Mu Itute Tuto ku Nekudema

“MUTU h’a lata ku ni latelela, u na ni ku itoboha, a lwale [kota ya hae ya linyando, NW] ka zazi ni zazi, mi a ni siyale mwamulaho.” (Luka 9:23) Mandui ba ba ishuwa ni mutelisi ya n’a sa latiwi ne ba amuhezi memo yeo ku si na ku liyeha. Ba siya lika kaufela ni ku latelela Jesu.—Mateu 4:18-22; Luka 5:27, 28.

Memo ya Jesu i sa utwahala ni kacenu, mi buñata ba i amuhezi. Kono ba bañwi ba ba tabela ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova ba zina-zina ‘ku itoboha ni ku lwala kota ya bona ya linyando.’ Ba kata-kata ku amuhela buikalabelo ni matohonolo a ku ba balutiwa ba Jesu.

Ki kabakalañi ba bañwi ha ba sa lati ku amuhela memo ya Jesu ni ku ineela ku Jehova Mulimu? Kiniti kuli be ne ba si ka huliswa ka tumelo ya Bukreste bwa Sijuda ya kuli ku na ni Mulimu a  li muñwi ba kana ba tokwa ku nga nako kuli ba fite fa ku utwisisa kuli ku na ni Mubupi ya m’ata, ili mutu. Kono niha se ba kozwi kuli Mulimu u teñi luli, ba bañwi ha ba lateleli mihato ya Jesu. Ba kana ba saba m’o bahabo bona ni balikani ba bona ba ka ba ngela ha ba ka ba Lipaki za Jehova. Ba bañwi ba ba sa boni butokwa bwa nako ye lu pila ku yona ba bata libubo ni maluo. (Mateu 24:36-42; 1 Timotea 6:9, 10) Ka mo ku inezi kaufela, ku ba ba zwelapili ku isa kwapili nako ya ku ba balateleli ba Jesu, ku na ni tuto ye na ni ku itutiwa mwa taba ya Nekudema, mufumi wa Mujuda ya n’a busa mwa nako ya Jesu.

U Ba ni Kolo Ye Nde Hahulu

Ne li fela hamulaho wa likweli ze silezi ku zwa fa kaliseza Jesu bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, mi Nekudema u lemuha kuli Jesu ki “muluti ya zwa ku Mulimu.” Ka ku tabiswa ki limakazo za n’a ezize Jesu mwa Jerusalema fa Paseka ya 30 C.E., Nekudema u taha mwa lififi ku to ipulela tumelo ya hae ku Jesu ni ku to utwa ze ñata ka za tuto ya yena muluti y’o. Kacwalo, Jesu u bulelela Nekudema niti ye tuna ka za butokwa bwa ku ‘pepwa sinca’ kuli a kone ku kena mwa Mubuso wa Mulimu. Ka nako ye, Jesu hape u bulela kuli: “Mulimu u latile lifasi hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.”—Joani 3:1-16.

Ki tibelelo kwa bunde y’a ba ni yona Nekudema! A kana a ba mulikan’a Jesu yo mutuna, ili ya kona ku iponela miinelo ye shutana-shutana ka za bupilo bwa Jesu fa lifasi. Ka  ku ba mubusi wa Majuda ni muluti mwa Isilaele, Nekudema wa ziba hande Linzwi la Mulimu. Hape u na ni temuho ye tuna, sina ha i bonwa ka ku lemuha kwa hae kuli Jesu ki muluti ya lumilwe ki Mulimu. Nekudema u iyakatwa litaba za kwa moya, mi u ishuwa hahulu luli. Ku lukela ku ba ko ku t’ata hakalo kuli silama wa kuta ye tuna ka ku fitisisa ya Majuda a lemuhe mwan’a mubeti y’a shebile ku ba mutu ya lumilwe ku zwa ku Mulimu! Tulemeno to tu cwalo kaufela tu butokwa hahulu mwa ku ba mulutiwa wa Jesu.

Cisehelo ya Nekudema ku mutu y’o wa kwa Nazareta ha i bonahali ku fokola. Hamulaho wa lilimo ze peli ni licika, kwa Mukiti wa Minganda, Nekudema u ya kwa mukopano wa ba Kuta ye Tuna. Ka nako ye, Nekudema u sa li “yo muñwi wa bona.” Baprisita ba bahulu ni Bafalisi ba luma mapolisa ku yo tama Jesu. Mapolisa ba kuta ni ku to biha kuli: “Haisali, ha ku na mutu ya bulezi sina mutu yo.” Bafalisi ba kalisa ku ba nyaza kuli: “Kikuli ni mina mu pumilwe? Kwa manduna ni kwa bafalisi, kana ku na ni ya lumezi ku yena? Haili buñata bo, bo bu sa zibi Mulao, bu kutilwe.” Nekudema h’a sa kona ku kuza fela. U bulela kuli: “Kana Mulao wa luna u ka fa mutu mulatu, h’a si ka utwiwa, mi ku si ka zibwa s’a ezize?” Kacwalo u nyaziwa hahulu ki Bafalisi kuli: “Kikuli ni wena u Mugalilea? U batisise, mi u ka bona kuli ha ku zwi mupolofita mwa Galilea.”—Joani 7:1, 10, 32, 45-52.

Hamulaho wa likweli ze silezi, fa Lizazi la Paseka ya 33 C.E., Nekudema u bona situpu sa Jesu si pahululwa fa kota ya linyando. U kopana ni Josefa wa kwa Arimatea, y’o ni yena a li yo muñwi wa ba Kuta ye Tuna, ili ku yo lukisa situpu sa Jesu kuli si yo bulukwa. Ka mulelo w’o, Nekudema u tisa “milyani ye zwakilwe ya mira ni aloe” ye bat’o eza lipondo ze 100 za bukiti, ili bukiti bo bu likana ni lipondo za Sikuwa ze 72. Ki lika ze tula. Hape ku tokwahala bundume kuli a zibahale ku ba ya zibana ni “mupumi yo,” ka m’o Jesu a bizezwa ki Bafalisi ba bañwi. Batu ba babeli bao ha se ba lukisize situpu sa Jesu ka bubebe  kuli si bulukwe, ba si beya mwa libita le linca le li fakaufi. Kono ni ka nako ye, Nekudema ha si ka zibahala kale sina mulutiwa wa Jesu!—Joani 19:38-42; Mateu 27:63; Mareka 15:43.

Libaka Ha N’a Si ka Nga Muhato

Joani n’a si ka bonisa mwa litaba za hae libaka Nekudema ha n’a palezwi ku ‘lwala kota ya hae ya linyando’ ni ku latelela Jesu. Kono n’a siile litaba ze ñwi ze kona ku talusa mabaka Mufalisi y’o ha n’a si ka eza cwalo.

Sa pili kikuli, Joani n’a ñozi kuli mubusi wa Mujuda y’o “a ta ku Jesu busihu.” (Joani 3:2) Muituti yo muñwi wa Bibele u akaleza kuli: “Nekudema n’a tile busihu isi bakeñisa sabo, kono ne li ku pima nyangela ye n’e ka filikanya puhisano ya hae ni Jesu.” Kono Joani n’a talusize Nekudema ku ba “ya n’a tile pili ku Jesu busihu” mwa taba ye swana ili mwa n’a talusize hape za Josefa wa kwa Arimatea ku ba “ye n’e li mulutiwa wa Jesu, kono ili ka ku ipata, kakuli n’a saba Majuda.” (Joani 19:38, 39) Kacwalo, ikana ya ba kuli Nekudema n’a ile ku Jesu mwa lififi kabakala “ku saba Majuda,” sina ba bañwi ba mwa nako ya hae mo ne ba sabela ku swalisana ni Jesu.—Joani 7:13.

Kana ha mu si ka eza kale katulo ya mina ya ku ba yo muñwi wa balutiwa ba Jesu kabakala ze ba kana ba bulela bahabo mina, balikani kamba be mu sebeza ni bona? Lishitanguti le liñwi li li: “Ku saba batu, ku isa mutu mwa lilaba.” Mu kona ku felisa cwañi sabo yeo? Lishitanguti leo li ekeza kuli: “Kono ya sepa [Muñ’a] Bupilo u ka bonelwa.” (Liproverbia 29:25) Kuli mu be ni sepo yeo ku Jehova, mu lukela ku fita fa ku izibela kuli Mulimu u ka mi pilisa ha mu li mwa ziyezi ye tuna. Mu lapele ku Jehova, mi mu mu kupe kuli a mi fe bundume bwa ku eza niheba likatulo ze nyinyani ze ama bulapeli bwa mina. Hanyinyani-hanyinyani, tumelo ni sepo ya mina ku Jehova li ka hula ku fitela mu kona ku eza likatulo ze tuna ze lumelelana ni tato ya Mulimu.

Situlo sa Nekudema ni libubo la ku ba yo muñwi wa sitopa se si busa ne li kana hape li mu tibezi ku nga muhato wa butokwa wa ku itoboha. Ka nako yeo, u lukela ku ba ya n’a sa kumalezi hahulu kwa situlo sa hae sa ku ba yo muñwi wa Kuta ye Tuna. Kana mwa kata-kata ku nga muhato wa ku ba mulateleli wa Kreste bakeñisa kuli kuti mu ka yawa mayemo a mina a’ tahisa kabubo kwa sicaba kamba mwendi ku na ni lika ze ñwi ze mu na ni ku itombola kuli mu eze zwelopili yeo? Ku zeo kaufela ha ku na se si kona ku likana ni tompo ya ku kona ku sebeleza Ya Pahami ka ku Fitisisa mwa pupo yote, ili ya tabela ku peta ze mu kupa kaufela ka ku lumelelana ni tato ya hae.—Samu 10:17; 83:18; 145:18.

Libaka le liñwi la ku kata-kata kwa Nekudema li kona ku ba la sifumu sa hae. Ka ku ba Mufalisi, mwendi n’a susuelizwe ki ba bañwi, ‘ba ne ba lata hahulu bufumu.’ (Luka 16:14) Taba ya kuli n’a konile ku tisa mira ni aloe i bonisa kuli n’a fumile. Ba bañwi kacenu ba liyeha ku eza katulo ya ku amuhela buikalabelo bwa Mukreste bakeñisa kuli ba iyakatwa ka za bufumu bwa bona. Kono Jesu n’a elelize balateleli ba hae kuli: “Mu si ke mwa bilaela ka za bupilo bwa mina, ka se mu ka ca, ni ka se mu ka nwa; nihaiba ka za mibili ya mina, ka se mu ka apala. . . . Ndat’a mina ya kwa lihalimu u ziba kuli mwa li tokwa kamukana. Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.”—Mateu 6:25-33.

N’a Yawile Ze Ñata

Taba ye ama Nekudema, ili ye fumaneha fela mwa Evangeli ya Joani, ha i buleli kuli n’a bile mulateleli wa Jesu kamba kutokwa. Ka ku ya ka mubonelo o muñwi, Nekudema n’a yemezi Jesu, n’a kolobelizwe, ku nyandiswa ki Majuda, n’a zwisizwe fa situlo sa hae  ni ku lundulwa mwa Jerusalema. Ka mo ne ku bezi kaufela, niti kikuli: N’a yawile ze ñata ka ku kata-kata Jesu ha n’a sa li fa lifasi fa.

Kambe Nekudema n’a kalile ku latelela Jesu ha n’a fumani Mulena y’o lwapili, kambe n’a bile mulutiwa yo mutuna wa Jesu. Ka ku ba ni zibo, temuho, buishuwo, ni ku ziba za butokwi bwa za kwa moya, Nekudema n’a ka ba mulutiwa ya zwile mubano. Ee, n’a ka be a utwile lingambolo ze makaza za Muluti yo Mutuna, ku ituta lituto za butokwa kwa liswanisezo za Jesu, ku iponela limakazo ze kakamalisa za n’a ezize Jesu, ni ku tiiswa ki taelo ya Jesu ya ku laeza baapositola ba hae. Kono n’a yawile zeo kaufela.

Nekudema n’a yawile hahulu bakeñisa kuli n’a palezwi ku eza katulo. N’a yawile cwalo ni memo ye nde ya Jesu ya kuli: “Mu tahe ku na mina kamukana ba ba katezi, ba ba imezwi, mi ni ka mi imulula. Mu itwese coko ya ka, mi mu itute ku na; kakuli ni na ni musa ni pilu ye bunolo, [mi] mu ka fumanela mioya ya mina pumulo. Kakuli coko ya ka i bubebe, mi mulwalo wa ka ha u na bukiti.” (Mateu 11:28-30) Nekudema n’a yawile kolo ya ku ikutwela katuluso yeo ye n’e zwa ku Jesu ka sibili!

Mina Bo?

Ku zwa 1914, Jesu Kreste u bile mwa lihalimu sina Mulena wa Mubuso wa lihalimu wa Mulimu. Ka ku polofita ze ne ka ezahala mwa nako ya ku ba teñi kwa hae, ye ñwi ya litaba za bupolofita ya n’a bulezi ne li ya kuli: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela, ibe bupaki mwa macaba kamukana; kihona ku ka taha mafelelezo.” (Mateu 24:14) Mafelelezo a si ka taha kale, musebezi wo wa ku kutaza mwa lifasi kaufela u lukela ku petiwa. Jesu Kreste u tabela kuli batu ba ba si ka petahala ba abane teñi. Ni mina mwa kona ku ba ni kabelo mwa musebezi wo.

Nekudema n’a lemuhile kuli Jesu n’a zwile ku Mulimu. (Joani 3:2) Ka ku ituta Bibele, mwendi ni mina mu lemuhile cwalo. Mwendi mu ezize licinceho mwa bupilo bwa mina kuli mu lumelelane ni lipimo za Bibele. Mwendi mane mwa yanga kwa mikopano ya Lipaki za Jehova ili ku yo ekeza kwa zibo ya Bibele. Mu eza hande ka buikatazo bo bu cwalo. Kono Nekudema n’a tokwa ku eza ze ñata ku fita ku bonisa fela kutwisiso ya kuli Jesu n’a lumilwe ki Mulimu. N’a tokwa ‘ku itoboha, ni ku lwala kota ya hae ya linyando ka zazi ni zazi, ni ku siyala mwamulaho wa Jesu.’—Luka 9:23.

Mu utwe z’a lu bulelela muapositola Paulusi. N’a ñozi kuli: “Cwale, kakuli lu ba ba sebelisana ni Mulimu, lwa mi kutaza kuli mu si ke mwa amuhela sishemo sa Mulimu ku sa tusi se siñwi. Kakuli u ize: Ni ku utwile mwa nako ye swanela, ni ku tusize mwa lizazi la ku pilisa. Bona, nako ye swanela ki ya cwale; bona, lizazi la ku pilisa ki le.”—2 Makorinte 6:1, 2.

Ye ki yona nako ya ku hulisa tumelo ye ka mi susueza ku nga muhato. Kuli mu kone ku eza cwalo, mu yeye lika ze mu sweli ku ituta mwa Bibele. Mu lapele ku Jehova, mu mu kupe kuli a mi tuse ku ba ni tumelo ye cwalo. Ha mu nze mu bona tuso ya hae, buitebuho bwa mina ni lilato la mina ku yena li ka mi susueza ku lata ku ‘itoboha ni ku lwala kota ya mina ya linyando zazi ni zazi ni ku latelela Jesu Kreste.’ Kana mu ka nga muhato cwale?

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Pili, Nekudema n’a yemezi Jesu ka bundume

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Ku si na taba ni twaniso, Nekudema n’a tusize kwa ku lukisa situpu sa Jesu kuli si yo bulukwa

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Tuto ya ka butu ni tapelo li kona ku mi tusa ku nga muhato

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Kana mu ka amuhela tohonolo ya ku sebeza mwatas’a ketelelo ya Jesu Kreste?