Ku Kwanisa Z’a Tokwa Mulimu ku Kutekehisa Jehova
Ku Kwanisa Z’a Tokwa Mulimu ku Kutekehisa Jehova
“Ni ka mu kutekehisa ka buitumelo.”—SAMU 69:30, NW.
1. (a) Ki kabakalañi Jehova h’a swanelwa ku kutekehiswa? (b) Lu mu kutekehisa cwañi ka buitumelo?
JEHOVA ki yena Mulimu Ya M’ata Ote, Muambakani-ya-Pahami, ni Mubupi. Kacwalo, libizo la hae ni milelo ya hae li lukela ku bubaniswa. Ku kutekehisa Jehova ku talusa ku mu nga ka likute le lituna ka ku fitisisa, ku mu lumba ka lipulelo ni ka likezo. Ku eza cwalo “ka buitumelo” ku tokwa kuli kamita lu n’o itumelanga z’a sweli ku lu ezeza cwale ni z’a ka lu ezeza kwapili. Moya o lu lukela ku ba ni ona u bonisizwe kwa Sinulo 4:11, k’o libupiwa za moya za kwa lihalimu ze sepahala li li: “Mulena ni Mulimu wa luna, ki Wena ya lukela ku fiwa kanya, ni likute, ni mata; kakuli ki Wena ya ezize linto kamukana, mi ha li li teñi, niha ne li bupilwe, ki ka ku lata kwa hao.” Lu kutekehisa cwañi Jehova? Ka ku ituta ka za hae mi ni ku eza z’a tokwa ku luna. Lu lukela ku ikutwa mwa n’a ikutwezi walisamu ha n’a ize: “U ni lute ku eza tato ya hao, kakuli u Mulimu wa ka.”—Samu 143:10.
2. Jehova u nga cwañi ba ba mu kutekehisa, mi u nga cwañi ba ba sa mu kutekehisi?
2 Jehova u tabela hahulu ba ba mu kutekehisa. Ki kabakaleo a li “Yena ya fa ba ba mu bata mupuzo.” (Maheberu 11:6) Mupuzo mañi? Mwa tapelo ya hae ku Ndat’ahe wa kwa lihalimu, Jesu n’a ize: “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.” (Joani 17:3) Ba ba ‘kutekehisa Jehova ka buitumelo’ ba ka “yola sanda sa naha, ni ku yaha mwateñi ku ya ku ile.” (Samu 37:29) Kono “ha ku na mupuzo o ba ka fiwa ba ba lunya.” (Liproverbia 24:20) Mi mwa mazazi a maungulo a, butokwa bwa ku kutekehisa Jehova ki bo butuna kakuli u ka tuha a yundisa ba ba maswe ni ku bukeleza ba ba lukile. “Lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.”—1 Joani 2:17; Liproverbia 2:21, 22.
3. Ki kabakalañi ha lu lukela ku isa mamelelo kwa buka ya Malaki?
3 Tato ya Jehova i fumaneha mwa Bibele, kakuli “liñolo kamukana li tahile ka Moya wa Mulimu.” (2 Timotea 3:16) Mona mwa Linzwi la Mulimu m’o ku na ni litaba ze ñata ze bonisa m’o Jehova a fuyolela ba ba mu kutekehisa ni ku bonisa ze ka ezahala ku ba ba sa mu kutekehisi. Ye ñwi kwa litaba zeo i ama ze n’e ezahezi mwa Isilaele mwa miteñi ya mupolofita Malaki. Ibat’o ba ka silimo sa 443 B.C.E., ka nako ya bubusisi bwa Nehemia mwa Juda, Malaki n’a ñozi buka ye bizwa ka libizo la hae. Buka ye m’ata ili ye tabisa yeo i na ni litaba ni bupolofita ze “ñozwi kuli lu elezwe, luna ba ba tahezwi ki linako za maungulo.” (1 Makorinte 10:11) Ku isa mamelelo kwa manzwi a Malaki ku kona ku lu tusa ku ipakanyeza “lizazi le lituna le li sabisa la [Muñ’a] Bupilo,” f’o A ka yundiseza muinelo o maswe wo.—Malaki 4:5.
4. Ki lifi lisupo ze supile ze kwa Malaki kauhanyo 1 ze lu lukela ku isa mamelelo?
4 Buka ya Malaki, ye n’e ñozwi lilimo ze fitelela 2,400 kwamulaho k’o, i lu tusa cwañi mwa lilimo ze za ma-2000 kuli lu itukiseze lizazi le lituna le li sabisa la Jehova? Kauhanyo ya pili i isa mamelelo ya luna kwa lisupo ze supile kamba ku fitelela ze tokwahala kuli lu kutekehise Jehova ka buitumelo ilikuli a lu tabele ni ku lu fa bupilo bo bu sa feli: (1) Jehova wa lata batu ba hae. (2) Lu tokwa ku bonisa kuli lwa itebuha lika za Mulimu. (3) Jehova u lu libelela ku mu fa ze nde ka ku fitisisa. (4) Bulapeli bwa niti bu eziwa ka lilato la buitomboli, isiñi ka mukwañuli. (5) Sebelezo y’a amuhela Mulimu haki mukwa fela o imeza. (6) Kaufel’a luna lu lukela ku ikalabela ku Mulimu. Kacwalo he, mwa taba ya pili kwa litaba ze talu ze mwa buka ya Malaki, ha lu nyakisiseñi ye ñwi ni ye ñwi ya lisupo zeo ha lu nze lu nyakisisa ka butungi Malaki kauhanyo 1.
Jehova Wa Lata Batu ba Hae
5, 6. (a) Jehova n’a lateziñi Jakobo? (b) Haiba lu likanyisa busepahali bwa Jakobo, lu kona ku libelelañi?
5 Lilato la Jehova li bonahazwa hande-nde mwa litimana za pili za Malaki. Buka yeo i kala ka manzwi a’ li: “Ki bo bupolofita bwa linzwi la [Muñ’a] Bupilo le li filwe Isilaele.” Mulimu u zwelapili ku bulela kuli: “Ni mi latile.” Ka ku fa mutala, mwa timana ye swana, Jehova u li: “Ni latile Jakobo.” Jakobo n’a li munna ya n’a na ni tumelo ku Jehova. Hañihañi, Jehova a cinca libizo la Jakobo ni ku mu fa la Isilaele, mi a ba kukululu wa sicaba sa Isilaele. Jehova n’a lata Jakobo kakuli n’a li munna ya n’a na ni tumelo. Jehova hape n’a latile ni ba mwa sicaba seo be ne ba na ni moya o swana ni wa Jakobo.—Malaki 1:1, 2.
6 Haiba lwa lata Jehova mi lwa kumalela kwa batu ba hae ka busepahali, manzwi a kwa 1 Samuele 12:22 a kona ku lu omba-omba, a li: “Yena [Muñ’a] Bupilo h’a na ku hana sicaba sa hae, kabakala Libizo la hae le lituna.” Jehova wa lata batu ba hae mi u ba fa mupuzo, mi kwa mafelelezo ni ku ba fa bupilo bo bu sa feli. Kacwalo, lu bala kuli: “U sepe [Muñ’a] Bupilo, mi u eze se si lukile; yaha mwa naha, mi u tundamene ku ba ya sepahala. [Muñ’a] Bupilo ibe Yena y’o tabela; mi u ka ku fa s’e shukelwa pilu ya hao.” (Samu 37:3, 4) Ku lata Jehova kwa luna ku ama sisupo sa bubeli se lu hupuzwa za sona kwa Malaki kauhanyo 1.
Mu Bonise Kuli Mwa Itebuha Lika za Mulimu
7. Jehova n’a toeziñi Isau?
7 Sina ha lu bala kwa Malaki 1:2, 3, Jehova ha s’a bulezi kuli “Ni latile Jakobo,” u li, “Isau yena, ni mu toile.” Ki kabakalañi ha ku na ni shutano yeo? Jakobo n’a kutekehisize Jehova, kono Isau, muhulwan’a hae, yena n’a si ka eza cwalo. Isau hape n’a bizwa kuli Edomo. Kwa Malaki 1:4, naha ya Edomo i bizwa kuli ki naha ya bumaswe, mi bayahi ba yona ba kalimelwa. Isau n’a beilwe libizo la Edomo (le li talusa kuli “Bufubelu”) kakuli n’a lekisize Jakobo buhulu bwa hae ka musulo wa mulo o mufubelu. Genese 25:34 i li: “Isau n’a shubuzi buhulu bwa hae.” Muapositola Paulusi n’a susuelize balumeli sina yena ku tokomela kuli “ku si ke kwa bonwa ya pila ka buhule; kamba ya sa isi pilu ku Mulimu, sina Isau ya n’a lekisize tukelo ya buhulu bwa hae, kuli a fumane musulo wa sico.”—Maheberu 12:14-16.
8. Ki nto mañi ye n’e tahisize kuli Paulusi a swaniseze Isau ku lihule?
8 Ki kabakalañi Paulusi ha n’a swaniselize likezo za Isau kwa buhule? Kakuli ku ba ni moya wa Isau ku kona ku tahisa kuli mutu a si ke a itebuha lika za Mulimu. Kabakaleo, mutu u kona ku eza libi ze tuna, inge cwalo buhule. Kacwalo yo muñwi ni yo muñwi wa luna wa kona ku buza kuli: ‘Kana fokuñwi ni likiwanga ku lekisa sanda sa ka sa Sikreste, sona sa bupilo bo bu sa feli, kuli ni fumane nto ye ñwi ya swalelele inge cwalo musulo wa manawa? Mwendi ka ku sa lemuha, kana na shubula lika za Mulimu?’ Isau n’a lakaza hahulu ku kolwisa takazo ya kwa nama. N’a ize ku Jakobo: “Na kupa u ni cise kwa bufubelu.” (Genese 25:30) Ka bumai, batanga ba bañwi ba Mulimu se ba bonisize inge ba ba bulezi kuli: “Ha ni koni ku libelela linyalo le li kutekeha.” Ku lakaza ku eza tobali ku si na taba ni lisinyehelo ze kona ku zwa mwateñi ku ba bezi musulo wa bona wa manawa.
9. Lu kona ku zwelapili cwañi ku saba Jehova ka likute?
9 Haike lu si shubuli lika za Mulimu ka ku nyinyafaza bukeni, busepahali, ni sanda sa luna sa kwa moya. Ku fita ku ba sina Isau, haike lu be sina Jakobo wa musepahali ni ku zwelapili ku saba Mulimu ka likute ka ku bonisa kuli lwa itebuha hahulu lika za kwa moya. Lu kona ku eza cwañi cwalo? Ka ku tokomela kuli lwa kwanisa z’a tokwa Jehova. Seo si lu isa hande kwa sisupo sa bulalu se si bulezwi kwa Malaki kauhanyo 1. Ki sifi sona sisupo seo?
Ku Fa Jehova Ze Nde ka ku Fitisisa
10. Baprisita ne ba silafaza tafule ya Jehova ka nzila ifi?
10 Baprisita ba Majuda be ne ba sebeleza kwa tempele mwa Jerusalema mwa miteñi ya Malaki ne ba sa fi Jehova matabelo a mande ka ku fitisisa. Malaki 1:6-8 i li: “Mwana u kuteka ndat’ahe, ni mutanga u kuteka mulen’a hae. Haiba ki Na ndat’a mina, li kai likute le li ni swanela? Haiba ki Na mulen’a mina, i kai sabo ye mu ni saba ka yona? ku bulela [Muñ’a] Bupilo wa limpi, ku mina baprisita ba ba shwaula Libizo la ka.” Baprisita ba buza, ba li: “Lu shwauzi Libizo la hao mwañi?” Jehova a alaba kuli: “Mu tahisa sico se si masila fa aletare ya ka!” Baprisita ba buza, ba li: “Lu ku silafalize mwañi?” Kacwalo Jehova a ba bulelela a li: “Ki ha mu bulela, mu li: Tafule ya [Muñ’a] Bupilo ya nyazahala!” Baprisita bao ne ba bonisize kuli ne ba silafaza tafule ya Jehova nako kaufela ha ne ba tisanga matabelo a lifolofolo ze fokola, ni ku bulela kuli: “Ha ku na mulatu.”
11. (a) Jehova n’a buleziñi ka za matabelo a’ sa lumelelwi? (b) Nyangela ne i na ni mulatu ka nzila ifi?
11 Jehova kih’a buza cwana ka za matabelo a’ sa lumelelwi a cwalo: “U i ise he ku mubusisi wa hao; kana u li, yena u ka ku tabela, ni ku ku amuhela hande?” Batili, mubusisi wa bona n’a si ke a tabela mpo ye cwalo. Kikuli Muambakani-ya-Pahami ki yena ya n’a ka amuhela matabelo a fokola? Mi ne si fela baprisita be ne ba na ni mulatu. Ki niti kuli ne ba shwaula
Jehova ka ku ba bona luli be ne ba eza matabelo. Kono kana yona nyangela ne i si na mulatu? Ne i na ni mulatu ni yona! N’e li bona be ne ba ketile lifolofolo zeo ze shwile meto, ze toza, ni ze kula ni ku li tisa kwa baprisita kuli li cisiwe. B’o ki buezalibi luli!12. Lu tusiwa cwañi ki ku fa Jehova ze nde ka ku fitisisa?
12 Ku fa Jehova ze nde ka ku fitisisa ki nzila ye ñwi yeo ka yona lu bonisa kuli lwa mu lata luli. (Mateu 22:37, 38) Ka ku sa swana ni baprisita ba mangulunde ba mwa miteñi ya Malaki, kopano ya Jehova kacenu i fa litaelo ze ñata ze nde za mwa Mañolo, ili z’e lu tusa ku kutekehisa Jehova ka buitumelo ka ku kwanisa z’a tokwa. Se si zamaelela ni seo ki sisupo sa bune sa butokwa se si konwa ku bonwa kwa Malaki kauhanyo 1.
Bulapeli bwa Niti Bu Eziwa ka Lilato, Isiñi ka Mukwañuli
13. Baprisita ne ba sweli ku ezañi ze bonisa kuli ne ba li ba mukwañuli?
13 Baprisita ba mwa miteñi ya Malaki ne li baitati be ne ba si na lilato, be ne ba lata hahulu mali. Lu ziba cwañi cwalo? Malaki 1:10 i li: “Mi ki mañi wa ku mina ya ka kwala minyako? Mi mina batu ha mu na ku koteza mulilo fa aletare ya ka—mu sa fiwi se siñwi. Ha ni mi tabeli ni hanyinyani,” ku bulela Jehova wa limpi, “mi ha ni tabeli ni mpo ya sitabelo se si zwa mwa mazoho a mina.” (NW) Ee, baprisita ba mukwañuli bao ne ba batanga ku lifiwa mali mane ni ha ne ba ezanga misebezi ye bunolo-nolo ya mwa tempele, ili ku tokwa ku lifelwa ku kwala minyako ni ku koteza mililo ya fa aletare! Ku swanezi Jehova ha n’a si ka amuhela matabelo a mwa mazoho a bona!
14. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli Lipaki za Jehova ba susuezwa ki lilato?
14 Mukwañuli ni bulyangelino bwa baprisita ba baezalibi bao ba mwa Jerusalema wa kwakale bu lu hupuza hande kuli ka ku ya ka Linzwi la Mulimu, ba mukwañuli ha ba na ku ca sanda sa Mubuso wa Mulimu. (1 Makorinte 6:9, 10) Ku nyaka mo ne ba belekela baprisita bao ku lu susueza ku itebuha hahulu musebezi wa ku kutaza mwa lifasi kaufela o ba eza Lipaki za Jehova. Ki musebezi wa buitateli; ha lu lifisangi batu mwa kalulo ifi kamba ifi ya bukombwa bwa luna. Batili, ‘ha lu lekisangi Linzwi la Mulimu.’ (2 Makorinte 2:17, NW) Sina Paulusi, yo muñwi ni yo muñwi wa luna wa kona ku bulela ka buniti kuli: “Ni tabezi ku mi bulelela fela taba ye nde ya Mulimu.” (2 Makorinte 11:7, NW) Mu lemuhe kuli Paulusi n’a ‘tabezi ku ba bulelela fela taba ye nde ya Mulimu.’ Seo si akaleza sisupo sa buketalizoho se lu hupuzwa kwa Malaki kauhanyo 1.
Ku Sebeleza Mulimu Haki Mukwa Fela O Imeza
15, 16. (a) Baprisita ne ba na ni moya mañi ka za ku fa matabelo? (b) Lipaki za Jehova ba fa cwañi matabelo a bona?
15 Baprisita ba ba si na tumelo ba mwa Jerusalema wa kwakale ne ba nga ku cisa matabelo ku ba mukwa o katalisa. Ku bona kuti ne ku imeza. Sina ha ku boniswa kwa Malaki 1:13, Mulimu n’a ba bulelezi kuli: “Mu li: Au! nto ye kataza! mane mu shwaula aletare ya ka.” Baprisita bao ne ba nyaziseza lika ze kenile za Mulimu. Haike lu lapeleñi kuli luna ka butu lu si liki ni kamuta ku ba inge bona. Ka ku fapahana, haike lu boniseñi moya o iponelwa kwa 1 Joani 5:3, ye li: “Ku lata Mulimu, kiha lu mamela litaelo za hae; mi litaelo za hae ha li na bukiti.”
16 Haike lu tabeleñi ku fa Mulimu matabelo a kwa moya, mi lu s’i ngi ku eza cwalo ku ba mushimbo o katalisa. Haike lu tokomele manzwi a bupolofita a, a’ li: “Mu bulelele [Jehova], mu li: U swalele bumaswe kaufela, mi u lu amuhele ka sishemo! Mi cwale bakeñisa lipoho, lu ku tiseze matabelo a manzwi a mwa milomo ya luna.” (Hosea 14:2) Pulelo ye li “bakeñisa lipoho, lu ku tiseze matabelo a manzwi a mwa milomo ya luna” i talusa matabelo a kwa moya, ili ze lu bulela mwa ku lumbeka Jehova ni milelo ya hae. Maheberu 13:15 i li: “Ka Jesu, lu tiseze Mulimu sitabelo sa milumbeko, kikuli bupaki bo bu zwa mwa milomo ye lumba Libizo la hae.” Lu ba ba tabile hakalo kuli matabelo a luna a kwa moya haki a ku eza ka ku hapelezwa, kono a bonisa lilato la luna la ka pilu kaufela ku Mulimu! Seo si lu isa kwa sisupo sa bu 6 se si konwa ku fumanwa kwa Malaki kauhanyo 1.
Kaufel’a Luna Lu Lukela ku Ikalabela
17, 18. (a) Jehova n’a kuteziñi “mupumi”? (b) Ki nto mañi ye ne ba si ka lemuha be ne ba eza ka bupumi?
17 Batu be ne ba pila mwa miteñi ya Malaki ne ba ikalabela ka za likezo za bona za ka butu, mi ni luna lwa ikalabela za luna. (Maroma 14:12; Magalata 6:5) Kabakaleo, Malaki 1:14 i li: “Ku kutiwe mupumi ya na ni totolo [ye si na koli] mwa mutapi wa hae, mi a ni ketela, a ni tabela ngu ye nyazahala.” Mutu ya n’a na ni mutapi wa lifolofolo n’a si ka luwa fela folofolo i liñwi, inge cwalo ngu i liñwi, kuli a palelwe mwa ku ezeza. Ha n’a keta folofolo ya ku taba, n’a sa swaneli ku keta ye shwile meto, ye toza, kamba ye kula. Ha n’a ka keta folofolo ye fokola cwalo, n’a ka bonisa kuli n’a shwaula tukiso ya Jehova ya ku cisa matabelo, kakuli mutu ya n’a na ni mutapi wa lifolofolo kaniti luli n’a kona ku fumana i liñwi ku zona ye kondile!
18 Ku swanezi Jehova ha n’a kutile mutu ya n’a eza ka bupumi, ya n’a na ni folofolo ya munna ye swanela kono a tisa folofolo ye shwile meto, ye toza, kamba ye kula—mwendi ka ku i hoholola—kuli muprisita a i eze sitabelo. Kono ha ku na niheba bupaki bu li buñwi bo bu bonisa kuli baprisita ne ba bulezi z’o bulela mulao wa Mulimu kuli lifolofolo ze fokola ha li amuhelwi. (Livitike 22:17-20) Batu ba ba nahana ne ba ziba kuli ne ba si ke ba amuhelwa hande ha ne ba ka lika ku fa mpo ye cwalo ku mubusisi wa bona. Kono bona ye ne ba sebeleza luli ne li Muambakani-ya-Pahami, yena Jehova, ya fitela kwahule-hule mubusisi ufi kamba ufi. Malaki 1:14 i talusa litaba cwana: “Ki Na Mulena yo muhulu, ku bulela [Muñ’a] Bupilo wa limpi, mi Libizo la ka la kutekwa mwahal’a macaba.”
19. Ki nto mañi ye lu nyolelwa, mi lu lukela ku ba ba ba eza nto mañi cwale?
19 Ka ku ba batanga ba Mulimu ba ba sepahala, lu nyolelwa lizazi f’o Mulena Yo Muhulu, yena Jehova, a ka tompiwa ki batu kaufela. Ka nako yeo, “lifasi li ka tala zibo ya [Muñ’a] Bupilo, sina mezi mw’a kwahelezi liwate.” (Isaya 11:9) Ka nako ya cwale, haike lu ikatazeñi ku kwanisa z’a tokwa Jehova ka ku likanyisa walisamu ya n’a ize: “Ni ka mu kutekehisa ka buitumelo.” (Samu 69:30, NW) Kuli lu kone ku eza cwalo, Malaki u sa zwelapili ku lu fa kelezo ye kona ku lu tusa hahulu. Kacwalo, mwa litaba ze peli ze tatama, ha lu iseñi mamelelo ye tuna kwa likalulo ze ñwi za buka ya Malaki.
Kana Mwa Hupula?
• Ki kabakalañi ha lu lukela ku kutekehisa Jehova?
• Ki kabakalañi Jehova ha n’a sa tabeli matabelo e ne ba fa baprisita ba mwa miteñi ya Malaki?
• Lu fa Jehova matabelo a milumbeko ka mukwa ufi?
• Bulapeli bwa niti bu lukela ku susuezwa ki nto mañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Bupolofita bwa Malaki ne bu supa kwa miteñi ya luna
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Isau n’a si ka itebuha lika za Mulimu
[Siswaniso se si fa likepe 11]
Baprisita ni batu ne ba file matabelo a’ sa amuhelwi
[Siswaniso se si fa likepe 12]
Mwa lifasi kaufela, Lipaki za Jehova ba fa matabelo a milumbeko ku si na tifo