Ku Liba kwa Tulo Ya Mafelelezo!
Ku Liba kwa Tulo Ya Mafelelezo!
“Na bona pizi ye sweu, mi ya i pahami u sweli buta; a fiwa kuwani ya bulena; mi a taha ili ya tuzi, mi a ya kwa ku tula.”—SINULO 6:2.
1. Ki lika mañi ze n’e ka ezahala kwapili za n’a boni Joani mwa pono?
KA KU buyelelwa ki Mulimu, muapositola Joani n’a konile ku bona ze n’e ka ezahala lilimo ze 1,800 kwapili. N’a konile ku talusa ka za ku beiwa fa bulena kwa Kreste. Kuli a lumele za n’a boni mwa pono, Joani n’a tokwa ku ba ni tumelo. Luna kacenu lu na ni bupaki bo bu iponahalela hande bwa kuli ku beiwa fa bulena ko ne ku bulezwi cimo k’o ne ku ezahezi ka 1914. Ka meto a tumelo, lu bona Jesu Kreste a nze “a taha ili ya tuzi, mi a ya kwa ku tula.”
2. Diabulosi n’a ezize cwañi Mubuso ha ne u tomilwe, mi bo ki bupaki bwañi?
2 Hamulaho wa ku tomiwa kwa Mubuso, Satani n’a lunduzwi mwa lihalimu, mi nto yeo ne i mu ezisize ku lwana ka t’ata ni ka buhali ni ku fita. Kono zeo ne li si ka ekeza kwa m’ata a hae a ku kona ku tula. (Sinulo 12:7-12) Buhali bwa hae bu ezisize miinelo ya fa lifasi-mubu ku ba ye t’ata ni ku fita. Nyangela i bonahala ku ba ye sweli ku shandauka. Kwa Lipaki za Jehova, bo ki bupaki bo butuna bwa kuli Mulen’a bona u sweli ku liba “kwa ku tula.”
Ku Onga-Ongiwa kwa Nyangela Ya Lifasi Le Linca
3, 4. (a) Ki licinceho mañi za kopano ze ezizwe mwa puteho ya Sikreste ku zwa fo u tomezwi Mubuso, mi ki kabakalañi ha ne li li za butokwa? (b) Ka mo ne li bulelezwi cimo ki Isaya, zona licinceho zeo li bile ni tuso mañi?
3 Mubuso ha se u tomilwe, nako ne i fitile ya ku lukisa hande lika mwa puteho ya Sikreste ye n’e tomilwe sinca kuli i latelele hahulu mutala wa puteho ya Sikreste ya mwa lilimo za mwanda wa pili. Puteho ye n’e tomilwe sinca yeo ne se i na ni buikalabelo bo bu ekezehile bwa Mubuso. Kacwalo, The Watchtower, mwa misulo ya yona ya June 1 ni 15, 1938, ne i tatubile ka za m’o kopano ya Sikreste i lukela ku sebeleza. Hasamulaho, musulo wa December 15, 1971, mwa taba ye li “M’o Sitopa Se Si Busa Si Shutanela ni Kopano Ye Ketilwe ka Mulao,” ne u bonisize hande ni ku fita kuli Sitopa Se Si Busa ne li bomañi. Ka 1972, ne ku ketilwe litopa za maeluda kuli ba tuse ni ku etelela liputeho.
4 Ku kutiswa sinca kwa tamaiso ye swanela ne ku tiisize hahulu puteho ya Sikreste. Hape se ne si tusize ku zeo ki litukiso ze n’e ezizwe ki Sitopa Se Si Busa za ku fa ketelelo kwa maeluda mwa misebezi ya bona, ku kopanyeleza cwalo ni ku ba luta mwa litaba za buatuli. Lizwelopili ze n’e sweli ku ezahala hanyinyani-hanyinyani ze n’e ama kopano ya Mulimu ya fa lifasi-mubu ni ze nde ze n’e ka zwa mwateñi ne li bulezwi cimo kwa Isaya 60:17, kuli: “Bakeñisa kopa ni ka tisa gauda, mi bakeñisa sipi ni ka tisa silivera, bakeñisa kota ni tise kopa, mi bakeñisa macwe ni tise sipi; mi hape ni ku fa babusisi kuli ba ku pilise mwa kozo, ni bazamaisi kuli ba ku zamaise ka ku luka.” Licinceho ze nde zeo ne li bonisa limbuyoti za Mulimu, ni kuli Mulimu n’a tabela be ne ba yemela ka cisehelo ili ka ku sa pata-pata Mubuso wa hae.
5. (a) Satani n’a ezizeñi Jehova ha n’a fuyauzi batu ba Hae? (b) Ka ku lumelelana ni Mafilipi 1:7, batu ba Jehova ba ezize cwañi ka za buhali bwa Satani?
5 Satani n’a lemuhile mamelelo ye lilato ni ketelelo yeo Mulimu n’a file kwa batu ba hae hamulaho wa ku tomiwa kwa Mubuso. Ki ye mitala: Ka 1931, sikwatanyana sa Bakreste seo ne si zibahalize kuli ne ba si fela Baituti ba Bibele. Ka ku latelela Isaya 43:10, ne ba li Lipaki za Jehova! Ibe kuli ne li ka nako ye swana kamba kutokwa, Diabulosi n’a tahisize nyandiso ye tuna ka ku fitisisa mwa lifasi kaufela. Nihaiba mwa linaha ze n’e zibahala ku ba ze na ni tukuluho ya za bulapeli, ze cwale ka United States, Canada, ni Germany, Lipaki ne ba hapelelizwe ka ku kuta-kutela ku lwana lindwa za mulao kuli ba zwelepili ku ba ni tukuluho ya za bulapeli. Ku to fita ka 1988, Kuta ye Pahami Ka Ku Fitisisa ya mwa United States ne se i talimile litaba ze 71 ze n’e ama Lipaki za Jehova, mi ne ba winile ze bat’o ba ze 47 ku zona zeo. Kacenu, mwa lifasi kaufela, litaba za mulao li sa zwelapili ku lwanelwa, ilikuli sina mwa lilimo za mwanda wa pili, ku kone ku ba ni “ku lwanela Evangeli ni ku i tiisa.”—Mafilipi 1:7.
6. Kana ku kwalelwa ne ku palelwisize batu ba Jehova ku zwelapili? Mu fe mitala.
6 Mwahal’a ma-1930, ili lilimonyana pili Ndwa ya Lifasi ya II i si ka kalisa kale, lipuso za buhateleli za kwalela musebezi wa Lipaki za Jehova mwa Germany, Spain, ni Japan, mi f’o ki ku bulela fela linaha ze talu. Kono mwa silimo sa 2000, zona linaha zeo fela linosi ne li na ni bahasanyi ba ba tiile ba Mubuso wa Mulimu ba ba bat’o ba 500,000. Palo ya Lipaki mwa lifasi kaufela ka 1936 ne i kena ibat’o ba h’a lishumi ku yeo! Kwa iponelwa hande kuli ku kwalelwa ha ku koni ku palelwisa batu ba Jehova ku zwelapili mwatas’a Mueteleli wa bona ya nz’a tula, yena Jesu Kreste.
7. Ne ku bile ni kezahalo mañi ye tuna ka 1958, mi ki cinceho mañi ye tuna ye bile teñi ku zwa f’o?
7 Zwelopili yeo ne i bonahezi hande ka 1958 ha ne ku bile ni mukopano o mutuna ka ku fitisisa wa Lipaki za Jehova mwa muleneñi wa New York. Ne li Mukopano wa Mwahal’a Macaba wa Divine Will International Assembly, mi teñi k’o, palo ye tuna ka ku fitisisa ya baputehi ne li 253,922. Ha ku to fitwa ka 1970, musebezi wa bona ne se u lumelelizwe mwa linaha ze talu ze bulezwi fahalimu, konji mwa sibaka se ne si bizwa ka nako yeo kuli East Germany. Kono musebezi wa Lipaki ne u sa kwalezwi mwa sibakatuna sa Soviet Union ni linaha ze n’e swalisani ni yona ka tumelelano ya Warsaw Pact. Kacenu, ku zona linaha zeo ze n’e busiwa ka mufuta wa puso ya Komyunizimu, se ku na ni Lipaki ba ba tiile ba ba fitelela 500,000.
8. Jehova h’a fuyauzi batu ba hae, ku tahile lika mañi, mi The Watchtower ya mwa 1950 ne i buleziñi ka za teñi?
8 Lipaki za Jehova ba bile ni kekezeho kakuli ba zwezipili ku ‘bata pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae.’ (Mateu 6:33) Ka nzila ya luli, bupolofita bwa Isaya ki kale bu talelezwa, bo bu li: “Mutu yo munyinyani u ka fetuha ba ba eza lule, ya nyazeha a be sicaba se si mata. Na [Muñ’a] Bupilo ni ka pakisa ku eza cwalo, mwa nako ya yona.” (Isaya 60:22) Mi kekezeho i sa zwelapili. Mwa lilimo ze lishumi fela ze felile, palo ya bayemeli ba Mubuso ba ba tiile ne i ekezehile ka batu b’a 1,750,000. Bona bao ba itatezi ku ba kalulo ya sikwata ili seo Watchtower ya 1950 ne i bulezi cwana ka za bona: “Mulimu cwale s’a onga-onga nyangela ya lifasi le linca. . . . Sona sikwata se si mutomo seo si ka punyuha Armagedoni, . . . si ka ba sona sa pili ku fumaneha mwa ‘lifasi le linca’ . . . , si nze si onga-ongilwe ka nzila ya puso ya Mulimu, si nze si ziba tamaiso ya kopano.” Taba yeo ne i felile ka ku talusa cwana: “Kacwalo, kaufel’a luna lu zwelepili hamoho ka ku tiya, ka ku ba nyangela ya lifasi le linca!”
9. Lika ze ba itutile Lipaki za Jehova mwahal’a lilimo li bile cwañi ze na ni tuso?
9 Ka nako ye swana, yona nyangela ya lifasi le linca ye nze i zwelapili ku hula yeo i fitile fa ku ziba hande hahulu mwa ku ezeza lika. Zibo yeo i bile ya butokwa hahulu kacenu, mi mane mwendi hape i ka ba ya butokwa hamulaho wa Armagedoni lika ha li ka kalisa ku lukiswa sinca. Ka mutala, Lipaki ba itutile ku lukisa mikopano ye mituna, ku fa tuso ya ka sipundumukela ye tokwahala ka bubebe, ni ku yaha miyaho ka bubebe. Misebezi yeo i ezisize ba bañata ku ebela ni ku kuteka Lipaki za Jehova.
Ku Hakulula Mibonelo Ye Fosahezi
10, 11. Mu fe mutala wa ka m’o mibonelo ye fosahezi ka za Lipaki za Jehova se i hakululezwi.
10 Niteñi, ku na ni batu ba ba tama Lipaki za Jehova mulatu wa ku sa swalisana ni nyangela. Ba bulela cwalo ka libaka la mayemo a Lipaki a’ tomile fa Bibele mwa litaba ze cwale ka za ku pompelwa mali, buikambuso, ku zuba kwai, ni muzamao. Kono batu ba bañata se ba lumela kuli mibonelo ya Lipaki ki ye swanela ku nyakisiswa. Ka mutala, mualafi yo muñwi mwa Poland n’a lizelize luwaile kwa ofisi ya tamaiso ya Lipaki za Jehova. A talusa kuli yena ni balikani ba hae kwa sipatela ne ba kananisani ka lihora ze ñata ka za ku pompelwa mali. Puhisano yeo ne i tahisizwe ki taba ye n’e hatisizwe zazi leo mwa mutende wa ka zazi wa Dziennik Zachodni. Mualafi y’o n’a itumelezi kuli: “Na ka butu ni utwa bumaswe kuli mali a itusiswa hahulu ka ku fiteleza mwa kalulo ya za bualafi. Nto yeo i lukela ku cinciwa, mi ni tabile kuli mutu yo muñwi u tisize taba yeo. Ni kupa kuli mu ni fe litaba ze ñwi hape.”
11 Kwa mukopano o ne u ezizwe ñohola, ba bahulu ku za bualafi be ne ba zwa kwa Canada, Israel, United States, ni Yurope, ne ba buhisani litaba ze n’e lukiselizwe ku tusa baalafi ku alafa bakuli ku si na ku ba pompela mali. Kwa mukopano w’o o ne u ezelizwe mwa Switzerland, ne ku talusizwe kuli, ka ku fapana ni mubonelo wa batu ba bañata, bakuli ba bañata ba ba pompelwanga mali ba shwanga hahulu ku fita ba ba sa pompelwangi mali. Bakuli ba ba li Lipaki hañata ne ba kona ku zwa mwa sipatela ka bubebe ku fita be ne ba alafiwa ka ku pompelwa mali, mi nto yeo hañata i kutisanga mwatasi litifo za likalafo
12. Mu fe mutala wa ka m’o batu ba ba tompeha ba lumbezi Lipaki za Jehova kabakala mayemo e ba bile ni ona mwa ku ikambusa ku za bupolitiki.
12 Hape se ku bulezwi ze nde ze ñata ka za mayemo a ku ikambusa e ne ba bile ni ona Lipaki za Jehova pili ni hamulaho wa Ndwa ya Lifasi ya II. Ka nako yeo, ne ba tiyezi twaniso ya ba Nazi. Lipaki za Jehova ba hasanyize vidio ye bizwa Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault. Ne i bonisizwe lwa pili kwa munganda wa tukufazo wa Ravensbrück mwa Germany la November 6, 1996, mi i ezisize batu ba bañata ku bulela ze nde. Kwa makalelo a ku boniswa kwa vidio ye swana yeo mwa munganda wa tukufazo o maswe hahulu wa mwa Bergen-Belsen la April 18, 1998, Dr. Wolfgang Scheel, ya li muzamaisi wa sibaka se si mwa Lower Saxony ko ku itutelwa za bupolitiki, n’a itumelezi kuli: “Ye ñwi ya litaba ze swabisa ze ezahezi ki ya kuli Lipaki za Jehova ka tukufalelo ye tuna hahulu ne ba hanile ku ipeya kwatas’a ba Nazi ku fita mo ne li ezelize likeleke za Sikreste. . . . Ku si na taba ni mo lu kana lwa ikutwela ka za lituto ni ku tukufalelwa ku za bulapeli kwa Lipaki za Jehova, lu lukela ku ba kuteka kabakala ku tiya kwa bona mwa nako ya puso ya ba Nazi.”
13, 14. (a) Mutu yo muñwi ya n’a si ka libelelwa ku eza cwalo n’a buleziñi ze butali ka za Bakreste ba kwa makalelo? (b) Mu fe mitala ya ze nde ze bulezwi ka za batu ba Mulimu kacenu.
13 Batu ba ba tompeha kamba likatulo za mwa kuta ha li shemuba Lipaki za Jehova mwa litaba ze tisa likañi, nto ye cwalo i kana ya fukuza kwa mubonelo o maswe w’o batu ba na ni ona ka za Lipaki za Jehova ni ku ezisa kuli b’a ngiwe hande. Zeo hañata li ezisanga kuli ba kone ku bulela kwa batu bao pili ne ba sa tabeli ku teeleza. Kacwalo, likezo ze cwalo ki ze nde, mi Lipaki za Jehova ba itebuha zona luli. Zeo li lu hupulisa se ne si ezahezi mwa lilimo za mwanda wa pili mwa Jerusalema. Kuta ye tuna ya Sijuda ha ne i bata ku bulaya Bakreste kabakala ku kutaza kwa bona ka tukufalelo, Gamaliele, ya n’a li “muluti wa Mulao ya lumbwa ki sicaba kaufela,” a ba fa mamela, a li: “Banna ba Isilaele, mu tokomele bakeñisa batu bao, se mu ka eza. . . . Mu kauhane ni batu bao, mi mu ba tuhele; kakuli taba ye, haiba ki mulelo kamba musebezi o zwa kwa batu, i ka fela. Kono haiba i zwa ku Mulimu, ha mu na ku i feza. Mi mu tokomele, mu ka swana mu fumanwa kuli mu lwanisize Mulimu.”—Likezo 5:33-39.
14 Cwanoñu fa, batu ba ba tompeha se ba bulezi ka bundume, sina Gamaliele, ili ku yemela tukuluho ya bulapeli ya Lipaki za Jehova. Ka mutala, ya n’a banga muina-situlo wa International Academy for Freedom of Religion and Belief n’a talusize kuli: “Keleke ha i lukeli ku timiwa litukelo za yona ka libaka fela la kuli sicaba ha si tabeli litumelo za yona kamba kuli litumelo zeo ki za mufuta u sili.” Mi caziba wa tuto ya bulapeli ka ku ya ka sayansi kwa yunivesiti ya Leipzig n’a buzize puzo ye nde ka za katengo ka muso wa Germany ke ne ka tomilwe kuli ba tikitibe likwata za bulapeli ze twi ki ze sa swalehi hande. N’a buzize kuli: “Ki kabakalañi ha i li bulapeli bo bunyinyani fela bo bu lukela ku tatubisiswa, kono likeleke ze tuna ze peli [Keleke ya Roma Katolika ni Keleke ya Lutheran] zona ha li tatubisiswi?” Kalabo lu kona ku i fumana mwa manzwi a n’a bulezwi ki yo muñwi ya n’a li likwambuyu wa Mujelemani, ya n’a ñozi kuli: “Ha ku koni ku kakanyiwa kuli kwa mukunda, likezahalo za bupolitiki ze n’e eziwa ki katengo ka muso ne li zamaiswa ki ba ba na ni cisehelo mwa bulapeli.”
Lu Bata Kimululo ku Zwelela Ku Mañi?
15, 16. (a) Ki kabakalañi kezo ya Gamaliele ha ne i si ka ba ye tusa ka ku tala? (b) Batu ba bañwi ba balalu ba ba tompeha ne ba palezwi cwañi ku tusa Jesu ka ku tala?
15 Za n’a bulezi Gamaliele li bonisa buniti bwa kuli musebezi o yemelwa ki Mulimu ha u koni ku palelwa. Manzwi ao Gamaliele n’a bulelezi ba Kuta ye tuna kaniti n’a tusize Bakreste ba kwa makalelo. Kono bona ne ba si ka libala kuli manzwi a n’a bulezi Jesu a kuli balateleli ba hae ne ba ka nyandiswa ni ona n’a li a niti. Kezo ya Gamaliele ne i tibezi mulelo wa ba bahulu ba bulapeli wa ku ba bulaya. Kono ne i si ka kwalela nyandiso ka ku tala, kakuli lu bala kuli: “Ba mu lumela. Ba man’o biza baapositola, ba ba nata, mi ba ba laela kuli ba si ke ba kutela ba luta batu ka Libizo la Jesu; kiha ba ba lukulula.”—Likezo 5:40.
16 Jesu ha n’a zekiswa, Ponse Pilato, ka ku ba kuli n’a si ka fumana mulatu ku yena, a lika ku lukulula Jesu. Kono a palelwa. (Joani 18:38, 39; 19:4, 6, 12-16) Nihaiba lilama ba babeli ba Kuta ye tuna yeo, bo Nekudema ni Josefa wa kwa Arimatea, be ne ba tabela Jesu, ne ba sa koni ku tibela ka ku tala kuli kuta i si ke ya atula Jesu. (Luka 23:50-52; Joani 7:45-52; 19:38-40) Batu ha ba yemela batu ba Jehova ni ku ba fumanela kimululo, ibe ka libaka lifi kamba lifi, kimululo yeo ki ya makutela-kaufi. Lifasi li ka zwelapili ku toya balateleli ba Kreste ba niti, mane sina mo ne li toyezi yena. Kimululo ye tezi i kona fela ku zwelela ku Jehova.—Likezo 2:24.
17. Lipaki za Jehova ba na ni mubonelo mañi wa luli, kono ki kabakalañi ha ba sa fokoli mwa katulo ya bona ya ku zwelapili ku kutaza taba ye nde?
17 Ka mo ku inezi luli, Lipaki za Jehova ba libelela kuli nyandiso i ka zwelapili. Twaniso i ka fita fela fa ku fela muta muinelo wa Satani u ka tulwa ku tulelelwa. Niteñi, yona nyandiso yeo, niha i si ye nde, ha i tuhelisi Lipaki ku peta musebezi wa bona wa ku kutaza Mubuso. Ha i na ku ba palelwisa kakuli ba yemelwa ki Mulimu. Ba itinga ku Mueteleli wa bona ya bundume, yena Jesu Kreste, y’a li mutala wa bona o munde.—Likezo 5:17-21, 27-32.
18. Batu ba Jehova ba sa libani ni butata mañi, kono ba kolwa kuli ki lifi ze ka zwa mwateñi?
18 Ku zwelela kwa makalelo a bona, bulapeli bwa niti bu bile bo bu lwaniswa hahulu. Cwale-cwale fa, bu ka lwaniswa ka ku tala ki Gogo, yena Satani ya kokobelizwe ku zwelela fa n’a lundulezwi kwa lihalimu. Kono bulapeli bwa niti bu ka banduka. (Ezekiele 38:14-16) “Malen’a lifasi kamukana,” ka ku etelelwa ki Satani, “ba ka lwanisa Ngunyana; mi Ngunyana u ka ba tula; kakuli Yena ki Mulena wa malena, ni Mubusisi wa babusisi.” (Sinulo 16:14; 17:14) Ee, Mulen’a luna u sweli ku liba kwa tulo ya mafelelezo, mi honafa u ka tuha a “ya kwa ku tula.” Lu na ni tohonolo ye tuna ya ku zamaelela ni yena, lu nze lu ziba kuli honafa, ha ku na ni yo mukana ya ka hanyeza balapeli ba Jehova ha ba bulela kuli: ‘Mulimu wa lu yemela’!—Maroma 8:31; Mafilipi 1:27, 28.
Kana Mwa Kona Ku Talusa?
• Ki lifi z’a ezize Jehova kuli a tiise puteho ya Sikreste ku zwa fo u tomezwi Mubuso?
• Satani u ezizeñi ka ku lika ku tibela Kreste ku feza tulo ya hae, mi ki lifi ze zwile mwateñi?
• Lu swanela ku ba ni mubonelo mañi o itikanelezi ka za likezo ze nde ze ba eza batu ba ba si Lipaki?
• Satani u ka tuha a ezañi, mi ki lifi ze ka zwa mwateñi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 18]
Mikopano ye mituna i bonisa kuli batu ba Jehova ba sweli ba zwelapili
[Maswaniso a fa likepe 20]
Nihaiba ka nako ye, ku ikambusa kwa Lipaki mwa Ndwa ya Lifasi ya II ku sa tahisa tumbo ku Jehova