Mu Ipatele Pilu Ye Tabisa Jehova

“Mulimu, u bupe ku na pilu ye kenile, u lukise sinca ku na moya o tiile.”—SAMU 51:10.

1, 2. Ki kabakalañi ha lu lukela ku iyakatwa pilu ya luna?

N’A LI yo mutelele ili yo munde. Ha s’a mu boni, mupolofita Samuele a tabela hahulu kuli mane a nga kuli mweli wa Jese y’o ne li yena y’o Mulimu n’a ketile ku yola Saule fa bulena. Kono Jehova a li: “U si ke wa talima bunde bwa [mwana y’o] kamba butelele bwa f’a kuma, kakuli Na ni mu hanile. . . . Mutu u talima bunde, [Muñ’a] Bupilo, Yena, u talima pilu.” Jehova n’a ketile ñomba wa Jese, yena Davida, ‘munna ya n’a na ni pilu ye mu tabisa.’—1 Samuele 13:14, NW; 16:7.

² Mulimu wa kona ku tatuba pilu ya mutu. Hasamulaho, n’a zibisize kuli: “Ki Na [Muñ’a] Bupilo ya tatuba lipilu, ya lika ni liteka, kuli ni kutiseze mutu ni mutu ka mizamao ya hae, ni ka misebezi ya mikwa ya hae.” (Jeremia 17:10) Ee, “ya lika lipilu ki [Muñ’a] Bupilo.” (Liproverbia 17:3) Kono pilu y’a tatuba Jehova ku mutu ki nto mañi? Mi lu kona ku ezañi kuli lu ipumanele pilu ye mu tabisa?

“Mutu wa Mwahali”

3, 4. Linzwi la “pilu” sihulu li itusiswa cwañi mwa Bibele? Mu fe mitala.

³ Linzwi la “pilu” li fumaneha ku fitelela ha sikiti mwa Mañolo A Kenile. Hañata, li itusiswanga ka swanisezo. Ka mutala, Jehova n’a bulelezi mupolofita Mushe kuli: “Bulelela bana ba Isilaele kuli ba ni zwiseze nubu; mu amuhele nubu ya mutu ni mutu, y’a ka ni zwiseza ka pilu ye nde.” Mi be ne ba zwisize linubu ‘ne ba susumelizwe ki lipilu za bona.’ (Exoda 25:2; 35:21) Kwa iponelwa kuli kalulo ye ñwi ya pilu ya swanisezo ki susuezo—ili susuezo ya mwahali y’e lu ezisa lika ze ñwi. Pilu ya luna ya swanisezo hape i bonisa maikuto a luna, litakazo za luna ni ze lu tabela. Pilu ya kona ku ciwa ki buhali kamba ku tala sabo, ku swaba kamba ku nyakalala. (Samu  27:3; 39:3; Joani 16:22; Maroma 9:2) Ya kona ku ikuhumusa kamba ku ikokobeza, ku ba ye lilato kamba ye sitoyo.—Liproverbia 16:5; Mateu 11:29; 1 Pitrosi 1:22.

⁴ Kacwalo, “pilu” hañata i swalisaniswa ni susuezo ni maikuto, hailif’o “muhupulo” sihulu ona u ama m’ata a ku nahana. Kona mw’a lukela ku utwisisezwa manzwi ao h’a fumaneha mwa taba i liñwi mwa Mañolo. (Mateu 22:37, NW; Mafilipi 4:7) Kono pilu ni muhupulo ha li shutani. Ka mutala, Mushe n’a susuelize Maisilaele kuli: “U buluke mwa pilu ya hao [kamba, “U buluke mwa munahano wa hao,” NW, litaluso za kwatasi] taba ya kuli: [Muñ’a] Bupilo ki Mulimu.” (Deuteronoma 4:39) Kwa bañoli be ne ba fumbela ku mu bulaya, Jesu n’a ize: “Mu hupulelañi ze maswe mwa lipilu za mina?” (Mateu 9:4) “Kutwisiso,” “zibo,” ni “munahano” hape li kona ku swalisaniswa ni pilu. (1 Malena 3:12; Liproverbia 15:14; Mareka 2:6, NW) Kacwalo, pilu ya swanisezo i kona ku ama hape m’ata a luna a ku nahana, ili munahano kamba kutwisiso ya luna.

5. Pilu ya swanisezo i yemelañi?

⁵ Ka ku ya ka hatiso ye ñwi, pilu ya swanisezo i talusa “sihulu kalulo ya butokwa hahulu, muinelo wa mwahali, mi kacwalo i talusa mutu wa mwahali ka mw’a iponahaleza mw’a inezi ka likezo za hae kaufela, ka litakazo za hae, maikuto, milelo, minahano ya hae, litemuho, butali bwa hae, zibo, bucaziba, litumelo za hae ni z’a nahana, z’a mamela ni z’a lemuha.” I yemela se lu li sona mwahali, yena “mutu wa mwahali.” (1 Pitrosi 3:4) Ki yena mutu y’o ya bonwa ni ku tatubiwa ki Jehova. Kacwalo, Davida n’a kona ku lapela kuli: “Mulimu,  u bupe ku na pilu ye kenile, u lukise sinca ku na moya o tiile.” (Samu 51:10) Lu kona ku ipumanela cwañi pilu ye kenile?

“Mu Ise Lipilu za Mina” kwa Linzwi la Mulimu

6. Mushe n’a file Maisilaele kelezo mañi ha ne ba tibelezi mwa mabala a Moabi?

⁶ Mushe ha n’a eleza bana ba Isilaele ha ne ba putehani fa Mabala a Moabi pili ba si ka kena kale mwa Naha ya Sepiso, n’a ize: “Mu ise lipilu za mina kwa litaba kamukana ze ni mi pakezi kacenu; ki zona ze mu ka laela bana ba mina, kuli ba itiise ku ya ka manzwi kamukana a milao yeo.” (Deuteronoma 32:46) Maisilaele ne ba lukela ku “teeleza ka tokomelo.” (toloko ya Knox) Ne ba kona fela ku luta bana ba bona litaelo za Mulimu ha ne ba ka li tekelela ka ku tala.—Deuteronoma 6:6-8.

7. Ki lika mañi ze amiwa mwa ku ‘isa pilu ya luna’ kwa Linzwi la Mulimu?

⁷ Kuli mutu a be ni pilu ye kenile, u tokwa hahulu ku ba ni zibo ye nepahezi ya tato ni milelo ya Mulimu. Ku na ni simbule si li siñwi fela sa zibo yeo. Simbule seo ki Linzwi la Mulimu le li buyelezwi. (2 Timotea 3:16, 17) Kono zibo i nosi ha i na ku lu tusa ku ipumanela pilu ye tabisa Jehova. Kuli zibo i ame se lu li sona luli mwahali, lu lukela ku ‘isa lipilu za luna,’ kamba ku “tokomela” ze lu ituta. (Deuteronoma 32:46, An American Translation) Seo si eziwa cwañi? Walisamu Davida u talusa kuli: “Ni hupula mazazi a kwakale, ni kengeela z’o ezize kaufela; ni nahana za misebezi ya mazoho a hao.”—Samu 143:5.

8. Lu kona ku ipuza lipuzo mañi ha lu nze lu ituta?

⁸ Ni luna lu lukela ku yeya musebezi wa Jehova ka buitebuho. Ha lu bala Bibele kamba lihatiso ze tomile fa Bibele, lu lukela ku yeya lipuzo ze cwale ka ze li: ‘Se si ni lutañi ka za Jehova? Ki mikwa ifi ya Jehova ye ni bona kuli ki yona ye bulelwa fa? Taba ye i ni lutañi ka za z’a lata Jehova ni z’a toile? Ki lika mañi ze zwa mwa mupilelo w’a lata Jehova, mi ki lika mañi ze zwa mwa mupilelo w’a sa lati? Litaba ze li lumelelana cwañi ni ze se ni zibile kale?’

9. Tuto ya ka butu ni ku yeya ki za butokwa cwañi?

⁹ Lisa * wa lilimo ze 32 u talusa mwa n’a fitezi fa ku itebuha butokwa bwa ku ituta ni ku yeya ka tundamo. N’a ize: “Ha se ni kolobelizwe ka 1994, ne ni tomile luli mwa niti ibat’o ba ka lilimo ze peli. Ne ni fumanehanga kwa mikopano kaufela ya Sikreste, ku tandanga lihora ze mwahal’a 30 ni 40 ka kweli mwa sebelezo ya mwa simu, ni ku ezanga sango ni Bakreste ba bañwi. Cwale na kalisa ku kutela mwamulaho. Na kutela mwamulaho hahulu kuli mane na loba mulao wa Mulimu. Kono na baka mi na kalisa ku cinca mupilelo wa ka. Ni ya tabile hahulu hakalo kuli Jehova u amuhezi ku baka kwa ka ni ku ni amuhela hape! Hañata ni ipuzanga kuli: ‘Ki kabakalañi ha ne ni fosize?’ Kalabo ye ni kuta-kutela ku ba ni yona ki ya kuli ne ni keshebisize ku ituta ni ku yeya ka tundamo. Niti ya Bibele ne i si ka ni fita kwa pilu. Ku zwa kacenu, tuto ya ka butu ni ku yeya kwa kamita ku ka ba kalulo ya butokwa mwa bupilo bwa ka.” Ha lu nze lu zwelapili mwa zibo ya luna ya ku ziba Jehova, Mwan’a hae, ni Linzwi la hae, ki kwa butokwa kuli lu be ni nako ya ku yeya ka tundamo!

10. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa hahulu-hulu ku fumana nako ya ku eza tuto ya ka butu ni ku yeya?

¹⁰ Mwa lifasi la mipateho le, ku t’ata ku fumana nako ya ku ituta ni ku yeya. Kono Bakreste kacenu ba ka tuha ba kena mwa Naha ya Sepiso ye makaza—lona lifasi la Mulimu le linca la ku luka. (2 Pitrosi 3:13) Likezahalo ze komokisa, ze cwale ka ku shandaulwa kwa “Babilona yo mutuna” ni ku lwaniswa kwa batu ba Jehova ki “Gogo, [wa] kwa naha ya Magogo” li fakaufi. (Sinulo 17:1, 2, 5, 15-17; Ezekiele 38:1-4, 14-16; 39:2) Ze sa taha kwapili za kona ku beya lilato la luna la ku lata  Jehova mwa tiko. Ki kwa butokwa kuli cwale lu yolise linako ni ku isa pilu ya luna kwa Linzwi la Mulimu!—Maefese 5:15, 16.

‘Mu Ise Pilu ya Mina kwa ku Bata Linzwi la Mulimu’

11. Pilu ya luna i kona ku bapiswa cwañi ni mubu?

¹¹ Pilu ya swanisezo i kona ku bapanyiwa ni mubu mo ku calwa peu ya niti. (Mateu 13:18-23) Mubu tenyene hañata wa limiwanga kuli licalo li mele hande. Ka ku swana, pilu ni yona i lukela ku lukiswa kuli i kone ku amuhela hande Linzwi la Mulimu. Muprisita Ezira “n’a isize pilu ya hae kwa ku bata mulao wa [Muñ’a] Bupilo, ni ku sebeza ka ona.” (Ezira 7:10) Lu kona ku lukisa cwañi lipilu za luna?

12. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku lukisa pilu ka nako ya tuto?

¹² Ku lapela ku zwelela kwa pilu ki kona ku lukisa pilu ya luna ko kunde ka ku fitisisa ha lu bala Linzwi la Mulimu. Mikopano ya Sikreste ya balapeli ba niti i kalisa ni ku fela ka tapelo. Ki swanelo luli kuli lu kalise ku eza tuto ya ka butu ya Bibele ka ku lapela ka busepahali mi ni ku zwelapili ku ba ni moya wa busepahali ka nako ya tuto ya luna!

13. Kuli lu ipumanele pilu ye tabisa Jehova, lu lukela ku ezañi?

¹³ Pilu ya swanisezo i lukela ku itukiseza ku tuhela mihupulo yeo mutu a na ni yona kale. Ba bahulu ba bulapeli ba mwa miteñi ya Jesu ne ba sa tabeli ku eza cwalo. (Mateu 13:15) Kono Maria, yena m’ahe Jesu, n’a nahanile lika “mwa pilu” ka ku ya ka niti ya n’a utwile. (Luka 2:19, 51) N’a bile mulutiwa ya sepahala wa Jesu. Lidia wa kwa Tiatira n’a teelelize ku Paulusi, “mi Mulena a kwalula pilu ya hae, kuli a tokomele litaba.” Ni yena n’a bile mulumeli. (Likezo 16:14, 15) Haike ni kamuta lu si ke lwa ñañelela fela kwa mihupulo ya ka butu kamba kwa lituto za bulapeli ze lu lata hahulu. Kono lu tabele kuli “Mulimu a bonahale kuli ki ya na ni niti, mi mutu kaufela a bonahale kuli ki ya na ni lishano.”—Maroma 3:4.

14. Lu kona ku lukisa cwañi lipilu za luna kuli lu teeleze ha lu li kwa mikopano ya Sikreste?

¹⁴ Ku lukisa pilu kuli lu teeleze kwa mikopano ya Sikreste ki kwa butokwa hahulu. Ze filikanya za kona ku keluhisa mamelelo ya luna ku ze bulelwa. Manzwi a bulelwa h’a koni ku lu ama hahulu haiba lu nahana lika ze n’e ezahezi mwahal’a lizazi kamba ku iyakatwa ze lu ka eza kamuso. Lu tokwa ku ikatulela ka ku tiya ku teeleza ni ku ituta kuli lu tusiwe ki ze bulelwa. Lu ka fumana lituso ze tuna hakalo ha lu tundamena ku utwisisa mañolo a sweli ku baliwa ni ku taluswa!—Nehemia 8:5-8, 12.

15. Buikokobezo bu lu tusa cwañi ku ba ba ba kona ku lutwa?

¹⁵ Sina ku beya ze swanela ha ku kona ku ekeza kwa mununo wa mubu, ku ituta ku ikokobeza, ku nyolelwa za mwa moya, ku sepeha, ku saba Mulimu, ni ku mu lata ku kona ku nunisa pilu ya luna ya swanisezo. Buikokobezo bu nolofaza pilu, ili ku lu tusa ku ba ba ba kona ku lutwa. Jehova n’a bulelezi Mulena Josiasi wa Juda kuli: “Kakuli u swabile mwa pilu ya hao, mi u ikokobelize fapil’a [Muñ’a] Bupilo, u sin’o utwa se ni bulezi . . . wa lilela fapil’a ka; kabakaleo ni Na ni ku utwile.” (2 Malena 22:19) Pilu ya Josiasi n’e li ye ikokobeza ili ye utwa. Buikokobezo ne bu ezisize balutiwa ba Jesu “ba ba si ka ituta, ili batu fela” ku utwisisa ni ku sebelisa liniti za kwa moya zeo “ba ba talifile” ne ba palezwi ku li utwisisa. (Likezo 4:13; Luka 10:21) Haike lu “ikokobeze fapil’a Mulimu wa luna” ha lu nze lu lika ku ipumanela pilu ye tabisa Jehova.—Ezira 8:21.

16. Ki kabakalañi ha ku tokwahala buikatazo kuli lu be ni lishuke la sico sa kwa moya?

¹⁶ Jesu n’a ize: “Mbuyoti ki ya ba ba [lemuha butokwi bwa bona bwa kwa moya, NW].” (Mateu 5:3) Hailif’o lu na ni sipimo se siñwi sa ku lata za kwa moya, lisineneketo ze zwa kwa lifasi le li maswe le kamba mikwa ye cwale ka buzwa ya kona ku fokolisa butokwi bwa luna. (Mateu 4:4) Lu lukela ku ituta ku shukelwa  hahulu sico sa kwa moya. Nihaike kuli kwa makalelo ha lu tabeli ku bala Bibele ni ku eza tuto ya ka butu, ha lu tundamena lu ka fumana kuli zibo i ka ‘tabisa moya wa luna,’ mi lu ka shukelwanga linako za ku ituta.—Liproverbia 2:10, 11.

17. (a) Ki kabakalañi Jehova ha swanelwa ku sepiwa ki luna ka ku tala? (b) Lu kona ku ba cwañi ni sepo ku Mulimu?

¹⁷ Mulena Salumoni n’a elelize kuli: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao.” (Liproverbia 3:5) Pilu ye sepile Jehova i ziba kuli S’a bata kaufela kuli si eziwe kamba S’a bulela kaufela ka Linzwi la hae ki se si lukile kamita. (Isaya 48:17) Jehova kaniti luli wa swanelwa ku sepiwa ki luna ka ku tala. Wa kona ku peta zote z’a lelile. (Isaya 40:26, 29) Esi mane libizo la hae tota li talusa kuli “U Tahisa ku Ba Teñi,” ili nto ye tiisa sepo mwa buikoneli bwa hae bwa ku taleleza z’a sepisize! “Linzila kamukana za [hae] ki za niti, mi likezo za hae kaufela li ezizwe ka makeke.” (Samu 145:17) Kono kuli lu fite fa ku sepa Jehova, lu tokwa ku ‘lazwa ni ku bona kuli u na ni sishemo’ ka ku sebelisa mwa bupilo bwa luna ze lu ituta mwa Bibele ni ku yeya ze nde ze zwa mwateñi.—Samu 34:8.

18. Sabo ya ku saba Mulimu i lu tusa cwañi ku teeleza kwa ketelelo ya Mulimu?

¹⁸ Ka ku bonisa nto ye ñwi ye ezisa pilu ya luna ku utwa ketelelo ya Mulimu, Salumoni n’a ize: “Saba [Muñ’a] Bupilo mi u kauhane ni bumaswe.” (Liproverbia 3:7) Ka za Isilaele wa kwaikale, Jehova n’a ize: “Mawe, kabe ba ka ba ni pilu ye cwalo kamita, kuli ba ni sabe mi ba utwe litaelo za ka kaufela, kamita; ne ba ka fiwa mbuyoti, bona ni bana ba bona ku ya ku ile.” (Deuteronoma 5:29) Ee, ba ba saba Mulimu ba mu utwa. Jehova wa kona ku ‘tahisa mata a hae ku tusa ba ba mu file lipilu za bona’ ni ku fa koto ba ba sa mu utwi. (2 Makolonika 16:9) Haike sabo ye nde ya ku saba ku nyemisa Mulimu i zamaise likezo, mihupulo ni maikuto a luna kaufela.

‘Mu Late Mulimu Ka Pilu ya Mina Kaufela’

19. Lilato li peta kalulo mañi mwa ku ezisa pilu ya luna ku utwa ketelelo ya Jehova?

¹⁹ Ku fita ze ñwi kaufela, lilato kaniti luli la ezisa pilu ya luna ku utwa ketelelo ya Jehova. Pilu ye tezi lilato ku Mulimu i ezisa mutu ku nyolelwa ku ituta ze tabisa Mulimu ni ze sa mu tabisi. (1 Joani 5:3) Jesu n’a ize: “Lata Mulena Mulimu wa hao, ka pilu ya hao kaufela, ni ka moyo wa hao kaufela, ni ka kutwisiso ya hao kaufela.” (Mateu 22:37) Haike lu tibise lilato la luna ku Mulimu ka ku yeyanga fa bunde bwa hae, ku mu ambota kamita inge ba ba ambota mulikani yo mutuna, ni ku bulelanga ka cisehelo ka za hae ku ba bañwi.

20. Lu kona ku ipumanela cwañi pilu ye tabisa Jehova?

²⁰ Ka ku lundulula: Ku ipumanela pilu ye tabisa Jehova ku ama ku tuhelela Linzwi la Mulimu ku susumeza se lu li sona mwahali, yena mutu wa mwahali. Ku ituta Mañolo ka tundamo ni ku yeya ka buitebuho za tokwahala. Seo si eziwa hande hahulu ka ku lukisa pilu ya luna, ili pilu ye si na mihupulo ni kale, ye tezi mikwa y’e lu ezisa ku ba ba ba kona ku lutwa! Ee, ka tuso ya Jehova, lwa kona ku ipumanela pilu ye nde. Kono lu kona ku nga mihato mañi kuli lu babalele pilu ya luna?

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Ki pilu ya swanisezo ifi y’a tatuba Jehova?

• Lu kona cwañi ku ‘isa pilu ya luna’ kwa Linzwi la Mulimu?

• Lu lukela ku lukisa cwañi pilu ya luna kuli lu bale Linzwi la Mulimu?

• Ha se mu nyakisisize litaba ze, ki lika mañi ze mu ikutwile ku susuezwa ku eza?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Davida n’a yeyile lika za kwa moya ka buitebuho. Mina bo?

[Maswaniso a fa likepe 18]

Mu lukise pilu ya mina pili mu si ka ituta kale Linzwi la Mulimu