Kozo ya Kreste I Kona ku Busa Cwañi mwa Lipilu za Luna?

“Kozo ya Kreste, ye mu bizelizwe kuli mu be mubili u li muñwi, i buse mwa lipilu za mina.”—MAKOLOSE 3:15.

1, 2. “Kozo ya Kreste” i busa ka nzila mañi mwa pilu ya Mukreste?

KU BUSA ki pulelo ye sa tabisi ku ba bañata, kakuli i ba hupulisa za sineneketo ni kalole. Kacwalo, kelezo ya Paulusi kwa Bakreste ba mwa Kolose ye li, “Kozo ya Kreste, . . . i buse mwa lipilu za mina” i kana ya ngiwa ki ba bañwi ku ba ye si ka luka. (Makolose 3:15) Kana ha lu si ka fiwa tukuluho ya ku iketela? Ki kabakalañi ha lu lukela ku lumeleza nto ye ñwi kamba mutu yo muñwi ku busa mwa lipilu za luna?

² Paulusi n’a sa buleleli Makolose kuli ba siye tukuluho ya bona ya ku iketela. Linzwi la Sigerike le li tolokilwe ku “busa” kwa Makolose 3:15 li swana ni linzwi le li yemela ya n’a zamaisa za lipapali ili yo n’a fa mupuzo mwa likangisano za mwa miteñi yeo. Babapali ne ba na ni sipimo sa tukuluho se si lumelelana ni milao ya papali, kono kwa mafelelezo, muzamaisi wa papali n’a keta ya n’a latelela milao mi kacwalo n’a mu fa mupuzo. Ka nzila ye swana, lu na ni tukuluho ya ku eza likatulo ze ñata mwa bupilo, kono ha lu nze lu eza cwalo, kozo ya Kreste i swanela ku ba yona “muzamaisi”—kamba, ka ku ya ka toloko ya Edgar J. Goodspeed, ibe yona “sikuka se si busa” mwa lipilu za luna.

3. “Kozo ya Kreste” ki nto mañi?

³ “Kozo ya Kreste” ki nto mañi? Ki mbombolelwa, kona ku ombala kwa mwahali, ko lu ba ni kona ha lu ba balutiwa ba Jesu ni ku ziba kuli lwa latiwa ni ku lumelelwa ki Jehova Mulimu ni Mwan’a hae. Jesu ha n’a li bukaufi ni ku siya balutiwa ba hae, n’a ba bulelezi kuli: “Ni mi fa kozo ya ka; . . . pilu ya mina i si ke ya filikana, mi i si ke ya saba.” (Joani 14:27) Ka lilimo ze bat’o ba 2,000, kozo yeo i bile kwa batoziwa ba ba sepahala b’e li lilama za mubili wa Kreste, mi kacenu, balikani ba bona ba ba li “lingu ze ñwi” ni bona ba abana ku yona. (Joani 10:16) Kozo yeo i lukela ku ba susuezo ye busa mwa lipilu za luna. Ha lu li mwa miliko ye mituna, i kona ku lu tusa ku sa mbemuka kamba ku ziyeleha ka ku tula tikanyo. Ha lu boneñi buniti bwa taba yeo ha lu sa eziwi ka ku luka, ha lu na ni pilaelo, ni ha lu ikutwa ku sa ba ba butokwa.

Ha Lu Sa Eziwi Ka ku Luka

4. (a) Jesu n’a zibile cwañi za ku eziwa ka ku sa luka kwa batu? (b) Bakreste ba ezize cwañi ha ne ba ezizwe ka ku sa luka?

⁴ Mulena Salumoni n’a lemuhile kuli: “Mutu u na ni mata fahalimu a yo muñwi, ku mu eza maswe.” (Muekelesia 8:9) Jesu n’a ziba buniti bwa manzwi ao. Ha n’a li mwa lihalimu, n’a boni ka m’o batu ne ba ezanela ka ku sa luka. Fa lifasi, yena ka sibili n’a ezizwe hahulu ka ku sa luka. Niha n’a si na sibi, n’a tamelelizwe ku ba munyefuli ni ku bulaiwa inge sisinyi. (Mateu 26:63-66; Mareka 15:27) Kacenu, ku eza ba bañwi ka ku sa luka ku sa atile, mi Bakreste ba niti ba nyandile hahulu ni ku fita, ili ku “toiwa ki macaba kaufela.” (Mateu 24:9)  Niteñi, ku si na taba ni bumaswe bwa mwa munganda wa tukufazo wa ba Nazi ni wa ba Soviet Union wa Gulag, ku si na taba ni ku lwaniswa ki likwata za batu, ku tamilikezwa litaba, ni ku bembiwa, kozo ya Kreste i ba tiisize. Ba likanyisize Jesu, y’o lu bala za hae kuli: “Niha n’a tapaulwa, n’a sa kutisi matapa; niha n’a utwiswa butuku n’a sa fumbeli; kono n’a sepa Yena ya atula ka ku luka.”—1 Pitrosi 2:23.

5. Haiba lu utwa ka za nto ye bonahala ku ba ye si ka eziwa ka ku luka mwa puteho, lu lukela ku nyakisisañi pili?

⁵ Ka sipimo se sinyinyani ni ku fita, lu kana lwa lumela kuli yo muñwi u ezizwe ka ku sa luka mwa puteho ya Sikreste. Mwa taba ye cwalo, lu kana lwa ikutwa mwa n’a ikutwezi Paulusi, ya n’a ize: “Ku sitatale mañi, na ni sa ci inge mulilo?” (2 Makorinte 11:29) Ki sifi se lu kona ku eza? Lu lukela ku ipuza kuli, ‘Kana luli ha ku si ka luka?’ Hañata, ha lu zibangi buniti kaufela. Lu kana lwa filikana hahulu hamulaho wa ku teeleza ku mutu ya ipala ku ba ya ziba hande buniti. Bibele i bulela ka mabaka a utwahala kuli: “Sikuba si lumela taba kaufela.” (Liproverbia 14:15) Kacwalo lu lukela ku tokomela.

6. Lu kona ku eza cwañi ka za lika ze bonahala ku ba ze si ka eziwa hande mwa puteho?

⁶ Kono, ha l’u ngeni kuli luna ka sibili ki luna ba ba ezizwe ka nzila ye bonahala ku sa luka. Mutu ya na ni kozo ya Kreste mwa pilu n’a ka eza cwañi? Mwendi lwa bona butokwa bwa ku ambolisana ni mutu ye lu ikutwa kuli u lu foselize. Ku tuha f’o, mwa sibaka sa ku kandeka taba yeo ku mutu ufi kamba ufi ya ka teeleza, ne ku ka ba hande ku lapela ku Jehova ka za yona ni ku sepa kuli yena u ka fa katulo ye lukile? (Samu 9:10; Liproverbia 3:5) Ikana ya ba kuli, ha se lu ezize cwalo, lu ka lukuluha ku tatulula taba yeo mwa pilu ya luna ni ‘ku kuza’ ka za yona. (Samu 4:4) Hañata, temuso ya Paulusi i ka sebeza, ye li: “Mu ezane hande, mi mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi, mu swalelane; sina Kreste h’a mi swalezi, mu eze cwalo ni mina.”—Makolose 3:13.

7. Ki sifi se lu lukela ku hupula kamita mwa ku sebelisana ni mizwale ba luna?

⁷ Niteñi, ku ze lu eza kaufela, lu lukela ku hupula kuli niha lu sa koni ku busa ze ezahalile, lwa kona ku busa mihato ya luna. Haiba lu eza ka nzila ye si ka itikanelela kwa nto ye si ka bonahala ku eziwa hande, nto yeo i kana ya tahisa lubeta lo lutuna kwa kozo ya luna ku fita kona ku sa luka k’o. (Liproverbia 18:14) Mane lwa kona ku sitataliswa ni ku tuhela ku swalisana ni puteho ku fitela lu ikutwa kuli katulo ye lukile i ezizwe. Walisamu n’a ñozi kuli ba ba lata mulao wa Jehova “se si ka ba yaulula ha si yo.” (Samu 119:165) Buniti kikuli, ka linako ze ñwi mañi ni mañi u talimananga ni ku sa eziwa hande. Mu si lumelezi likezahalo za ka bumai zeo ku mi palelwisa ku sebeleza Jehova hande. Kono, kozo ya Kreste i buse mwa pilu ya mina.

Ha Lu Na ni Pilaelo

8. Ki lifi lika ze ñwi ze tahisa lipilaelo, mi lipilaelo li kona ku tahisañi?

⁸ Ku bilaela ku atile hahulu-hulu mwa bupilo bwa “mazazi a maungulelo.” (2 Timotea  3:1) Ki niti, Jesu n’a ize: “Mu si [ke] mwa bilaela ka za bupilo bwa mina, ka se mu ka ca; niheba ka za mubili, ka ze mu ka apala.” (Luka 12:22) Kono haki lipilaelo kaufela ze tahiswa ki ku iyakatwa lika za kwa mubili. Lota n’a “swabanga maswe” bakeñisa bumaswe bwa mwa sodoma. (2 Pitrosi 2:7) Paulusi n’a bilaezi ka za “ku babalela [“liputeho,” NW] kaufela.” (2 Makorinte 11:28) Jesu n’a li mwa masitapilu a matuna busihu bo ne bu tatamiwa ki lizazi la n’a bulailwe kuli mane “mifufuzo ya hae ya ba sina mali a’ lota, a’ wela fafasi.” (Luka 22:44) Kwa iponelwa hande kuli haki lipilaelo kaufela ze bonisa ku fokola kwa tumelo. Nihakulicwalo, ku si na taba ni se si tahisa pilaelo yeo, haiba i ba ye tuna ni k’u nga nako ye telele, i kona ku lu paleliswa ku ba ni kozo. Ba bañwi ba eshuzwi ki lipilaelo, ili ku ba paleliswa ku zwelapili ku peta buikalabelo bo bu ama ku sebeleza Jehova. Bibele ili: “Pilu ye tezi lipilaelo i inamisa mutu.” (Liproverbia 12:25) Cwale ki sifi se lu kona ku eza haiba lu ziyezwa ki pilaelo?

9. Ki mihato ifi ye minde ye kana y’a ngiwa mwa ku fukuza pilaelo, kono ki lifi ze tahisa pilaelo ze sa konwi ku feliswa?

⁹ Mwa miinelo ye miñwi, lu kana lwa nga mihato ye minde. Haiba pilaelo ya luna i tahisizwe ki ku kula, ne i ka ba ko ku butali ku isa teñi mamelelo, nihaike kuli litaba ze cwalo li tokwa katulo ya ka butu. * (Mateu 9:12) Haiba lu eshuzwi ki buikalabelo bo butuna, kwa konahala ku fa bo buñwi ku ba bañwi. (Exoda 18:13-23) Kono ku cwañi ka za buikalabelo bwa ba bañwi bo bu buima, sina bwa bashemi, bo bu sa konwi ku fiwa ku ba bañwi? Ku cwañi ka za Mukreste ya na ni sinyalana ya mu lwanisa? Ku cwañi ka za lubasi lo lu shebile kamba lo lu pila ko ku na ni ndwa? Kwa iponelwa hande kuli ha lu koni ku felisa ze tahisa lipilaelo kaufela mwa muinelo wo wa linto. Niteñi, lwa kona ku bukeleza kozo ya Kreste mwa lipilu za luna. Kamukwaufi?

10. Ki lifi linzila ze peli zeo Mukreste a kona ku fukuza lipilaelo ka zona?

¹⁰ Nzila ye ñwi ki ku bata ku omba-ombiwa  ki Linzwi la Mulimu. Mulena Davida n’a ñozi kuli: “Mwa buñata bwa minahano ya ka, likutazo za hao ki zona ze ni tiisize pilu.” (Samu 94:19) “Likutazo” za Jehova li fumaneha mwa Bibele. Ku balanga kamita buka ye buyelezwi yeo ku ka lu tusa ku bukeleza kozo ya Kreste mwa lipilu za luna. Bibele ili: “U lwalise [Muñ’a] Bupilo mulwalo wa hao, mi u ka ku tiisa. H’a na ku lumela kuli ya na ni niti a nyanganyiswe.” (Samu 55:22) Ka ku swana, Paulusi n’a ñozi kuli: “Mu si ke mwa bilaela ka se siñwi; kono mwa linto kaufela mu zibise Mulimu se mu bata ka tapelo ni ka kupo ye na ni buitumelo. Mi kozo ya Mulimu ye fita kutwisiso kaufela, i ka buluka lipilu za mina ni mihupulo ya mina ku Jesu Kreste.” (Mafilipi 4:6, 7) Ku lapela ka t’ata ili kamita ku ka lu tusa ku bukeleza kozo ya luna.

11. (a) Jesu n’a li cwañi mutala o munde mwa ku lapela? (b) Lu lukela k’u nga cwañi tapelo?

¹¹ Jesu n’a li mutala o munde ka ku fitisisa mwa ku eza cwalo. Ka linako ze ñwi, n’a ambozi ku Ndat’ahe wa kwa lihalimu ka tapelo ka lihora ze ñata-ñata. (Mateu 14:23; Luka 6:12) Tapelo ne i mu tusize ku tiyela tiko ye maswe ka ku fitisisa. Busihu bo ne bu tatamwi ki lizazi la n’a shwile, masitapilu a hae n’a bile a matuna hahulu. N’a ngile muhato mañi? N’a ‘lapezi ka tata.’ (Luka 22:44) Ee, Mwan’a Mulimu ya petehile n’a lapelanga. Kacwalo, balateleli ba hae ba ba si ka petahala ba lukela ku hulisa hahulu mukwa wa ku lapela! Jesu n’a lutile balutiwa ba hae ‘ku lapela kamita, mi ni kuli ba si ke ba zwafa.’ (Luka 18:1) Tapelo ki nto ya luli mi ki ku ambolisana kwa butokwa ni Ya lu ziba hande ku fita mo lu izibela luna beñi. (Samu 103:14) Kuli lu bukeleze kozo ya Kreste mwa lipilu za luna, lu ka “lapela ka ku sa lisela.”—1 Matesalonika 5:17.

Ku Tula Mapalelwi a Luna

12. Ki mabaka afi a kana a tisa kuli ba bañwi ba ikutwe kuli sebelezo ya bona ha i si ka likana?

¹² Jehova u’ nga batanga ba hae kaufela ku ba bufumu. (Hagai 2:7) Kono, buñata ba fumana t’ata ku lumela taba yeo. Ba bañwi ba kana ba zwafiswa ki busupali, buikalabelo bwa lubasi bo bu ekezeha, kamba ku fokola mwa buikangulo. Ba bañwi ba kana ba ikutwa ku maiba bakeñisa matata e ne ba ipumani ku ona kwa bwanana. Ba bañwi bona ba kana ba sisitwa ki mafosisa e ne ba ezize kwamulaho, ka ku kakanya kuli mwendi Jehova h’a koni ku ba swalela. (Samu 51:3) Ku konwa ku ezwañi ka za maikuto a cwalo?

13. Ba ba ikutwa ku sa eza hande ba fumana ku omba-ombiwa kufi mwa Mañolo?

¹³ Kozo ya Kreste i ka lu kolwisa kuli Jehova wa lu lata. Lwa kona ku kutisa kozo yeo mwa lipilu za luna ka ku nahanisisa fa taba ya kuli Jesu n’a si ka bulela kuli butokwa bwa luna bu bonwa ka ku bapanya ze lu eza ku ze ba eza ba bañwi. (Mateu 25:14, 15; Mareka 12:41-44) N’a koñomekile busepahali. N’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Ya tundamena ku isa kwa mafelelezo, ki yena ya ka piliswa.” (Mateu 24:13) Jesu yena ka sibili na “nyazizwe” ki batu, kono n’a kolwa ka ku tiya kuli Ndat’ahe n’a mu lata. (Isaya 53:3; Joani 10:17) Mi n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli ni bona ne ba latwa. (Joani 14:21) Ka ku koñomeka taba yeo, Jesu n’a ize: “Ha ni li litaha ze peli li lekanga penny i liñwi? Kanti ha ku na taha, niheba i liñwi, ye wela fafasi Ndat’a mina a sa lumeli. Mane ni milili ya litoho za mina i balilwe kamukana. Cwale mu si ke mwa saba; mu fita litaha ze ñata.” (Mateu 10:29-31) Yeo luli ki sepiso ye nde ya lilato la Jehova!

14. Ki sepiso mañi ye lu na ni yona ya kuli Jehova wa lu nga ku ba ba butokwa?

¹⁴ Jesu hape n’a ize: “Ha ku na mutu ya ka ta ku na, konji h’a ka hohiwa ki Ndate ya ni lumile.” (Joani 6:44) Jehova h’a lu hohezi ku Jesu, kona kuli U bata kuli lu piliswe. Jesu n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Hasi tato ya Ndat’a mina ya kwa lihalimu, kuli ku latehe a li muñwi ku ba banyinyani bao.” (Mateu 18:14) Kacwalo, haiba mu sebeza ka pilu i liñwi, mwa kona ku fumana munyaka mwa misebezi ya mina ye minde. (Magalata 6:4) Haiba mu sisitwa ki mafosisa a kwamulaho, mu kolwe kuli  Jehova “h’a katali” ku swalela ba ba bonisa ku baka kwa niti. (Isaya 43:25; 55:7) Haiba ka libaka le liñwi mu ikutwa ku zwafa, mu hupule kuli “[Muñ’a] Bupilo u fakaufi ni ba ba na ni pilu ye lobehile, mi u pilisa ba ba ikutwa ku swaba mwa moya wa bona.”—Samu 34:18.

15. (a) Satani u lika ku lu paleliswa cwañi ku ba ni kozo? (b) Ki buikolwiso mañi bo lu kona ku ba ni bona ku Jehova?

¹⁵ Satani u lakaza hahulu ku mi paleliswa ku ba mwa kozo. Ki yena mutateki wa sibi se si hozizwe seo luna kaufela lu sweli ku lwanisa. (Maroma 7:21-24) Kaniti u bata kuli mu ikutwe kuli ku sa petahala kwa mina ku tahisa kuli Mulimu a si ke a amuhela sebelezo ya mina. Mu si lumelezi Diabulosi ku mi zwafisa! Mu lemuhe milelo ya hae, mi temuho yeo i mi konise ku eza katulo ya ku tiyela milelo yeo. (2 Makorinte 2:11; Maefese 6:11-13) Mu hupule kuli, “Mulimu ki yo muhulu kwa lipilu za luna, mi u ziba litaba kamukana.” (1 Joani 3:20) Jehova u bona ze ñata ku fita mapalelwi a luna. Hape wa bona mihupulo ni milelo ya luna. Kacwalo mu omba-ombiwe ki manzwi a Paulusi a li: “[Muñ’a] Bupilo h’a na ku tuhela sicaba sa hae, h’a na ku yumba sanda sa hae simulamu.”—Samu 94:14.

Ba Ba Kopanyizwe mwa Kozo ya Kreste

16. Ki mwa nzila ifi mo lu siyo lu nosi ha lu nze lu satalala ku ba ba ba tiile?

¹⁶ Paulusi n’a ñozi kuli lu lukela ku lumeleza kozo ya Kreste ku busa mwa lipilu za luna kakuli lu ‘bizelizwe kuli lu be mubili u li muñwi.’ Bakreste ba ba tozizwe ba n’a ñolezi Paulusi ne ba bizelizwe ku ba kalulo ya mubili wa Kreste, sina mo ba bizelizwe bomasiyaleti ba ba tozizwe ba cwale. Balikani ba bona ba “lingu ze ñwi” ba swalisana ni bona ka ku ba “mutapi u li muñwi” mwatas’a “mulisana a li muñwi,” yena Jesu Kreste. (Joani 10:16) Ka ku swalisana, “mutapi” wa mwa lifasi kaufela wa bolule-lule ba batu ba sweli ku lumeleza kozo ya Kreste ku busa mwa lipilu za bona. Ku ziba kuli ha lu yo lu nosi ku lu tusa hahulu kwa ku tiya. Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mu hane ku yena ka ku tiya mwa tumelo, mu nze mu ziba kuli butata ki bu li buñwi bo bu tahela banabahabo mina ba ba mwa lifasi.”—1 Pitrosi 5:9.

17. Ki susuezo mañi ye lu na ni yona ya ku lumelela kozo ya Kreste ku busa mwa lipilu za luna?

¹⁷ Haike kaufel’a luna lu zwelepili ku hulisa kozo, ona muselo wa butokwa wa moya o kenile wa Mulimu. (Magalata 5:22, 23) Ba ba ka fumanwa ki Jehova ba si na litiba, ba sa nyazahali, mi ba li mwa kozo ba ka fuyaulwa ka bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu le li li paradaisi, fo ku ka yaha ku luka. (2 Pitrosi 3:13, 14) Lwa swanela luli ku lumelela kozo ya Kreste ku busa mwa lipilu za luna.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Kozo ya Kreste ki nto mañi?

• Kozo ya Kreste i kona ku busa cwañi mwa lipilu za luna ha lu eziwa ka ku sa luka?

• Kozo ya Kreste i lu tusa cwañi ku talimana ni lipilaelo?

• Kozo ya Kreste i lu omba-omba cwañi ha lu ikutwa ku sa ba ba butokwa?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 15]

Jesu n’a ifanile ku Jehova fapil’a be ne ba mu tamile litaba

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Sina ku kumbatiwa ko ku mufutumala kwa ndate ya lilato, likutazo za Jehova li kona ku lu imulula kwa lipilaelo

[Siswaniso se si fa likepe 18]

Buitiiso ki bwa butokwa hahulu-hulu ku Mulimu