Kana Mwa Konana Luli ni Ba Bañwi?

KANA se mu kile mwa nyemiswa hahulu ki kezo ye sa swaneli ya mutu yo muñwi? Kana m’u nga kapili muhato balikani ba mina ha ba kenelwa ki likukuezo ze silafaza?

Fokuñwi ku tokwahala kezo ya kapili ili ye tiile kuli sibi se situna si si ke sa hasana. Ka mutala, ha ne ku bile ni bufosi bwa ka patalaza mwa lilimo za mwanda wa bu 15 B.C.E. ili bo ne bu ka silafaza Maisilaele, Finehasi muikuly’a Aruni a’ nga muhato o tiile wa ku felisa bumaswe b’o. Jehova Mulimu n’a tabezi kezo ya Finihasi, mi a li: “Finihasi . . . u kelusize buhali bwa ka kwa bana ba Isilaele, ha n’a tukufalelwa za lifufa la ka.”—Numere 25:1-11.

Finihasi n’a ngile muhato o swanela wa ku tibela silafalo ku hasana. Kono ku cwañi ka za ku halifa-halifa fela kabakala bufokoli bwa batu ba bañwi? Ha ne lu ka nga muhato ka ku akufa kamba ka ku sa luka, ne ku ka lu tiseza ku ba mutu ya sa konani ni ba bañwi, ili mutu ya sa utwisisi bufokoli bo bu tiswa ki ku sa petahala kwa ba bañwi, mwa sibaka sa ku lu bisa bayemeli ba ze lukile. Ki nto mañi ye kona ku lu tusa ku pima lilaba leo?

‘Jehova U Swalela Ze Maswe za Hao Kamukana’

Jehova ki “Mulimu ya lifufa.” (Exoda 20:5) Ka ku ba Mubupi, u na ni tukelo ya ku bata kuli lu lapele yena fela. (Sinulo 4:11) Niteñi, Jehova u tuhelelanga bufokoli bwa batu. Kacwalo, walisamu Davida n’a opezi za hae kuli: “[Muñ’a] Bupilo u tezi makeke ni musa, h’a halifi kapili, u na ni sishemo se situna. H’a zekisi ka nako ni nako . . . H’a si ka lu likanyisa ka tikanyo ya libi za luna, mi h’a si ka lu fa mupuzo o likana ni bumaswe bwa luna.” Ee, haiba lu baka, Mulimu wa ‘swalela ze maswe za luna kamukana.’—Samu 103:3, 8-10.

Bakeñisa kuli wa utwisisa kuli batu ba pepilwe ba na ni sibi, Jehova ha “zekisi ka nako ni nako” lifosi ze bakile. (Samu 51:5; Maroma 5:12) Mane, u lelile ku felisa sibi ni ku sa petahala. Ku fitela a peta seo ka ku tala, Mulimu wa lu swalela ka sishemo ili ka sitabelo sa Jesu Kreste sa tiululo, ku fita ku lu “fa mupuzo o [lu] likana.” Ha ku na ni yo mukana ku luna ya n’a ka atulwa kuli u swanela ku punyuha kambe kuli Jehova n’a sa shemubi ha ku swanela. (Samu 130:3) Kaniti lu kona ku taba hahulu kuli Ndat’a luna wa kwa lihalimu, ya tokwa ka swanelo kuli lu lapele yena fela, ki Mulimu ya mufelañeke!

Ku Tokwahala Buitikaneleli

Bakeñisa kuli Mulena wa pupo kamukana u tuhelela bufokoli bwa batu ba ba si ka petahala, kana ni luna ha lu swaneli ku eza cwalo? Ku konana ni ba bañwi ku kana kwa taluswa kuli “ki mukwa wa ku sa nyemiswa-nyemiswa ki mihupulo ni likezo za ba bañwi.” Kana luna ka butu lu na ni mukwa wo—ili mukwa wa ku bonisa pilu-telele ni buiswalo ku ba ba bañwi ha ba bulela kamba ku eza lika ze si sibi se situna kono ili zeo mwendi li li ze sa swaneli?

Ki niti kuli ha lu swaneli ku lemaza batu. Ka mutala, miinelo i pongana hahulu bazamaisi ba likeleke ha ba tuhelela baprisita ba ba itusisa maswe litulo za bona ku swalelela ku shengula bashimani ni basizana. Mubihi wa makande yo muñwi kwa Ireland n’a ize: “Ka k’u nga ku fosezwa kwa banana bao kuli ki ku sitatala fela ko kunyinyani, bazamaisi ba keleke ne ba tutisize fela baprisita ba lifosi [ku ba isa kwa sibaka si sili].”

 Kana ku tutisa fela mutu ya cwalo ki mutala o swanela wa ku konana ni ba bañwi? Batili! L’u nge kuli bazamaisi ba baalafi ba lumeleza mupazuli ya si na tokomelo kuli a zwelepili ku sebeza, ka ku mu tutisezanga kwa lipatela li sili, nihaike kuli n’a sweli ku bulaya bakuli ba hae kamba ku ba tiseza buyanga. Ku yemela kutwano ye mwahal’a babeleki ko ku fosahezi ku kana kwa tisa ko ku twi ki ku konana k’o. Kono ku cwañi ku bonalimai ba ba bulailwe kamba ku holofazwa hahulu ki kutokwa tokomelo k’o kamba mane bulobi bwa mulao b’o?

Hape mutu h’a sa tokomeli wa kona ku ba ya sa tuhelelangi fela lika. Jesu ha n’a li fa lifasi-mubu, Majuda ba bañwi ba ba bizwa Mazeloti ka ku busha ne ba ipulela kuli ne ba latelela mutala wa Finehasi ha ne ba nze ba lika ku bonisa kuli likezo za bona li lukile. Kezo ye ñwi ye tulile tikanyo ya Mazeloti ba bañwi ne li ya “ku wiliya-wiliya hamoho ni undi-wa-nyangela mwa Jerusalema mwahal’a mikiti ni linako ze ñwi ze cwalo mi ni ku patisa batu be ne ba toile ili ka ku ba taba litipa.”

Ka ku ba Bakreste, ni kamuta ne lu si ke lwa eza ze ne ba eza Mazeloti ka ku tabaka batu be lu sa tabeli. Kono kana sipimo se siñwi sa ku sa konana ni ba bañwi si lu isa kwa ku lwanisa ka linzila ze ñwi batu be lu sa tabeli—mwendi ka ku ba shendaula? Haiba lu konana luli ni ba bañwi, ha lu na ku itusisa lipulelo ka mikwa ye utwisa pilu butuku cwalo.

Bafalisi ba mwa lilimo za mwanda wa pili ni bona ne ba sa konani ni ba bañwi. Ne ba nyaza-nyaza ba bañwi kamita mi ne ba sa tuheleli mifokolo ye tiswa ki ku sa petahala kwa batu. Bafalisi ba ba ikuhumusa bao ne ba nyaziseza batu-tu fela, mi ne ba ba sinya libizo ka ku ba bulela kuli ki ba ba “kutilwe.” (Joani 7:49) Ku swanezi Jesu ha n’a nyazize hahulu batu bao be ne ba ipona ku luka hahulu, ha n’a ize: “Bumai ki bwa mina bañoli ni bafalisi, mina baipi! kakuli mu zwisa koleko ya nto i liñwi ku ze lishumi, za minta ni anisi ni kumini, mi ha mu na taba ni ze tuna za mwa Mulao, kikuli tukelo ni sishemo ni busepahali. Kanti kabe mu eza zeo, mu sa tuheli zani.”—Mateu 23:23.

Ha n’a bulezi cwalo, Jesu n’a sa keshebisi butokwa bwa ku mamela Mulao wa Mushe. N’a bonisa fela kuli ka ku ya ka “ze tuna,” kamba za butokwa, za mwa Mulao, ne ba tokwa ku u sebelisa ka musa ni makeke. Jesu ni balutiwa ba hae ne ba fapahanela kwahule-hule luli ni Bafalisi ni Mazeloti be ne ba sa konani ni ba bañwi!

Jehova Mulimu ni Jesu Kreste ha ba lumelezi bumaswe. Jesu u ka tuha a ‘nata ka koto ba ba sa zibi Mulimu, ni ba ba sa ipeyi kwatas’a Evangeli.’ (2 Matesalonika 1:6-10) Kono ha nze a tukufalelwa ze lukile, Jesu ni kamuta ha libalangi ku likanyisa Ndat’ahe wa kwa lihalimu ka ku eza batu ba ba lata ku eza ze lukile ka pilu-telele, makeke, ni ku iyakatwa bona ka lilato. (Isaya 42:1-3; Mateu 11:28-30; 12:18-21) Ki mutala kwa bunde wa n’a lu file Jesu!

Mu Ezane Hande ka Pilu-Telele

Niha ne lu ka ba ni tukufalelo ye tuna ya ku eza ze lukile, lu sebelise kelezo ya muapositola Paulusi ye li: “Mu ezane hande, mi mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi, mu swalelane; sina Kreste h’a mi swalezi, mu eze cwalo ni mina.” (Makolose 3:13; Mateu 6:14, 15) Ku konana ni ba bañwi ku tokwa ku utwisisa bufokoli ni lifoso za ba bañwi mwa lifasi le li si ka petahala le. Lu tokwa ku ba ni musa ilikuli ze lu tokwa kuli ba bañwi ba li eze li si ke za tula tikanyo.—Mafilipi 4:5.

Ku konana ni ba bañwi ha ku talusi ni hanyinyani kuli lwa lumeleza bufosi kamba kuli ha lu na taba ni lifoso. Munahano kamba muzamao o muñwi wa mulumeli yo munwi u kana u sa lumelelani ni likuka za Jehova. Nihaike kuli bufosi b’o ha bu si ka fita kale fa ku ba bo butuna hahulu kuli bu ise kwa ku haniwa ki Mulimu, bu kana bu fa temuso ya kuli ku tokwahala licinceho ze ñwi. (Genese  4:6, 7) Ki ko ku lilato hakalo ba ba fitile ku ze konisa kwa moya ha ba lika ku kutisa sifosi ka moya o musa! (Magalata 6:1) Kono kuli ba pete nto yeo, ba tokwa ku eza ka moya wa buiyakato, isiñi ka moya wa ku nyaza-nyaza.

“Ka Musa ni Likute”

Ku cwañi ka za ku eza ka pilu-telele batu ba ba na ni bulapeli bo bu shutana ni bwa luna? Taba ye bizwa “Tuto ku Bote” ye ne i lumezwi Likolo za Naha kaufela ze n’e tomilwe mwa Ireland ka 1831 i li: “Jesu Kreste n’a si ka lela kuli bulapeli bwa hae bu hapelezwe batu ka linzila za mifilifili. . . . Ku omana ni batu ba bañwi ni ku ba lwahaka haki yona nzila ya ku ba tiseza ka yona ku lumela kuli lu nepile mi bona ba bushize. Ku kona fela ku tisa kuli ba bone kuli ha lu na moya wa Sikreste.”

Jesu n’a luta ni ku eza lika ka nzila ye n’e tisa kuli batu ba tabele Linzwi la Mulimu, mi ni luna lu swanela ku eza cwalo. (Mareka 6:34; Luka 4:22, 32; 1 Pitrosi 2:21) Ka ku ba mutu ya n’a petehile ili ya n’a na ni kutwisiso ye ipitezi ya n’a filwe ki Mulimu, Jesu n’a kona ku ziba ze mwa lipilu za batu. Kacwalo, ha ne ku tokwahala, Jesu n’a kona ku nyaza ka buhali lila za Jehova. (Mateu 23:13-33) Ku eza cwalo ne ku sa talusi kuli n’a sa konani ni ba bañwi.

Luna ha lu swani ni Jesu, kacwalo ha lu koni ku ziba ze mwa lipilu za ba bañwi. Kacwalo, lu swanela ku latelela kelezo ya Pitrosi ye li: “Mwa lipilu za mina mu kenise Kreste, Mulena; mu itukiseze kamita ku ikalabela ku ya ka mi buza sepo ye li teñi ku mina, inze mu eza ka musa ni likute.” (1 Pitrosi 3:15) Ka ku ba batanga ba Jehova, lu swanela ku yemela ze lu lumela kakuli li tomile ka ku tiya fa Linzwi la Mulimu. Kono lu tokwa ku li yemela ka nzila ye bonisa likute ku ba bañwi ni kwa litumelo za bona ze ba lumela ha buniti. Paulusi n’a ñozi kuli: “Mubulelelo wa mina ibe o na ni musa kamita, o lungilwe lizwai, kuli mu zibe mo mu lukela ku alabela mutu kaufela.”—Makolose 4:6.

Mwa Ngambolo ya hae ya fa Lilundu ye zibahala hahulu, Jesu n’a ize: “Linto kamukana ze mu lata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona ni mina.” (Mateu 7:12) Kacwalo, haike lu ezaneñi hande ka pilu-telele ni ku kuteka be lu bulelela taba ye nde. Ka ku likanyeleza tukufalelo ya luna ku ze lukile ni ku konana ni ba bañwi ko ku tomile fa Bibele, lu ka tabisa Jehova mi lu ka konana luli ni ba bañwi.

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Mu pime moya wa Bafalisi wa ku sa konana ni ba bañwi

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Jesu n’a bonisize moya wa Ndat’ahe wa ku konana ni ba bañwi. Mina bo?