakonyana pili a si ka timela kale mwa January 1942: “Ku bonahala kuli kanti ‘buñata bo butuna bwa batu’ ha bu na ku ba bo butuna luli.”
Kono kabakala limbuyoti za Mulimu, buñata bo butuna bwa batu bu bile bo butuna luli. ‘Ka ku yema ka ku tiya ni ka buikolwiso bo bu tezi,’ batoziwa ni balikani ba bona, bona ba lingu ze ñwi, ne ba nze ba taleleza musebezi wa ku tahisa balutiwa. (Makolose 4:12, NW; Mateu 24:14; 28:19, 20) Ha ku to fitiwa ka 1946, palo ya Lipaki za Jehova be ne ba kutaza mwa lifasi kamukana ne li 176, 456. Buñata bwa bona bao ne li lilama za buñata bo butuna bwa batu. Ka silimo sa 2000, Lipaki ba ba fitelela 6,000,000 ne ba sweli ku sebeleza Jehova ka busepahali mwa linaha ze 235, ee, kaniti ki buñata bo butuna bwa batu! Mi palo yeo i sa zwelapili ku ekezeha.