Mulimu Ki Mañi?
Mulimu Ki Mañi?
“MULIMU ki lona libizo leo hañata li biziswa nto ye pahami ka ku fitisisa ni m’ata a pupo kamukana mi ki lona hape libizo la nto ye lapelwa,” ki mo i bulelela The Encyclopedia Americana. Linzwi la “Mulimu” li taluswa ku ba nto ye pahami ka ku fitisisa. Yona nto ye pahami cwalo yeo i cwañi?
Kana Mulimu ki m’ata fela kamba ki mutu luli? Kana u na ni libizo? Kana ki Mulimu ya na ni likalulo ze talu, ili Silalu, ka mo ba lumelela ba bañata? Lu kona cwañi ku fita fa ku ziba Mulimu? Bibele i fa likalabo ze buniti, ili ze kolwisa kwa lipuzo zeo. Mane, i lu susueza ku bata Mulimu, ha i bulela kuli: ‘H’a ini kwahule ni mutu ni mutu wa luna.’—Likezo 17:27.
Kana Ki M’ata Fela Kamba Ki Mutu Luli?
Ba bañata ba ba lumela ku Mulimu ba nahana kuli haki mutu, kono ki m’ata. Ka mutala, mwa lizo ze ñwi, milimu i swalisanisizwe kwa lika ze m’ata za ka taho. Ba bañwi ba ba tatubile bupaki bo bu fumanwi ka lipatisiso za sayansi ka za pupo ni ka za mo bu inezi bupilo bwa fa lifasi ba fitile fa ku ba ni kutwisiso ya kuli ku na ni Nto ye ñwi ye tahisize lika zeo. Kono ba palelwa ku ba ni buikolwiso bwa kuli Nto yeo ki mutu.
Kono kana ku ipitela kwa pupo ha ku bonisi kuli Nto yeo ye tahisize lika i lukela ku ba ye butali luli? Kuli ku be ni butali, ku lukela ku ba ni munahano. Munahano o m’ata o bupile lika kaufela ki wa Mulimu, ya li mutu. Ee, Mulimu u na ni mubili, isi mubili wa nama inge wa luna, kono yena u na ni mubili wa moya. Bibele i li: “Ku na ni mubili wa nama, hape ku na ni mubili wa moya.” (1 Makorinte 15:44) Bibele i talusa hande-nde mwa inezi Mulimu kuli: “Mulimu ki Moya.” (Joani 4:24) Moya u na ni bupilo bo bu shutanela kwahule ni bwa luna, mi moya ona ha u bonwi ka meto a butu. (Joani 1:18) Hape ku na ni libupiwa za moya. Ki mangeloi, ili “bana ba Mulimu.”—Jobo 1:6; 2:1.
Ka ku ba kuli Mulimu ki mutu ya si ka bupwa, ya na ni mubili wa moya, ku swanela ku ba kuli u na ni kw’a pila. Ka za ko i pila mioya, Bibele i lu taluseza kuli mahalimu ki ona “sibaka sa” Mulimu. (1 Malena 8:43) Hape, Paulusi, muñoli wa Bibele u li: ‘Kreste u keni mwa lihalimu luli, kuli, cwale a tahe fapil’a Mulimu ka luna.’—Maheberu 9:24.
Linzwi la “moya” mwa Bibele li itusisizwe ka nzila ye ñwi hape. Walisamu ha n’a lapela ku Mulimu n’a ize: “Ha u li kutiseza moya wa hao, za pila hape.” (Samu 104:30) Moya w’o haki yena Mulimu ka sibili, kono ki m’ata ao Mulimu a luma, kamba ku itusisa, kwa ku peta lika kaufela z’a bata. Ka ona, Mulimu n’a bupile mahalimu, lifasi, ni lika kaufela ze pila. (Genese 1:2; Samu 33:6) Moya wa hae u bizwa kuli ki moya o kenile. Mulimu n’a itusisize moya o kenile kwa ku susumeza batu be ne ba ñozi Bibele. (2 Pitrosi 1:20, 21) Kacwalo, moya o kenile ki m’ata a sa bonahali a’ itusisanga Mulimu kwa ku peta milelo ya hae.
Mulimu U Na ni Libizo Le Li Ipitezi
Aguru, muñoli wa Bibele n’a buzize kuli: “Ya fumbatezi moya mwa mazoho a hae, ki mañi? Ki mañi ya kubukanyelize mezi mwa kubo ya hae? Ki mañi ya pumile mafelelezo kaufela a lifasi? Libizo la hae ki mañi? Libizo la mwan’a hae ki mañi?” (Liproverbia 30:4) Za n’a buza luli f’o Aguru kikuli, ‘Kana wa ziba libizo kamba lusika lwa habo mutu kaufela ya ezize lika zeo?’ Ki Mulimu fela ya na ni m’ata a ku zamaisa lika za ka taho. Hailif’o pupo ya fa bupaki bo bu tiile bwa kuli Mulimu u teñi, ha i fi libizo la Mulimu. Mane, ne lu si ke lwa ziba libizo la Mulimu, konji yena Muñi ha n’a ka lu taluseza lona. Mi u ezize cwalo. Mubupi u li: “Ki Na [Jehova, NW], ki lona Libizo la ka.”—Isaya 42:8.
Mwa Mañolo a Siheberu fela, libizo la Jehova le li ipitezi li fumaneha ibat’o ba h’a 7,000. Jesu Kreste n’a shaezi libizo leo ku ba bañwi mi n’a li lumbekile ku bona. (Joani 17:6, 26) Libizo leo li fumaneha mwa buka ya mafelelezo ya Bibele. Ki kalulo ya pulelo ya “Alleluya,” ye talusa kuli “mu lumbeke Jah.” Mi “Jah” ki libizo le li pumezwi la “Jehova.” (Sinulo 19:1-6) Niteñi, Libibele ze ñata za mwa miteñi ye hañata ha li itusisangi libizo leo. Hañata li itusisanga linzwi la “MULENA” kamba “MULIMU,” ili ku li ñola ka muñolo o mutuna kuli li bonahale ku ba le li shutana ni malumbatina a itusiswanga kamita a “Mulena” ni “Mulimu” mwa lipuo ze ñwi. Baituti ba bañwi ba akaleza kuli mwendi libizo la Mulimu ne li biziwanga kuli Yahweh.
Ki kabakalañi ha ku na ni mibonelo ye shutana-shutana cwalo ka za libizo la Mutu yo mutuna ka ku fitisisa mwa pupo kaufela? Butata ne bu kalile lilimo-limo kwamulaho Majuda ha ne ba tuhezi ku itusisa libizo la Mulimu. Ha ne ba bala Mañolo, fo ne ku na ni libizo leo kaufela ne ba kalile ku beyanga teñi linzwi la Siheberu le li talusa “Mulena ya pahami ka ku fitisisa.” Ka ku ba kuli Siheberu sa mwa Bibele ne si ñoliwanga ka ku sa itusisa litaku za bana, ha ku na mo lu kona ku zibela ka za m’o bo Mushe, Davida, ni ba bañwi ba mwa linako za kwakale ne ba bizezanga litaku ze panga libizo la Mulimu. Kono mubizezo wa ka Sikuwa wa Jehovah, se u itusisizwe ka lilimo-limo, mi mubizezo wa lona mwa lipuo ze ñata wa itusiswa kacenu.—Nihaike ha ku zibahali hande mo ne li bizezwa libizo la Mulimu mwa Siheberu sa kwakale, taluso ya lona yona ya zibahala. Libizo la hae li talusa kuli “U Tahisa ku Ba Teñi.” Kacwalo, Jehova Mulimu u izibahaza ku ba Wa Milelo Yo Mutuna. Kamita u tahisanga kuli milelo ni lisepiso za hae li petahale. Ki Mulimu wa niti fela, yena ya na ni m’ata a ku eza zeo, ya swanela ku ba ni lona libizo leo.—Isaya 55:11.
Kaniti, libizo la Jehova li taluhanya Mulimu ya M’ata Ote kwa milimu ye miñwi kaufela. Kona libaka libizo leo ha li fumaneha hañata cwalo mwa Bibele. Hailif’o litoloko ze ñata ha li itusisi libizo la Mulimu, Samu 83:18 i bulela hande kuli: “Wena u nosi wa Libizo la [Jehova, NW], ki Wena Muambakani-ya-Pahami, wa lifasi kaufela.” Mwa bukombwa bwa hae, Jesu Kreste n’a lutile balateleli ba hae kuli: “Mina mu lapele cwana, mu li: Ndat’a luna ya kwa lihalimu, Libizo la hao a li be le li kenile.” (Mateu 6:9) Kacwalo, ha lu lapela, lu swanela ku itusisa libizo la Mulimu, ku bulela ka za hae, ni ku mu lumbeka ku ba bañwi.
Kana Jesu Ki Mulimu?
Jehova Mulimu ka sibili u talusa hande-nde ka za Mwan’a hae. Taba ya Evangeli ya Mateu i talusa kuli Jesu ha s’a kolobelizwe, “kwa utwahala linzwi le li zwa kwa lihalimu, le li li: Yo ki mwan’a ka ya latiwa, ye ni katelwa.” (Mateu 3:16, 17) Jesu Kreste ki Mwan’a Mulimu.
Kono batu ba bañwi ba bulapeli ba li Jesu ki Mulimu. Ba bañwi ba li Mulimu ki Silalu. Ka ku ya ka yona tuto yeo kutwi, Ndate ki Mulimu, Mwana ki Mulimu, ni Moya o Kenile ki Mulimu, kono yeo haki milimu ye milalu kono ki Mulimu a li muñwi. Ku lumelwa kuli milimu ye milalu yeo i pila hamoho ku ya ku ile mi ya likanelela. (The Catholic Encyclopedia) Kana mibonelo ye cwalo i nepahezi?
Ka za Jehova, Mañolo a buyelezwi a li: “Ku zwa ko ku si na makalelo, ku ya ko ku si na mafelelezo, ki Wena Mulimu.” (Samu 90:2) Ki yena “Mulena wa kamita”—ya si na makalelo ni mafelelezo. (1 Timotea 1:17) Kono Jesu yena, ki yena “mweli ku ze bupilwe kamukana,” “toho ya libupiwa za Mulimu.” (Makolose 1:13-15; Sinulo 3:14) Ka ku talusa Mulimu ku ba Ndat’ahe, Jesu n’a ize: “Ndate ki yo muhulu ku na.” (Joani 14:28) Jesu hape n’a talusize kuli ku na ni lika ze ñwi ze n’e sa zibwi ki yena kamba ki mangeloi, ze n’e zibwa fela ki Mulimu. (Mareka 13:32) Hape, Jesu n’a lapezi ku Ndat’ahe kuli: “Ku si ke kwa ezwa se si latwa ki na, ku ezwe se si latwa ki Wena.” (Luka 22:42) Haiba n’a sa lapeli ku Mutu ya pahami ku mu fita, n’a lapela ku mañi he? Mi ki Mulimu ya n’a zusize Jesu kwa bafu, Jesu n’a si ka zuha kwa bafu ka ili yena.—Likezo 2:32.
Kacwalo he, ka ku ya ka Mañolo, Jehova ki yena Mulimu Ya M’ata Ote, mi Jesu ki Mwan’a hae. Sibeli sa bona ne ba sa likani pili Jesu a si ka taha kale fa lifasi kamba ha n’a til’o pila fa lifasi; mi hape Jesu n’a si ka likana ni Ndat’ahe ha s’a zusizwe kwa bafu ni ku ya kwa lihalimu. (1 Makorinte 11:3; 15:28) Ka mo lu bonezi, nto ye bizwa kuli ki yona mutu wa bulalu wa Silalu, ona moya o kenile, haki mutu. Ki m’ata ao Mulimu a itusisa kwa ku peta z’a bata kaufela. Kacwalo, Silalu haki tuto ya mwa Mañolo. * Bibele i li “[Jehova, NW] Mulimu wa luna, ki Yena [Jehova, NW] a nosi.”—Deuteronoma 6:4.
Mu Fite fa ku Ziba Hande Mulimu
Kuli lu late Mulimu ni ku ipeya ku yena a nosi ka mo ku swanehela, lu tokwa ku mu ziba ka mw’a inezi luli. Lu kona ku fita cwañi fa ku ziba hande Mulimu? Bibele i li: “Kakuli za Mulimu ze sa bonwi, ona mata a hae a kamita ni bumulimu bwa hae, ki ze bonahala hande haisamba lifasi li ezwa, inze li lemuhiwa mwa misebezi ya hae.” (Maroma 1:20) Nzila i liñwi ya ku fita fa ku ziba hande Mulimu ka yona ki ka ku bona ni ku nahana ka buitebuho lika za bupile.
Kono pupo ha i lu talusezi lika kaufela ze lu tokwa ku ziba ka za Mulimu. Ka mutala, kuli lu utwisise kuli ki Mutu wa luli wa moya ya na ni libizo le li ipitezi, lu tokwa ku talima mwa Bibele. Mane, ku ituta Bibele ki yona nzila ye nde ka ku fitisisa ya ku ziba Mulimu hande ka yona. Mwa Mañolo, Jehova u lu taluseza ze ñata ka za kuli ki Mulimu ya cwañi. Hape u lu zibisa milelo ya hae ni ku lu luta linzila za hae. (Amosi 3:7; 2 Timotea 3:16, 17) Lu kona ku ba ba ba tabile luli ka ku ziba kuli Mulimu u bata kuli lu “fite fa zibo ya ku ziba niti” kuli lu tusiwe ki litukiso za hae ze lilato! (1 Timotea 2:4) Kacwalo he, haike lu like mo lu konela kaufela ku ituta ka za Jehova.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 19 Kuli mu fumane litaba ka butungi ka za taba ye, mu bone broshuwa ya Kana Wa Swanela ku Lumela mwa Silalu?, ye hasanyizwe ki Lipaki za Jehova.
[Maswaniso a fa likepe 5]
Mulimu n’a itusisize moya wa hae o kenile kwa ku bupa lifasi ni kwa ku susumeza batu ku ñola Bibele
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Linzwi le li zwelela kwa lihalimu ne li ize: “Yo ki mwan’a ka”
[Siswaniso se si fa likepe 7]
Jesu n’a lapezi ku Mulimu—ili Mutu ya pahami ku mu fita
[Siswaniso se si fa likepe 7]
Jesu n’a shaezi libizo la Mulimu ku ba bañwi
[Maswaniso a fa likepe 7]
Lwa kona ku fita fa ku ziba hande Mulimu