Mu Yeme Ka ku Tiya ni Ka Buikolwiso Bo Bu Tezi

Bibele ya New World Translation I Itebuhiwa ki Bolule-Lule mwa Lifasi Kaufela

MUSEBEZI wa ka tokomelo w’o ne u tandile lilimo ze 12, likweli ze talu, ni mazazi a 11. Nihakulicwalo, la March 13, 1960, kalulo ya mafelelezo ya toloko ye nca ya Bibele ya fezwa. Ya bizwa New World Translation of the Holy Scriptures.

Hamulaho wa silimo, Lipaki za Jehova ne ba hatisize toloko yeo ka ku ba volyumu i liñwi. Bibele yeo ka 1961 ne i hasanyizwe ka likopi ze 1,000,000. Kacenu, palo ya likopi ze hatisizwe se i fitelezi 100,000,000, mi kacwalo Bibele ya New World Translation ki ye ñwi ya Libibele ze se hasanyizwe hahulu. Kono ki nto mañi ye n’e susuelize Lipaki ku lukisa toloko ye?

Ki Kabakalañi Ha Ku Bile ni Toloko ye Nca ya Bibele?

Kuli ba utwisise ni ku zibahaza lushango lwa mwa Mañolo a Kenile, Lipaki za Jehova ka lilimo-limo se ba itusisize litoloko ze shutana-shutana za Bibele ya Sikuwa. Litoloko zeo niha li na ni likalulo ze nde, hañata li zwakanyizwe ni lizo za bulapeli ni litumelo za Krestendomu. (Mateu 15:6) Kacwalo, Lipaki za Jehova ne ba boni butokwa bwa toloko ya Bibele ye n’e ka tahisa ka ku nepahala litaba za kwa makalelo ze buyelezwi.

Muhato wa pili wa ku peta butokwi b’o ne u ngilwe mwa October 1946, ili f’o Nathan H. Knorr, yo muñwi wa Sitopa Se Si Busa sa Lipaki za Jehova, n’a akalelize kuli ku hatiswe toloko ye nca ya Bibele. La December 2, 1947, katengo ka New World Bible Translation Committee ne ka kalisize ku onga-onga toloko ye n’e ka kumalela kwa litaba za kwa makalelo, ku kopanyeleza litaba za mwa miputo ya Bibele ye n’e sa zo fumanwa ki baituti, ni ku itusisa puo ye ba utwisisa ka bunolo babali ba mwa miteñi ye.

Kalulo ya pili ya Bibele ya New World Translation of the Christian Greek Scriptures ha se i hatisizwe ka 1950, ne ku iponezwi kuli batoloki ne ba petile milelo ya bona. Mañolo a mwa Bibele a n’a sa utwisiswi hande a fita fa ku utwisiswa hande hahulu. Ka mutala, m’u nge liñolo la Mateu 5:3 le li li: “Mbuyoti ki ya ba ba ikutwa bubotana mwa pilu.” (King James Version) Ne li tolokilwe kuli: “Tabo ki ya ba ba lemuha butokwi bwa bona bwa kwa moya.” (NW) Kelezo ya muapositola Paulusi ye ne tolokilwe kuli “mu si ke mwa tokomela se siñwi” (King James Version) ne i tolokilwe kuli: “Mu si bilaeli se siñwi.” (Mafilipi 4:6, NW) Mi muapositola Joani ha n’a bulela ka za “ku kalahalelwa za nama” (Douay Version) i balwa kuli, “takazo ya nama.” (1 Joani 2:16, NW) Kwa iponelwa hande kuli Bibele ya New World Translation i tahisize muutwisisezo o munca.

Baituti ba bañata ne ba tabile hahulu. Ka mutala, Alexander Thomson, muituti wa Bibele wa kwa Britain, na ize Bibele ya New World Translation i ipitezi ka ku toloka ka ku nepahala manzwi a Sigerike a yemela nto ye ezahala  ka nako ona yeo. Ka mitala: Maefese 5:25 (NW) i bala kuli, “Banna, mu zwelepili ku lata basali ba mina” mwa sibaka sa ku bulela fela kuli, “Banna, mu late basali ba mina.” (King James Version) Ka za Bibele ya New World Translation, Thomson n’a ize: “Ki yona fela ye bonahala ku ba ye itusisize kalulo ye ipitezi yeo ka ku tala ni ka ku kuta-kutela ku fita litoloko ze ñwi kaufela.”

Kalulo ye ñwi ye ipitezi ka za Bibele ya New World Translation ki ya ku itusisa libizo la Mulimu la ka butu, lona la Jehova, mwa Mañolo a Siheberu ni a Sigerike. Libaka la kuli libizo la Mulimu mwa Siheberu li fumaneha ibat’o ba ha 7,000 mwa kalulo ye twi ki Testament ya Kale fela li bonisa hande-nde kuli Mubupi wa luna u bata kuli balapeli ba hae ba itusise libizo la hae ni ku mu ziba sina mutu. (Exoda 34:6, 7) Bibele ya New World Translation i tusize bolule-lule ku eza cwalo.

Bibele ya New World Translation I Hatiswa mwa Lipuo Ze Ñata

Ku zwa fo i hatiselizwe mwa Sikuwa, Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela ba lakalize ku ba ni Bibele ya New World Translation mwa puo ya bona—mi ki ka libaka le linde. Mwa linaha ze ñwi, ne ku li t’ata ku fumana litoloko mwa lipuo za bona kakuli bayemeli ba tutengo twa Bible Society ili to tu hasanya Libibele zeo ne ba sa tabeli kuli Libibele za bona li ye kwa Lipaki za Jehova. Hape, Libibele za lipuo li sili ze cwalo hañata li pata lituto za butokwa. Mutala mwa kalulo yeo ki toloko ya mwa puo ya kwa mboela wa Yurope ye pata ku ama ko ku butokwa kwa libizo la Mulimu ka ku yolisa manzwi a Jesu a’ li “Libizo la hao a li be le li kenile” ka manzwi a li “Haike batu ba ku kuteke.”—Mateu 6:9.

Ka 1961, batoloki ne se ba kalisize kale ku toloka litaba za mwa Sikuwa za mwa Bibele ya New World Translation mwa lipuo ze ñwi. Hamulaho wa lilimo ze peli fela, Bibele ya New World Translation of the Christian Greek Scriptures ya fezwa ku tolokiwa mwa lipuo ze ñwi ze silezi. Ka nako yeo, mwahal’a Lipaki ba bane, ba balalu ne ba kona ku ipalela Bibele yeo mwa puo ya bona. Niteñi, musebezi o mutuna ni ku fita n’o na ni ku eziwa kuli Lipaki za Jehova ba kone ku fitisa kopi ya Bibele yeo kwa batu ba bañata-ñata.

Ha se ku tomilwe likolo la Translation Services kwa sibaka se situna sa tamaiso sa Lipaki za Jehova ka 1989, mulelo w’o ne se u li fakaufi ni ku petiwa. Likolo leo ne li tahisize mutolokelo o ne u kopanyeleza tuto ya manzwi a mwa Bibele hamohocwalo ni likompyuta. Ku itusisa mukwa w’o ku konahalisize kuli ku tolokiwe Mañolo a Sigerike a Sikreste mwa lipuo ze ñwi mwa silimo ni Mañolo a Siheberu mwa lilimo ze peli—ili kalulo ye nyinyani ya nako ye tokwahala kamita kwa musebezi wa ku toloka Bibele. Ku zwa fo u kalisezwa muezezo w’o, mifuta ya Libibele ze 29 za New World Translation se li tolokilwe ku zwa mwa Sikuwa ni ku iswa mwa lipuo ze bulelwa ki batu ba ba fitelela 2 bilioni. Cwale se i sweli ku tolokiwa mwa lipuo ze ñwi ze 12. Ku t’o fita cwale, Bibele ya Sikuwa ya New World Translation se i tolokilwe mutumbi kamba ka kalulo ya yona mwa lipuo ze ñwi ze 41.

Se ku fitile lilimo ze fitelela 50 ku zwa fo i zwisezwa kalulo ya pili ya Bibele ya New World Translation la August 3, 1950, fa Mukopano wa Lipaki za Jehova wa Theocracy’s Increase wa mwa Muleneñi wa York City. Kwa mukopano w’o, Nathan H. Knorr n’a susuelize baputehi kuli: “M’u nge Bibele ye. Mu i bale, kakuli ki nto ye mu ka ikola. Mu itute yona, kakuli i ka mi tusa ku utwisisa hande  Linzwi la Mulimu. Mu i hasanye ku ba bañwi.” Lu mi susueza ku balanga Bibele yeo ka zazi, kakuli lushango lwa yona lu kona ku mi tusa ku ‘yema ka ku tiya ni ka buikolwiso bo bu tezi mwa tato kaufela ya Mulimu.’—Makolose 4:12, NW.

[Grafu/Maswaniso a fa likepe 8, 9]]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

“Ku Zwisiwa kwa Libibele za New World Translation”

Bibele ya New World Translation ne i zwisizwe pili mwa Sikuwa, mi cwale se i fumaneha mutumbi kamba kalulo ya yona mwa lipuo ze ñwi ze 41

Mañolo a Sigerike a Sikreste Bibele mutumbi

1950 1

1960-69 6 5

1970-79 4 2

1980-89 2 2

1990-Kacenu le 29 19